Begrippen hoofdstuk 7 (toetsweek 2)

Question 1

Totalitaire staat

Answer 1

de totalitaire staat is een samenleving zonder grondrechten en zonder scheiding der machten. Eén staatsideologie waarin iedereen moet geloven. Eén leider, geheime politie, staatsmonopolie op communicatie en geweldsmonopolie.

Question 2

Rechtstaat

Answer 2

een staat waarin burgers met grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik van de overheid.

Question 3

Democratische rechtstaat

Answer 3

een staat met vrije en geheime verkiezingen en waar burgers worden beschermd tegen macht en willekeur van de overheid.

Question 4

Geweldsmonopolie

Answer 4

de overheid is de enige instantie die geweld mag gebruiken.

Question 5

Legaliteitsbeginsel/strafbaarheid

Answer 5

een daad is legaal, tot dat de wetgevende macht de daad strafbaar heeft gemaakt door wetgeving.

Question 6

Constitutionele monarchie

Answer 6

staat waarin de koning zich aan de grondwet dient te houden.

Question 7

Nachtwakersstaat

Answer 7

staat die zich voornamelijk inzet voor bewaking van de veiligheid van de burgers en de noodzakelijke voorwaarden realiseert voor economische groei.

Question 8

Klassieke grondrechten

Answer 8

rechten van burgers, die de macht van de overheid inperken.

Question 9

Sociale grondrechten

Answer 9

recht dat een bestaansminimum van burgers garandeert. Bijvoorbeeld recht op zorg, onderdak of scholing.

Question 10

Trias Politica

Answer 10

scheiding der machten.

Question 11

Wetgevende macht

Answer 11

instantie die wetten maakt, wijzigt of verwijdert (bijvoorbeeld eerste en tweede kamer).

Question 12

Uitvoerende macht

Answer 12

instantie die wetten uitvoert, door verdachten te zoeken, op te sporen, inspecteren, controleren en eventueel voor de rechter te slepen.

Question 13

Rechterlijke macht

Answer 13

instantie die oordeelt over eventuele strafbaarheid of sanctionering in maatschappelijke conflicten. Leggen straffen op.

Question 14

De vierde macht

Answer 14

de vierde macht is het ambtenarenapparaat. Ambtenaren blijven op hun ministerie, terwijl ministers vaak na een verkiezing weggaan.

Question 15

Klassenjustitie

Answer 15

ongelijke justitiële behandeling tussen sociaaleconomische klassen in de samenleving.

Question 16

Jurisprudentie

Answer 16

archief van uitspraken van rechters, waar rechters op terug kunnen vallen bij soortgelijke zaken als ze een oordeel willen vellen.

Question 17

Grondwet

Answer 17

verzameling klassieke en sociale grondrechten, die de verhouding tussen burger en overheid omschrijft.

Question 18

Wraking

Answer 18

beschuldiging van rechterlijke partijdigheid in een rechtszaak

Question 19

Rechtsbescherming

Answer 19

de grondwet (en wetboek van strafvordering bijvoorbeeld) beschermt burgers tegen andere burgers en tegen machtsmisbruik van de overheid.

Question 20

Wetboek van strafrecht

Answer 20

basis van het strafrecht, beschrijving van criminele gedragingen.

Question 21

Wetboek van Strafvordering

Answer 21

regels waar de uitvoerende macht zich aan moet houden omtrent de opsporing van misdaad

Question 22

Officier van Justitie

Answer 22

afgevaardigde van het openbaar ministerie die verdachten voor de rechter sleept. Spoort crimineel gedrag op.

Question 23

Openbaar Ministerie

Answer 23

openbaar aanklager. Alle officieren van justitie en medewerkers.

Question 24

Seponeren

Answer 24

openbaar ministerie ziet af van verdere rechtsvervolging en bestraffing bij onvoldoende bewijs.

Question 25

Onschuldvermoeden

Answer 25

de verdachte is onschuldig totdat het tegendeel is bewezen

Question 26

Eigenrichting

Answer 26

burgers die zelf straffen in plaats deze maatregel over te laten aan het strafrecht

Question 27

Meervoudige kamer

Answer 27

rechtzetting met drie rechters ter behandeling van ernstige misdrijven

Question 28

Terechtzitting

Answer 28

procedure van een rechtszaak die leidt tot een rechterlijke uitspraak

Question 29

Dagvaarding

Answer 29

brief van de officier van justitie met beschuldiging en tijd/locatie van de rechtszitting

Question 30

Advocaat

Answer 30

de advocaat verleent rechtsbijstand en verdedigt de verdachte

Question 31

Tenlastelegging

Answer 31

de officier van justitie leest het strafbare feit voor waar de verdachte van beschuldigd wordt

Question 32

Meineed

Answer 32

strafbaar feit waarbij een getuige opzettelijk niet de waarheid spreekt, terwijl hij/zij onder eed staat

Question 33

Requisitoir

Answer 33

tenlastelegging en strafeis van de officier van justitie, namens het openbaar ministerie

Question 34

Pleidooi

Answer 34

verdediging van de verdachte door de advocaat

Question 35

Vonnis

Answer 35

uitspraak van de rechter

Question 36

Gerechtshof

Answer 36

Hoger beroep als de gedaagde of eiser het oneens is met de rechterlijke uitspraak. Het gerechtshof doet de zaak opnieuw

Question 37

Hoge Raad

Answer 37

Stadium van Cassatie, als de gedaagde/eiser het niet eens met de uitspraak van het gerechtshof is

Question 38

Resocialisatie

Answer 38

heropvoeding om het gedrag van een crimineel te verbeteren

Question 39

Bijkomende straf

Answer 39

intrekking van rijbewijs, stadionverbod, of een beroepsverbod

Question 40

Voorwaardelijke straf

Answer 40

veroordeling die voltrokken wordt als de beschuldigde weer in de fout gaat

Question 41

Terbeschikkingstelling (tbs)

Answer 41

maatregel van rechter, waardoor een crimineel verplicht wordt behandeld.

Question 42

Eiser

Answer 42

degene die de zaak aan de rechter voorlegt

Question 43

Gedaagde

Answer 43

de persoon van wie iets wordt geëist en daarom voor de rechter wordt gedaagd

Question 44

Verweer

Answer 44

de verdediging tegen vorderingen van de eiser

Question 45

Kort geding

Answer 45

versnelde en vereenvoudigde procedure voor spoedeisende zaken met voorlopig oordeel

Question 46

Bodemprocedure

Answer 46

de gerechtelijke procedure waarin een geschil definitief wordt beslist (volgt uiteindelijk na het kort geding).

Question 47

Uitlokking

Answer 47

criminaliteit uitlokken door de uitvoerende macht om opsporing makkelijker te maken

Question 48

Preventieve opsluiting

Answer 48

opgepakt worden als er alleen maar een vermoeden bestaat dat je problemen gaat veroorzaken

Question 49

Juryrechtspraak

Answer 49

burgerberaad in een rechtszaal die bepaalt of er sprake is van schuld in een strafproces. De rechter kan vervolgens een straf geven

Question 50

Zwijgrecht

Answer 50

een verdachte hoeft niet mee te werken aan zijn eigen proces en mag zwijgen tijdens het proces

Question 51

Levenslang

Answer 51

levenslange gevangenisstraf zonder kans op gratie of strafvermindering

Question 52

Strafmaat

Answer 52

maximale straf voor een strafbaar feit (vergrijp)

Question 53

Ne bis in idem-regel

Answer 53

een verdachte kan slechts één keer voor een rechter komen, (tenzij er in hoger beroep wordt gegaan door het OM of het slachtoffer)

Question 54

Showproces

Answer 54

politiek strafproces in een totalitaire staat, waarvan de straf al vaststaat

Question 55

Trial by media

Answer 55

is de impact van mediaberichten op iemands reputatie. In media wordt de suggestie gewekt dat iemand (on)schuldig is. Dit gebeurt voor het vonnis in de rechtbank

Question 56

Spreekrecht

Answer 56

slachtoffers en nabestaanden mogen tijdens de zitting vertellen welk leed hun is aangedaan

Question 57

Proces verbaal

Answer 57

document waarin de ambtenaar de strafbare delicten noteert

Question 58

Gelijkheidsbeginsel

Answer 58

iedereen is voor de wet gelijk

Question 59

Onafhankelijke rechtspraak

Answer 59

rechtspraak die losstaat van politieke inmenging

Question 60

Misdrijven

Answer 60

ernstige strafbare feiten

Question 61

Overtredingen

Answer 61

licht strafbaar feit

Question 62

Reclassering

Answer 62

de ondersteuning waar gedetineerden recht op hebben bij terugkeer in de maatschappij.

Question 63

Ontoerekeningsvatbaarheid

Answer 63

wanneer iemand vanwege geestelijke omstandigheden niet verantwoordelijk gesteld kan worden voor zijn of haar daden

Question 64

Etnisch profileren

Answer 64

burgers op grond van hun etnische achtergrond en/of huidskleur aanhouden.

Question 65

Corruptie

Answer 65

persoon die zijn machtspositie misbruikt in zijn eigen voordeel

Question 66

Discretionaire bevoegdheid

Answer 66

ambtenaren kunnen zelf wetten interpreteren en naar eigen inzicht een besluit nemen

Question 67

Belangenverstrengeling

Answer 67

een situatie waarbij iemand meerdere belangen dient die een invloed op elkaar kunnen uitoefenen

Question 68

Proportionaliteitsbeginsel

Answer 68

houdt in dat een straf in redelijke verhouding moet staan tot de overtreding die gemaakt is.