Cluster 1 Flashcards
(59 cards)
ethiek en recht
normatieve disciplines
- recht beschermt minimum moraal
- ethiek is hoe je met de wet omgaat
science in transition
wetenschap moet bijdragen + nuttig zijn
> anders geen goed onderzoek
wilsonbekwaam
niet in staat tot redelijke waardering van hun belangen
negatieve wilsverklaring > positieve verklaring
ethiek = systematische reflectie op verantwoord handelen
systematisch - body of knowledge
reflectie - denken en argumenteren (afstand)
verantwoord - wat is juist/goed
handelen - uitvoering
ethisch redeneren
= formuleren van goede redenen voor het handelen
in gesprek met redelijke anderen
- anti-dogmatisch (openstaan voor discussie)
- al-partijdig
- argumentatief
provisional fixed points
= resultaat ethisch redeneren
- provisional: erkennen dat te veranderen door betere argumenten
- fixed: goed onderbouwd om nu zo te handelen
ethische uitspraken
- normatief: morele juistheid
- prescriptief: voorschrift hoe te handelen
- ceteris paribus: universaliseerbaar
- intersubjectivisme
intersubjectivisme
morele waarheid wordt bepaald door wederzijdse overeenstemming binnen populatie
normen en waarden
normen = handelingsvoorschriften (principes)
waarden = nastrevenswaardige ervaringen/situaties/eigenschappen (deugden)
verschillende theorieën over normen en waarden; consequentialisme, deontologie en deugdethiek
consequentialisme
morele juistheid bepaald door gevolgen vh handelen
- goed > juist
- kritiek: onduidelijk welke doelen nastreven en hoe je verschillende doelen vergelijkt
- calculus = stelling van vergelijkbaarheid
deontologie
karakter/aard handelen bepaalt
- juist > goed
- kritiek: onduidelijk wat basis verplichtende aard is en hoe meerdere verplichtingen handelen
deugdethiek
genoeg goede eigenschappen > volgt juist gedrag vanzelf
- kritiek: onvoldoende sturing, welke deugden, hoe conflicten
mid level principes
overeenstemming van verschillende theorieën over aantal zaken:
- niet schaden/erger maken
- autonomie
- rechtvaardigheid
- weldoen
rechtsbronnen op sterkte
- internationale verdragen
- nationale wetgeving
- rechtspraak
- richtlijnen en gedragsregels
EVRM
art 2 = recht op eerbiedig leven
art 5 = recht op vrijheid
art 8 = recht op bescherming prive/famleven
Grondwet
art 10 = bescherming persoonlijke levenssfeer
art 11 = onaantastbaarheid lichaam
art 12 = recht op gezondheidszorg
beginselen rechtspraak
- openbare zitting
- openbare uitspraak; transparantie
- onafhankelijke rechter
- onpartijdige rechter
- motiveringsplicht
- hoor/wederhoor
- redelijke termijn
- beroepsrecht
organisatie rechtspraak
rechtbank (hoger beroep)> gerechtshof (cassatie)> Hoge Raad
privaatrecht
publiekrecht
recht tussen burgers onderling (horizontaal)
verhoudingen burgers en publieke autoriteiten verticaal)
tuchtrecht
(= publiekrecht)
- kwaliteit handelen beroepsbeoefenaars bewaken en bevorderen
- toetst handelen zelf (niet de gevolgen)
strafrecht
(= publiekrecht)
- bescherming maatschappij, preventief
- vergelding
- heropvoeding
vermogensrecht/verbintenissenrecht
(= publiekrecht)
behandelingovereenkomst
WGBO
zowel rechten als plichten van hulpverleners en patiënten vastgelegd
plicht op betalen + medewerking/inlichten arts
recht op behandeling, vrije keuze, info, toestemming, weigering, inzage dossier, privacy, second opinion, schadevergoeding
Code van Neurenberg
ontstond na WO2 agv medische experimenten op mensen door duitsers en japanners
> later in verklaring van Helsinki als richtlijnen opgeschreven
ontstonden METC’s omdat er nog steeds onderzoeken plaatsvonden in strijd met neurenberg