College 4 ADHD aant + boek

Question 1

Twee clusters met gedragingen in DSM5 en eisen

Answer 1

1. inattentie/ onoplettendheid
   - hyperactiviteit/ impulsiviteit

> moet pervasief zijn (> 1 setting), lijdensdruk zijn of last bij kind of omgeving, kenmerken aanwezig voor het 12e levensjaar

Question 2

Drie types ADHD

Answer 2

1. inattentief = vooral moeite met opletten, niet heel druk of impulsief (ADD) (30%)
2. hyperactiviteit/impulsief = heel druk en minder moeite met opletten (5%)
3. gecombineerd (65%)

grote fenotypische heterogeniteit binnen ADHD

Question 3

Prevalentie ADHD

Answer 3

Kinderen: 3 - 7 % (1 in elke klas)
Volwassenen: 2,5 %

Question 4

Mythe prevalentie ADHD: ‘‘adhd is iets van deze tijd’’

Answer 4

geen toename in prevalentie in de laatste 30 jaar volgens onderzoek Polancyzk

Question 5

Geschiedenis adhd

Answer 5

 Iets wat gedurende de jaren al wel gezien wordt
 Sinds 1960 niet heel veel verder gekomen: blijft op ritalin en ouderstrainingen als behandeling
 Weinig van nieuwe interventies effectief

Question 6

Veel bijkomende problemen van ADHD - comorbiditeit

Answer 6

• ODD
• Ticsstoornissen
• Anxiety + ODD
• stemming
• axniety
  *conductproblems

Question 7

Er zijn enorm veel dingen die kunnen leiden tot inattentie/hyperactiviteit/impulsiviteit. Hierdoor is het in de praktijk lastig om adhd te diagnosticieren. volgens de DSM-5:

Answer 7

als het gedrag niet beter verklaard kan worden door een andere stoornis, dan gaan we uit van adhd

Question 8

Oorzaken van ADHD (Farone et al.)

Answer 8

• Genetische factoren (erfelijkheid) > kwetsbaarheid om adhd te vertonen en die komt tot uiting door interactie met omgevingsfactoren
• Omgeving kan adhd verergeren of in stand houden
  o Ouderlijk stress, familieconflicten, negatief opvoedgedrag
  o Blootstelling lood, toxische stoffen
  o Pre- en perinatale problemen (bv middelengebruik tijdens zwangerschap)
  o Prematuriteit (= te vroeg geboren worden)
  o Armoede, trauma, deprivatie

Question 9

ADHD is geen hersenaandoening want

Answer 9

• Verschillen in hersenen zijn klein tussen kinderen met en zonder adhd, alleen op groepsniveau, overlap is groter dan de verschillen, MRI scan om adhd vast te stellen is dus zinloos
• Adhd is afspraak hoe we gedrag noemen, geen afgebakende biologische categorie
• Gedrag is afhankelijk van omgeving en verwachtingen, niet alleen van het kind en de hersenen

Question 10

ADHD als risicofactor in de ontwikkeling, is in de kindertijd een risicofactor voor:

Answer 10

• Verkeersongelukken
• Middelenmisbruik
• Agressie/delinquentie
• Seksueel risicogedrag (bv soa’s of tienerzwangerschap)
• Gokproblemen
• Financieel risicogedrag (bv impulsief kopen, niet sparen)
• Voeding- gerelateerd risicogedrag (> obesitas)
• …en nog meer
  Dus… preventie en vroege interventie is cruciaal!

Question 11

Is adhd voor altijd?

Answer 11

Sommige kinderen groeien over adhd heen, maar veel ook niet

• 20-45 procent voldoen als volwassen aan criteria
• 25-48 procent hebben kenmerken + lijdensdruk als volwassene

Question 12

Welke ontwikkeling is vertraagd bij kinderen met adhd?

Answer 12

vertraagd corticale ontwikkeling

Question 13

Bij wie in de klas wordt adhd het meest vastgesteld?

Answer 13

de jongste kinderen van de klas (geboortemaand-effect)
Ze zijn nog wat minder ontwikkeld dan de oudere kinderen in de klas. Relatief jonge kinderen zullen we als afwijkende gedrag bestempelen

Question 14

3 modellen over ADHD

Answer 14

1) Functional Working Memory model (WM)
2) ‘‘Delay aversion’’ theory
3) Dual Pathway model

Question 15

1) Functional Working Memory model (WM)

Answer 15

ADHD kenmerken zijn het resultaat van een te zware belasting van het beperkte werkgeheugen. Het werkgeheugen is de capaciteit om informatie vast te houden en te manipuleren. Kinderen met ADHD zijn hier niet zo goed in.

Question 16

Voorspelling WM model

Answer 16

1. Werkgeheugen belasting is vaak te hoog voor kinderen met adhd
   - Bijvoorbeeld ‘’maak rekenopgave 4-5, en lees daarna hoofdstuk 3’’
2. Kinderen met adhd zoeken manieren om dit te compenseren
3. Hyperactiviteit stimuleert hun brein
   ‘’activates brain based arousal mechanisms that support the executive/supervisory attentional component of working memory’’ (Dekkers et al., 2020)

Question 17

Betere WG prestatie bij kinderen met adhd die

Answer 17

actiever zijn. Hoe moeilijker de taak, hoe meer kinderen met adhd bewegen

Question 18

Implicaties

Answer 18

Als beweging voor sommige kinderen met adhd functioneel is:
- Moeten we dan wel zeggen stil te zitten? Of moeten we kijken of er niet storende manieren om te bewegen aanleren?
Maar: geen one-size-fits-all, veel heterogeniteit
 Veel studies onderweg op dit gebied

Question 19

2) ‘‘Delay Aversion’’ theory

Answer 19

Hoe er vind je het om te wachten en kan je wachten?

ADHD aversie tov wachten

• keuze om te wachten vermijden, want wachten is aversief
• problemen met vertraagde beloning
• delay discounting ‘‘50 eu vandaag of 100 eu volgende maand’’ (de subjectieve waarde van zaken daalt met de afstand in de tijd, met uitstel)

Question 20

3) Dual pathway model

Answer 20

Adhd verklaard door problemen op gebied van:
1. Executief functioneren en/of
2. Motivationele/ beloningssystemen

Question 21

executief functioneren

Answer 21

Executieve functies gebruik je bij het verwerken van informatie en helpen om gedrag doelgericht te maken:
* Aandacht
* Inhibitie
* Werkgeheugen
* Flexibiliteit/ switching
* Organisatie/ planning
* Emotieregulatie
Al deze EF zijn beperkt bij veel kinderen met adhd

Question 22

Motivatie

Answer 22

Afwijkende beloningsgevoeligheid

Een te kleine beloning heeft niet het gevolg tot het gewenste gedrag. Een grotere beloning kan wel tot meer verandering te lijden. Om hetzelfde effect als bij normale kinderen te bereiken zijn er hogere beloningen nodig voor kinderen met adhd.

Question 23

Hoe onderzoek je dit model (dovis)?

Answer 23

• 2 groepen kinderen met adhd en zonder
• Meten hoe goed het werkgeheugen functionerende
• Conditie 1: alleen feedback
• Conditie 2: 1 euro winnen
• Conditie 3: 10 euro winnen
• Conditie 4: taakje ingebouwd in een game waar robots elkaar konden neerschieten (andere vertaling beloningsmodel dan geld)

Question 24

Resultaten dovis et al 2013

Answer 24

• Kinderen zonder ADHD presteerden steeds hetzelfde en de vorm van beloning had geen effect op de prestatie
• Kinderen met ADHD zijn afhankelijk van de beloning

1. Controles > ADHD
2. Controles al bij Feedback only optimal
3. ADHD verbetert met beloning (meer verbetering bij grote beloning)
4. ADHD normaliseert echter niet
   DUS: tekorten op beide pathways (EF en motivatie) bij ADHD

Prestaties over tijd
- Kinderen met adhd meer moeite om het vol te houden

Implicaties
1. Kinderen met ADHD hebben extra motivatie nodig, zeker bij lange taken (>5 minuten)

Question 25

Van dual-pathyway naar behandeling executive pathway (werkgeheugenbelasting omlaag door)

Answer 25

- taken opdelen - structuur (ruimte, plaats, tijd) - to do lijstjes - instructies: kort, herhalen - motorisch activiteit negeren - voorkom afleiding

Question 26

Van dual-pathyway naar behandeling motivational pathway (motivatie omhoog)

Answer 26

- beloningssystemen - beloon gewenst gedrag direct - maakt gewenst gedrag direct expliciet - maak taken aantrekkelijk - negeer ongewenst gedrag - belonen vs straffen 5:1

Question 27

Drie soorten regulatie:

Answer 27

1. emotieregulatie: snelle ontwikkeling met name in de eerste 2 levensjaren. Het is belangrijk door kinderen om te leren dat emoties te reguleren zijn, want daarmee leren ze tevens dat emoties te beïnvloeden, te controleren en in te zetten zijn. 2. gedragsregulatie 3. aandachtsregulatie

Question 28

Om ADHD te kunnen vaststellen moet een kind voldoen aan de vijf aanvullende eisen:

Answer 28

- Het gedrag is vroeg gestart - Er is sprake van extreem afwijkende ontwikkeling - Het gedrag vindt in meerdere situaties plaats - Het gedrag levert een duidelijke beperking in de ontwikkeling van het kind - De diagnose is gebaseerd op de indruk van meerdere respondenten

Question 29

De oppositionele-opstandige stoornis (ODD)

Answer 29

waarvoor kenmerken is dat kinderen ongewoon negatief, afwijzend, ongehoorzaam en vijandig gedrag vertonen, vaak tegen hun ouders en leerkrachten.

Question 30

wash out effect

Answer 30

met het vorderen van de leeftijd verbleken de symptomen

Question 31

Tien principes voor het opvoeden van een kind met ADHD volgens Barkley:

Answer 31

- Geef uw kind meer directe feedback en laat meteen merken wat de consequenties zijn van zijn gedrag. - Geef uw kind geregeld feedback. - Zorg voor consequenties die een grotere invloed hebben. - Geef uw kind een aanmoedigingspremie in plaats van straf. - Streef ernaar consequent te zijn. - Geen woorden, maar daden. - Bereid u voor op probleemsituaties. - Denk eraan dat uw kind een handicap heeft. - Trek u de problemen of de stoornis van uw kind niet persoonlijk aan. - Oefen vergevingsgezindheid.

Question 32

Drie nieuwe alternatieve behandelvormen

Answer 32

- eliminatiedieet - training van executieve functies dmv computergames - neurofeedback

Question 33

eliminatiedieet

Answer 33

het gaat hierbij in principe om normale voedingsmiddelen waarvoor een kind allergisch kan zijn. Het kind mag een vijftal weken alleen maar voedingsmiddelen eten waarvan bekend is dat ze geen allergische reacties veroorzaken. Bij kinderen waarbij hiermee succes wordt geboekt kan worden gesproken van food-induced ADHD.

Question 34

Training van executieve functies door middel van computergames

Answer 34

het bekendste programma hiervoor is Cogmed, bedoeld voor kinderen van 7 tot 17 jaar. Werkgeheugentaken worden vijf dagen per week en vijf weken lang elke dag ongeveer 45 minuten lang getraind. Het werkgeheugen blijkt hierbij te verbeteren en dit heeft een remmend effect op de ADHD-symptomen.

Question 35

Neurofeedback

Answer 35

methode waarbij iemand leert zijn elektrische hersenactiviteit zelf te beïnvloeden. Hierbij wordt ervan uitgegaan dat voor elke cognitieve toestand als het ware een ideale combinatie bestaat van de hoeveelheid langzame en snelle hersengolven.