Deel A03 K/NL Flashcards

(50 cards)

1
Q
A

Waar gaan we straks heen?
一陣去邊?
jat1 zan6 heoi3 bin1?

Woord-voor-woord uitleg:

一陣 (jat1 zan6) = straks, binnenkort, over een moment
Het betekent letterlijk “één moment” en wordt in het Kantonees vaak gebruikt om over dichtbij toekomstige tijd te spreken.
去 (heoi3) = gaan
邊 (bin1) = waar (plaats; verkorte vorm van 邊度 bin1 dou6)

Opmerkingen over de zin:

Dit is een volledig natuurlijke, informele vraag in spreektaal Kantonees.

In voluitvorm zou het zijn:

一陣去邊度? (jat1 zan6 heoi3 bin1 dou6?) = Waar gaan we straks naartoe?
→ maar 邊 (bin1) als verkorte vorm is heel gebruikelijk in gesproken taal.

Het onderwerp (“wij”, “jij”, enz.) wordt vaak weggelaten als de context duidelijk is.

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 食完飯一陣去邊?
Jyutping: sik6 jyun4 faan6 jat1 zan6 heoi3 bin1?
= Waar gaan we straks naartoe na het eten?

B: 去行街啦。
Jyutping: heoi3 haang4 gaai1 laa1
= Laten we gaan winkelen / de stad in gaan.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q
A

Gaan we straks iets eten?
一陣去食嘢?
jat1 zan6 heoi3 sik6 je5?

Woord-voor-woord uitleg:

一陣 (jat1 zan6) = straks / over een momentje
去 (heoi3) = gaan
食 (sik6) = eten
嘢 (je5) = dingen → hier: eten (spreektaalverkorting van 食嘢 = iets eten)

Opmerkingen over de zin:

一陣去食嘢? is een zeer gebruikelijke, informele vraag in gesproken Kantonees.

Je vraagt eigenlijk: “Zullen we straks wat gaan eten?” of “Gaan we straks eten?”

De zin laat het onderwerp (“wij”) weg — dat is heel normaal in spreektaal.

Wil je beleefder klinken, of de ander direct aanspreken, dan kun je uitbreiden:

一陣我哋去食嘢? = Gaan wij straks iets eten?
Jyutping: jat1 zan6 ngo5 dei6 heoi3 sik6 je5?

你一陣去唔去食嘢? = Ga jij straks iets eten?
Jyutping: nei5 jat1 zan6 heoi3 m4 heoi3 sik6 je5?

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 好悶呀,一陣去食嘢?
Jyutping: hou2 mun6 aa3, jat1 zan6 heoi3 sik6 je5?
= Saai hè, gaan we straks wat eten?

B: 好呀,我都肚餓喇。
Jyutping: hou2 aa3, ngo5 dou1 tou5 ngo6 laa3
= Goed idee, ik heb ook honger.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q
A

Waarheen is goed? / Waar zullen we heen gaan?
去邊好?
heoi3 bin1 hou2?

Woord-voor-woord uitleg:

去 (heoi3) = gaan
邊 (bin1) = waar (verkorte vorm van 邊度 bin1 dou6)
好 (hou2) = goed → hier: “zou goed zijn” / “is een goed idee”

Opmerkingen over de zin:

去邊好? is een zeer gebruikelijke, spontane vraag in het Kantonees, vooral in casual gesprekken.

De zin betekent iets als:

“Waar gaan we naartoe (denk je)?”
“Wat is een goede plek om naartoe te gaan?”
“Waarheen zullen we gaan?”

In het Kantonees gebruikt men 好 (hou2) vaak op het einde van een vraag om een suggestie of overweging aan te geven:

食邊樣好? = Wat zullen we eten?
買邊部電話好? = Welke telefoon moeten we kopen?

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 出去行下啦。
Jyutping: ceot1 heoi3 haang4 haa5 laa1
= Laten we even naar buiten gaan.

B: 去邊好?
Jyutping: heoi3 bin1 hou2?
= Waarheen zullen we gaan?

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q
A

Naar McDonald’s gaan om ontbijt te eten.
去麥當勞食早餐。
heoi3 mak6 dong1 lou4 sik6 zou2 caan1

Woord-voor-woord uitleg:

去 (heoi3) = gaan
麥當勞 (mak6 dong1 lou4) = McDonald’s (fonetische transliteratie)
食 (sik6) = eten
早餐 (zou2 caan1) = ontbijt
- 早 (zou2) = ochtend / vroeg
- 餐 (caan1) = maaltijd

Opmerkingen over de zin:

去麥當勞食早餐 is een natuurlijke, spreektaal Kantonees zin — kort, informeel en direct.

Deze zin laat het onderwerp (“ik”, “wij”) weg, wat heel gebruikelijk is in dagelijks gesprek:

Als je het wil toevoegen, kun je zeggen:

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 一陣去邊好?
Jyutping: jat1 zan6 heoi3 bin1 hou2?
= Waar zullen we straks heen?

B: 去麥當勞食早餐啦。
Jyutping: heoi3 mak6 dong1 lou4 sik6 zou2 caan1 laa1
= Laten we naar McDonald’s gaan om te ontbijten.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q
A

Jij eet wéér McDonald’s?
(of: Eet je alweer McDonald’s?)
你又食麥當勞?
nei5 jau6 sik6 mak6 dong1 lou4?

Woord-voor-woord uitleg:

你 (nei5) = jij
又 (jau6) = weer, opnieuw (geeft herhaling aan van een actie)
食 (sik6) = eten
麥當勞 (mak6 dong1 lou4) = McDonald’s

Opmerkingen over de zin:

De 又 (jau6) aan het begin is zeer typisch voor spreektaal Kantonees en drukt vaak:

herhaling uit (wéér doen),
lichte verbazing,
of soms zelfs milde ergernis (afhankelijk van toon).

Deze zin is idioomatisch, kort, en veelgebruikt in dagelijkse gesprekken, vaak in de trant van:

“Hè? Weer McDonald’s?”
“Alweer fastfood?”
“Serieus, wéér?!”

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 食咗飯未?
Jyutping: sik6 zo2 faan6 mei6?
= Heb je al gegeten?

B: 食咗麥當勞。
Jyutping: sik6 zo2 mak6 dong1 lou4
= Ja, ik heb McDonald’s gegeten.

A: 你又食麥當勞?
Jyutping: nei5 jau6 sik6 mak6 dong1 lou4?
= Jij wéér McDonald’s?

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q
A

Ik moet werken. / Ik moet iets doen.
我要做嘢。
ngo5 jiu3 zou6 je5

Woord-voor-woord uitleg:

我 (ngo5) = ik
要 (jiu3) = moeten, willen, nodig hebben
做 (zou6) = doen, maken
嘢 (je5) = dingen, werk, iets → spreektaal voor “zaken” of “werk” (verkorte vorm van 事情 si6 cing4)

Opmerkingen over de zin:

做嘢 (zou6 je5) is een veelgebruikte spreektaaluitdrukking in Kantonees die meestal betekent:

werken (formeel of informeel werk)
bezig zijn met iets
iets te doen hebben

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 一陣出去飲嘢啦。
Jyutping: jat1 zan6 ceot1 heoi3 jam2 je5 laa1
= Laten we straks iets gaan drinken.

B: 唔得,我要做嘢。
Jyutping: m4 dak1, ngo5 jiu3 zou6 je5
= Kan niet, ik moet werken.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q
A

Wat hij/zij zegt is heel grappig.
(of: Hij/Zij is grappig als hij/zij praat.)
佢講嘢好好笑。
keoi5 gong2 je5 hou2 hou2 siu3

Woord-voor-woord uitleg:

佢 (keoi5) = hij / zij
講 (gong2) = spreken, zeggen
嘢 (je5) = dingen → hier: 講嘢 = praten / iets zeggen
好好笑 (hou2 hou2 siu3) = heel grappig
- 好 (hou2) = erg / heel
- 好笑 (hou2 siu3) = grappig (letterlijk: “goed om te lachen”)

Opmerkingen over de zin:

講嘢好好笑 is een veelgebruikte en natuurlijke uitdrukking in spreektaal Kantonees.

Je zegt hiermee dat de manier waarop iemand praat of wat hij/zij zegt heel grappig is.

Alternatief:

佢講嘢笑死人。
Jyutping: keoi5 gong2 je5 siu3 sei2 jan4
= Wat hij zegt is om je dood te lachen.

Je kunt 好好笑 ook gebruiken zonder onderwerp, als reactie:

好好笑呀你! = Jij bent zó grappig!

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 頭先佢講咗咩呀?
Jyutping: tau4 sin1 keoi5 gong2 zo2 me1 aa3?
= Wat zei hij/zij daarnet?

B: 佢講嘢好好笑,笑死我喇!
Jyutping: keoi5 gong2 je5 hou2 hou2 siu3, siu3 sei2 ngo5 laa3!
= Wat hij/zij zei was supergrappig, ik ging stuk!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q
A

Hij/Zij leert snel. / Hij/Zij pikt dingen snel op.
佢學嘢好快。
keoi5 hok6 je5 hou2 faai3

Woord-voor-woord uitleg:

佢 (keoi5) = hij / zij
學 (hok6) = leren
嘢 (je5) = dingen (spreektaalwoord voor “zaken”, “dingen”)
→ 學嘢 (hok6 je5) = dingen leren, iets leren
好快 (hou2 faai3) = erg snel
- 好 (hou2) = erg / heel
- 快 (faai3) = snel

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 你教咗佢幾耐呀?
Jyutping: nei5 gaau3 zo2 keoi5 gei2 noi6 aa3?
= Hoe lang heb je het hem/haar al geleerd?

B: 冇耐呀,佢學嘢好快。
Jyutping: mou5 noi6 aa3, keoi5 hok6 je5 hou2 faai3
= Niet lang hoor, hij/zij leert heel snel.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q
A

Waar ben jij geweest? / Waar ben je naartoe gegaan?
你去咗邊呀?
nei5 heoi3 zo2 bin1 aa3?

Woord-voor-woord uitleg:

你 (nei5) = jij
去 (heoi3) = gaan
咗 (zo2) = aspectpartikel voor voltooide handeling → “bent gegaan”
邊 (bin1) = waar (verkorte vorm van 邊度 bin1 dou6)
呀 (aa3) = eindpartikel dat toon verzacht of vragend maakt

Opmerkingen over de zin:

去咗邊 (heoi3 zo2 bin1) is een veelgebruikte, natuurlijke spreektaalconstructie in Kantonees:

Drukt uit: “waar ben je (geweest)?”, met nadruk op het feit dat het al gebeurd is.

Het partikel 呀 (aa3) aan het einde maakt de vraag vriendelijker en natuurlijker.

Als je het iets formeler of completer wilt maken:

你去咗邊度呀?
Jyutping: nei5 heoi3 zo2 bin1 dou6 aa3
= Waar ben je (precies) heen gegaan?

✅ De zin zoals je hem gaf is volledig natuurlijk, informeel en spreektaal Kantonees.

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 嘩,搵唔到你成朝。你去咗邊呀?
Jyutping: waa1, wan2 m4 dou2 nei5 seng4 ziu1. nei5 heoi3 zo2 bin1 aa3?
= Wow, ik kon je de hele ochtend niet vinden. Waar ben jij geweest?

B: 去咗圖書館做嘢。
Jyutping: heoi3 zo2 tou4 syu1 gun2 zou6 je5
= Ik was in de bibliotheek aan het werk.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q
A

Wanneer?
幾時?
gei2 si4?

Woord-voor-woord uitleg:

幾 (gei2) = hoeveel
時 (si4) = tijd / moment
→ Samen: 幾時 = wanneer?

Opmerkingen over de zin:

幾時? is de standaard vraagvorm voor “wanneer?” in het Kantonees, zowel losstaand als binnen zinnen.

Je kunt het:

op zichzelf gebruiken, als reactie:

A: 我聽日去旅行。= Ik ga morgen op reis.
B: 幾時? = Wanneer?

in een volledige vraag plaatsen:

你幾時返嚟? = Wanneer kom je terug?

✅ Het is een veelgebruikte, natuurlijke vraagvorm in Kantonees.

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 我下個月搬屋。
Jyutping: ngo5 haa6 go3 jyut6 bun1 uk1
= Ik verhuis volgende maand.

B: 幾時?
Jyutping: gei2 si4?
= Wanneer?

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q
A

Daarnet / Zojuist / Een moment geleden
頭先
tau4 sin1

Woord-voor-woord uitleg:

頭 (tau4) = hoofd / begin / eerder
先 (sin1) = eerst / zojuist / pas net
→ Samen vormen ze 頭先, wat betekent: daarnet, zojuist, net nog
(= iets wat kort geleden is gebeurd)

Opmerkingen over de zin:

頭先 is een typische tijdsaanduiding in spreektaal Kantonees.

Je gebruikt het om te verwijzen naar iets wat net is gebeurd — een paar minuten of zelfs seconden geleden.

In het Mandarijn zou je zeggen: 剛才 (gong1 coi4), maar 頭先 is de natuurlijke Kantonees-versie.

Voorbeelddialoog met Jyutping:

A: 你幾時見到佢?
Jyutping: nei5 gei2 si4 gin3 dou2 keoi5?
= Wanneer heb je hem/haar gezien?

B: 頭先啫。
Jyutping: tau4 sin1 ze1
= Net nog maar! / Daarnet!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q
A

Ik ben nergens naartoe gegaan. / Niet echt ergens heen geweest.
冇去邊呀。
mou5 heoi3 bin1 aa3

Woord-voor-woord uitleg:

冇 (mou5) = niet hebben / niet gedaan (negatie van 有 of aspectpartikels zoals 咗)
去 (heoi3) = gaan
邊 (bin1) = waar / welke plaats (verkorte vorm van 邊度 bin1 dou6)
呀 (aa3) = eindpartikel dat de toon verzacht of informeel maakt

Opmerkingen over de zin:

冇去邊呀 betekent letterlijk: niet ergens heen gegaan, dus het impliceert:

“Niet echt ergens geweest”
“Gewoon thuis gebleven”
“Nergens bijzonders”

In context klinkt het vaak als een casual, nonchalante reactie, bijvoorbeeld op een vraag als:

你尋日去咗邊呀?= Waar ben je gisteren geweest?
→ 冇去邊呀。= Nergens echt.

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 今日放假,有冇出去呀?
Jyutping: gam1 jat6 fong3 gaa3, jau5 mou5 ceot1 heoi3 aa3?
= Je had vandaag vrij, ben je ergens heen geweest?

B: 冇去邊呀,喺屋企hea吓啫。
Jyutping: mou5 heoi3 bin1 aa3, hai2 uk1 kei2 hea1 haa5 ze1
= Niet echt, gewoon thuis gechilld.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q
A

Ik ben heel moe, ik wil uitrusten.
我好攰,我想休息。
ngo5 hou2 gui6, ngo5 soeng2 jau1 sik1

Woord-voor-woord uitleg:

我 (ngo5) = ik
好 (hou2) = erg / heel
攰 (gui6) = moe / uitgeput
我 (ngo5) = ik
想 (soeng2) = willen
休息 (jau1 sik1) = uitrusten / pauzeren

Opmerkingen over de zin:

好攰 is een zeer gebruikelijke en natuurlijke manier om te zeggen “ik ben moe” in het Kantonees.

想休息 betekent letterlijk “willen uitrusten” → “ik wil rust”.

Deze combinatie van twee zinnen (ik ben moe + ik wil rusten) is heel normaal en natuurlijk in spreektaal.

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 一陣去跑步?
Jyutping: jat1 zan6 heoi3 paau2 bou6?
= Gaan we straks hardlopen?

B: 唔得,我好攰,我想休息。
Jyutping: m4 dak1, ngo5 hou2 gui6, ngo5 soeng2 jau1 sik1
= Nee, ik ben erg moe, ik wil uitrusten.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q
A

Mijn hond is gestorven. / Mijn hond is overleden.
我隻狗死咗。
ngo5 zek3 gau2 sei2 zo2

Woord-voor-woord uitleg:

我 (ngo5) = ik / mijn
隻 (zek3) = maatwoord voor dieren (zoals honden, katten, vogels…)
狗 (gau2) = hond
死 (sei2) = sterven / doodgaan
咗 (zo2) = aspectpartikel voor voltooide handeling (hier: “is gestorven”)

Maatwoorden:

隻 (zek3) = maatwoord voor dieren (zeer gebruikelijk en correct hier)

Opmerkingen over de zin:

死咗 (sei2 zo2) is de gebruikelijke manier in Kantonees om te zeggen dat iemand of iets is overleden.
咗 (zo2) maakt duidelijk dat het al gebeurd is (voltooide aspect).

De zin is kort, direct en volledig natuurlijk in spreektaal, maar kan emotioneel zwaar klinken afhankelijk van de toon.

In gevoeligere contexten kun je iets verzachten:

我隻狗唔喺度啦。
Jyutping: ngo5 zek3 gau2 m4 hai2 dou6 laa1
= Mijn hond is er niet meer. (indirect, zachter)

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 你隻狗點解最近冇見到?
Jyutping: nei5 zek3 gau2 dim2 gaai2 zeoi3 gan6 mou5 gin3 dou2?
= Waarom heb ik je hond de laatste tijd niet gezien?

B: 佢唔係啦,我隻狗死咗。
Jyutping: keoi5 m4 hai6 laa1, ngo5 zek3 gau2 sei2 zo2
= Hij is er niet meer, mijn hond is gestorven.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q
A

Wanneer heb je vrij? / Wanneer is het vakantie?
幾時放假?
gei2 si4 fong3 gaa3?

Woord-voor-woord uitleg:

幾時 (gei2 si4) = wanneer
放假 (fong3 gaa3) = vrij hebben / vakantie hebben
放 (fong3) = vrijgeven, loslaten
假 (gaa3) = vakantie, vrije dag

Opmerkingen over de zin:

幾時放假? is een korte, informele en zeer veelgebruikte vraag in het Kantonees.

Betekenis hangt af van de context:

Tegen een student: “Wanneer begint je vakantie?”
Tegen een werknemer: “Wanneer ben je vrij?”

Uitbreiding mogelijk:

你幾時放假? = Wanneer heb jij vakantie?
邊日開始放假? = Op welke dag begint de vakantie?

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 你幾時放假?
Jyutping: nei5 gei2 si4 fong3 gaa3?
= Wanneer ben jij vrij?

B: 下星期三開始放。
Jyutping: haa6 sing1 kei4 saam1 hoi1 ci2 fong3
= Vanaf volgende woensdag.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q
A

Ze zijn daarnet vertrokken. / Ze zijn net weggegaan.
佢哋頭先走咗。
keoi5 dei6 tau4 sin1 zau2 zo2

Woord-voor-woord uitleg:

佢哋 (keoi5 dei6) = zij (meervoud van 佢 = hij/zij)
頭先 (tau4 sin1) = daarnet, zojuist
走 (zau2) = vertrekken, weggaan, lopen
咗 (zo2) = aspectpartikel voor voltooide handeling (geeft aan dat de actie al is gebeurd)

Opmerkingen over de zin:

Dit is een volledig natuurlijke en spreektaal-Kantonese zin.

走咗 (zau2 zo2) = is weggegaan / is vertrokken

In het Kantonees is 走 vaak genoeg om “weggaan” te betekenen, zonder verdere uitleg.

頭先走咗 benadrukt dat het zojuist is gebeurd, bijvoorbeeld enkele seconden of minuten geleden.

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 咦,佢哋去咗邊?
Jyutping: ji2, keoi5 dei6 heoi3 zo2 bin1?
= Hé, waar zijn ze heen?

B: 佢哋頭先走咗。
Jyutping: keoi5 dei6 tau4 sin1 zau2 zo2
= Ze zijn net vertrokken.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q
A

Ik heb gegeten. / Ik heb al gegeten.
我食咗飯。
ngo5 sik6 zo2 faan6

Woord-voor-woord uitleg:

我 (ngo5) = ik
食 (sik6) = eten
咗 (zo2) = aspectpartikel voor voltooide handeling → “heb gedaan / heb gegeten”
飯 (faan6) = rijst / maaltijd (in het Kantonees vaak: “eten” in het algemeen)

Opmerkingen over de zin:

食咗飯 is een veelgebruikte spreektaalconstructie in Kantonees die:

zowel letterlijk betekent: “ik heb rijst gegeten”
als figuurlijk/slang: “ik heb mijn maaltijd gehad”

In het Kantonees vraag je vaak ook:

你食咗飯未? = Heb je al gegeten?
→ Dit is ook een veelgebruikte sociale groet in Hongkong (vergelijkbaar met “alles goed?”)

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 食咗飯未呀?
Jyutping: sik6 zo2 faan6 mei6 aa3?
= Heb je al gegeten?

B: 食咗喇。
Jyutping: sik6 zo2 laa3
= Ja, ik heb al gegeten.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q
A

Hij/Zij heeft het drie jaar gedaan.
(of: Hij/Zij heeft drie jaar gewerkt / iets drie jaar lang gedaan)
佢做咗三年。
keoi5 zou6 zo2 saam1 nin4

Woord-voor-woord uitleg:

佢 (keoi5) = hij / zij
做 (zou6) = doen, werken
咗 (zo2) = aspectpartikel voor voltooide handeling (heeft gedaan)
三 (saam1) = drie
年 (nin4) = jaar

Maatwoorden:

年 (nin4) = maatwoord voor jaren (zelfstandig naamwoord + maatwoord in één, dus geen apart maatwoord nodig)

Opmerkingen over de zin:

做咗三年 betekent dat de persoon iets gedurende drie jaar heeft gedaan en afgerond of dat die periode voorbij is.

Wat hij/zij precies deed hangt af van de context:

Als je bedoelt “heeft drie jaar gewerkt”, dan kan dit volstaan.

Je kunt het specificeren:

佢做咗三年老師。 = Hij/Zij is drie jaar lang leraar geweest.
佢喺嗰間公司做咗三年。 = Hij/Zij werkte drie jaar bij dat bedrijf.

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 佢幾耐喺嗰間公司做呀?
Jyutping: keoi5 gei2 noi6 hai2 go2 gaan1 gung1 si1 zou6 aa3?
= Hoe lang werkte hij/zij bij dat bedrijf?

B: 佢做咗三年。
Jyutping: keoi5 zou6 zo2 saam1 nin4
= Hij/Zij heeft er drie jaar gewerkt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q
A

Je hebt de hele avond gepraat.
(of: Je bent de hele avond aan het praten geweest.)
你講咗成晚。
nei5 gong2 zo2 sing4 maan5

Woord-voor-woord uitleg:

你 (nei5) = jij
講 (gong2) = spreken, praten
咗 (zo2) = aspectpartikel voor voltooide handeling (“hebt gepraat”)
成 (sing4) = heel, volledig
晚 (maan5) = avond
→ 成晚 (sing4 maan5) = de hele avond

Maatwoorden:

晚 (maan5) = een eenheid van tijd (avond), géén apart maatwoord nodig in deze constructie

De 成 + tijdseenheid structuur is heel gebruikelijk in Kantonees en betekent: de hele …

Opmerkingen over de zin:

講咗成晚 benadrukt de duur en intensiteit van het praten: “de hele avond lang”.

Deze zin kan neutraal, verbaasd of zelfs een beetje speels-kritisch klinken, afhankelijk van toon en context.

Je kunt het gebruiken:

als je iemand licht verwijt dat ze maar bleven praten
of gewoon om te constateren dat iemand veel verteld heeft

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 我喉嚨痛呀。
Jyutping: ngo5 hau4 lung4 tung3 aa3
= Mijn keel doet pijn.

B: 梗係啦,你講咗成晚!
Jyutping: gang2 hai6 laa1, nei5 gong2 zo2 sing4 maan5!
= Natuurlijk, je hebt de hele avond gepraat!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q
A

Hij/Zij heeft mijn glas alcohol opgedronken.
(of: Hij/Zij dronk mijn drankje op.)
佢飲咗我杯酒。
keoi5 jam2 zo2 ngo5 bui1 zau2

Woord-voor-woord uitleg:

佢 (keoi5) = hij / zij
飲 (jam2) = drinken
咗 (zo2) = aspectpartikel voor voltooide handeling
我 (ngo5) = mijn / van mij
杯 (bui1) = maatwoord voor een glas/beker (van drank)
酒 (zau2) = alcohol / alcoholische drank

Maatwoorden:

杯 (bui1) = maatwoord + classifier voor drank in een beker of glas

→ 我杯酒 = mijn glas drank

Vergelijkbaar met:

一杯茶 (jat1 bui1 caa4) = een kopje thee
你杯水 (nei5 bui1 seoi2) = jouw glas water

Opmerkingen over de zin:

De structuur [主語] + 飲咗 + [人] + 杯 + 酒 benadrukt dat iemand de drank van iemand anders heeft opgedronken.

In informele situaties kan dit een klacht, grap of lichte verontwaardiging zijn, afhankelijk van intonatie.

Deze zin is volledig natuurlijk en vloeiend in spreektaal Kantonees.

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 咦,我杯酒去咗邊?
Jyutping: ji2, ngo5 bui1 zau2 heoi3 zo2 bin1?
= Hè? Waar is mijn drankje gebleven?

B: 佢飲咗你杯酒呀。
Jyutping: keoi5 jam2 zo2 nei5 bui1 zau2 aa3
= Hij/Zij heeft jouw drankje opgedronken.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q
A

Moeten wij naar de les?
(of: Is het nodig dat wij naar de les gaan?)
我哋使唔使上堂呀?
ngo5 dei6 sai2 m4 sai2 soeng5 tong4 aa3?

Woord-voor-woord uitleg:

我哋 (ngo5 dei6) = wij
使 (sai2) = nodig zijn / moeten
唔使 (m4 sai2) = niet nodig zijn
→ 使唔使 = moet (men) of niet? / is het nodig of niet?
上堂 (soeng5 tong4) = naar les gaan, les volgen
- 上 (soeng5) = opgaan, deelnemen
- 堂 (tong4) = klas, les (hier als lesperiode of lesuur)
呀 (aa3) = eindpartikel, maakt de vraag vriendelijker of minder direct

Maatwoorden:

堂 (tong4) kan in andere contexten ook fungeren als maatwoord voor lesuren (bv. 一堂課), maar in deze zin is het een zelfstandig naamwoord (“les”), geen maatwoord.

Opmerkingen over de zin:

使唔使… is een veelgebruikte structuur om te vragen of iets nodig is / moet gebeuren.
上堂 is standaard Kantonees voor “naar de les gaan” (bijv. op school of in een cursus).

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 今日下晝有冇堂呀?
Jyutping: gam1 jat6 haa6 ziu3 jau5 mou5 tong4 aa3?
= Hebben we vanmiddag les?

B: 唔知喎,我哋使唔使上堂呀?
Jyutping: m4 zi1 wo3, ngo5 dei6 sai2 m4 sai2 soeng5 tong4 aa3?
= Geen idee, moeten wij naar de les?

22
Q
A

Wanneer?
幾時?
gei2 si4?

Woord-voor-woord uitleg:

幾 (gei2) = hoeveel
時 (si4) = tijd / moment
→ Samen: 幾時 = wanneer

Opmerkingen over de zin:

幾時? is de standaard manier om “wanneer?” te vragen in Kantonees.

Je kunt het:

los gebruiken als reactie op iets:

A: 我聽日放假。
→ B: 幾時? = Wanneer?

in een volledige vraag gebruiken:

你幾時返嚟? = Wanneer kom je terug?

In Mandarijn zou je “什么时候 (sam1 mo4 si4)” zeggen, maar in Kantonees is 幾時 (gei2 si4) de natuurlijke vorm.

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 我哋下個禮拜去旅行。
Jyutping: ngo5 dei6 haa6 go3 lai5 baai3 heoi3 leoi5 hang4
= Wij gaan volgende week op reis.

B: 幾時?
Jyutping: gei2 si4?
= Wanneer?

23
Q
A

Zaterdag? Nee, dat hoeft niet.
(of: Op zaterdag? Hoeft niet.)
禮拜六?唔使。
lai5 baai3 luk6? m4 sai2

Woord-voor-woord uitleg:

禮拜六 (lai5 baai3 luk6) = zaterdag
- 禮拜 = week (alternatief voor 星期)
- 六 = zes (→ de zesde dag van de week = zaterdag)
唔使 (m4 sai2) = niet nodig / hoeft niet / niet verplicht

Opmerkingen over de zin:

禮拜六?唔使。 is een typisch informeel antwoord op een vraag zoals:

「禮拜六要返工嗎?」(Moet je zaterdag werken?)

→ Antwoord: 「唔使。」= Nee, hoeft niet.

De intonatie bepaalt veel:

vragend: 禮拜六? = “Bedoel je zaterdag?”

bevestigend/ontkennend: 唔使 = “Hoeft niet” / “Niet nodig” / “Niet verplicht”

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 禮拜六要上堂呀?
Jyutping: lai5 baai3 luk6 jiu3 soeng5 tong4 aa3?
= Moeten we zaterdag naar de les?

B: 唔使。
Jyutping: m4 sai2
= Nee, dat hoeft niet.

24
Q
A

Moet je op woensdag werken?
(of: Is het nodig om woensdag te werken?)
禮拜三使唔使返工啊?
lai5 baai3 saam1 sai2 m4 sai2 faan1 gung1 aa3?

Woord-voor-woord uitleg:

禮拜三 (lai5 baai3 saam1) = woensdag
- 禮拜 = week (alternatief voor 星期)
- 三 = drie → derde dag van de week
使唔使 (sai2 m4 sai2) = is het nodig? / moet (je)?
使 = nodig hebben, moeten
唔使 = niet nodig
→ Vraagvorm: [verb] 唔 [verb] = “moet je wel of niet…”
返工 (faan1 gung1) = gaan werken / naar het werk gaan
- 返 = terugkeren / gaan
- 工 = werk
啊 (aa3) = eindpartikel, maakt de toon vriendelijker of vraagt bevestiging

Opmerkingen over de zin:

使唔使返工 is een veelgebruikte manier om te vragen of iets verplicht is of moet gebeuren.

Je zou dit bijvoorbeeld zeggen:

als je niet zeker weet of het een vrije dag is (feestdag, ziekteverlof, etc.)
of wanneer je iemands rooster wilt weten

Alternatief met zelfde betekenis:

禮拜三要唔要返工呀? (iets formeler)

Voorbeelddialoog met Jyutping:
A: 禮拜三使唔使返工啊?
Jyutping: lai5 baai3 saam1 sai2 m4 sai2 faan1 gung1 aa3?
= Moet je woensdag werken?

B: 唔使,放假。
Jyutping: m4 sai2, fong3 gaa3
= Nee, ik ben vrij.

25
Ik moet naar de les. (of: Ik moet naar de les gaan.) 我要上堂。 ngo5 jiu3 soeng5 tong4 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 我 (ngo5) = ik 要 (jiu3) = moeten / nodig hebben / willen 上 (soeng5) = naar boven / deelnemen aan 堂 (tong4) = klas, lesperiode → 上堂 (soeng5 tong4) = naar de les gaan / les volgen Maatwoorden: 堂 (tong4) is hier geen maatwoord, maar een zelfstandig naamwoord ("de les"). → Als maatwoord zou het zijn: 一堂課 (jat1 tong4 fo3) = één les. Opmerkingen over de zin: 我要上堂 betekent dat iemand verplicht of gepland naar de les moet. Kan gaan over school, universiteit, bijles, enz. Als je wil benadrukken dat het nu moet gebeuren, kun je zeggen: 我而家要上堂。 Jyutping: ngo5 ji4 gaa1 jiu3 soeng5 tong4 = Ik moet nu naar de les. Voorbeelddialoog met Jyutping: A: 出去飲嘢啦! Jyutping: ceot1 heoi3 jam2 je5 laa1! = Kom, laten we iets gaan drinken! B: 唔得,我要上堂。 Jyutping: m4 dak1, ngo5 jiu3 soeng5 tong4 = Kan niet, ik moet naar de les.
26
Morgen zijn we vrij. (of: Morgen is het een vrije dag / vakantie.) 聽日放假。 ting1 jat6 fong3 gaa3 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 聽日 (ting1 jat6) = morgen Let op: 聽日 is typisch Kantonees voor “morgen”. In Mandarijn zou je 明天 (ming4 tin1) gebruiken. 放假 (fong3 gaa3) = vrij zijn / vakantie hebben = loslaten, vrijgeven = vrije dag, vakantie Opmerkingen over de zin: De zin is kort en veelgebruikt in informele gesprekken. Je kunt het uitbreiden voor duidelijkheid of nadruk: 我哋聽日放假。 = Wij zijn morgen vrij. Jyutping: ngo5 dei6 ting1 jat6 fong3 gaa3 放假 kan verwijzen naar officiële feestdagen, schoolvakanties of vrije dagen op het werk. Voorbeelddialoog met Jyutping: A: 聽日返唔返工呀? Jyutping: ting1 jat6 faan1 m4 faan1 gung1 aa3? = Moet je morgen werken? B: 唔使,聽日放假! Jyutping: m4 sai2, ting1 jat6 fong3 gaa3! = Nee joh, morgen zijn we vrij!
27
Maandag moet (ik/men/we) werken. (of: Op maandag moet er gewerkt worden.) 禮拜一要返工。 lai5 baai3 jat1 jiu3 faan1 gung1 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 禮拜一 (lai5 baai3 jat1) = maandag 禮拜 = week 一 = één → de eerste dag van de week (maandag) 要 (jiu3) = moeten / nodig zijn 返工 (faan1 gung1) = naar het werk gaan / werken - 返 = teruggaan - 工 = werk Opmerkingen over de zin: 要返工 is de standaard uitdrukking voor "moet werken" in spreektaal Kantonees. 禮拜一要返工 kan als constatering of herinnering gebruikt worden: Bijvoorbeeld na het weekend: “Op maandag moeten we weer werken.” Als je duidelijk wilt maken wie moet werken: 我禮拜一要返工。 = Ik moet maandag werken. 你禮拜一要返工咩? = Moet jij maandag werken? Voorbeelddialoog met Jyutping: A: 可唔可以玩多一日? Jyutping: ho2 m4 ho2 ji5 waan2 do1 jat1 jat6? = Kunnen we nog een dag spelen? B: 唔得,禮拜一要返工。 Jyutping: m4 dak1, lai5 baai3 jat1 jiu3 faan1 gung1 = Nee, maandag moeten we werken.
28
Dinsdag gaan (we/ik/jij) iets leuks doen. (of: Op dinsdag gaan we uit / gaan we spelen / gaan we iets leuks doen.) 禮拜二去玩。 lai5 baai3 ji6 heoi3 waan2 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 禮拜二 (lai5 baai3 ji6) = dinsdag - 禮拜 = week - 二 = twee → de tweede dag van de week 去 (heoi3) = gaan 玩 (waan2) = spelen, plezier maken, uitgaan → In volwassen context betekent 玩 meestal “uitgaan”, “ontspannen”, “iets leuks doen” Opmerkingen over de zin: 去玩 betekent: voor kinderen: echt “spelen” voor volwassenen: iets leuks doen, uitgaan, ontspannen 禮拜二去玩 is een korte uitspraak die vaak informeel bedoeld is — wie “gaat” hangt af van context: kan ik zijn: Ik ga dinsdag iets leuks doen. kan wij zijn: We gaan dinsdag uit. Om het duidelijker te maken wie het betreft, voeg je een onderwerp toe: 我禮拜二去玩。 = Ik ga dinsdag iets doen. 我哋禮拜二去玩。 = Wij gaan dinsdag iets leuks doen. Voorbeelddialoog met Jyutping: A: 幾時放假呀? Jyutping: gei2 si4 fong3 gaa3 aa3? = Wanneer zijn we vrij? B: 禮拜二去玩啦! Jyutping: lai5 baai3 ji6 heoi3 waan2 laa1 = Laten we dinsdag iets leuks gaan doen!
29
Zaterdagavond gaan (we/ik) alcohol drinken. (of: Op zaterdagavond gaan we uit drinken.) 禮拜六晚去飲酒。 lai5 baai3 luk6 maan5 heoi3 jam2 zau2 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 禮拜六 (lai5 baai3 luk6) = zaterdag - 禮拜 = week - 六 = zes → zesde dag van de week 晚 (maan5) = avond 去 (heoi3) = gaan 飲 (jam2) = drinken 酒 (zau2) = alcohol / drank → 飲酒 (jam2 zau2) = alcohol drinken / uitgaan voor een drankje Opmerkingen over de zin: 禮拜六晚去飲酒 is een informele manier om te zeggen: "Zaterdagavond gaan we uit drinken." Het onderwerp (“ik” / “wij”) wordt weggelaten, zoals vaak gebeurt in het Kantonees. De betekenis wordt uit de context duidelijk. Wil je het explicieter maken: 我禮拜六晚去飲酒。 = Ik ga zaterdagavond drinken. 我哋禮拜六晚去飲酒。 = Wij gaan zaterdagavond drinken. Voorbeelddialoog met Jyutping: A: 今個禮拜六做咩呀? Jyutping: gam1 go3 lai5 baai3 luk6 zou6 me1 aa3? = Wat gaan we doen deze zaterdag? B: 禮拜六晚去飲酒啦! Jyutping: lai5 baai3 luk6 maan5 heoi3 jam2 zau2 laa1 = Laten we zaterdagavond uit drinken!
30
Zondag rusten we uit. (of: Zondag is een rustdag / Ik rust uit op zondag.) 禮拜日休息。 lai5 baai3 jat6 jau1 sik1 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 禮拜日 (lai5 baai3 jat6) = zondag - 禮拜 = week - 日 = dag → de zevende dag van de week (zondag) 休息 (jau1 sik1) = rusten, pauzeren, uitrusten Opmerkingen over de zin: Deze zin is een korte, duidelijke uitspraak over een geplande of gewoonlijke activiteit op zondag. De zin kan meerdere impliciete betekenissen hebben, afhankelijk van context: Zondag hoeven we niet te werken Zondag nemen we rust Zondag is een vrije dag Als je het onderwerp wil toevoegen: 我禮拜日休息。 = Ik rust op zondag. 我哋禮拜日休息。 = Wij rusten op zondag. Voorbeelddialoog met Jyutping: A: 你幾時放假呀? Jyutping: nei5 gei2 si4 fong3 gaa3 aa3? = Wanneer ben je vrij? B: 禮拜日休息。 Jyutping: lai5 baai3 jat6 jau1 sik1 = Op zondag rust ik uit.
31
Ik was vanmorgen te laat. (of: Ik kwam vanmorgen te laat aan.) 我今朝遲到。 ngo5 gam1 ziu1 ci4 dou3 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 我 (ngo5) = ik 今朝 (gam1 ziu1) = vanmorgen / deze ochtend - 今 = nu / deze - 朝 = ochtend → Samen: 今朝 (gam1 ziu1) = vanmorgen 遲到 (ci4 dou3) = te laat aankomen / te laat zijn - 遲 = laat - 到 = aankomen Opmerkingen over de zin: 今朝遲到 is een veelgebruikte en natuurlijke manier om te zeggen dat je te laat was in de ochtend — bijvoorbeeld voor school, werk of een afspraak. Als je specifieker wilt zijn: 我今朝返工遲到。 = Ik was vanmorgen te laat op werk. Jyutping: ngo5 gam1 ziu1 faan1 gung1 ci4 dou3 In Mandarijn zou je zeggen: 今天早上遲到了 — maar 今朝 is 100% Kantonees spreektaal. Voorbeelddialoog met Jyutping: A: 點解你咁夜先嚟? Jyutping: dim2 gaai2 nei5 gam3 je6 sin1 lai4? = Waarom kom je zo laat? B: 我今朝遲到。 Jyutping: ngo5 gam1 ziu1 ci4 dou3 = Ik was vanmorgen te laat.
32
Hoe lang te laat? (of: Hoe lang was je te laat?) 遲到幾耐? ci4 dou3 gei2 noi6? ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 遲到 (ci4 dou3) = te laat zijn / te laat aankomen - 遲 = laat - 到 = aankomen 幾耐 (gei2 noi6) = hoe lang (qua tijdsduur) Opmerkingen over de zin: 幾耐 betekent "hoe lang" in de zin van duur van tijd. → Bijvoorbeeld: 幾耐瞓覺?= Hoe lang heb je geslapen? De zin 遲到幾耐? is informeel, direct en typisch voor Kantonese spreektaal. Wordt vaak gezegd met een beetje verrassing, bezorgdheid of lichte ergernis, afhankelijk van toon. Voor volledigheid zou je kunnen zeggen: 你遲到咗幾耐? = Hoe lang was jij te laat? Voorbeelddialoog met Jyutping: A: 你今日返工遲到? Jyutping: nei5 gam1 jat6 faan1 gung1 ci4 dou3? = Was je vandaag te laat op je werk? B: 係呀,塞車。 Jyutping: hai6 aa3, sak1 ce1 = Ja, file. A: 遲到幾耐? Jyutping: ci4 dou3 gei2 noi6? = Hoe lang was je te laat?
33
Slechts een beetje. (Ik kwam om) tien uur. → Of samen: Slechts een beetje te laat. Tien uur. 少少啫。十點。 siu2 siu2 ze1. sap6 dim2 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 少少啫 (siu2 siu2 ze1) - 少少 (siu2 siu2) = een beetje, een klein beetje - 啫 (ze1) = partikel dat minimaliseert, zoals “maar”, “slechts” → 少少啫 = slechts een beetje / maar een beetje → Vaak gebruikt om iets af te zwakken of te verontschuldigen 十點 (sap6 dim2) - 十 (sap6) = tien - 點 (dim2) = uur (tijdsaanduiding in de klok) → 十點 = tien uur Maatwoorden: In 十點 is 點 (dim2) zowel zelfstandig naamwoord ("uur") als tijdseenheid — geen apart maatwoord nodig. Opmerkingen over de zin: 少少啫 wordt vaak gebruikt op een speels-verontschuldigende manier, alsof je zegt: “Ach, ik was maar een beetje te laat hoor.” 十點 impliceert dan het tijdstip van aankomst. De hele uiting zou bijvoorbeeld een antwoord kunnen zijn op de vraag: 遲到幾耐? → Hoe lang was je te laat? Voorbeelddialoog met Jyutping: A: 你幾點到? Jyutping: nei5 gei2 dim2 dou3? = Hoe laat ben je aangekomen? B: 少少啫。十點。 Jyutping: siu2 siu2 ze1. sap6 dim2 = Maar een beetje. Tien uur.
34
Een uur? 一個鐘頭? jat1 go3 zung1 tau4? ## Footnote Woord voor woord uitleg 一 (jat1) = één 個 (go3) = maatwoord voor veel dingen (zoals mensen, abstracte eenheden zoals "uur", enz.) 鐘頭 (zung1 tau4) = uur (tijdseenheid) Vermelding van maatwoorden 個 (go3) is het maatwoord in deze zin, gebruikt voor "鐘頭" (uur). Opmerkingen over de zin De term 鐘頭 (zung1 tau4) is typisch Kantonees voor "uur". In Mandarijn zou men vaak zeggen 小時 (Mandarijn: xiǎoshí, Kantonese uitspraak: siu2 si4), maar dat klinkt in het Kantonees onnatuurlijk. De zinsvorm is een verkorte vraag die bijvoorbeeld in context zo kan voorkomen: 「你等咗幾耐呀?」—「一個鐘頭?」 (Hoe lang heb je gewacht? — Een uur?) Let op: het maatwoord 個 (go3) blijft behouden, ook al is 鐘頭 abstract.
35
Wij gaan vanavond uit (voor plezier). 我哋今晚去玩。 ngo5 dei6 gam1 maan5 heoi3 waan2. ## Footnote Woord voor woord uitleg 我哋 (ngo5 dei6) = wij 今晚 (gam1 maan5) = vanavond 去 (heoi3) = gaan 玩 (waan2) = spelen / uitgaan / plezier maken Opmerkingen over de zin De structuur [onderwerp + tijd + werkwoord + activiteit] is typisch voor het Kantonees. 玩 (waan2) betekent letterlijk “spelen”, maar in het Kantonees wordt het vaak informeel gebruikt in de betekenis van “uitgaan” of “iets leuks doen”. Dus: 去玩 (heoi3 waan2) = ergens heen gaan om plezier te maken.
36
Slechts een beetje. (Ik kwam om) tien uur. → Of samen: Slechts een beetje te laat. Tien uur. 少少啫。十點。 siu2 siu2 ze1. sap6 dim2 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 少少啫 (siu2 siu2 ze1) - 少少 (siu2 siu2) = een beetje, een klein beetje - 啫 (ze1) = partikel dat minimaliseert, zoals “maar”, “slechts” → 少少啫 = slechts een beetje / maar een beetje → Vaak gebruikt om iets af te zwakken of te verontschuldigen 十點 (sap6 dim2) - 十 (sap6) = tien - 點 (dim2) = uur (tijdsaanduiding in de klok) → 十點 = tien uur Maatwoorden: In 十點 is 點 (dim2) zowel zelfstandig naamwoord ("uur") als tijdseenheid — geen apart maatwoord nodig. Opmerkingen over de zin: 少少啫 wordt vaak gebruikt op een speels-verontschuldigende manier, alsof je zegt: “Ach, ik was maar een beetje te laat hoor.” 十點 impliceert dan het tijdstip van aankomst. De hele uiting zou bijvoorbeeld een antwoord kunnen zijn op de vraag: 遲到幾耐? → Hoe lang was je te laat? Voorbeelddialoog met Jyutping: A: 你幾點到? Jyutping: nei5 gei2 dim2 dou3? = Hoe laat ben je aangekomen? B: 少少啫。十點。 Jyutping: siu2 siu2 ze1. sap6 dim2 = Maar een beetje. Tien uur.
37
Hij/Zij is een beetje groter. 佢高少少。 keoi5 gou1 siu2 siu2 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 佢 (keoi5) = hij / zij 高 (gou1) = groot / lang (in lengte) 少少 (siu2 siu2) = een beetje / ietsjes Opmerkingen over de zin: 少少 (siu2 siu2) is een verdubbelde vorm van 少, typisch in gesproken Kantonees om aan te geven dat iets "een beetje" is. In Mandarijn zou men 一點點 (jat1 dim2 dim2) of 一點兒 gebruiken. De structuur 形容詞 + 少少 komt vaak voor in het Kantonees, vooral in informele contexten. Het impliceert een milde graad van de eigenschap. Geen onderwerpverandering of grammaticale partikel nodig in deze constructie; de betekenis is duidelijk uit de context.
38
Slechts een beetje. / Maar een beetje. 少少啫。 siu2 siu2 ze1 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 少少 (siu2 siu2) = een beetje 啫 (ze1) = alleen maar / slechts Opmerkingen over de zin: Dit is een typisch Kantonees uitdrukking — in het Mandarijn heeft 啫 (ze1) geen equivalent en zou men iets als 只是 (zi6 si6) of 就一點點 (zau6 jat1 dim2 dim2) zeggen. **啫 (ze1) is een final particle die wordt gebruikt om iets te minimaliseren of bagatelliseren, een belangrijke nuance in de spreektaal. Het heeft vaak een nonchalante of geruststellende toon, vergelijkbaar met het Nederlandse “maar…” of “het is toch maar…”.** Vaak gebruikt als antwoord op bezorgdheid of als iemand zich verontschuldigt — bv.: A: 唔好意思,打爛咗你杯。 B: 唔緊要,少少啫。
39
Onze winkel gaat morgenochtend weer open. 我哋嘅舖頭會聽日朝早再開。 ngo5 dei6 ge3 pou3 tau2 wui5 ting1 jat6 ziu1 zou2 zoi3 hoi1 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 我哋 (ngo5 dei6) = wij / onze 嘅 (ge3) = bezitspartikel (“van”) 舖頭 (pou3 tau2) = winkel 會 (wui5) = zal / gaan (toekomstige tijd) 聽日 (ting1 jat6) = morgen 朝早 (ziu1 zou2) = ochtend 再 (zoi3) = opnieuw / weer 開 (hoi1) = openen Maatwoorden in de zin: Er staat geen expliciet maatwoord in deze zin, wat gebruikelijk is bij plaatsen of winkels in dagelijkse spreektaal. Als men het zou specificeren (zoals “één winkel”), zou men bijv. 一間舖頭 (jat1 gaan1 pou3 tau2) gebruiken, waarbij 間 (gaan1) het maatwoord voor gebouwen/winkels is. Opmerkingen over de zin: Deze zin is duidelijk Kantonees. 舖頭 (pou3 tau2) is een typisch Kantonese term voor “winkel”. In Mandarijn zou men 商店 (soeng1 dim3) of 店铺 (dim3 pou3) gebruiken. 聽日 (ting1 jat6) betekent "morgen" in het Kantonees. In Mandarijn zou dat 明天 (ming4 tin1) zijn. De volgorde 聽日朝早 (“morgen ochtend”) is natuurlijk in het Kantonees, en 朝早 (ziu1 zou2) wordt meestal alleen in het Kantonees gebruikt. Mandarijn zou eerder 明天早上 zeggen. 再開 (zoi3 hoi1) betekent letterlijk "opnieuw openen" en geeft aan dat de winkel al eerder gesloten was en weer zal openen.
40
Zelfs op dit moment van de dag is het ’s ochtends nog steeds een beetje koud. 到咗呢個時候朝早都仍然有啲凍。 dou3 zo2 ni1 go3 si4 hau6 ziu1 zou2 dou1 jing4 jin4 jau5 di1 dung3 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 到咗 (dou3 zo2) = aangekomen zijn bij / het is inmiddels 呢個 (ni1 go3) = dit (maatwoord: 個 voor “tijdstip”) 時候 (si4 hau6) = moment / tijd 朝早 (ziu1 zou2) = ochtend 都 (dou1) = ook / zelfs 仍然 (jing4 jin4) = nog steeds 有 (jau5) = hebben / is er 啲 (di1) = een beetje (maatwoord voor niet-telbare hoeveelheid) 凍 (dung3) = koud Maatwoorden in de zin: 個 (go3) in 呢個 (ni1 go3) is het maatwoord voor “tijd” of abstracte dingen. 啲 (di1) is een onbepaald hoeveelheidmaatwoord dat vaak “een beetje” betekent. Opmerkingen over de zin: Deze zin is puur Kantonees in woordkeuze en structuur. 到咗 (dou3 zo2) betekent letterlijk "aangekomen zijn", maar in deze context betekent het meer “nu het eenmaal zover is”. 仍然 (jing4 jin4) is een standaardwoord dat zowel in Kantonees als in Mandarijn voorkomt, maar in deze zinsstructuur is de plaatsing ervan natuurlijker in Kantonees. De combinatie 朝早都仍然有啲凍 is typisch voor gesproken taal — de opeenvolging van bijwoorden (都, 仍然) is karakteristiek voor hoe gevoelens of waarnemingen geleidelijk worden opgebouwd in het Kantonees. 啲凍 (di1 dung3) = “een beetje koud” is spreektaal; men gebruikt “啲” om niet exacte hoeveelheden of gradaties te beschrijven.
41
Ik lunch elke dag rond de middag. 我日日中午食晏。 ngo5 jat6 jat6 zung1 ng5 sik6 ngaan3 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 我 (ngo5) = ik 日日 (jat6 jat6) = elke dag 中午 (zung1 ng5) = middag (rond 12 uur) 食 (sik6) = eten 晏 (ngaan3) = lunch (informeel, typisch Kantonees)
42
Precies op de middag / Het is exact twaalf uur 's middags. 正中午 zing3 zung1 ng5 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 正 (zing3) = precies / exact 中午 (zung1 ng5) = middag (rond twaalf uur) Opmerkingen over de zin: 正中午 (zing3 zung1 ng5) is correct Kantonees, maar formeler of schriftelijker van toon. In alledaags gesproken Kantonees zou men vaak gewoon zeggen: 啱啱十二點 (ngaam1 ngaam1 sap6 ji6 dim2) = "net twaalf uur" of: 啱啱中午 (ngaam1 ngaam1 zung1 ng5) = "precies middag" De combinatie 正 + tijdsaanduiding (zoals 正中午, 正月, 正午) komt vaker voor in geschreven of formele taal.
43
Het is heet in de middag. 中午好熱。 zung1 ng5 hou2 jit6 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 中午 (zung1 ng5) = middag (rond twaalf uur) 好 (hou2) = erg / heel 熱 (jit6) = heet / warm Opmerkingen over de zin: 好 (hou2) wordt hier gebruikt als intensifier — "erg" heet. Dit is een typische en veelgebruikte structuur in het Kantonees: 好 + adjectief. De zin is kort maar duidelijk; typisch voor spreektaal. Eventueel zou men ook kunnen zeggen: 中午成日都好熱。 (zung1 ng5 seng4 jat6 dou1 hou2 jit6) = "Het is de hele middag erg heet."
44
Mijn kat houdt ervan om ’s middags een dutje te doen. 我隻貓鍾意下晝瞓晏覺。 ngo5 zek3 maau1 zung1 ji3 haa6 zau3 fan3 ngaan3 gaau3 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 我 (ngo5) = ik / mijn 隻 (zek3) = maatwoord voor dieren 貓 (maau1) = kat 鍾意 (zung1 ji3) = leuk vinden / houden van 下晝 (haa6 zau3) = middag (na de lunch, grofweg 1–5 uur) 瞓 (fan3) = slapen 晏覺 (ngaan3 gaau3) = middagdutje Maatwoorden in de zin: 隻 (zek3): maatwoord voor dieren zoals katten, honden, vogels, enz. Opmerkingen over de zin: 瞓覺 (fan3 gaau3) is de Kantonese vorm van “slapen”; in Mandarijn gebruikt men 睡覺 (seoi6 gaau3). 晏覺 (ngaan3 gaau3) betekent letterlijk “middag-slaap” en is een natuurlijke term voor “dutje” in de middag. De tijdsaanduiding 下晝 (haa6 zau3) is specifiek Kantonees. In Mandarijn zou men zeggen 下午 (haa6 ng5).
45
Het is druk in de middag. 下晝好忙。 haa6 zau3 hou2 mong4 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 下晝 (haa6 zau3) = middag (namiddag, na de lunch) 好 (hou2) = erg / heel 忙 (mong4) = druk / bezig Opmerkingen over de zin: 下晝 (haa6 zau3) is het Kantonese woord voor “middag (na de lunch)”. In Mandarijn zou dat 下午 (haa6 ng5) zijn. 好 + adjectief is een klassieke Kantonees structuur om nadruk te geven, hier: 好忙 (hou2 mong4) = heel druk. Een typische en alledaagse zin — zou bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden als antwoord op “點解你唔聽電話呀?” (“Waarom nam je je telefoon niet op?”).
46
Overdag moet ik werken. 日頭要返工。 jat6 tau4 jiu3 faan1 gung1 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 日頭 (jat6 tau4) = overdag / tijdens de dag 要 (jiu3) = moeten 返工 (faan1 gung1) = gaan werken / naar het werk gaan Opmerkingen over de zin: 日頭 (jat6 tau4) betekent “overdag” en komt veel voor in gesproken Kantonees. In Mandarijn zou men meestal 白天 (baak6 tin1) gebruiken. 返工 (faan1 gung1) is een vaste uitdrukking in het Kantonees voor "naar het werk gaan". In Mandarijn zou men 上班 (soeng5 baan1) gebruiken. Je kunt ook zeggen: 日頭要返公司做嘢。 (jat6 tau4 jiu3 faan1 gung1 si1 zou6 je5) = “Overdag moet ik naar kantoor om te werken.”
47
Het tennisveld is ’s avonds ook open. 網球場夜晚都開。 mong5 kau4 coeng4 je6 maan5 dou1 hoi1 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 網球場 (mong5 kau4 coeng4) = tennisveld / tennisbaan - 網球 (mong5 kau4) = tennis - 場 (coeng4) = maatwoord en zelfstandig naamwoord: veld / terrein 夜晚 (je6 maan5) = avond / ’s avonds 都 (dou1) = ook 開 (hoi1) = open zijn / openen Maatwoorden in de zin: 場 (coeng4) is hier deel van het zelfstandig naamwoord, maar het is ook het maatwoord voor velden / sportterreinen. → Als je zegt “een tennisveld”, zou dat zijn: 一個網球場 of informeler 一場網球 (contextafhankelijk). Opmerkingen over de zin: 夜晚 (je6 maan5) = avond, is karakteristiek voor het Kantonees; in Mandarijn zou men 晚上 (maan5 soeng6) gebruiken. 都開 (dou1 hoi1) betekent letterlijk “ook open”, wat impliceert dat het op andere momenten (zoals overdag) al open is. Je zou ook kunnen zeggen: 網球場朝早晚晚都開。 = Het tennisveld is zowel ’s ochtends als ’s avonds open. 夜晚都有人打網球。 = ’s Avonds zijn er ook mensen die tennissen.
48
In de zomer spelen we soms 's avonds kaartspelletjes. 我哋夏天有時喺夜晚玩啤牌。 ngo5 dei6 haa6 tin1 jau5 si4 hai2 je6 maan5 waan2 be1 paai4 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 我哋 (ngo5 dei6) = wij 夏天 (haa6 tin1) = zomer 有時 (jau5 si4) = soms 喺 (hai2) = in / op / bij (plaats- of tijdsbepaling) 夜晚 (je6 maan5) = avond 玩 (waan2) = spelen 啤牌 (be1 paai4) = speelkaarten / kaartspel Maatwoorden in de zin: Geen maatwoorden in deze zin. (Mocht je het willen specificeren met bv. “een spel kaarten” of “een set”, dan zou je 副 (fu3) kunnen gebruiken: 一副啤牌 (jat1 fu3 be1 paai4).) Opmerkingen over de zin: 喺 (hai2) voor tijdsbepaling is typisch Kantonees; in Mandarijn zou je 在 (zoi6) gebruiken. 啤牌 (be1 paai4) is een specifiek Kantonese term voor speelkaarten. In Mandarijn zegt men meestal 扑克牌 (pok3 guk6 paai4). 玩啤牌 (waan2 be1 paai4) is een gebruikelijke manier om te zeggen dat je een kaartspel speelt, zonder dat je de naam van het spel specificeert. De structuur [時間] + 有時 + 喺 + [時間] + [動作] is een typisch patroon in gesproken Kantonees om gewoonten of terugkerende handelingen te beschrijven: 夏天有時喺夜晚玩啤牌 = In de zomer, soms, 's avonds, doen we dat.
49
Ik ben vanmorgen gaan wandelen. 我今朝去咗散步。 ngo5 gam1 ziu1 heoi3 zo2 saan3 bou6 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 我 (ngo5) = ik 今朝 (gam1 ziu1) = vanmorgen / vanochtend 去咗 (heoi3 zo2) = ben gegaan - 去 (heoi3) = gaan - 咗 (zo2) = voltooid aspect (gebeurd in het verleden) 散步 (saan3 bou6) = wandelen Maatwoorden in de zin: Geen maatwoorden aanwezig. (Als je het zou willen uitbreiden naar “één wandeling” dan zou je kunnen zeggen: 行咗一次散步 (haang4 zo2 jat1 ci3 saan3 bou6) waarbij 次 (ci3) het maatwoord is voor gebeurtenissen.) Opmerkingen over de zin: 今朝 (gam1 ziu1) is typisch Kantonees voor “vandaag in de ochtend”. In Mandarijn zou je eerder 今天早上 (gam1 tin1 zou2 soeng6) zeggen. 去咗 (heoi3 zo2) is een typische perfectieve constructie (vergelijkbaar met “ben gegaan”) en duidt aan dat de actie is afgerond. 散步 (saan3 bou6) is zowel Mandarijn als Kantonees, en betekent “een wandeling maken” of “gaan wandelen”.
50
Ik was vanmorgen niet te laat. 今朝冇遲到。 gam1 ziu1 mou5 ci4 dou3 ## Footnote Woord-voor-woord uitleg: 今朝 (gam1 ziu1) = vanmorgen / vanochtend 冇 (mou5) = niet hebben / niet (ontkenning van voltooid aspect) 遲到 (ci4 dou3) = te laat komen Opmerkingen over de zin: 今朝 (gam1 ziu1) is een uitsluitend Kantonese tijdsaanduiding voor "vanmorgen". Mandarijn zou 今天早上 (gam1 tin1 zou2 soeng6) gebruiken. 冇 (mou5) is het Kantonese negatieve werkwoord dat het standaard Mandarijnse 沒有 (mou5 jau5) vervangt, vooral in combinatie met een voltooid werkwoord. Hier betekent 冇遲到 (mou5 ci4 dou3) letterlijk “niet te laat geweest zijn”. Let op het verschil met: 唔遲到 (m4 ci4 dou3) = "niet te laat komen" (algemene ontkenning, niet gebeurd of niet van plan) 冇遲到 (mou5 ci4 dou3) = "was niet te laat" (specifiek in het verleden)