deeltentamen Flashcards
(59 cards)
Wat wordt er bedoeld met dat alles wat er in de maatschappij bestaat ‘contigent, maar niet abritrair is?
In de sociologie betekent “contingent, maar niet arbitrair” dat de dingen in de samenleving niet vastliggen of noodzakelijk zijn, maar ook niet zomaar willekeurig zijn ontstaan. Met andere woorden: veel sociale structuren, normen, en waarden hadden anders kunnen zijn (ze zijn contingent), maar er is altijd een bepaalde logica of reden achter (ze zijn niet arbitrair).
Welke dubbele taak heeft sociologie als het gaat om afwijkend gedrag)?
Bepalen waarom individuen tot afwijkend gedrag komen, maar ook verklaren waarom bepaalde gedragingen in bepaalde samenlevingen afwijkend zijn en in andere niet.
Wat zijn bronnen van het niet-contigente (hetgene wat vast ligt en niet anders had kunnen zijn)?
· De natuur : we weten dat de natuur een bron van niet-contigente regels is, maar weten niet precies welke regels dat zijn en worden het daar ook niet over eens.
· De geschiedenis
o Pad afhankelijkheid= de vorm die een instelling of samenleving vandaag heeft, blijft getekend door de manier waarop zij tot stand kwam.
o August Comte en Karl Marx
o Geschiedenis blijft belangrijk om te begrijpen waar een cultuur vandaan komt en waar het heen gaat.
· De samenhang
o De tekst stelt dat samenhang een bron van vaste regels is omdat de structuur van instellingen, zoals het gezin, vaak verbonden is met de economie en maatschappij.
Wie is Fransman Auguste Comte? (1798)
· Hij wordt door vele beschouwd als de grondlegger van sociologie omdat hij zijn intellectueel werk voor het eerst beschreef met sociogie.
- Volgens Comte was het doel van de sociologie om een overkoepelende wetenschap te creëren die alle kennis en inzichten uit verschillende wetenschappen samenbrengt.
· Het menselijk handelen wordt niet alleen geleid door de rede, maar ook door impulsen gevoelens en emoties.
-Religie: een religie voor de mensheid, waarbij het belangrijkste idee is dat mensen in staat zijn hun energie te richten op doelen die zij waardevol vinden.
Waar verwijst het sociologische ‘probleem van de orde’ naar?
Niet naar het behoud van de bestaande machtsverhoudingen, wetten, regels, gewoonten en instellingen, maar naar het behoud van de mogelijkheid om tot nageleefde regels te komen. Waarom houden mensen zich aan normen?
Hoe is de sociale orde dan mogelijk?
Rationaliteit (Rousseau): in je eigen voordeel - profijt van je aan de normen houden
- Dwang (Hobbes): mensen worden gedwongen door een orgaan wat ze zal bestraffen
- Emotie/geloof: het is belangrijk om je eraan te houden om in de hemel te komen of om anderen geen pijn te doen
Met welke taken houden sociologen zich bezig?
· Cijferaar: De empirische-analytische taak is om de samenlevingen, organisaties en netwerken waarin we leven in kaart te brengen. We willen begrijpen hoe deze samenhangen en wat de oorzaken en gevolgen zijn, door middel van kwantitatief onderzoek.
· Mythejager: de kritische taak =De socioloog probeert achter de schijnbare werkelijkheid een diepere laag te zien, die mensen soms liever niet willen zien.
- Karl Marx: in economie sociale ongelijkheid en klassenstrijd veroorzaken..
- Sigmund Freud onderzocht hoe het onbewuste en psychische conflicten gedrag en de maatschappij beïnvloeden
· Levenskunstenaar: de praktische taak = helpt om hun eigen leven en het samenleven beter te begrijpen, waarderen en soms zelfs als inspirerend te zien.
- Jeffrey Alexander: mythes en symbolen
- Claude Javeau: vanuit perspectief van mensen zelf.
- Michel Maffesoli: empathie in plaats van alleen op rationeel denken.
Hoe verhouden sociologen zich tot hun studieobjecten?
Belangstelling voor samenhang: Mauss vindt dat sociologen niet alleen losse onderdelen zoals familie, religie, economie of politiek moeten bestuderen. Ze moeten juist zoeken naar hoe deze dingen met elkaar verbonden zijn en samen de logica van de samenleving vormen.
Afstandelijke betrokkenheid: Een socioloog leeft mee met de samenleving, maar kan ook genoeg afstand nemen om objectief te observeren.
Empirisch werken: Sociologen baseren hun ideeën op wat ze in de echte wereld zien. Dit helpt hen om flexibel te blijven en hun werk relevant te houden voor de echte samenleving. Durkheim vond het belangrijk om te kijken naar wat mensen in hun eigen omgeving doen en denken.
Respectvol: Als een socioloog een gewoonte niet begrijpt, neemt hij niet aan dat de mensen onwetend zijn, maar dat hij zelf meer moet leren. Hij probeert zich in te leven in de gewoontes van anderen. Durkheim beschouwt sociale gewoontes, zoals geloof, als echte feiten, zelfs als ze alleen bestaan in de gedachten van mensen.
Empirische wetenschap:
Daarmee bedoelen we vakgebieden waarin kennis vooral wordt verkregen door direct te observeren ipv te vertrouwen op theorieën en ideeën.
Waar maken sociologische verklaringen verbinding tussen?
- Micro: individuen (gaat niet over 1 handelend individu, maar over los handelende individuen, patronen en regelmaat in individuen (dragen van mondkapjes)
- Macro: sociale context, collectief (wetten, regels, normen, waarden) (coronaregels
Wat was de verklaring van James Coleman over de verbinding individu met het sociale?
-Sociale oorzaken van individueel handelen
- Sociale consequenties van individueel handelen
In de sociologie kijken we naar macro condities die invloed hebben op het leven van individuen. Hoe het met individu gaat, heeft op zijn beurt weer consequenties wat weer macro consequenties heeft.
Theorie
biedt verklaring voor een fenomeen, en beschrijft relatie tussen concepten, voorspelling nieuw fenomeen
Theoretische traditie:
stroming, oriëntatie, perspectief, kijk op het sociale, meerdere theorieën tegelijk.
Wat is het Mattheüs-effect? en van wie
'’Zij die hebben zullen krijgen, zij die niet hebben zal worden afgenomen’’. (Robert Merton). Het orgineel is gebasseerd op de wetenschap. Dit effect maakt een vakgebied traag, terwijl wetenschap juist veel waarde hecht aan vernieuwing.
Sociologen proberen niet alleen individueel handelen te begrijpen, maar bestuderen (vooral) ook de implicaties van individueel handelen voor de grotere groep. Wat wordt er bedoeld met ‘onbedoelde gevolgen’ en ‘perverse effecten’ van individueel handelen?
Onbedoelde gevolgen zijn het individuele handelen dat dikwijls leidt tot onbedoelde gevolgen, zoals het Mattheüs-effect of selfuffiling prophecy of self-denying prophecy. Perverse effecten zijn als deze bedoelingen niet alleen onbedoeld zijn, maar ook nog is ongewenst. Die onbedoelde gevolgen en perverse effecten laten ons zeer duidelijk zien dat individuele redelijkheid niet altijd tot redelijk of gewenst gedrag leidt.
Collectieve goederen=
goederen zijn zaken die mensen samen tot stand brengen die geen enkele van hen op eigen kracht zou kunnen realiseren en waarvan zij allemaal, ook diegene die er niet aan mee hebben gewerkt, kunnen genieten.
Hoe kunnen collectieve acties/goederen bestaan?
Theorie Olsen
· Dwang, wetten (belastingsystemen)
· Inspelen op eigenbelang (bijv. voordelen van lidmaatschap)
· Normen (reputatiesystemen, uitsluiting)
Wat is het onderwerp van discussie over de theorie van Olsen?
De vraag of mensen altijd uit eigenbelang handelen of niet. Voorstanders van het idee dat mensen wel rationele egoïsten zijn, wijzen die voorbeelden van de hand met de opmerking dat zulke gedragingen toch uit eigen belang worden gedaan, omdat mensen zulke handelingen doen omdat ze zich daar zelf goed bij voelen. Maar hierdoor kan al het handelen gezien worden als rationeel egoïstisch gedrag, je kan dan geen voorbeeld geven van belangeloos gedrag. Die stelling wordt dan een soort geloofsovertuiging, een vaststaand idee dat niet meer door observatie kan worden tegengesproken, maar dat de manier beïnvloedt waarop we elke handeling zien. Blz 57
Wat is het verschil in focus tussen het collectivistische en het individualistische perspectief?
Individualisme: zegt dat het sociale ontstaat wanneer verschillende individuen samen handelen en er onbedoelde effecten ontstaan die niemand van tevoren had gepland. Deze effecten kun je niet terugvoeren op de bedoelingen van individuele mensen. Het wil de sociale orde verklaren uit het individu.
Collectivisme: kijkt naar rollen, normen en verwachtingen die al bestaan in een samenleving en die mensen beïnvloeden. Deze sociale regels bepalen hoe mensen de wereld zien en zijn historisch gegroeid. Ze veranderen over tijd en plaats maar ze zijn geen natuurlijk of willekeurige verschijnselen. Het gaat uit van een verbondenheid tussen het individu en de samenleving.
Wat is impression management volgens Goffman?
Je probeert een overtuigende indruk te maken door anderen het beeld te geven dat past bij wat je wilt overbrengen. Dit kan op persoonlijk niveau zijn, maar ook als groep. Bijvoorbeeld: artsen en verpleegkundigen proberen vertrouwen te wekken bij patiënten in een ziekenhuis.
Waar maakte Goffman bij roldistantie een onderscheid tussen?
- frontstage= de plaats waar de’ voorstelling’ plaatsvindt
Backstage= de ‘coulissen achter de voorstelling’, zoals de wc
Wat is roldistantie en van wie is het?
Goffman, Mensen zijn in staat een onderscheid te maken tussen de rol die ze spelen en degene die ze, volgens zichzelf werkelijk zijn
Wat zijn de vier tradities en is dit op macro of micro niveau
- Utilistisch individualisme - micro
- Structureel functionalisme - macro
- Conflict sociologie - macro
- Symbolisch interactionisme -micro
conflicttheorie en van wie
-Marx en engels
· De conflicttheorie in de sociologie benadrukt dat de maatschappij wordt gevormd door conflict en macht, in plaats van door harmonie.
· Gaat om sociale klasse à marxistische traditie. De rijke klasse (bourgeoisie) de arbeidersklasse (proletariaat) uitbuit om hun eigen rijkdom te vergroten, wat leidt tot klassenstrijd en sociale veranderingen.
· De conflicttheorie benadrukt ook hoe ideologie (ideeën en waarden) wordt gebruikt door de dominante klasse om hun macht te behouden. Deze klasse controleert bijvoorbeeld media en onderwijs om hun ideeën te verspreiden en hun positie te rechtvaardigen.
· De conflicttheorie ziet de staat als een hulpmiddel van de rijke klasse om hun bezit en belangen te beschermen, bijvoorbeeld met wetten en politie. Hoewel de staat soms toegevingen doet om problemen te voorkomen, blijft het belangrijkste doel het beschermen van de machtigen.
