Dinamika Flashcards
(19 cards)
Sta je dinamika
Dinamika
oblast fizike koja se bavi proučavanjem međusobne interakcije tela u prostoru i vremenu
proučava kretanje i uzroke kretanja tela.
Da bi neko telo započelo kretanje na njega mora da deluje drugo telo ili više drugih tela koja se nalaze u njegovom okruženju.
Usled međusobne interakcije posmatranog tela sa drugim telima iz njegove okoline dolazi do promene stanja tela.
Sila je
Mera te uzajamne interakcije - fizička veličina koja se naziva sila.
Sila je vektorska fizička veličina i ona je uzrok promene stanja kretanja tela. Sila kao vektorska veličina određena je:
intenzitetom,
pravcem i smerom,
napadnom tačkom
Vrste interakcije
Kretanje je izazvano međusobnim dejstvom tela - interakcijom:
diektna interakcija - neposredni dodir tela (guranje ili vuča tela)
indirektna interakcija se ostvaruje preko materijalne sredine, odnosno fizičkog polja (npr. gravitiaciona sila).
Sila na telo deluje dvojako:
menja mu stanje kretanja,
menja oblik tela, odnosno deformiše ga.
Masa
Svako telo teži da ostane u stanju mirovanja ili stanju ravnomernog pravolinijskog kretanja. Ova osobina tela naziva se inertnost. Kvantitativna mera za inertnost je masa tela.
Masa je jedna od osnovnih fizičkih veličina iz SI sistema čija je osnovna jedinica kilogram.
Masa je prva dinamička veličina i u okviru klasične mehanike ona je konstantna.
Takođe, ima osobinu aditivnosti-masa tela jednaka je zbiru masa njegovih sastavnih delova
Sile koje deluju u prirodi mogu se grupisati u četriri osnovne vrste interakcije:
gravitaciona sila između bilo koja dva tela,
elektromagnetna sila između naelektrisnaih tela u
sila jake interakcije između nukleona u jezgru
sila slabe interakcije pri radioaktivnom raspadu jezgra.
Prvi Njutnov zakon ili zakon inercije koji glasi
Svako telo ostaje u stanju mirovanja ili ravnomerno pravolinijskog kretanja, sve dok dejstvom spoljašnjih sila ne bude prinudjeno da to stanje promeni.
Iz prvog Njutnovog zakona prema kome svako telo ostaje u stanju mirovanja ili
ravnomernog pravolinijskog kretanja sve dok na njega ne deluju spoljašnje sile, sledi
da telo prepušteno samo sebi ne menja svoju brzinu:
Drugi Njutnov zakon
Opisuje karakteristike kretanja tela kada na njega deluje neka spoljašnja sila.
GLASI Sila koja deluje na telo jednaka je proizvodu mase tela i ubrzanja koje telo dobija pod dejstvom te sile.
Drugi Njutnov zakon može se izraziti u nešto drugačijem obliku u kome figuriše fizička veličina koja se naziva impuls ili količina kretanja. Ova vektorska veličina predstavlja proizvod mase tela i njegove brzine
II Njutnov zakon u relativističkom obliku definiše kako sila deluje na promenu impulsa:
Promena impulsa čestice u vremenu je proporcionalna sili koja na nju dejstvuje i vrši se u pravcu sile.
II Njutnov zakon u nerelativističkom obliku (kada je masa tela konstantna) može se dobiti iz uopštenog oblika:
Treći Njutnov zakon
III Njutnov zakon opisuje uzajamno dejstvo dva tela:
Uzajamna dejstva dva tela su uvek međusobno jednaka i suprotno usmerena. ili Akcija je uvek suprotna i jednaka reakciji
Trenje i podela trenja
Makroskopska pojava koja se javlja:
pri relativnom kretanju tela koja se dodiruju, i
pri relativnom pomeranju delova nekog tela
Podela 1:
spoljašnje trenje - trenje između dva tela koja su u neposrednom dodiru,
unutrašnje trenje - trenje između delova jednog istog tela.
Podela 2:
viskozno trenje - trenje između slojeva u tečnosti i gasovima, trenje pri kretanju čvrstog tela kroz fluid, trenje između dva čvrsta tela između kojih se nalazi fluid,
suvo trenje - trenje u odsustvu bilo kakvog međusloja,
trenje klizanja,
trenje kotrljanja.
sila statičkog trenja
Sila trenja koja se javlja dok je telo još uvek u stanju mirovanja naziva se sila statičkog trenja. Ako na telo deluje sila malog intenziteta ono će ostati u stanju mirovanja.
koeficijent statičkog trenja
koeficijent statičkog trenja
Kada se telo pokrene pod dejstvom sile i sila trenja je i dalje prisutna. Sila trenja koja se javlja pri kretanju tela naziva se sila dinamičkog trenja ili sila trenja pri kretanju, a može se odrediti analognom relacijom kao i sila statičkog trenja
koeficijent dinamičkog trenja
koeficijent dinamičkog trenja
Koeficijent trenja, bez obzira da li se govori o statičkom ili dinamičkom
koeficijentu, zavisi od materijala od kog su napravljeni telo i podloga po kojoj se ono kreće. Takođe, na vrednost koeficijenta trenja značajno utiče i stepen obrade dodirnih površina.
Da li je sila trenja veca od sile trenja pri mirovanju
Sila trenja pri mirovanju je veća od sile trenja pri kretanju:
potrebna je veća sila za pokretanje tela nego za održavanje kretanja;sila trenja pri klizanju je manja od sile trenja pri mirovanju, sa porastom brzine počinje da opada i zatim ima vrednost sile trenja pri kretanju.
Težina tela
Težina tela je sila kojom telo deluje na horizontalnu podlogu, rasteže oprugu ili zateže konopac usled delovanja Zemljine teže
Težina tela je određena svim silama koje deluju na telo, a ne samo silom gravitacije
težina tela u vodi i vazduhu je manja od težine tela u vakuumu zbog sile potiska.
Težina je sila, a jedinica je [N].
Masa je osobina nekog tela, a težina sila kojom telo deluje na podlogu
Impuls je
Impuls je dinamička veličina i određuje osobinu tela koje se kreće.Prema II Njutnovom zakonu za svaku promenu impulsa (količine kretanja) potrebna je da na telo deluje sila:
promena impulsa je veća što je veća sila i što je duže delovanje sile.
Dejstvom sile na telo neko vreme menja se njegova brzina
Impuls sile je
Impuls sile je vektorska veličina sa smerom sile i jednak je promeni impulsa tela na koji deluje sila:
ako je telo mirovalo impuls sile jednak je impulsu posle dejstva sile.
Zakon održanja impulsa.
Zakon održanja impulsa.
Prema II Njutnovom zakonu delovanje sile
dovodi do promene impulsa:
Prema I Njutnovom zakonu ako na telo ne deluje sila telo se kreće konstantnom brzinom:
impuls je konstantan jer je masa konstantna.
U opštem slučaju za neki zatvoreni sistem tela impuls ostaje konstantan ako na njega deluju spoljašnje sile čija je rezultanata jednaka nuli.
