Discopathie Flashcards

(33 cards)

1
Q

types pijn

A
  1. discogene pijn
    - lang staan
    - flexie
  2. facettair
    - zitten
    - extensie en rotatie
  3. zenuwpijn
    - discus hernia
    - spinale of foraminale stenose
  4. spierpijn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

discografie

A
  1. indicatie
    - pre-op discogene pijn na falen conservatief
    - zekerheid hebben over pijnlijke discus
    - meestal te zien door black disc op T2 = minder water houdend
  2. onderzoek
    - inspuiting van contrast in intervertebrale discus ruimte
    - onder lichte sedatie = communicatie met patiënt voor pijn nog nodig
    - op niveau van vermoeden = black disc
    - plus boven & onderliggend niveau
  3. gevolg
    - constrast geeft druk zoals in stand
    - reproductie van herkenbare pijn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

andere methodes van beeldvorming

A
  1. nucleare imaging = botscan
    - inspuiting van technesium IV
    - scan na 3u
    - combinatie met CT mogelijk
    - infectie, tumor & trauma
  2. zenuwen
    - EMG = evaluatie van spier denervatie
    - SSEP somatosensorisch evoked potentials = sensibel
    - MEP magnetisch = doorgankelijkheid van ruggenmerg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

algemene therapie van lage rugpijn

A
  1. algemeen
    - meestal zelflimiterend
    - gevolg = symptomatische therapie
    - bedrust < 2 dagen
    - NSAID
    - analgesie
    - acute blokkade = spierrelaxantia vb: valium & diazepam
  2. oefenen
    - zijn hoeksteen
    - systematisch opdrijven
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

IDD

A
  1. internal disk derangement
    - meestal enkele dark disc = beste therapie
    - soms multi-segmentaire degeneratie
    - jonge patienten
  2. klachten
    - lage rugpijn
    - pseudoradiculopathie = pijn in verloop van dermatoom maar niet onder knie
  3. provocatie
    - flexie
    - HNP hoesten niezen persen
    - lange periodes zelfde houding = zitten, staan, stappen, …
    - reducatie = extensie & ruglig
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

therapie van IDD

A
  1. initieel conservatief
  2. indien persisterend
    - puur discus problematiek = prothese
    - bijkomende facettaire problematiek = VALIF video-assisted anterior lumbar interbody fusion
    - bijkomende instabiel segment = PLIF posterior
  3. indicaties voor prothese
    - enige indicatie = pijndempend na falen van conservatief
    - andere oorzaken uitsluiten
    - MRI = geïsoleerde black disc
    - botscan = geen actieve facetproblematiek
    - EMG = geen tekenen van denervatie
    - flexie-extensie = geen instabiliteit
    - discografie = voor zekerheid in van niveau
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

VALIF & PLIF

A
  1. VALIF anterior lumbar interbody fusion
    - bij discogene pijn & facetdegeneratie
    - niveau vastzetten met kooi
    - kooi vullen met bot van crista iliaca
    - toegang langs buik
  2. PLIF posterior
    - bij eerdere operatie
    - bij instabiliteit
    - bij zenuwproblematiek
    - toegang langs rug
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

indicaties van VALIF of PLIF

A
  1. beide
    - monosegmentaal of bisegmentaal
    - DDD degenerative disk dissease
  2. VALIF
    - soft tissue stenose
    - failed disc surgery zonder laminectomy
    - facetproblematiek
  3. PLIF
    - beenderige stenose
    - failed disc surgery met laminectomy
    - radiculopathie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

specifieke indicaties VALIF

A
  1. DDD degeneratieve disk dessease
    - 6 maand onsuccesvol conservatief
    - discogene oorsprong van pijn
    - mediane hernia = enige hernia die toegelaten is
  2. foraminale stenose
    - enkel soft-tissue stenose
    - door discus
    - anders PLIF
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

verloop van prothese operatie

A
  1. insnede buik
    - L5-S1 = suprapubisch
    - L4-L5 = mediaan onder navel of soms boven
    - L3-L4 = mediaan en periumbiblicaal = boven navel
  2. structuren tegenkomen
    - retroperitoneaal = buikvlies losmaken maar niet openen
    - aortha & vena cava inferior
    - bij L4-5 naar rechts verschuiven
    - bij L5-S1 = tussen bifurcatie werken
  3. ingreep
    - insnede lig. longitudinale anterior
    - insnede discus
    - verwijderen van discus
    - tussenwervel ruimte op te hogen
    - plaatsen van proef
    - plaaten van prothese bestaande uit kern & dekplaten ≈ anatomische discus
    –> allemaal op maat voor zo groot mogelijk dekvlak
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

post-op discusprothese

A
  1. acuut
    - vroege mobilsiatie
    - binnen 24u
  2. subacuut
    - vermijdern van hyperextensie & excessieve rotatie
    - voor 3 maand
    - tijd nodig voor heling & littekenweefsel te vormen = stabiliseren structuren
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

specifiek discus revalidatie

A
  1. hard-brace
    - niet meer gebruikt
    - kan voor korte-termijn limitaties
    - bij VALIF wel
  2. soft-brace
    - beter want bewegelijkheid wilt behouden worden
    - patiënt bewust houden van contra-indicaties
  3. kine
    - rugspieroefeningen
    - buikspieroefeningen laattijdig door klieven op middellijn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

lumbale discus degeneratie

A
  1. bevloeiing
    - grootste avasculaire structuur in lichaam
    - voeding door diffusie van eindplaten & annulus
    - geen heling mogelijk
    - gevolg = persiterende & vaak progressieve klachten
  2. progressieve ruptuur
    - pseudo-radiculair pijn patroon in benen
    - pijn in bekken
  3. provocatie
    - flexie of rotatie
    - valsalva = verhogen van intradiscale druk
    - druk boven pubis naar promontorium = verhogen van druk = pijn
    –> enkel mogelijk bij magere patiënten
    - reducatie = extensie of neerliggen
  4. complicatie van degeneratie = herniatie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

discus hernia

A
  1. algemeen
    - scheur in annulus fibrosus
    - sneller bij voordien lichte scheuren
    - aanwezigheid van nulceus in uitpuiling
  2. leeftijd
    - 45-50j
    - nog elastische discus = hogere drukken
    - ouder = uitdroging met stijfheid
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

discus afwijkingen

A
  1. vorm van discus
    - normale discus = dorsaal concaaf
    - bulging = breed convex
    - hernia = focaal convex
    - extrusie = basis van hernia is smaller dan hernia zelf
    - sequester = hernia komt los
  2. gevolgen bulging
    - zeurende pijn bij lang staan of slenteren
    - assymptomatisch kan ook
    - moeilijke therapie
  3. gevolgen hernia = compressie
    - pijn door ruptuur posterior annulus vezels = innervatie
    - duraal zak
    - zenuwwortel = afh van locatie
    - weinig correlatie met symptomen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

symptomen hernia

A
  1. pijn
    - uni/bilateraal = 50/50
    - acute lumbago
    - flexie
  2. ischialgie = beenpijn
    - radiculaire compressie
    - soms enige/pijnlijkste symptoom
  3. stijfheid
    - paravertebrale spasme
    - acute blokade
  4. antalgische houding
    - bij iedereen verschillend
    - flexie pijnlijk = nucleus drukt meer naar dorsaal in letsel
    - extensie pijnlijk = inklemming van letsel
17
Q

ernst van hernia

A
  1. algemeen
    - anterior = weinig effect
    - lateraal = wisselend effect
    - posterior = altijd problematisch
  2. indicatie beeldvorming
    - zonder alarm signalen = niet nodig
    - vertrouwen op spontane genezening
    - pas na 4-6w nog pijn
  3. evaluatie beeldvorming
    - zenuwwortels zichtbaar = zwart omringd door wit
    - zichtbare compressie = geen wet meer rond zenuw
18
Q

klinisch verloop van hernia

A
  1. zelflimiterend
    - door natuurlijke bescherming = afbraak hernia
    - 6m-1j
    - bij 15-20% volledig spontaan verdwijnen
    - afwachtend voor operatie = vorming littekenweefsel waar niks meer aan te doen valt
  2. intermittende klachten
    - pijnvrije episodes
    - twijfelgevallen van compressie
    - geen operatie = zal verbeteren
  3. afbraak hernia
    - basis wordt dunner dan hernia = extrusie
    - basis volledig weg = sequester
    - hernia is los van discus & kan naar caudaal vallen in spinaal kanaal
19
Q

chronische hernia

A
  1. onstaan
    - progressieve degeneratie
    - aanleiding tot hernia
  2. symptomen
    - chronische rugpijn
    - hernia = opstoot
  3. klinisch onderozek
    - langdurig antalgische houding
    - assymetrische spieroverbelasting = therapie
    - assymetrische spierverkorting
20
Q

snelle diagnose aangetaste wortel

A
  1. L4
    - Qc
    - patellapees reflex
  2. L5
    - tibialis anterior & extensor digitorum
    - hielgang
    - geen specifieke reflex
  3. S1
    - gastrogencemius & peronei
    - gluteus medius & minimus
    - teengang & trendelenburg
    - achillespees reflex
21
Q

testen bij discus hernia

A
  1. lasegue = SLR
    - genoteerd als positief in dermatoom X op X°
    - contralaterale SLR = heel specifiek en meer bij grote herniatie
    - zittende = automatisch SLR, zou ook pijn moeten doen
    –> indien niet = DD bekijken
  2. femorale stretch test
    - L3-4 of hoger testen
    - n. femoralis op rek brengen = langs iliopsoas & in Qc
    - heupextensie
    - knieflexie
22
Q

testen op spierniveau

A
  1. algemeen
    - vet = voornamelijk
    - normaal = ook mogelijk
    - bij pathologie op niveau = kan mogelijk door irritatie op niveau zelf of andere zenuw op lager niveau voor zelfde spier
  2. niveau’s
    - iliopsoas = L1-L2-L3
    - adductoren = L2-L3-L4
    - quadriceps = L2-L3-L4
    - tibialis anterior = L4-L5
    - hamstrings = L4-L5-S1-S2
    - extensor hallucis longus = L5-S1
    - peroneus longus = L5-S1
    - gluteus maximus = L5-S1-S2
    - triceps surae = S1-S2
23
Q

diagnose van discus hernia

A
  1. RX
    - face & profiel
    - spondyloisthesis of verdwijnen van interdiscale ruimte
  2. MRI = beste
  3. EMG = aantasting van spieren
    - belangerijk voor follow-up
    - test is positief ofwel direct ofwel pas na 6w
    - klinisch onderzoek & progressie tijdens therapie is hiervoor belangerijk
24
Q

niveau discus letsel x radix

A
  1. mediaan
    - 2 niveau’s onder
    - tak die nog centraal loopt
  2. posteromediaal
    - 1 niveau onder
    - tak die al naar lateraal loopt voor = volgende niveau uit treden
  3. intraforaminaal
    - op niveau zelf
    - compressie ganglion spinale
  4. extraforaminaal
    - op niveau zelf
    - wisselende klachten
25
conservatieve therapie van discus hernia
1. niet-invasief - NSAID - analgetica - lokale warmte - TENS 1. mobiliteit - tractie lumbaal - passieve mobilisatie binnen pijngrens - stretching verkorte spieren 1. spierkracht - na acute fase = 4-6w - progressief versterkend 2. andere - rust in flower houding = 90/90° met minder spanning op zenuw - rugscholing
26
analgetica discus hernia
1. eerste trap - paracetamol - vaak onvoldoende - GI-complicaties 2. tweede trap - codeïne & tramadol - duizeligheid & nausea 3. derde trap - morfine & fentanyl - hevige complicaties
27
infiltraties discus hernia
1. epidurale infiltratie - cortisone = inflammatoire reactie remmen - gevolg = drukvermindering - interlaminair = tussen proc. spinosi - peri-radiculair = rond radix - pas effect na 14d - enkel terugbetaald bij kanaal stenose 3. zenuwwortel infiltratie = wortelblok - tijdelijke druktoename - gevoelig voor patiënt 3. PRF pulserende radiofrequente golven - sensibel deel van ganglion opwarmen - minder pijngewaarwording - voorafgaand door proefblok - lenmisol -> na 2u midner pijn ervaring
28
algemeen operatie na discus hernia
1. indicaties - leeftijd rond 50j - progressief neurologisch deficiet - kracht onder 3/5 - persisterende & onhoudbare pijn = vooral beenpijn - falen van conservatieve therapie langer dan 6w 2. pre-opatief = contoleren van niveau met beeldvorming
29
operatie discus hernia opties
1. hemilaminotomie en disectomy - gouden standaard - 85% succes 2. endoscopische disectomy = 80% succes 1. chemonucleolysis - enzym chemopapaine inspuiten - langzaam oplossen van hernia - trage pijnvermindering - risico op spondylodiscitis - 70% succes 2. percutane disectomy - wegzuigen met camera - 50% succes - laser disectomy = nog minder goed
30
operatie discus hernia uitvoering
1. toegang dorsaal - lig. flavum = bekomen van goede visualisatie - facet gewricht moet intact blijven - radix verplaatsen naar lateraal of mediaal 2. toegang paramediaan - laterale hernia = intra of extra-foraminaal - beter zicht radix = onder proc. transversus
31
revalidatie operatie discus hernia
1. do's - wisselhoudingen zijn belangerijk - wandelen 2. don't - vermijden van langdurig statisch bewegingen - vermijden van flexie, rotatie & optillen 3. prognose - sedentaire jobs = 2 weken - fysieke jobs = 6-8 weken
32
complicaties na discus hernia operatie
1. letsels - durale scheur met dura lek - zenuwwortel letsel - vena iliaca letsel 3. infectie - discus = aspiratie voor cultuur en antibiotica --> pas na weken of maanden - oppervlakkig = debridgment en sluiten over drains
33
onvolledige therapie discus hernia operatie
1. incomplete therapie - verkeerde indicatie - verkeerde niveau 2. verkeerde indicaties - spinale stenose = meer & diffuser dermatomen & myotomen aangetast - recess stenosis = hypertrofie van facies articulairis superior & inferior