gatunek Flashcards
(31 cards)
analiza kladystyczna
analiza pewnych cech ważnych ewolucyjnie i taksonomicznie
analiza fenetyczna
analiza wszystkich cech
cechy plezjomorficzne i apomorficzne
Plezjomorficzne - pierwotne; ancestralne
Apomorficzne - pochodne; zaawansowana ewolucyjnie
zasada parsymoni
to co najprostsze jest najbardziej prawdopodobne
Gatunek: definicje (koncepcje)
Historycznie:
Typologiczna (esencjonalistyczna) koncepcja gatunku
Nominalistyczne podejście (gatunki nie istnieją; są formalnym tworem
człowieka)
Architektura specjacji
SPECJACJA - kladogeneza - filogeneza
PSEUDOSCPECJACJA (rozdielenie/odzielenie) - anageneza - ewolucja filetyczna
Geograficzne modele specjacji
ALLOPATRYCZNA (geogaficzna) - bariera, cześć populacji zostaje odzielona, gdy się znowu spotykają są innymi gatunkami (np. krewetki w okolicy przesmyku panamskiego, muszki owocówki w himalajach)
PARAPATRYCZNA - częściowo odizolowane, osobniki są w stanie przekraczać tę granice, barierą może być duża odległość lub klimat
SYMPATRYCZNA - bez bariery, pojawienie się nowej mutacji
Modele przemian ewolucyjnych
a. gradualizm filetyczny
- taki darwinizm
- akumulacja drobnych zmian w populacjach
- konsekwencja: szukanie brakujących ogniw
- anagenetyczne zmianu
b. gradualizm punktualistyczny;
- coś pomiędzy
c. punktualizm
- model zaburzonej rownowagi
- dobrze określone gatunki
-natychmiastowe zdarzenia specjacji
Punktualizm:
(1) Wzór jest wynikiem realnego procesu (specjacja geograficzna)
(2) Wzór jest wynikiem charakterystyki zapisu stratygraficznego
(3) Wzór jest wynikiem procedury taksonomicznej (kladyzm)
hopeful monsters
organizmy z duża mutacją które mogą założyć nową linię ewolucyjną
Gatunek: definicje (koncepcje)
(1) Definicje oparte na procesach (historia ewolucyjna)
(a) Biologiczna koncepcja gatunku (Mayr 1969)
(b) Ewolucyjna koncepcja gatunku (Simpson 1961)
(c) Heningiańska (kladystyczna) koncepcja gatunku (Henning 1966)
(2) Definicje oparte na wzorcach (zespołach cech)
(a) Fenetyczna koncepcja gatunku (Sokal and Crovello 1970)
(b) Filogenetyczna koncepcja gatunku (Nelson and Platnick 1981; Eldredge and
Cracraft 1980)
(c) Monofiletyczna koncepcja gatunku (Rosen 1979)
Biologiczna koncepcja gatunku (Mayr 1942/1969)
Wszystkie populacje, których osobniki potencjalnie mogą się ze sobą krzyżować w warunkach naturalnych i wydawać płodne potomstwo (Mayr 1963)
(1) gatunki są zdefiniowane w terminach odrębności a nie różnic,
(2) gatunki składają się z populacji, a nie z niezależnych osobników,
(3) decydującym kryterium w rozpoznawaniu gatunków jest raczej izolacja rozrodcza między populacjami niż rozrodcze interakcje między osobnikami.
Koncepcja ta nie jest uniwersalna, odnosi się bowiem tylko do organizmów rozmnażających się płciowo. Ponadto, nie uwzględnia wymiaru czasu
Bariery rozrodcze
(1) Bariery zapobiegające kojarzeniom
(a) izolacja ekologiczna – siedliskowa, izolacja czasowa);
(b) izolacja behawioralna)
(2) Prezygotyczne bariery (kopulacja się odbywa, ale nie powstaje zygota)
(a) bariera mechaniczna;
(b) Różnice zachowań kopulacyjnych
(c) Izolacja gametyczna
(3) Bariery postzygotyczne
(a) Zewnętrzne czynniki obniżające żywotność mieszańców;
(b) Wewnętrzne czynniki obniżające żywotność mieszańców
Ewolucyjna koncepcja gatunku (Simpson 1961)
Ciąg populacji macierzystych i potomnych ewoluujących niezależnie od innych i samodzielnie kształtujących swoją rolę i tendencje ewolucyjne (Simpson, 1961)
(1) Każdy organizm, niezależnie od czasu w którym żył, może być zaliczony do jakiegoś gatunku (linii ewolucyjnej);
(2) Granice czasowe gatunków wyznaczają momenty specjacji; ale gatunek może przeżyć specjację
(3) Podział na chronogatunki; stratofenetyczny gatunek sensu Gingerich 1979
Hennigiańska (kladystyczna) koncepcja gatunku (Hennig 1966)
> Definicja oparta na biologii i w zasadzie bardzo podobna do definicji Mayra, z izolacją rozrodczą będącą głównym zdarzeniem prowadzącym do powstania nowego gatunku.
> Różnicą u Henniga jest oparcie granic gatunku na topologii kladogramu.
Każdy gatunek dzieli się na dwa potomne, które staja się nowymi gatunkami, niezależnie czy apomorfia występuje w jednym czy obu gałęziach.
Filogenetyczna koncepcja gatunku (Eldredge and Cracraft 1980)
> W filogenetycznej koncepcji, gatunek to fragment linii ewolucyjnej ograniczony dwoma wydarzeniami rozgałęzień - specjacjami.
wszystkie wersje koncepcji filogenetycznej mają dwie cechy wspólne:
(1) badają gatunki poprzez kladystyczną analizę synapomorfii;
(2) stosują zasadę monofiletyzmu (grupa monofiletyczna to taka grupa, która zawiera ostatniego wspólnego przodka i wszystkich jego potomków).
Gatunek: koncepcje oparte na wzorcach;
(a) Fenetyczna koncepcja gatunku (Sokal and Crovello 1970)
(b) Filogenetyczna koncepcja gatunku (Nelson and Platnick 1981; Eldredge and
Cracraft 1980)
(c) Monofiletyczna koncepcja gatunku (Rosen 1979)
Fenetyczna koncepcja gatunku (e.g., Sokal and Crovello 1970; Temple 1987)
> zespół fenotypowych lub genotypowych cech charakteryzujących grupę organizmów.
> Utworzona matryca danych (takson – cechy) jest
analizowana przy użyciu analizy wieloczynnikowej, dla identyfikacji morfogrup.
> Może być prowadzona bez użycia danych stratygraficznych
lub użyte próby są identyfikowane stratygraficznie (stratofenetyka)
> Lumpers / splitters
Filogenetyczna koncepcja gatunku (Eldredge and Cracraft 1980):
> najmniejsza diagnozowalna grupa organizmów, posiadająca zespół unikalnych (dla siebie)
cech.
> Procedura rozpoczyna się stworzeniem matrycy cech; organizmy są grupowane na podstawie posiadania tych samych cech i,idącym za tym wnioskiem, o ich ciągłości reprodukcyjnej.
> Gatunek monofiletyczny
Gatunek plesiomorficzny
Monofiletyczna koncepcja gatunku (Rosen 1979)
> gatunek monofiletyczny jest identyfikowany, w sensie zastosowanej procedury (tak samo jak gatunek filetyczny)
> różnica polega na tym, że gatunek musi mieć przynajmniej jedną apomorfię.
chronogatunek
ewolucyjna koncepcja gatunku zaproponowana 1961 przez G.G. Simpsona, która traktuje gatunek jako ciąg zespołów populacji połączonych ze sobą relacją przodek–potomek;
chromosomy
Forma organizacji materiału genetycznego wewnątrz komórki;
> składają się z nici DNA
> Liczba chromosomów jest stała gatunkowo; człowiek ma 23 pary chromosomów (czyli razem 46)
> Chromosomy zbudowane są z dwóch chromatyd; połączonych centromerem
Mitoza i mejoza
> to dwa rodzaje podziałów jądra komórkowego.
> Mitoza dotyczy komórek somatycznych,
> mejoza komórek macierzystych gamet i zarodników.
> Podział mitotyczny ma na celu wytworzenie nowych komórek potomnych identycznych z macierzystymi, co umożliwia wzrost i regenerację tkanek.
> W wyniku podziału mejotycznego powstają gamety oraz zarodniki; to tu zachodzi crossing-over, prowadący do rekombinacji genetycznej
Komórki somatyczne (wegetatywne)
> Komórki tworzące ciało organizmu; np. u ssaków komórki te tworzą wszystkie organy wewnętrzne, skórę, kości, krew i tkankę łączną.
> Dzielą się w procesie mitozy.
> Nazwa tego typu komórek pochodzi od starogreckiego słowa soma, oznaczającego ciało.
