Grondslagen van recht Hoofdlijnen

Question 1

Wat zijn de functies van rechtsregels?

Answer 1

• Verschaffen van informatie
  -Ze leren ons hoe we ons moeten gedragen en wat we verwachten van anderen
• rechtsregels verbieden ook wat sociaal onaanvaardbaar wordt gevonden.

Question 2

wat zijn groepsregels?

Answer 2

groepsregels bepalen hoe leden in een groep zich hebben te gedragen

Question 3

wat zijn morale regels?

Answer 3

bevatten normen en waarden die betrekking hebben op fundamentele levensvragen

Question 4

wat zijn regels van beroepsethiek?

Answer 4

deze regels geven aan hoe het beroep op een juiste en zorgvuldige wijze uitgeoefend wordt.

Question 5

wat zijn de functies van rechtssystemen?

Answer 5

1. scheppen van sociale orde
2. het bevorderen van niet gewelddadige-confictbeslechting
3. het garanderen van de in individuele ontplooiing en autonomie van burgers
4. het bewerkstelligen van een zo rechtvaardig mogelijke verdeling van schaarse goederen
5. het kanaliseren van sociale verandering

Question 6

wat zijn functies van staatsorganen?

Answer 6

wetgeving: vaststelen van algemene regels
bestuur: geeft vorm aan de uitvoering en de handhaving van regels
rechtspraak: oordeelt of er een overtreding van deze regels heeft plaatsgevonden.

Question 7

wat zijn gedragsnormen?

Answer 7

gedragsnormen komen vooral voor mij strafrecht en kunnen gedragingen verbieden, gebieden of toestaan.

Question 8

wat zijn sanctienormen?

Answer 8

deze normen geven aan wat diegene die zich niet aan een gedragsnorm houdt te wachten staat
dit kan bijvoorbeeld een boete zijn.
sanctienormen zijn vaak gekoppeld aan gedragsnormen.

Question 8

wat zijn bevoegdheidsverlenende normen

Answer 8

deze geven een staatsorgaan een bepaalde macht. kan inhouden dat een staatsorgaan rechten en plichten vaststelt of bepaalde handelingen verricht.

deze bevoegdheidsverlenende normen moeten zo helder mogelijk geformuleerd worden om willekeur te verkopen.

Question 9

wat is objectief recht?

Answer 9

het geheel aan rechtsregels. de verzameling Nederlandse rechtsregels.

geen specifiek recht

Question 10

wat zijn subjectieve rechten?

Answer 10

iemand kan aanspraak doen op dit recht, of heeft recht op dit recht. subjectief recht heeft een tegenhanger.

bv: recht op betaling
–> plicht tot betaling

Question 11

wat is codificatie?

Answer 11

codificatie is een poging alle rechtsregels op een rechtsgebied op systematische wijze in een wetboek (codex) op te nemen.

codificatie geeft overzicht en laat onderlinge samenhang naar boven komen.

Question 12

wat is privaatrecht?

Answer 12

tussen burgers onderling en ondernemingen,

Question 13

wat is publiekrecht?

Answer 13

relaties overheden onder elkaar en relatie overheid en burger

Question 14

wat is dwingend recht?

Answer 14

van dit recht mag niet worden afgeweken. partijen mogen niet van hun overeenkomst afwijken.

mochten partijen wel afwijken van de wet, dan is de overeenkomst niet rechtsgeldig.

Question 14

Wat doen bij een privaatrechtelijk geschil?

Answer 14

Een van de partijen schakelt een rechter in, burgerlijke rechter.

Question 15

wat doen bij een publiekrechtelijk geschil?

Answer 15

bestuursrechter wordt ingeschakeld bij geschillen tussen overheid en burger bij besluiten van de overheid.

Question 16

wat is aanvullend recht?

Answer 16

bij aanvullend recht vult de wet de overeenkomst aan in de aspecten waar de partijen niets over vastgesteld hebben.

aanvullend recht laat de mogelijkheid van afwijken open.

Question 17

wat is materieel recht?

Answer 17

materieel recht geeft aan welke rechten, plichten en bevoegdheden de burger tot wie de regel zich richt ontlenen.

het gaat over de inhoud

Question 18

wat is formeel recht?

Answer 18

formeel recht duidt de regels aan waarmee materieel rechten kunnen worden gehandhaafd, of kunnen worden waargemaakt.

procedurele wetten

Question 19

wat is internationaal recht?

Answer 19

internationaal recht kent zijn herkomst bij staten onderling of bij nationale organisaties.

recht tussen staten wordt volkerenrecht genoemd
recht tussen internationale organisaties zoals VN en EU, zijn verdragen waar meerdere lidstaten aan verbonden zijn.

Question 20

wat is nationaal recht?

Answer 20

als het recht is vastgesteld binnen een bepaalde staat en gelding heeft binnen het grondgebied van de staat

kenmerken van een staat:
1. gezag
2. grondgebied.
3. bevolking
(4. erkenning van de staat door andere staten)

Question 21

wat zijn de Nederlandse rechtsbronnen?

Answer 21

1. wet
2. jurisprudentie
3. ongeschreven recht (gewoonte recht en ongeschreven rechtsbeginselen)

Question 22

wat zijn de internationale rechtsbronnen

Answer 22

1. verdragen
2. besluiten internationale organisaties
3. gewoonterecht
4. algemene rechtsbeginselen
5. internationale jurisprudentie
6. doctrine

Question 23

wat zijn de voorwaarde voor gewoonterecht?

Answer 23

- er moet daadwerkelijk een gewoonte zijn, maar hoeft gedragspatroon hoeft niet voorde gehele samenleving te gelden. het kan ook binnen een bevolkingsgroep. (USUS, materiële voorwaarde) - het idee dat men ook op die manier dient te handelen (opinioluris, intellectuele voorwaarde)

Question 24

Hoe gebeurd erkenning van het gewoonterecht?

Answer 24

De rechter erkend het gewoonterecht in het Maring arrest. de wetgever erkent het gewoonterecht in artikel 6:248 BW

Question 25

wat zijn beginselen?

Answer 25

beginselen vertegenwoordigen algemeen aanvaardbare waarden

Question 26

wat is de werking van beginselen?

Answer 26

beginselen kunnen een aanvullende of beperkende werking hebben: - bij een aanvullende werking vult het beginsel de wet aan, bijvoorbeeld in onwaardige deelgenoot arrest. - een beperkende werking op de wet. beginsel gaat voor op de wet.

Question 27

Wat is een wet in formele zin?

Answer 27

een wet in formele zin is een wet die afkomstig is van de formele wetgever, artikel 81 GW. wet in formele zin kan ook een wet in materiële zin zijn.

Question 28

wat is een wet in materiële zin?

Answer 28

gaat over de inhoud 3 cumulatieve voorwaarden: 1. moet naar buiten werken - besluit moet tot eenieder gericht zijn (externe werking - besluit moet bindende voorschriften bevatten 2. moet algemene regels bevatten - besluit moet gericht zijn tot een onbepaald aantal personen en moet voor herhaalde toepassing vatbaar zijn. 3. moet opgelegd zijn door bevoegd gezag - besluit moet afkomstig zijn van een orgaan met een regelgevende bevoegdheid. deze bevoegdheid moet te herleiden zijn tot de grondwet.

Question 29

wat is een koninklijk besluit?

Answer 29

een besluit dat alleen afkomstig is van de regering. kan een beslissing voor een concreet geval zijn

Question 30

wat is een AMvB?

Answer 30

algemene maatregel van bestuur is een koninklijk besluit wat algemene regels bevat. hebben in het algemeen een wettelijke grondslag.

Question 31

wat zijn beleidsregels

Answer 31

regels die een algemene inhoud hebben maar geen externe werking hebben. art. 1:3 lid 4 AWB.

Question 32

wat is attributie

Answer 32

bij attributie schept de formele wetgever een nieuwe bevoegdheid en kent deze rechtstreeks toe aan een ander orgaan. bijvoorbeeld de grondwet de regering. attributie kan ook van wet in formele zin naar bestuursorgaan.

Question 33

wat is delegatie

Answer 33

bij delegatie wordt een bestaande bevoegdheid overgedragen aan een ander orgaan delegans: overdragende orgaan delegataris: verkrijgende orgaan subdelegatie is het overdragen van d bevoegdheid door de deklegataris aan weer een ander orgaan.

Question 34

argumenten voor en tegen toename delegatie

Answer 34

voor: delegatie zorgt voor flexibiliteit en zorgt ervoor dat er ingespeeld kan worden op wisselende omstandigheden door bestuur. tegen: primaat van de wetgever wordt aangetast (de democratisch gewaarborgde regelgeving)

Question 35

hoe zie je aan de wet dat er delegatie mogelijk is?

Answer 35

"bij of krachtens de wet" een vorm van "regel" "regeling moet bij de wet worden vastgesteld" verbod op delegatie. de formele wetgever moet zelf de wezenlijke bepaling van de regeling vaststelen.

Question 36

wanneer is er geen sprake van attributie maar van delegatie?

Answer 36

als de grondwet een regelgevende bevoegdheid aan de formele wetgever toekent.

Question 37

hoe zit het met de hiërarchie tussen wetten?

Answer 37

hoger voor lager nieuw voor oud bijzonder voor algemeen bij een oudere bijzondere regel en een nieuwe algemene regel, gaat de oudere bijzondere regel voor.

Question 38

wat doet de rechter met voorrangsregels?

Answer 38

de rechter kan voorrangsregels toetsen. als de rechter van mining is dat er sprake is van tegenstrijdigheid dan wordt de verordening ontbindend.

Question 39

hoe zit het met de rechter en toetsen aan de grondwet?

Answer 39

rechter mag wetten in formele zin niet toetsen aan de grondwet. hij mag ze niet toetsen op materiële en ook niet op formele manier (inhoud en procedure)

Question 40

wat kwam er naar voren in het harmonisatie arrest?

Answer 40

hoge raad bevestigde in dit arrest dat het verboden is om de wet in formele zin te toetsen aan ongeschreven beginselen. de wet in formele zin mag ook niet aan het statuut getoetst worden.

Question 41

waar mag de rechter wel op toetsen?

Answer 41

rechter mag verdragen van het volkeren recht wel toetsen aan de grondwet (artikel 94 GW) toetsing aan klassiek grondwet is niet mogelijk tenzij dit recht is opgenomen in een verdrag rechter toetst ook op algemene rechtsbeginselen.

Question 42

hoe zit het met nationale en internationale wetgeving ?

Answer 42

de rechter kan het nationale recht laten varen voor het internationale recht als deze in strijd is met het internationale recht.

Question 43

wat is het verschil tussen de toetsing van de rechter en die van de regering?

Answer 43

de rechter toetst alleen bij geschil tussen burger en overheid. kan regeling alleen tijdelijk beperken de regering kan regeling schorsen of vernietigen. regering toetst naast recht ook op algemeen belang.

Question 44

hoe zit het verder nog met de vernietigbaarheid van de regelingen door de overheid?

Answer 44

bij een lagere oude regeling met hetzelfde onderwerp als de nieuwe hogere regeling, dan is vernietiging door de regering niet nodig. als een latere lagere regeling hetzelfde onderwerp heeft als een oude hogere regeling, dan kan de lagere nieuwe regeling door de regering worden vernietigd.