Gula

Question 1

3 major orsakir

Answer 1

hemolysis
lifrarsjúkdómar
gall obstruction

Question 2

hver er mechanisminn á bakvið gulu?

Answer 2

annað hvort:
overproduction / underclearance
á bilirubin

Question 3

hvenær kemur gulan fyrir leitt fram

Answer 3

bilirubin > 35

Question 4

hver er umbrotsferlið á bilirubin?

Answer 4

1. bilirubin myndast úr hemoglobin í milta
2. fer úti plasma og er bundið albúmíni (óvatnsleysanlegt)
3. complexinn tekin upp í lifur sem conjugerar
4. seytt í þarma þar sem bakteríru mynda urobilinogen og urobilin

Question 5

Dökkt þvag sést bara þegar það er

Answer 5

conjugerað bilirubin til staðar

Question 6

Conjugated hyperbilirubinemia

-orsakir

Answer 6

Minnkuð seytun úr lifur

extrahepatic biliary obstruction

Question 7

Unconjugated hyperbilirubinemia

-orsakir

Answer 7

of mikil framleiðsa á bilirubin
minnkuð upptaka í lifur
skert conjugation

Question 8

Hvað veldur minnkaðri bilirubinseytun úr lifur

Answer 8

hepatocellular sjúkdómar (veiru/alkahól)
drug induced (pillar)
PBC
PSC

Question 9

ef lifrarpróf sýna extrahepatic obstruction

-hvað á að gera?

Answer 9

noninvasive myndgreining
-ómun eða CT

Ef ennþá grunur eftir það => ERCP

Question 10

ef lifrarpróf sýna intrahepatic sjúkdóm líklegan

Answer 10

viera serologíu
AMA, ANA, SMA
Fe/FIBC
antitrypsin level

hætta á lyfjum
lifrarbiopsía?
CT?

Question 11

Arfgengir sjúkdómar sem valda minnkaðri bilirubinseytun úr lifur

Answer 11

Dubin-Johnson syndrome

Rotor´s syndrome

Question 12

Extrahepatice biliary obstruction

-conjugated HBE

Answer 12

gallsteinar
ca. í head of pancreas
cholangiocarcinoma
periampullary tumor
extrahepatic biliary atresia

Question 13

uncojugated hyperbilirubinemia

-orsakir

Answer 13

of mikil myndun -hemolytic anemia
minnkuð upptaka
-gilbert´s sx, lyf, Crigler Najjar sx, nýburar, diffuse lifer disease

Question 14

Ef grunur um hemolysis

-hvaða próf viljum við gera?

Answer 14

CBC
reticulocytar
haptoglobin
LDH
blóðstrok
Coombs próf