H17 Flashcards
Seks stoornis
probleem met seksuele reacties wat mentale distress veroorzaakt, gekoppeld aan de seksuele respons cyclus. Mensen met seksuele disfuncties hebben een set van stoornissen waardoor ze problemen hebben met seksuele reacties, waardoor het moeilijk of onmogelijk wordt om te genieten van seks. Om gediagnostiseerd te worden met seksuele disfunctie moeten de klachten (geen seksuele gedachten, fantasieën of verlangens) minimaal 6 maanden aangehouden waar men opmerkelijke last (distress) van heeft. Tevens mag het niet het gevolg zijn van andere psychiatrische problemen.
Verdere classificatie bestaat uit:
• Levenslang: aanwezig sinds de persoon seksueel actief werd.
• Acquired/ verworven: dysfunctie kwam op na een periode van normaal
functioneren.
• Generiek of situationeel: het onderscheid tussen problemen die in bepaalde
situaties optreden en problemen die niet afhankelijk zijn van de situatie.
Male Hypoactief seksueel verlangen (HSD) of inhibited sexual desire of low sexual desire:
gebrek aan interesse, sterk verminderde interesse of weinig responsief verlangen voor seks die een ander initieert. Deze stoornis komt twee keer zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen. Het is echter wel lastig om te bepalen wanneer iemand een laag seksueel verlangen heeft. Vaak is het probleem een discrepantie van seksueel verlangen waarbij de ene partner aanzienlijk minder vaak seks wil dan de ander.
Vrouwelijke seksuele interesse/opwindingsstoornis
de lage seksueel interesse en opwindingsstoornis zijn samengevoegd (DSM-5). Interesse- of verlangenproblemen komen vaak voor samen met opwindingsproblemen.
Vrouwelijke seksuele verlangens/opwindingsstoornis
kan ook vallen onder opwindingsstoornissen): gebrek aan reactie op seksuele stimulatie, waaronder ook weinig lubricatie (vochtig). Het bevat zowel psychologische als fysiologische elementen. Het deels bepaald door een subjectief gevoel dat iemand zich niet opgewonden voelt adequate stimulatie.
Erectiestoornis
is het onvermogen om een erectie te hebben of te behouden. Een resultaat hiervan is dat de man geen penetratieve seks kan doen.
Mannen vinden dit vaak erg gênant en een depressie kan hieruit volgen. Ziekte geassocieerd met het hart en circulatoire systeem, diabetes, hypoganadisme en hyperprolactinemia (excessieve aanmaak van prolactine) zijn gerelateerd aan erectiele problemen. Evenals beschadigingen aan het lagere deel van de ruggengraat en ernstige stress of vermoeidheid en prostaatoperatie.
Lifelong erectile disorder
heeft een man nooit een erectie kunnen krijgen die voldoende is voor seks.
Acquired erectile disorder
de man heeft op andere momenten een erectie gehad die voldoende was voor gemeenschap, maar heeft hier nu moeite mee.
Premature/vroegtijdige ejaculatie
wanneer een man een orgasme heeft en
te vroeg ejaculeert. “Vroege” of “snelle” ejaculatie heeft minder negatieve associaties. Het wordt meestal veroorzaakt door psychologische factoren, maar bij een verworven stoornis kunnen fysieke factoren betrokken zijn, bijvoorbeeld een lokale infectie of degeneratie in delen van het zenuwstelsel.
De definitie van wat te snel is bestaat uit 3 onderdelen: (premature ejaculatie)
֍ Ejaculatie die altijd om bijna altijd ontstaat voor of binnen 1 minuut van vaginale penetratie.
֍ Het onvermogen om de ejaculatie uit te stellen.
֍ Distress over het probleem.
Vertraagde ejaculatie/mannelijke orgasme stoornis
het onvermogen om
een orgasme te krijgen, of wanneer het erg lang duurt voordat het orgasme wordt ervaren. Het kan ook optreden wanneer hij een stevige erectie heeft, en voldoende stimulatie heeft gehad. Dit komt minder vaak voor dat premature ejaculatie. Ruggenmergschade, multiple sclerose en prostaat operatie kunnen een verlaat orgasme veroorzaken. Echter wordt het merendeel veroorzaakt door psychologische factoren.
Vrouwelijk orgasme stoornis
onvermogen om een orgasme te hebben. Ook wel bekend als anorgasmia, orgasmatische dysfunctie, geremd vrouwelijk orgasme. 20% van de vrouwen rapporteert moeilijkheden met het bereiken van een orgasme. Dit wordt het merendeel veroorzaakt door psychologische factoren, maar ernstige ziekte, slechte algehele gezondheid, extreme vermoeidheid, of schade aan het ruggenmerg kunnen deze stoornis ook veroorzaken.
Situationele orgasmitische stoornis
een vrouw heeft in bepaalde situaties wel orgasmes en in andere niet; wel bij masturbatie niet bij geslachtsgemeenschap.
Genito pelvine pijn/penetratie disorder
dyspareunie en vaginisme zijn samengevoegd in de DSM-5. Deze twee komen vaak samen voor. Op het moment dat je als vrouw je bekkenspieren aanspant, wordt geslachtsgemeenschap pijnlijk.
Ook mannen kunnen pijn hebben tijdens geslachtsgemeenschap, waardoor de nieuwe term
inclusiever is. Pijnlijke seks bij de man kan worden veroorzaakt door infectie van de voorhuid wanneer deze niet goed gewassen wordt, prostaatproblemen of door een allergische reactie op spermadodende crèmes of latex van condooms.
Dyspareunie
ervaren van pijn tijdens de gemeenschap, bestaande uit zowel diepe of oppervlakkige dyspareunie.
Oorzaken dyspareunie
֍ Stoornissen van de vaginale ingang: geïrriteerde overblijfselen van het maagdenvlies, pijnlijke littekens of een infectie van de klieren van Bartholin.
֍ Stoornissen van de vagina: vaginale infecties, allergische reacties op spermadodende crèmes en latex van condooms, verdunning van de vaginale wanden, littekenvorming in de vagina.
֍ Bekkenstoornissen: bekkeninfecties, endometriose, tumoren, cysten en scheuren van de ligamenten die de baarmoeder beschermen.
Psychologische oorzaak: Het idee dat de penis nadert zorgt voor negatieve gedachten over pijn. Dit zorgt ervoor dat je cognitieve angst hebt. De gevoeligheid en alertheid wordt daardoor groter. Mensen raken door angst minder opgewonden, minder vochtig en de bekkenbodemspieren raken meer aangespannen. Hierdoor kun je de penis niet inbrengen of doet dat erg veel pijn. Dit zorgt voor een vicieuze cirkel.
Vaginisme
spastische samentrekking van de spieren rond de ingang van de vagina, waardoor het niet mogelijk is om seks te hebben. Soms is het niet eens mogelijk om een tampon in te brengen. Hoe positiever mensen denken over seks, hoe makkelijker het zal gaan; hoe negatiever mensen denken over seks, hoe moeilijker het zal gaan. Hierdoor kan de zin in seks verdwijnen waardoor je uiteindelijk seks gaat vermijden.
Fysieke oorzaken seksuele stoornissen
Veel stoornissen zijn het resultaat van een complex samenspel van organische en psychologische oorzaken. Deze omvatten ook organische factoren zoals ziekte, letsel en drugs.
Voorbeeld: erectiele problemen hangen samen met hart- en vaatziekten of diabetes, vertraagd orgasme kan het gevolg zijn van behandeling zoals prostaatoperatie, orgasmestoornis is het resultaat van extreme vermoeidheid.
Medicijnen als oorzaak voor seksuele stoornissem
Sommige psychiatrische drugs kunnen seksueel functioneren beïnvloeden. Deze drugs veranderen neurotransmitterniveaus.
• Vertraagd orgasme of droog orgasme bij mannen: drugs voor schizofrenie.
• Opwindingsproblemen en vertraagd orgasme: tranquilizers en antidepressiva.
• Vermindering vaginale vochtigheid: antihistamines.
• Erectieproblemen: antihypertensive drugs.
• Verminderd libido en erectieproblemen: drugs tegen epilepsie.
Illicit of recreationele drugs
Marihuana kan bijdragen tot risicovol seksueel gedrag en chronisch gebruik wordt in verband gebracht met verminderd seksueel verlangen en orgasmestoornissen; maar de effecten zijn wat afhankelijk van gender.
• Chronisch cocaïnegebruik wordt in verband gebracht met verlies van seksueel verlangen, orgasmestoornissen en erectiestoornissen; de effecten zijn ook afhankelijk van de wijze van toedienen. Injecteren het meest schadelijk.
• Crystal methamphetamine heeft een bijdrage bij risicovolle seks.
• Opiaten of narcotica hebben sterke onderdrukkende effecten op seksueel
verlangen en respons.
Alcohol
De effecten van alcohol kunnen vallen in drie categorieën.
• Korte-termijn farmacologische effecten: bij een hoge dosis werkt alcohol als een
depressant en wordt opwinding onderdrukt.
• Verwachtingseffecten: mensen verwachten dat alcohol ze losser, socialer en
seksueel vrijer zal maken, wat kan zorgen voor opwinding.
• Lange-termijn effecten van chronisch alcoholmisbruik: erectiestoornis, orgasmestoornis en verlies van verlangen. Dit wordt komt bijvoorbeeld door de seksuele verstoringen in de productie van sekshormonen. Daarnaast heeft het
negatieve effecten op interpersoonlijke relaties
Immediate causes
dingen die gebeuren tijdens het hebben van gemeenschap
die de seksuele respons kunnen remmen. Dit betreft vooral gedachtes van mensen
Angsten als faalangst
vaak wordt dit een vicieuze cirkel van een self- fulfilling prophecy waarbij faalangst zorgt voor falen wat meer angst veroorzaakt etc.
Cognitieve interferentie
negatieve gedachten die de persoon afleiden van het focussen op de erotische ervaring. Prestatiedruk kan genoeg stress veroorzaken om het seksueel functioneren te verstoren.
Spectatoring
het beoordelen van de eigen seksuele expertise alsof je buitenaf er op staat te kijken; mentaal uit de seksuele ervaring stappen.
