H9 recht Flashcards
(38 cards)
toga
- Kledingstuk oorspronkelijk uit Romeinse tijd
= een statig, wijd en lang gewaad, dat alleen bij officiële gelegenheden gedragen mocht worden door mannen met (Romeins) burgerrecht. - wie geen Romein of slaaf was, mocht geen toga dragen
- het woord is afkomstig van het Latijnse tegere, wat ‘bedekken’ betekent
- rechters en advocaten dragen een toga om duidelijk te maken dat zij niet als privépersoon beslissingen nemen, maar als vertegenwoordigers van het recht (=neutrale uitstraling)
- daarnaast wil men ook voorkomen dat een partij zich bevoordeeld of benadeeld voelt door de kwaliteit van de kleding van de rechter of de advocaten
rechtstakken/gebieden
Rechtstakken of -gebieden
o privaatrecht = regelt onderlinge verhoudingen tussen individuele personen
o publiekrecht = het staatsgezag en regelt de verhouding tussen burger en overheid
publiek recht kenmerken
doel: algemene belangen staat waarborgen
karakter: dwingend recht , v openbare orde
subjecten: staat en zijn burgers (verhouding v ondergeschiktheid
sanctie: overheid treedt eenzijdig op, eventueel gevolgd door rechterlijke tussenkomst
privaatrecht kenmerken
doel: individuele belangen van burgers dienen
karakter: veeleer aanvullend of regelend recht
burgers onderling (verhouding van coördinatie)
sanctie: de staat (rechter) beslecht geschillen tussen burgers
probleem bij opdeling
- onderscheid publiek- en privaatrecht: niet altijd te handhaven
o Inmenging overheid in maatschappelijk leven
sommige rechtstakken: gemengd privaat-publiekrechtelijk karakter
Bv. arbeidsrecht - loon: privaat of individueel arbeidsrecht
- cao = collectieve arbeidersovereenkomst: publiek arbeidsrecht
- aantal maatschappelijke fenomenen: over grenzen privaat- en publiekrecht bestudeerd
o bv. milieurecht
o overheid: regels ter bescherming natuur= publiekrecht
o verkoop stuk grond waarbij regels gelden ter verbetering milieu = privaatrecht
opdeling, doel ervan
Publiekrecht
Staatsrecht (grondwettelijk recht)
Bestuursrecht (administratief recht)
Strafrecht
Strafprocesrecht
Fiscaal recht
privaatrecht
Burgerlijk recht
Handelsrecht
Privaatrechtelijke/ burgerlijk procesrecht (gerechtelijk privaatrecht)
Internationaal privaatrecht
beide
Sociaalrecht (arbeidersrecht en sociale zekerheidsrecht)
Economisch recht
Financieel recht
takken bepalen/regelen facetten v. maatschappelijk leven(opdeling te vinden in alle aspecten juridisch veld)
o Bv. structuur rechtbanken
Burgerlijke geschillen, handelsgeschillen, arbeidsgeschillen, misdrijven
o Bv. namen rechtstakken
Burgerlijk wetboek, Strafwetboek, Handelswetboek
privaatrechterlijk procesrecht
1) Privaatrechtelijk procesrecht (gerechtelijk privaatrecht)
= geheel v. regels over middelen en procedures om naleving privaatrecht te verzekeren
* Regeling inrichting, werking en bevoegdheid privaatrechtelijke rechtbanken en hoven*
o * moeten rekening houden met regels
burgerlijk recht
2) Burgerlijk recht = regelt meest elementaire verhoudingen tussen burgers, zoals het statuut v. burgers, familiale relaties en recht op goederen
strafproces recht
3) Strafprocesrecht = aangeven welke procedure te volgen na overtreding strafrecht
sociale zekerheidsrecht
4) Socialezekerheidsrecht = regelt sociale zekerheid, rechten op vervangingsinkomen door inactiviteit en op aanvullend inkomen bij bepaalde sociale lasten
o Bv. pensioen, ziekte…
handelsrecht
5) Handelsrecht = regelt statuut handelaren en winkeliers en commerciële activiteiten
o Bv. aankoop en verkoop v. goederen en diensten
strafrecht
6) Strafrecht = bepaalt welke feiten en handeling strafbaar zijn en somt de toepasselijke straffen en maatregelen op waarmee men gesanctioneerd kan worden
fiscaalrecht
7) Fiscaalrecht = regelt vorming en inning overheidsinkomsten
o Bv. belastingen
financieel recht
8) Financieel recht = regelt zaken zoals bankstatuten en verhouding bank , klant en kredietverrichtingen
internationaal priverecht
9) Internationaal privaatrecht = regelt verhoudingen tussen burgers verschillende staten
staatsrecht
10) Staatsrecht (grondwettelijk recht) = regelt inrichting staatsmachten, onderlinge verhoudingen en rechtsbescherming burgers tegenover staat
arbeidersrecht
11) Arbeidersrecht = regelt verhouding tussen werkgevers en werknemers
economisch rect
12) Economisch recht = geheel v. regels over ingrijpen v. de overheid in economisch leven
bestuursrecht
13) Bestuursrecht (administratief recht) = regelt manier waarop overheid beslissingen neemt, bepaalt wat burgers kunnen doen als ze niet eens zijn met beslissing overheid
structuur rechterlijke macht
- België: afhankelijk van onderwerp verschillende rechtbanken + gerechtshoven
- piramidale structuur: drie doelstellingen
a. rechtbanken + hoven: elk gespecialiseerd naargelang soort geschil
b. iedereen kan beroep aantekenen tegen uitspraak rechtbank
i. Uitzondering: hof van assisen
c. rechtbanken + hoven: zo dicht mogelijk bij burger
structuur benaming
kantons: vredegerecht, politierechtbank
arrondissementen: correctionele rechtbank, strafuitvoeringsrechtbank, familie- en jeugdrechtbank, burgerlijke rechtbank
–> rechtbanken van eerste aanleg voor Hoven van beroep
van vredegerecht: ondernemingsrechtbank
- arbeidsrechtbank
rechtsgebieden: Hoven van beroep, arbeidshoven = grondwettelijk hof
provincies: hof van assisen
staat: hof van Cassatie
HVA en HVC = raad van staat
territoriale bevoegdheden
- Belgische rechtspraak: !onderscheid
o Territoriale bevoegdheden (3.1) = deel Belgische grondgebied waarvoor bepaald rechtscollege bevoegd is
rechtscollege bevoegd is
1) Territoriale bevoegdheden - Gerechtelijke landschap België: opgedeeld in aantal niveaus
o Onderaan: 162 gerechtelijke kantons, vesteging groep gemeenten
o Daarboven: 12 gerechtelijke arrondissementen
o Daarboven: 5 rechtsgebieden
o Bovenaan: staat
materiële bevoegdheden
o Materiële bevoegdheden (3.2)= inhoud rechtszaak, bepaalt voor welk soort zaken rechtscollege bevoegd is
materiële bevoegdheden politierechtbank
NIVEAU KANTONS
b) Politierechtbank
* Verkeersovertredingen bv. dronken achter stuur
* Straffen opleggen
- Werkstraffen
- Geldboete
- Tijdelijk/definitief rijverbod
- Proeven/ examen opnieuw doen (kan theorie of praktijk zijn)
* Hier misdrijven = overtredingen, max straf 7 dagen
* GAS-boetes (Gemeentelijke Administratieve Sanctie voor inbreuken op gemeentereglement)