Harri VIII Flashcards

(53 cards)

1
Q

Pwy oedd yn weinidog o 1514-1529?

A

Thomas Wolsey

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Sut gymeriad oedd Thomas Wolsey?

A

Gweithiwr caled ond yn llygredig
Cael ei weld fel ‘ail frenin’ wrth iddo wisgo fyny’n grand ac yn byw yn Hampton Court

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Polisi Mewnol - Bywyd a Natur Personol

A

Da - Dyn hynod o weithgar oedd yn ffafrio’r tlawd
Drwg - Dyn farus a llwgr oedd gyda natur unbennaethol e.e. 2 senedd galwodd Wolsey

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Polisi Mewnol - Yr Uchelwyr

A

Da - Wolsey gyda rheolaeth effeithiol dros yr uchelwyr drwy ddefnyddio llysoedd fel Siambr y Ser a’r Llys Sianswri
Drwg - Dialgar ac yn anheg gyda llawer o’r uchelwyr

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Amyas Paulet

A
  • Wedi rhoi Wolsey yn y cyffion
  • Gorchmynnodd Wolsey Paulet i’r llys a’i gadw i aros mewn presenoldeb dyddiol am bum mlynedd
  • Eiddo yn cael ei atafaelu os nad oedd o’n mynychu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Edward Stafford, Dug Buckingham

A
  • Clywodd Wolsey Dug Buckingham yn dweud na fydd Harri VIII yn frenin am hir iawn
  • Wedi cael ei arestio am deyrnfradwriaeth, yna’n cael ei ddienyddio yn 1521
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Polisi Mewnol - Economi a Chyllid

A

Da - Rhyddhau arolwg o gyfoeth y genedl, oedd yn dweud faint o bres a thir oedd gan pobl y wlad yn 1522
Drwg - Y Benthyciad Cyfeillgar 1525. Treth cafodd ei osod heb caniatad y senedd. Bwriad oedd i godi arian ar gyfer rhyfel yn erbyn Ffrainc. Pobl yn eI erbyn. Wedi difrodi perthynas fo a Harri VIII

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Polisi Mewnol - Trefniant a Gweinyddiaeth

A

Da - Gorchmynion Eltham wedi cael ei gyhoeddi yn 1526 er mwyn diwygio’r llys. Aelodau’n cael eu lleihau o 12 i 6
Drwg - Pobl yn meddwl bod Wolsey yn bod yn hunanol - rhain oedd ar ol oedd cefnogwyr Wolsey. Methiant yn y diwedd oherwydd ni chafodd y gorchmynion eu gweithredu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Polisi Mewnol - Cyfiawnder a Thegwch

A

Da - Disgyblodd Wolsey yr uchelwyr ac wedi ymdrechu i daclo cau tiroedd yn 1517 - 260 o achosion llys ei gynnal yn erbyn perchnogion tir
Drwg - Heb gyflawni llawer oherwydd collodd Wolsey diddordeb mewn cau tiroedd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Polisi Mewnol - Yr Eglwys

A

Da - Wolsey wedi ceisio diwygio’r eglwys drwy sefydlu ysgol yn Ipswich a choleg yn Rhydychen ar gyfer hyfforddi offeiriaid newydd
Drwg - Ei bersonoliaeth llwgr yn tanseilio ei ymdrechion i ddiwygio’r Eglwys

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Cydbwysedd grym

A

Y syniad nad oes yna unrhyw wlad yn domiwnyddu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Brwydr Guinegate 1513

A
  • Brwydr rhoddodd buddugoliaeth mawr yn erbyn Ffrainc - cael ei weld fel llwyddiant
  • Wedi rhoi hwb mawr i’r frenin newydd ac yn llwyddiant personol mawr i Wolsey
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Brwydr Cae Flodden 1513

A
  • Brwydr rhwng Lloegr a’r Alban
  • Lleoli yn Northumberland
  • Yr Alban wedi cael ei drechu yn y frwydr - Brenin Iago IV wedi marw yn y frwydr
  • Llwyddiant i Loegr
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Cytundeb Llundain 1518

A
  • Cytundeb rhwng gwledydd Ewrop oedd yn caniatau heddwch rhyngddynt
  • Llwyddiant gan bod Lloegr rwan yn cael heddwch gan wledydd tramor
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Cae y Frethyn Aur 1520

A
  • Cyfarfod yn Calais rhwng Harri VIII a Ffransis I, brenin Ffrainc
  • Pwrpas - Gwella cysylltiadau rhwng ddwy deyrnas wrthwynebol fawr
  • Para o’r 7fed o Fehefin tan y 24ain o Fehefin
  • Methiant oherwydd ni chafodd effaith hir dymor
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Brwydr Pavia

A
  • Brwydr yn para 4 awr
  • Byddin Ffrainc wedi cael ei drechu
  • Siarl V, brenin Sbaen yn domiwnyddu Ewrop erbyn diwedd y 1520au oherwydd y frwydr
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Cwymp Wolsey - Rhesymau

A
  • Methu cael ysgariad i Harri VIII gyda Catrin o Aragon oherwydd perthynas Siarl V, brenin Sbaen a’r Pab
  • Gelyniaeth yr uchelwyr - Dilyn polisi llym tuag atynt
  • Methiannau polisi tramor - Polisiau heb gael effaith hir dymor, brwydr Pavia
  • Y Benthyciad Cyfeillgar 1525
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Pwy oedd yn weinidog o 1532-1540?

A

Thomas Cromwell

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Chwyldro

A

Newid mawr mewn cyn lleiad o amser

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Sofraniaeth cenedlaethol

A

Grym, ‘un arweinydd, un gyfraith, un gwlad’

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Chwyldro - Sofraniaeth Cenedlaethol

A
  • Canoli awdurdod yn nwylo’r brenin yn Llundain
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Deddf atal Apeliadau 1533

A

Lloegr yn cael ei ystyried yn ymerodraeth a’r fenin yn ymerawdwr. Gwneud beth oedd Harri VIII wedi ei wneud yn gyfreithlon

23
Q

Deddf Uchafiaeth 1534

A

Oedd chwyldro - Cydnabod safle Harri VIII fel pennaeth yr Eglwys
Nid oedd chwyldro - Rhai yn gwrthddadlau bod o’n gorliwio pwysigrwydd Cromwell ac mai Harri VIII oedd prif gymeriad y 1530au. Rhai hefyd yn cwestiynu os oedd Cromwell yn feddyliwr gwreiddiol

24
Q

Chwyldro - Yr Eglwys

A
  • “Yr Eglwys yn Lloegr yn troi’n Eglwys Lloegr”
  • Eiddo’r brenin yn ysbrydol ac yn cyfansoddiadol
  • Pennaeth yr Eglwys yn ei wlad
  • Neb yn anghytuno
25
Chwyldro - Senedd
Oedd chwyldro - Dechrau tyfu mewn pwysigrwydd, cael ei ddefnyddio llawer mwy - 200+ o gyfreithiau wedi cael ei basio yn y Senedd adeg Thomas Cromwell - "Grym y brenin yn y Senedd" - Ychwanegu statws Nid oedd chwyldro - Rhai yn dadlau nad oedd y Senedd wedi datblygu i fod yn gorff modern pwerus tan teyrnasiad Elisabeth I. Dal i barhau i fod yn sefydliad canol oesol
26
Chwyldro - Cadarnhau Tiroedd
Oedd chwyldro - Creu cysondeb pan fod pob tiriogaeth dan reolaeth llwyr y brenin e.e. Deddfau Uno Nid oedd chwyldro - Rhai yn credu bod y newidiadau yn esblygol
27
Chwyldro - Gweinyddiaeth a Moderneiddio
Oedd chwyldro - Cyfrin Gyngor wedi cael ei ffurfio yn 1536/37 - Adrannau newydd wedi cael ei greu e.e. cyllid yn cael ei rannu i 6 adran - Diwedd 'llywodraeth osgorddol' - Mwy o diwtocratiaeth Nid oedd chwyldro - Esblygiad oedd y Cyfrin Gyngor - Harri VII yn defnyddio grwp bach o bobl - Adrannau newydd heb barhau llawer
28
Tiwtocratiaeth
Ffordd o gadw cofnod
29
Pam ddigwyddodd y Ddiwygiad Protestannaidd?
Pobl gyda syniadau eu hunain
30
Pa wledydd trodd yn Brotestannaidd erbyn 1600?
Gwledydd Scandanavia, Yr Alman a Phrydain
31
4 Prif Grwp Crefyddol ym Mhrydain
- Catholigion - Lutheriaid - Zwingliaid - Calfiniaid
32
Arweinyddiaeth
Catholig - Y Pab Eraill - Y frenin
33
Ennill achubiaeth - sut?
Catholigion - Credu mewn pwysigrwydd gweithredoedd da e.e. mynd ar bererindod Lutheriaid - Credu mewn cyfiawnhad mewn ffydd ond dal i gredu mewn pwysigrwydd gweithredoedd da Zwingliaid - Credu mewn cyfiawnhad mewn ffydd yn unig Calfiniaid - Credu mewn rhagordeiniaid
34
Achubiaeth
Ymwared rhag pechod a'i ganlyniadau, y gred Cristnogion ei bod yn cael ei dwyn oddi amgylch trwy ffydd yng Nghrist
35
Pererindod
Taith crefyddol unigolyn trwy bywyd
36
Rhagordeiniaid
Y gred bod Duw wedi penderfynu ein bywyd yn barod
37
Y Cymun
Catholigion - Trawsylweddiad (Y bara a'r gwin yn troi'n gorff a'i waed yn ystod y cymun) Lutheriaid - Cydsylweddiad (Hefyd yn credu mai symboliaeth yw'r bara a gwin) Zwingliaid a Chalfiniaid - Symboliaeth yn unig yw'r bara a'r gwin yn ystod y cymun
38
Edrychiad yr Eglwys
Eglwys Gatholig - Andros o grand ac yn lliwgar Eglwys y Lutheriaid - Dim ond ychydig o liw sy'n ymddangos Zwingliaid a Chalfiniaid - Eglwys yn biwritannaidd
39
Piwritannaidd
Cadw pethau'n blaen a syml. Credu bod yr holl liwiau yn tynnu sylw pobl tra'n gweddio
40
Statws a rol offeiriaid
Catholigion - Rol yr offeiriad yn holl bwysig - cyfrwng rhwng yr unigolyn a Duw Eraill - Credu mewn offeiriadaeth pob crediniwr (pawb efo mynediad i Dduw drwy Grist)
41
Pwysigrwydd ac Iaith y Beibl
Catholigion - Y Beibl yn bwysig i ryw raddau. Beibl nhw oedd y Fwlgat wedi ei ysgrifennu yn Lladin Eraill - Geiriau'r Beibl yn holl bwysig Zwingliaid - Os nad yw rhywbeth wedi cael ei ysgrifennu yn y Beibl, roedd o'n cael ei wahardd.
42
Trefn a llywodraeth yr Eglwys
Catholigion - Gyda threfn hierarchiaeth - Pab, Cardinaliaid, Archesgobion, Esgobion, Offeiriaid Lutheriaid - Gyda threfn hierarchaeth tebyg - Pennaeth yr Eglwys, Archesgobion, Esgobion, Gweinidogion Calfiniaid a Zwingliaid - Credu mewn presbyteriaeth
43
Presbyteriaeth
Dim hierarchaeth
44
Achosion y Rhwyg a Rhufain (1529-1534)
- Gwleidyddol - Sofraniaeth cenedlaethol - Economi - Anghenion ariannol y goron - Crefydd - Dylanwad Protestaniaeth + Cyflwr yr Eglwys (llwgr) - Personol - Anne Boleyn + Cydwybod Harri VIII
45
Dirymiad
Dylsa'r briodas erioed wedi digwydd
46
Praemunire
Tâl oedd yn cael ei roi i bobl oedd yn ffyddlon i bawb ond y frenin
47
Anodau
Taliadau i Rufain
48
Confocasiwn
Corff sy'n cynrychioli'r Eglwys
49
Diddymu mynachlogydd 1536
- Mynachlogydd gyda incwm llai na £200+ y flwyddyn yn cau lawr - Tir ac arian yn cael ei gymryd gan y frenin - ennill cyfoeth - Protestaniaeth yn elwa ohono
50
Lleihad mewn pererindodau a gwyliau sanctaidd
- Llai o bobl yn mynd ar bererindodau - Protestaniaeth yn elwa ohono
51
Cyhoeddi'r Beibl Saesneg 1539
- Tro cyntaf i'r Beibl cael ei gyhoeddi'n gyfreithlon trwy gyfrwng y Saesneg - gwaith Miles Coverdale - Cychwyn o broses o newid iath yr Eglwys o Ladin i Saesneg - Protestaniaeth yn elwa ohono - OND 1543 - Deddf yn cael ei basio oedd yn datgan mai ond uchelwyr a chlerigwyr oedd yn cael ei ddarllen - Plesio'r Catholigion
52
Deddf y Chwe Erthygl
- Rheolau'r Eglwys oedd yn ochri gyda'r ffydd Catholigiaeth o wneud pethau - Crefydd Catholigiaeth yn elwa ohono
53
Magwraeth y Dywysog Edward 1537-1547
- Edward yn cael ei addysgu gan diwtoriaid Protestannaidd - Llys-fam, Catherine Parr yn Brotestant - Cael effaith ar y teyrnasiad nesaf - Protestaniaeth yn elwa