HC 5 Emotion-focused therapy Flashcards
(138 cards)
Ander woord voor emotion-focused therapy
Proces-experiëntiële psychotherapie
Belangrijke personen voor EFT
- Leslie Greenberg
- Laura Rice
- Robert Elliott
- Jean Watson
- Ronda Goldman
- Sandra Paivio
- Antonio Pascual-Leone
EFT integreert:
- cliëntgericht-experiËntiële therapie
- empathie, echtheid en aanvaarding (Rogers)
- focusing (Gendlin)
- Existentiële therapie (Yalom)
- Interactionele therapie (Safran)
- Gestalttherapie (Perls)
- Emotietheorie
Basis van EFT
- hoge mate van empathische afstemming
- hoge mate van betrokken aanwezigheid en verzorgen van therapeutische relatie
- focus op emotie als organiseren principe en sleutel tot transformatie
- hoge mate van collaboratie tussen T en C en afstemmen rond doelen en taken in therapie
- Experiëntieel herkaderen van cliëntproblematiek volgens emotietheorie: case formulation
- hoge mate van proces differentiatie
Therapeutische relatie
Echtheid, aanvaarding en emothie
Proces differentiatie
- Differiëntiële empathie
- specifieke markers en taken
- gericht op exploreren
- actief evoceren en transformeren van emoties
Case formulation
Experiëntieel herkaderen van cliëntproblematiek volgens emotietheorie
Emoties zijn fundamenteel adaptief
- We construeren onze realiteit voornamelijk op basis van emotie
- Emoties zijn een bron van idiosyncratische informatie, ze wijzen ons op wat belangrijk is voor ons
- Emoties helpen ons te overleven, ze triggeren efficiënte, automtische reflexen in belangrijke situaties
- Emoties geven ons een gevoel van identiteit, ze integreren onze ervaringen, geven ze betekenis en persoonlijke waarde
- Emotie bereidt ons voor op actie: emoties genereren wensen/behoefte, en deze zetten aan tot actie
Emotie is wat ons beroert en in beweging zet
- E-motion
- we verbinden ons omdat we ons bang of aangetrokken voelen
- zonder angst zouden we het gevaar niet ontvluchten
- zonder mededogen zouden we niet voor anderen zorgen
- zonder nieuwsgierigheid zouden we geen nieuwe dingen ontdekken
3 problemen bij emotionele verwerking
- soms staan we te dicht of te ver van onze emoties –> emotieregulatie
- soms komen we vast te zitten in een emotie omdat we belangrijke informatie van de emotie missen –> emotiescheme
- de belangrijkste emotie wordt soms gemaskeerd door meer opvallende emoties –> emotionele responses
Emotieregulatie
Omgaan met te veel of te weinig emotie: de soep leren ruiken
Voorbeeld emotieregulatie
Kwaadheid
- blind van woede (agressief, overspoelend, ‘ongereguleerd’)
- kwaadheid (assertief, handig voor het stellen van grenzen)
- ‘teleurgesteld’ (kan ‘overgereguleerde’ kwaadheid zijn: subassertiviteit ingehouden kwaadheid, maar voelbaar in het lichaam)
Emotionele afstand inbouwen
- afleiding (tijdelijke oplossing)
- steun en begrip (empathic understanding) en veilige context voor toelaten van emotie
- emotie symboliseren in woorden of beelden (empathische exploratie, focussing, creatieve expressie)
- taal- en beeldgebruik die de emotie helpt containen/begrenzen (clearing a space)
- empathic affirmation, self-soothing task
- krachten van cliënt aanspreken en bevestigen
Emotineel contact bevorderen
- focussing
- evocatieve unfolding
- trauma retelling
- meaning work
- two-chair work
- empty chair work
Empthie - LEO
L: luisteren, lossen van eigen oordeel of angst, laten zijn
E: erkenning geven aan de emotie en meevoelend exploreren wat het nodig heeft
O: oplossing helpen zoeken
Emotionele informatie verkennen en benutten
–> aandachtsvolle gewaarwording
We kunnen maar wijs worden uit onze emoties als we bereid zijn om…
- ze serieus te nemen
- ze te reguleren
- ze aandacht te geven
- ze te onderzoeken: differentiëren, symboliseren en toetsen
- ze te aanvaarden
- ze toe te eigenen
Emotie scheme
- ervaren emotie
Symboliseren <-> lichamelijke ervaring
Situatie <-> gedrag
Symboliseren <-> lichamelijke ervaring
Symboliseren
- beelden
- woorden
- gedachten
Lichamelijke ervaring
- sensatie en expressie
Situatie <-> gedrag
Situatie
- trigger
- herinnering
Gedrag
- behoeftes
- neigingen
- acties
Vastlopen in één element van scheme
- overspoeling/ uit contact
Rationaliseren <-> somatiseren (symboliseren/gedrag)
Externaliseren <-> impulsief ageren (situatie/gedrag)
4 lagen van emotie
- primaire adaptieve emotie
- primaire maladaptieve emotie
- secundaire reactieve emotie
- Instrumentele emotie
Primaire adaptieve emotie
Niet aangeleerde, directe respons op een situatie
Situatie –> primaire emotie –> adaptieve actie
Primaire maladaptieve emotie
Aangeleerde, directe respons op een situatie: SOS
Huidige situatie –> activatie van ‘mishandel’ scheme –> primaire emotie –> maladaptieve actie
- activatie van ‘mishandel’schema wordt beïnvloed door een ervaring uit verleden
Secundaire reactieve emotie
De primaire emotie wordt verborgen onder een secundaire emotie, een emotie over een emotie
Situatie –> primaire emotie –> secundaire reactieve emotie –> nonadaptieve actie (maladaptief?)