HC.2 Werkingsmechanisme ACTH en cortisol biosynthese

Question 1

3 lagen in de cortex van de bijnier:

Answer 1

• Zona glomerulosa, maakt aldosteron
• Zona fasciculata, maakt cortisol
• Zona reticularis, maakt androgeen DHEA/adrostenodione

Question 2

Welke soort corticoiden maken de zona’s en medulla?

Answer 2

• Glomerulosa = mineralcorticoiden = zouthuishouding
• Fasciculata = glucocorticoiden = suikerhuishouding
• Reticularis = androgenen

Medulla maakt catecholamines: adrenaline en noradrenaline

Question 3

Wat stimuleert ACTH?

Answer 3

• Cortisol en androgeen productie.

Angiotensine stimuleert aldosteron

Question 4

Wat is de precursor van bijnier steroïd hormoon?

Answer 4

Cholesterol, 6 ring.

Question 5

Weg van cholesterol naar de bijnier?

Answer 5

VLDL wordt LDL, in de bijnier zitten LDL receptoren zo komt 80% van het cholesterol de bijnier in. Zelf kan het ook 20% cholesterol maken uit acetyl coa.

Cholesterol moet dan naar het mitochondriën of GER uit komen.

Question 6

Wat is het StAR?

Answer 6

Steroid acute regulatory protein: ligt op het membraan van het mitochondrium en bindt cholesterol wat vrijkomt via de LDL receptor, dit kan het transporteren over de buitenste naar binnenste membraan. (oiv ACTH)

Question 7

Omzetting cholesterol (belangrijkste enzymen)?

Answer 7

1. Cholesterol wordt pregnenolon dit gebeurt door CYP450sidechain = 11a en is snelheidsbepalend.
2. CYP11B2: zet corticosteron om in aldosteron
3. CYP17 zorgt voor omzetting naar cortisol of andosteendion
4. CYP17b5 is een ecofactor alleen in de binnenste delen van de cortex om androsteendion te maken.

Question 8

Wat gebeurt er bij stress?

Answer 8

Hypothalamus meer CRH en vasopressine wat dus leidt tot meer ACTH, waardoor meer cortisol productie

Question 9

Hoe werkt CRH?

Answer 9

CRH bereikt de hypofyse voorkwab en de corticotrofe cellen via de membraanreceptor. Hier bindt het adenylyl cyclase waardoor cAMP vrij komt, leidend tot PKA activatie en calcium afgifte –> vrijkomen van ACTH.

Question 10

Hoe werkt ACTH?

Answer 10

ACTH bereikt de bijnierschors en bindt aan de membraanreceptor, melanocortin2. cAMP leidt tot meer P450sc, waardoor cortisol gevormd wordt.

Question 11

Hoe werkt cortisol?

Answer 11

Kan door membranen heen en op de kernreceptor werken.

Question 12

Hoe binden de hypothalame, hypofysaire en schildklierhormonen?

Answer 12

• Hypothalaam en hypofysair zijn membraanreceptor
• Schildklier is kernreceptor

Question 13

Wat doet cortisol?

Answer 13

• Is een glucocorticoid en heeft invloed op de suikerhuishouding.
• Cortisol remt de eiwitsynthese, stimuleert gebruik van vetzuren als energiebron, stimulering van de lever tot gluconeogenese waardoor meer glucose in bloed
• Invloed op de insuline gevoeligheid, deze wordt minder

Question 14

Hoe zit cortisol in de circulatie?

Answer 14

Voor 95% gebonden aan transcortine CBG en albumine.
Vrije vorm gemetaboliseerd in de lever en nier.

Question 15

Hoe wordt de afgifte van aldosteron gereguleerd?

Answer 15

• ACTH nauwelijks invloed op ACTH afgifte
• Via RAAS, angiotensine 2 heeft een krachtig stimulerend effect op de aldosteron productie bindt aan een g-eiwit gekoppelde receptor.

Question 16

Wat doet aldosteron?

Answer 16

Remt de afgifte van natrium in urine, dus meer natrium in het bloed (natrium retentie) waardoor er meer vocht wordt vastgehouden.
Je verliest meer kalium in de urine.

Kalium heeft een terugkoppelingsmechanisme, als er meer kalium uit je bloed verdwijnt Is er minder aldosteron productie.

Question 17

Wat is de potency van een geneesmiddel?

Answer 17

Potency wordt bepaald door biologische halfwaarde tijd van de stof en door affiniteit voor de glucocorticoid of mineralocorticoid receptor.

Question 18

Wat gebeurt er met cortisol in de nier?

Answer 18

Cortisol wordt inactief cortisone door het HSD2 enzym in de nier, dit omdat in de niet veel aldosteron receptoren zitten en cortisol daar sneller aan kan binden dan aldosteron(cortisol is veel meer aanwezig dan aldosteron). Cortisol moet dus inactief zijn in de nier om niet te beïnvloeden.

Drop remt het HSD2, waardoor er te veel stimulatie is van de aldosteron receptor.

Question 19

Wat doet prednison?

Answer 19

Prednison zorgt voor minder ACTH, en dus minder cortisol en minder androgeen.

Question 20

Hoe worden de catecholamines gemaakt?

Answer 20

In het bijniermerg.

Adrenaline wordt gemaakt via:
- L-tyrosine (aminozuur), via omzettingsstappen ontstaat dopamine.
Dopamine is precursor voor noradrenaline, daaruit ontstaat adrenaline.

Question 21

De catecholamines worden afgegeven bij:

Answer 21

• Angst
• Boosheid
• Stress
• Bloeding
• Hypoxie
• Hypoglyceamie

Zorgen voor: metabolisme activatie, hartslag verhoging, dilatatie van luchtwegen, verhogen bloedsuiker

Question 22

Hoe lopen de processen van catecholamines?

Answer 22

Via g-eiwit gekoppelde receptoren.