Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Oncologie week 3 > HC.5 - De circadiane klok en het ontstaan en behandelen van kanker > Flashcards

HC.5 - De circadiane klok en het ontstaan en behandelen van kanker Flashcards

(52 cards)

Start Studying
1
Q

Wat is de circadiane klok?

A

Interne klok die het slaap-waak ritme regelt (biologische klok)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hoe lang is de menselijke interne klok?

A

ongeveer 25 uur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Waardoor wordt de interne klok dagelijks gelijk gezet?

A

Door het licht (photo-entertainment)
zonder ogen (foto receptoren in oog) kan klok niet elke dag gelijk worden gezet –> toch wel gedrag vertonen door interne klok

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Waar zit de centrale klok?

A

SCN = suprachiasmatische nucleus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Waarvoor zorgt de interne klok?

A

Ritme in slaap, activiteit, temperatuur, gedrag, stofwisseling, etc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wat gebeurt er als het SCN gebied beschadigd raakt?

A

Dan heeft het lichaam niet langer een ritme

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat zijn twee genen (eiwitten) die betrokken zijn bij de interne klok? Wat doen zij hiervoor?

A

Cry1 en Cry2 (chryptochroom)
creëren van interne klok

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat gebeurt er als de Cry1 of Cry2 genen uitgeschakeld worden?

A

Cry1: interne klok sneller tikken –> ritme wordt korter (dus van 24 naar 22 bvb)
Cry2: interne klok langzamer tikken –> ritme wordt langer (dus van 24 naar 26 bvb)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Noem de stappen van de remmende loop op de Cry genen

A
  1. Bmal1 en CLOCK zijn transcriptiefactoren welke kunnen binden op de E-box van de promotor van de Cry-genen
  2. Cry1/2 eiwitten worden gevormd
  3. Cry-eiwitten vormen een complex met PER1/2
  4. Het complex Cry1/2-PER1/2 gaat terug naar de kern
  5. Het complex remt Bmal1 en CLOCK waardoor transcriptie geremd wordt
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hoe noemen we de meest belangrijke feedback loop in de regulatie van de klok genen?

A

Core loop
Negatieve loop
Transcriptie-translatie feedback loop

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Noem de stappen van het mechanisme van de positieve feedback loop van de klok genen

A
  1. Door binding van Bmal1 en CLOCK op de E-box wordt het gen Rev-Erbalfa geactiveerd
  2. Eiwit Rev-Erbalfa wordt gevormd
  3. Rev-Erbalfa gaat terug naar de kern
  4. Activatie van Bmal1 waardoor activatie van de transcriptie van de Cry-genen (en Rev-Erbalfa genen)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hoe noemen we de positieve feedback loop van de klok genen?

A

Stabiliserende loop

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hoe wordt de timing van de interne klok gereguleerd?

A

Door stabilisatie van de Cry1/2 en PER1/2 eiwitten door posttranslationele modificatie wordt de timing van het ophopen in de kern van de eiwitten
= fosforylering, ubiquilering, acetylering

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat doet posttranslationele modificatie?

A

Stabilisatie van de eiwitten waardoor de omlooptijd van de klok wordt bepaald (= TAU)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat bepaalt of een mens een avond of ochtend mens is?

A

De omlooptijd van zijn of haar klok

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wat is het verschil in omlooptijd tussen ochtend en avond mensen?

A

Ochtendmensen: snellere klok
avondmensen: tragere klok

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Wat zorgt voor de koppeling tussen gedrag en metabole processen?

A

De klok gecontroleerde genen = CCG’s

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wanneer komen de CCG’s tot expressie?

A

Ritmisch

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zijn er nog meer klokken in het lichaam?

A

Ja, perifere klokken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Waardoor worden perifere klokken gelijk gezet?

A

Door stimuli uit de SCN (hormonaal of neuraal)
Dus de centrale klok zorgt dat de perifere klokken ook gelijk blijven lopen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wat is het verschil tussen de klokgenen in de SCN en perifeer?

Study These Flashcards
A

Niet, alle cellen hebben een klok en dezelfde set klok genen

22
Q

Wat gebeurt er bij cellen in kweek met hun klok?

Study These Flashcards
A

Er is geen stimulus meer door SCN dus klokken raken gedesynchroniseerd

23
Q

Hoeveel procent van de genen staat onder invloed van de circadiane klok? Wat is het gevolg hiervan?

Study These Flashcards
A

tot 20%
Genen hebben een piek activiteit op verschillende momenten van de dag

24
Q

Wat voor circadiane ritmen hebben we nog meer?

Study These Flashcards
A

Temperatuur laagst rond 4:30
Bloeddruk hoog rond 18:30
Darmperistaltiek
slaap
alertheid: hoog rond 10:00
Coördinatievermogen
reactietijd

25
Wat is het doel van de circadiane klok?
1. Lichaamsfuncties in staat stellen om te anticiperen op verschillende behoeftes op bepaalde momenten van de dag 2. Geeft tijdstructuur aan cellen en organen (zodat afstemmen)
26
Waar of niet waar Sommige organismen hebben geen interne klok
Niet waar Alle organismen hebben een interne klok
27
Hoe noemen we een verstoring in de circadiane klok?
Circadiane desynchronisatie = verschil in lichaamstijd en geografische tijd
28
Wat zijn klachten van desynchronisatie van de interne klok?
Acuut, tijdelijk: slaaptekort, vermoeidheid, verminderde alertheid, verminderd prestatievermogen Lange termijn: metabole verstoringen waardoor hoger risico op diabetes, obesitas en hart- en vaatziekten
29
Wat is een oncologisch effect van een verstoorde interne klok?
Wekelijkse (chronische) jetlag: versneld tumor inductie Chronische ploegendienst: verandert tumorspectrum (vaker kwaadaardig)
30
Waarvoor is een verstoring van de circadiane klok een risicofactor?
Borstkanker Cardiovasculaire aandoeningen metabole afwijkingen Kanker
31
Waarmee moet rekening gehouden worden tijdens de behandeling mbt de circadiane klok?
Alle organen waar medicijn langs moet hebben eigen klok --> effect op werking (absorptie, distributie, metabolisme, eliminatie) en bijwerkingen Farmacokinetiek is aan tijd onderhevig --> bij inname medicijnen op letten
32
Hoe is de opname van medicijnen in het bloed in de ochtend en in de avond?
Ochtend: piek, waarna concentratie weer afzakt Avond: trager in bloed, langer aanwezig, geen hoge piek
33
Wat is het gevolg van cyclofosfamide?
Kan indirect DNA beschadigen Eerst metabole activering: - xenobiotisch metabolisme - CYP450 enzymsysteem
34
Waaruit blijkt dat de circadiane klok belangrijk is?
Het is evolutionair geconserveerd
35
wat is chronofarmacokinetiek?
Dat de farmacokinetiek beïnvloed wordt door het moment van de dag Farmacokinetiek = wat doet het lichaam met het medicijn
36
Wat is chromotoxiciteit?
Het toxisch effect van een middel is afhankelijk van het tijdstip van blootstelling
37
Wanneer kan cyclofosfamide beter getolereerd worden?
Overdag --> active moment Activatie van veel genen waardoor meer - oxidatieve stress respons - DNA-schade respons - immuun respons
38
Wanneer treedt er meer schade door cyclofosfamide op?
In de nacht: inactive moment Zelfde dosis is dodelijk
39
Aan welk intern proces is de circadiane klok gekoppeld?
Celcyclus en klok zijn in fase gekoppeld Het is bidirectioneel: resetting klok door celcyclus
40
Op welk moment vindt de mitose plaats?
Als de klokgenen (marker) op het laagste niveau is
41
Hoe is de mitose/celcyclus van huidcellen over de dag?
Rond 17:00 DNA replicatie Rond 00:00 cellen in M-fase
42
Waarop werken chemotherapeutica?
Op delende cellen
43
Wat is het verschil tussen gezonde cellen en tumorcellen?
Gezonde cellen: de klok loopt synchroon met de celcyclus Tumorcellen: lopen asynchroon met cyclus want kunnen op ieder moment van de dag delen
44
Waarom kunnen we een chemotherapeuticum beter om 4:00 geven in plaats van 16:00?
Om 16:00 zitten gezonde cellen in de S-fase --> middel zal cellen doden (want werkt op delende cellen) --> bijwerkingen Om 4:00 zitten gezonde cellen in de G1-fase --> niet dood
45
Wanneer werken chronotherapeutica het efficiënst?
Wanneer zij door het lichaam worden getolereerd Om 4:00 want spaart gezonde cellen
46
Wat is het chronotype?
De interne klok van een persoon
47
Wat moeten we bepalen voordat we een chemotherapeuticum geven?
Het chronotype van de patient verschillende chemo's op momenten geven dat ze zo min mogelijk gezonde cellen beschadigen
48
Wanneer moeten we geen chemotherapeuticum geven?
Als gezonde cellen in de S-fase zitten
49
Wat is geassocieerd met een hogere overleving qua interne klok?
Robuustheid hiervan = vast slaap-waakritme
50
Hoe kan er een positief effect worden uitgeoefend op de robuustheid van de interne klok?
Leefstijlveranderingen: slaap, sport, werk diensten en coaching
51
Wat is chronopersonalized medicine?
Een project waarbij patiënten de chemo thuis kunnen krijgen doordat zij verbonden zijn met meters met het ziekenhuis waardoor in de gaten gehouden kunnen worden
52
Wat zijn de drie vragen/checcklist items die gecheckt moeten worden voor potentieel chronotherapeutische geneesmiddelen?
1. Vertonen symptomen van de ziekte significante circadiane variatie? astma, hartinfarct 2. is de farmacokinetiek van het middel afhankelijk van het tijdstip van toediening? tamoxifen 3. vertoont het target orgaan circadiane variatie in de gevoeligheid voor een geneesmiddel? Effect, toxiciteit

Oncologie week 3 (8 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions