Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Oncologie week 5 > HC.6 - Metastaseringspatroon van de drie relevante ziektebeelden > Flashcards

HC.6 - Metastaseringspatroon van de drie relevante ziektebeelden Flashcards

(97 cards)

Start Studying
1
Q

Wat zijn de twee hoofdindelingen van neoplastische lymfeklieren? Hoe vaak komen ze voor?

A
  1. Non-hodgekin lymfoom: 91%
  2. Hodgekin lymfoom (B-cel lymfoom) 9%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat is het onderscheid tussen een maligne lymfeklier en leukemie?

A

Myeloide en lymfoide neoplasieen: AML, ALL, CML, CLL

Neoplastische lymfeklieren: lymfomen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat is de normale opbouw van lymfeklieren?

A

Normale actieve hebben follikels
In de follikels zitten kiemcentra met mantels en marginale zones
Er zitten macrofagen en centroblasten in

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat zijn de actieve cellen van de kiemcentra en wat is hun functie?

A

Centrocyten en centroblasten
B-cellen worden getoetst op specificiteit
Centrocyten: b-cel in lichte zone —> dubbele stimulatie nodig om te overleven en een plasma cel te worden

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat kunnen we zien bij neoplastische lymfeklieren?

A

Follikel architectuur is verdwenen
Er overheerst 1 celtype

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Waarnaar worden lymfomen vernoemd?

A

Naar de waarschijnlijke cel van herkomst
B-cel lymfomen, T-cel lymfomen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Welke 2 typen B-cellen zijn er?

A
  1. Plasmacellen: productie antistoffen waarvoor ze geprogrammeerd zijn
    Uit B-cel na activatie van T-helpercel
  2. B-geheugencellen: geproduceerd tijdens primaire respons
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hoe verloopt de ontwikkeling van B-cellen?

A
  1. Begint als precursor in beenmerg (lymfocyt)
  2. migreert naar lymfeklier
  3. Selectie en verwijdering auto-reactieve B-cellen
  4. Van immature naar mature
  5. Naife B-cel tot infectie tegenkomt
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

In welke fase van de rijping van B-cellen kan een maligne transformatie optreden?

A

In alle fasen –> houdt hierdoor aantal eigenschappen van de ontwikkelingsfase

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wanneer spreken we van een leukemie ipv een lymfoom?

A

Als de maligne transformatie al heel vroeg in de ontwikkeling gebeurd (cellen nog circulair zijn)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Welke soorten T-cellen zijn er?

A

CD4 en CD8
Dubbel - of dubbel +

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hoe verloopt de ontwikkeling van T-cellen?

A
  1. begint als precursor in beenmerg
  2. Migreert naar thymus voor uitrijping
  3. Maturatie daarna weer verder in lymfeklier bij voorkeur in de parafolliculaire lymfevelden
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Waardoor worden tumorellen van het lymfoide systeem gekenmerkt?

A

Ze kenmerken de ontwikkelingsfase –> hele vroege T-cel is leukemisch

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat voor cellen zijn er bij een hodgekin lymfoom?

A

B-cel blijft hangen ergens tussen de overgang van Germinal-centre naar plasmacel –> zou eigenlijk in apoptose moeten maar dit gebeurt niet = Reed-Sternberg cells

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Welk twee typen lymfoide tumoren zijn er? (qua locatie)

A

Nodaal: in lymfeklieren of milt –> meest voorkomend
Extra-nodaal: plekken waar normaal geen lymfeklieren zitten (B- en T-cellen zich ophouden)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Waar komen extra-nodale lymfomen vaak voor?

A

In slijmvlies darm of long:
MALT lymfomen = mucosa associated lymphoid tissue

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Noem een voorbeeld van een extra-nodale lymfoom die niet in darm of longen voorkomt?

A

Burkitt lymfoom in speekselklieren of ovarium door pre-B-cel achtige tumor
Non-hodgkin lymfoom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wat is multipel myeloom?

A

Plasmacel myeloom (ziekte van Kahler)
Lymfoom van mature B-cellen die heel veel fragmenten van Ig (lichte ketens) produceren die symptomen veroorzaken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Hoe noemen we tumoren die gekenmerkt worden door plasmacel lymfomen?

A

Plasmacel cytomen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hoe is een lymfeklier opgebouwd?

A

Hilus is de hals van een lymfevat
Er liggen Sinussen in de klier met hierin een Germinal Centre = kiemcentrum en sinus medulla
Om de klier ligt het kapsel met daaronder de subcapsulaire sinus (met hierin de Sini) Tussen de Sini lopen de trabecula richting het midden
Cortex ligt tussen de buitenrand en de follikels in
Er loopt ook een vene en een arterie doorheen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Welke longtumoren komen het meeste voor?

A

Hamartoom: benigne tot 4 cm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Hoe herkennen we een hamartoom?

A

Afgeronde haard = spherical of coin lesion op X-thorax

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Waaruit bestaat een hamartoom?

A
  • vet
  • kraakbeen
  • bloedvaten
  • bindweefsel
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Hoe behandelen we een hamartoom? Hoe vaak komt het voor?

A

Komt vaak voor
Niet behandelen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Wat is de architectuur van het kiemcentrum in de lymfeklier?
Kiemcentrum met daaromheen de mantelzone en daaromheen de follikel
26
Wat is het histologisch beeld bij een kiemcentrum?
- macrofagen - centroblasten - sterrenhemel: lichte vlekken in paarsere omgeving
27
Wat doen lymfoide neoplasmien met de architectuur van de lymfeklier?
Vaagt folliculaire structuur helemaal weg
28
Wanneer spreken we bij een lymfeklier van invasieve groei?
Niet van toepassing
29
Wat is de locatie van multipel myeloom?
Voorkeurslocatie in het beenmerg vandaar de naam myeloom
30
Wat is het verschil tussen lymfomen en leukemieen qua locatie?
Leukemie: presentatie in bloed of beenmerg lymfomen: in lymfoide organen (nodaal) of daarbuiten (extra-nodaal) Is sessiel (plaatselijk) vs circulair (leukemie)
31
Welke afwijkingen worden er vaak gezien bij NHL?
translocaties t (14;18) of t (8;14)
32
Wat is het principe van myelomen of plasmacel tumoren? Noem een solitair voorbeeld hiervan
Productie van proteïne = paraproteinemie Plasmacytoom: massa van neoplastiche monoklonale plasmacellen die zich buiten het beenmerg bevindt
33
Wat is een andere zeldzame vorm van lymfoide neoplasmiden ?
Hisiocytaire neoplasmien Zeer zeldzaam uit dendritische cellen of macrofagen
34
Wat wordt er vaak heel lokaal gezien bij longtumoren?
Achter de tumor een bronchiectasie met een pneumonie en pleura eifusie
35
Waarnaartoe zaaien longtumoren uit?
- Lymfeklieren langs trachea eerst Daarna hematogeen: - hersenen: epilepsie - botten - bijnieren
36
Welk type tumor (uitgaande van een bepaald weefsel) komt het meest voor in de longen?
95% is carcinoom Gaan uit van bronchus weefsel
37
Hoe noemen we symptomen die door een longtumor kunnen optreden? Waarom heten deze zo?
Para neoplastische symptomen: door factoren die de tumor produceert
38
Wat zijn para neoplastische symptomen bij longkanker?
- Finger clubbing - Hypercalciemie: PTH door ectopische hormoon productie - Cushing syndroom: ACTH door ectopische hormoon productie - Afwijkend ADH: hyponatriemie door ectopische hormoonproductie - mysthenia graves - Stollingsstoornissen - pneumonie met pleuraeffusie als tumor stuk long afsluit
39
Welk type carcinoom komt het vaakst voor in de longen?
Plaveiselcelcarcinoom
40
Waar zitten plaveiselcarcinomen over het algemeen het meest? Waardoor komt dit?
Hoog in de luchtwegen: 75% in 1e-3e orde bronchi doordat 98% van de mensen rookt
41
Welke mutaties zijn er vaak aanwezig bij plaveiselcelcarcinoom?
P16INK4a inactivatie P53 mutatie
42
Wat doet het roken op het epitheel? Leg de 8 stappen uit
1. Normaal: trilhaardragend epitheel 2. Geprikkeld --> dikker (hyperplasje) met minder trilharen en hoesten 3. Squameuze metaplasie 4. mutaties blijven --> normale bouw en rijping verstoord = dysplasie Schade blijft ook aankomen (blijven roken) 5. carcinoma in situ 8. plaveiselcelcarcinoom plaveiselcel epitheel (hoort dus niet in bronchus) Produceren keratine --> verhoorning
43
Betekent metaplasie automatisch dat er een carcinoom op gaat treden?
Nee, kan overgaan in dysplasie, maar dit hoeft niet per se
44
Hoe zijn lymfeklieren te herkennen bij rokers met longkanker?
Vaak zwart met een witte rand (= randsinus en dit duit op tumorcellen)
45
Hoe noemen we een pneumonie die voorkomt bij longtumoren?
Post stenotische pneumonie
46
Hoe presentatoren rokers zich met een longcarcinoom vaak?
Met een pneumonie
47
Wat is het tweede type carcinoom in de longen?
Adenocarcinoom
48
Waar bevinden adenocarcinomen zich vaak? Waarmee zijn ze geassocieerd?
Dieper (perifeer) in longen Verspreid, kan ook in longen Geassocieerd met littekens
49
Wie krijgen vaker adenocarcinomen? Welke mutaties horen hierbij en bij de andere mensen?
75% is roker Roker: K-RAS mutatie 10-20% EGFR mutatie (crizotinib) --> vaker niet-rokers
50
Van waaruit komen adenocarcinomen?
Mucineuze klieren in luchtwegen (tapi roulant) Zien: Millair --> tumorhaartjes
51
Waar in de longen komen ook precursor laesies voor? Waarin kunnen deze laesies transformeren?
Alveoli --> adenocarcinomen
52
Welke marker kan voorkomen bij cellen in de longen (en in andere organen --> welke zijn dit)?
TTF-1 mutatie (transcriptiefactoren) In hersenen, schildklier (folliculaire cellen en parafolliculaire cellen) Longen: Pneumocyten type II
53
In wat voor diagram kan de tumor evolutie worden weergegeven? Wat is hierop te zien?
Sanky diagram: In begin bedraagt cloon groot deel van de massa --> steeds kleiner in loop van de tijd door werkende therapie of interne processen van tumor
54
Hoe grijpen we in met therapie op tumoren en wat is het gevolg hiervan qua mutaties?
Tumor verdwijnt --> andere cloon weer tevoorschijn waarvoor ander middel --> eerste tumor weer terug Met middelen behandelen en daarbij kijken waar de zwakke plek van de tumor zit
55
Wat is het derde type longtumor?
Neuro-endocriene carcinomen
56
Welke tumor is een NET in de long?
Kleincellig longcarcinoom (SCLC) = hooggradig neuro-endocrien carcinoom
57
Bij wie komen NET het meest voor?
> 98% is roker
58
Welke mutaties komen vaak voor bij SCLC?
P53 bij 50-80% RB 80-100% P16 overexpressie FGFR1 amplificatie
59
Wat is het verschil van SCLC en NSCLC?
SCLC is agressiever dan NSCLC
60
Waar komt de naam SCLC vandaan?
De cellen zijn ongeveer even groot als de kern (weinig cytoplasma)
61
Wat is de prognose van patienten met SCLC en waarom is dit?
2-4 maanden doordat de tumor meestal als is uitgezaaid bij diagnose
62
Waarvoor zijn SCLC gevoelig?
Voor chemotherapie behandeling Hebben niet de typische kernmerken van adenocarcinomen en hebben dus een andere therapie nodig
63
Hoe gaat de verandering van de alveoli naar tumor?
Krijgen soort goblett cellen --> buisjes vormen en voor zichzelf beginnen --> typische transcriptiefactoren in longcellen Precursor leases kunnen transformeren naar adenocarcinoom
64
Wat is nog een andere variant van de NET in de longen (naast SCLC)?
Grootdellig longcarcinoom (NSCLC) --> gunstiger beloop van de SCLC
65
Waardoor ontstaan colon tumoren veel?
Schadelijke stoffen door de darm --> lang contact kan beschadigen (mutagene condities): slijmvlieszwellingen, verdikkingen, ulcus en stricturen
66
Hoe kunnen we voorkomen dat schadelijke stoffen de darm kunnen aantasten?
Vezels eten waardoor de passage snelheid door darmen sneller is waardoor ook stimulatie van nieuw epitheel
67
Waarin zitten vaak mutaties in het colon en wat gebeurt er dan?
Somatische of kiembaan mutaties in APC APC wordt afgebroken --> b-catenine --> WNT pathway met groeiprikkel
68
Hoe verloopt de poliep pathway in het colon? In hoeveel gevallen gaat het volgens deze weg? Hoe noemen we dit?
Adenomateuze poliep pathway 80-85% 1. normaal colon: first hit: mutatie in APC (FAP of sporadisch) 2. mucosa at risk: methylate abnormaliteit en inactivatie allelen (2nd hit) 3. KRAS mutatie --> Proto-oncogene mutatie 4. P53, LOH van tumor supressor genen 5. Extra mutaties in oa telomerase en andere genen 6. Microsatelliet stabiele CRC
69
Noem drie tumoren die voorkomen in het colon
1. Goed gedifferentieerd colon carcinoom 2. weinig of slecht gedifferentieerd colon carcinoom 3. slijmvormend carcinoom
70
Wat is de tweede pathway voor colon carcinomen?
sessiel serrated adenoma 10-20% Lijkt op kiembaan mutatie in DNA repair genen Microsatelliet stabiele CRC
71
Wat is de derde pathway voor colon carcinoom?
Lynch syndroom 2-7% Mutaties in MMR genen --> microsatelliet instabiele CRC (repeats in DNA instabiliteit wordt niet gerepareerd) Testen via microsatelliet assay
72
Wat is het pathologisch beeld bij adenocarcinomen in het colon?
- microscopisch cilindrische cellen - Goed gedifferentieerd: lijkt op darmslijmvlies - weinig of slecht gedifferentieerd: wanordelijk - Slijmvliesvormende carcinomen: alleen nog maar goblett cellen
73
Waar zaaien coloncarcinomen naar uit?
Lymfogeen Hematogeen - cava type: long - porta type; lever --> Als lang duurt niet meer goed onderscheiden en het zit dan overal Rectum: op vena cava --> longen Anus: bloed naar kleine bekken --> lymfeklieren in bekken, perirectaal en in de lies
74
Wat is het effect van kleine meta's bij colon kanker?
Leiden niet per direct tot slechtere prognose
75
Wat doen we bij levermeta's (als dit kan) bij colonkanker?
Kunnen resceseren --> Patienten doen beter na resectie --> lever ruimt dingen op en dit geeft tijd
76
Wat is een belangrijke mutatie bij colon kanker met een therapie indicatie?
K-RAS mutatie --> voorspelt effect cetuximab in gemetastaseerde colonkanker
77
Welke type carcinoom komt niet voor in het colon?
Allemaal cilindrische cellen dus plaveiselcelcarcinomen komen NIET voor
78
Welke twee voorlopers zijn er voor mammacarcinoom?
Lobulair carcinoma in situ (CIS) Ductaal carcinoma in situ (CIS) achter in kliercomplexen
79
Welk carcinoom komt voor in de mammae? Welke drie zijn er?
Adenocarcinomen 1. Invasief ductaal 80% Patienten 2. lobulairr type: 10% Patienten 3. zeldzamere
80
Waar komt mamma carcinoom vaak voor?
Overgang dcutus en lobulus = Terminale ductolobulaire unit (hogere melkgangen) proximaal laterale zijde (draineert op okselklieren)
81
Wat zien we veelvuldig bij screening voor mammacarcinoom?
Vooral DCIS met verkalkingen --> verhoogde kans op mamma carcinoom want is een VOORLOPER
82
Wat zien we bij een DCIS?
Kalk - goed gedifferentieerd - buisjes met vertakkingen --> groeien vol - nog binnen BM Comedo type is slecht gedifferentieerd
83
Welke drie borstkanker zijn bekend en waarop zijn zij ingedeeld?
Op hormoon receptor - Oestrogeen positief (ER+) (HER2-) - HER-2 positief (ER+/-) - triple negatief = ER- en PR- en HER2-
84
Welke borst kanker komt het meest voor?
Oestrogeen positief --> reageert goed
85
Wat is de typische patiëntengroep bij ER+/HER-?
Oudere vrouwen (of mannen) - gezien bij screening - BRCA2
86
Wat is de typische patiëntengroep bij HER2+ (ER+ of ER-)?
Jonge vrouwen - kiembaan TP53 mutatie
87
Wat is de typische patiëntengroep bij triple negatief?
Jonge vrouwen - BRCA 1 mutatie
88
Wat verliest een lubulaire tumor in de borst?
E-cadherine
89
Op welke borstkanker kunnen we targeted therapie toepasen? Hoe meten we dit?
HER-2 overexpressie type Via immunohistochemie --> bij twijfel FISH
90
Hoe kunnen we borstkanker indelen in morfologie?
- Goed - matig - slecht gedifferentieerd Bloom/Richardson Score systeem ontworpen hiervoor
91
Waar zitten vaak lymfeklier meta's bij mammacarcinoom en waarom?
In oksel 50% in bovenste, buitenste helft mammae en die draineren op de oksel
92
Wat werd vroeger gedaan bij borstkanker? Waarom doen we dat niet meer? Wat doen we nu?
Okselklieren verwijderen Veel klachten met geen gunstig effect op overleving Als schildwachterklier negatief is hoeven de klieren in de oksel niet verwijderd te worden en we doen bestraling in oksel
93
Wat is bijzonder aan het metastaseringspatroon van de mammacarcinomen?
Kunnen dormant zijn en daardoor na 10-20 jaar opeens optreden
94
Waar zaaien borstkankers naartoe uit?
Andere borst Long Skelet LEver Hersenen Bijnier schildklier Prostaat (mannen)
95
Waar zaaien lobulaire mammacarcinomen vaak naartoe uit?
- cervix - placenta - huid - ogen - pancreas - dunne darm
96
Hoe is het metastaserings patroon van pappacarcinomen?
Vergelijkbaar met die van de mammae
97
Waarom is hamartoom een foutieve naam?
Het is een klonale massa, het is een benigne neoplasie

Oncologie week 5 (8 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions