hoofdstuk 12: juridische kaders in Nederland

Question 1

Wat is van groot belang voor de inrichting en de toepassing van de strafrechtspleging?

Answer 1

Adequate aandacht voor eventuele psychiatrische stoornissen, verslavingen, aandoeningen en gebreken bij de in het strafrecht betrokken justitiabele

Question 2

Hoe wordt het Nederland strafrecht gekenmerkt?

Answer 2

• Dader strafrecht
• Geen daad strafrecht

Question 3

Moet een vermoedelijk strafbaar feit tot strafvervolging komen?

Answer 3

Zaak wordt geseponeerd, bijv. ontoerekenbaarheid waardoor eerlijk proces niet mogelijk is

Question 4

Wat zijn de relevante beslispunten voorafgaande aan de sanctietoemetingsbeslissing?

Answer 4

• Ontoerekenbaarheid (art. 39 Sr)
• Opzet en schuld (culpa)
• Noodweerexces en overmacht

Question 5

Wat is ontoerekenbaarheid (art. 39 Sr)?

Answer 5

• Verdachte kan op grond van gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van geestesvermogens niet toerekenbaar worden geacht en kan ook niet gestraft worden
• Eerst gedraging bewezen en strafbaar verklaard worden
• Geen straf zonder schuld

Question 6

Wat zijn opzet en schuld (culpa)?

Answer 6

• Opzet vooral cognitief ingevuld (weten en willen, bewustheid van handelen en gevolg) en niet in eerste plaats naar oogmerk of motief verdachte
• Bij zeer ernstige psychiatrische aandoening is het bewijs van opzet moeilijk, maar meestal staat het bewijs van opzet niet in de weg

Question 7

Wat zijn noodweerexces en overmacht?

Answer 7

• Strafuitsluitingsgronden
• Geestesgesteldheid van verdachte ten tijde van delict, mede in verband met wat van hem in normatief opzicht binnen strafrechtelijke aansprakelijkheid al dan niet mag worden ‘gevergd’, van betekenis
• PJ-rapportage kan van belang zijn

Question 8

Wat zijn relevante beslissingen in kader van de sanctietoemetingsbeslissing?

Answer 8

• Tbs
• Plaatsing in inrichting voor stelselmatige daders (ISD)
• Langdurig toezicht

Question 9

Wat is verplicht voor opleggen tbs?

Answer 9

• Pro Justitia rapportage
• Recent advies van 2 gedragskundigen van verschillende disciplines, waaronder 1 psychiater

Question 10

Wat is plaatsing in inrichting voor stelselmatige daders (ISD)?

Answer 10

• Vooral voor verslaafden
• Pro Justitia rapportage niet verplicht
• Deze maatregel dient vermeden te worden als verdachte aanbod van behandeling niet aankan

Question 11

Wat is langdurig toezicht?

Answer 11

• Als voorwaarden betrekking hebben op behandeling of opname in zorginstelling, wordt bij vordering tot tenuitvoerlegging recent opgemaakt medische verklaring overlegd waaruit noodzaak behandeling/opname blijkt
• Om sanctie toe te meten op eventuele recidiveoorzakende factoren in persoon van verdachten

Question 12

Wat zijn de voorzieningen en beslispunten in het strafproces van de gestoorde verdachte?

Answer 12

• Recht op eerlijk proces
• Het is aan rechter, OvJ en opsporingsambtenaar de taak om ook aan de kwetsbaarheid van verdachte tegemoet te komen
• Nadrukkelijke aandacht voor fitness to stand trial en plicht kwetsbare verdachten van adequate compensatie te voorzien om hen eerlijk proces te garanderen

Question 13

Wat is de benoeming van gedragsdeskundige voor Pro Justitia rapportage?

Answer 13

• Gekozen uit register opgenomen deskundigen.
• Niet-geregistreerde deskundige kan ook worden gekozen, maar moet wel worden gemotiveerd

Question 14

Wat zijn de eisen aan de werkwijze van de deskundige en aan de verantwoording daarvan in het verslag?

Answer 14

• Met redenen omkleed
• Methode van onderzoek
• Betrouwbaarheid onderzoek
• Bekwaamheid van deskundige om die methode toe te passen

Question 15

Wat is vereist voor advies grondslag voor tbs?

Answer 15

• Met redenen omkleed zijn
• Gedagtekend
• Ondertekend

Question 16

Wat is de werkwijze van een Pro Justitia rapporteur?

Answer 16

• Noodzaak van adequate rapportage gericht op inrichten forensische zorg
• Adequaat sanctieadvies is dan van belang
• Rapportage en advies moeten rechter helpen om juist te beslissen

Question 17

Wat is noodzakelijk voor het opleggen van tbs volgens de wet?

Answer 17

• Gelijktijdigheidsverband
• Geen causaal verband tussen stoornis en delict
• Causaal verband tussen stoornis en gevaarlijkheid