Hoofdstuk 3

Question 1

Neurocognitieve stoornissen

Answer 1

1. Dementie
2. Delirium
3. Amnestische stoornissen

Question 2

Epidemiologie neurocognitieve stoornissen

Answer 2

• bevolking veroudert
• oudere bevolking

Question 3

Geheugen

Answer 3

= hippocampus en mediale temporaalkwab
- Informatie opslaan
- Informatie bewaren
- Informatie terugvinden;
Herkenning (recognitie)
Actief opdiepen (reproductie)

Question 4

Expliciete geheugen

Answer 4

= declaratief
= bewust

• Werkgeheugen
• Episodische (autobiografisch) geheugen; Anterograde + Retrograde
  Semantisch geheugen (=feitenkennis)

Question 5

Impliciet geheugen

Answer 5

onbewust

• procedurale geheugen

Question 6

Effecten ouderdom

Answer 6

Negatief effect op :
Episodisch geheugen
Uitvoerende functies
Snelheid van informatieverwerking

Weinig effect op:
Impliciete geheugen
Visueel-ruimtelijke vaardigheden
Abstract redeneren
Taal

Question 7

MMSE

Answer 7

= cognitieve test
1. Oriëntatie
2. Inprentingsvermogen
3. Aandacht en rekenen
4. Geheugen
5. Taal
6. Praxiën = handelingen

Question 8

normaal verouderen

Answer 8

Milde vergeetachtigheid
- Verlies van contact tussen hersencellen.
- Het informatienetwerk zit losser!

Question 9

Pathologisch verouderen

Answer 9

• dementie
  Verlies van hersencellen.
  Gaten in het informatienetwerk!

Question 10

Klinische kenmerken/ algemeen - dementie

Answer 10

1. Desorientatie; tijd, plaats, persoon
2. Geheugenstoornissen
   - Inprenting
   - Recent Geheugen
   - Langere Geheugen
3. Stoornis in abstract denken en oordelen
4. Corticale functiestoornissen (afasie, apraxie, agnosie)
5. Gedragsveranderingen
6. Bijkomende verschijnselen

Question 11

Oriëntatieproblemen

Answer 11

1. Desoriëntatie in tijd
   - Missen in dag, maand, jaar
   - Omkering dag- en nachtritme
   - Verleden beschouwen als hier en nu
2. Desoriëntatie in plaats
   - Begin: niet meer weten waar men is in vreemde omgeving
   - Later: eigen buurt tot in eigen huis
3. Desoriëntatie in personen
   - Moeilijk personen herkennen
   - Begin: nieuwe personen
   - Later: vertrouwde personen
   - Einde: geen herkenning bij eigen naam

Question 12

Geheugenstoornissen - Inprenting

Answer 12

= Immediate memory
= Inprenting
= Ultrakort geheugen

= Moeilijk nieuwe informatie opnemen

	- serie woorden
	- serie getallen
	- serie voorwerpen

Question 13

Geheugenstoornissen - recent geheugen

Answer 13

= Recent of short-term memory
= Kort(lopend) geheugen
= Recente gebeurtenissen worden niet meer onthouden

Question 14

Geheugenstoornissen - Langer geheugen

Answer 14

= Remote of Long-term memory
= Lang(lopend) Geheugen

= Jeugdherinneringen blijven het langst intact (confabulaties)

Question 15

Stoornis in abstract denken en het oordeelsvermogen

Answer 15

Onvermogen om:

• Verbanden te leggen (melk kookt over, vuur afzetten)
• Te rekenen (belangrijk bij betalingen)
• Situaties te beoordelen (belangrijk in verkeer)
• Te plannen, te analyseren, te organiseren
• Problemen op te lossen

Question 16

Corticale functiestoornissen - Afasie

Answer 16

• Woordvindproblemen
• Verwisselingen
• Begripsproblemen
• Taalverarming
• Persevereren = Steeds hetzelfde herhalen of vragen

Question 17

Corticale functiestoornissen - apraxie

Answer 17

• Geen doelgerichte handeling kunnen uitvoeren, ondanks men de fysische mogelijkheid heeft
• Oudere wordt onhandig, lijkt handelingen vergeten te zijn

Question 18

Corticale functiestoornissen - Agnosie

Answer 18

• Geen voorwerpen herkennen
• Kan bij alle zintuigen voorkomen: klanken, geuren, proeven, voelen

Question 19

gedragsveranderingen

Answer 19

= Grotendeels bepaald door het intellectueel verval

	- Humeurschommelingen 
	- Paranoïde gedachtengang
	- Decorumverlies : onaangepaste handelingen

Question 20

Bijkomende symptomen

Answer 20

• Affectieve symptomatologie: depressie, angst
• Psychotische stoornissen: wanen, hallucinaties
  Persoonlijkheidsveranderingen: apathie, agressie, ontremming, …

Question 21

Oorzaken dementie

Answer 21

• Degeneratieve oorzaken
• Vasculaire oorzaken
• Gemengde oorzaken
• Andere…

Question 22

DAT

Answer 22

= dementie van het alzheimer type
- Meest voorkomende vorm (>60 %)
Begin: tussen 65-70 en 80 jaar (komt ook voor op jongere leeftijd waarbij het proces sneller verloopt)

• Sluipend begin, progressief verloop (5 - 10 jaar)
• Degeneratieve aandoening
  Afsterven van zenuwcellen in de hersenen
  Plaques (ophopingen) en tangles (knopen): kluwens van eiwitten

Question 23

DAT - etiopathogenese

Answer 23

Risicofactoren
- Ouderdom
- Positieve familieanamnese
- Syndroom van Down
- VG hoofdtrauma
- Vasculaire risicofactoren

Biologisch model
- Genetische factoren
- Proces van Beta-amyloïdvorming (eiwitvorming)

Question 24

Vasculaire dementie

Answer 24

1. Cerebrovasculaire ziekte gedefinieerd als combinatie van :

• Focale neurologische afwijkingen (zoals hemiparese, sensibele afwijkingen, hemianopsie, dysarthrie) en
• Vasculaire laesie op CT of MRI

2. Relatie tussen dementie en cerebrovasculaire afwijkingen

risicofactoren;
HT = hypertensie, AMI, roken, DM, hartritmestoornissen, perifeer vaatlijden

Question 25

biologisch model vasculaire dementie

Answer 25

- Atherosclerose van de grote craniële bloedvaten met stolselvorming die in verdere vertakkingen van de bloedbaan leiden tot weefselverderf - Lokale vaatwandveranderingen die leiden tot lacunaire infarcten en diffuse veranderingen in de witte stof

Question 26

Frontotemporale dementie - kernsymptomen

Answer 26

- Sluipend begin - Achteruitgang in sociaal functioneren vroeg in de ziekte - Stoornis in de regulatie van gedrag vroeg in de ziekte - Emotionele vervlakking vroeg in de ziekte - Verlies van inzicht vroeg in de ziekte

Question 27

Biologisch model frontotemporale dementie

Answer 27

- Afwijkingen in de frontaalkwabben en (voorste delen) van de temporaalkwabben - Genetische factoren

Question 28

Dementie met Lewy Bodies - kernsymptomen

Answer 28

- Fluctuerend niveau van cognitief functioneren met uitgesproken variaties in aandacht en alertheid - Vroeg in het ziektebeloop optredende visuele hallucinaties - Tekenen van (niet door medicatie) veroorzaakte parkinsonisme biologisch model Bolvormige insluitsels (Lewy-lichaampjes) in hersenstam, subcorticale structuren (substantia nigra), hippocampus en cerebrale cortex

Question 29

Parkinson

Answer 29

motorische afwijkingen; - Bewegingsarmoede - Beven - Houdinfsafwijkingen cognitieve afwijkingen; - Vertraagd denken - Bepaalde zaken ophalen uit het geheugen w moeilijker

Question 30

Ziekte van Jacob Creutfeldt

Answer 30

Komt zelden voor Overlijden binnen het jaar Ontstaan: Door genetische afwijking Door een infectie Door het eten van vlees besmet met BSE (‘gekke koeienziekte’)

Question 31

Diagnostiek - dementie

Answer 31

Ziektediagnostiek - Anamnese - Heteroanamnese - Algemeen lichamelijk onderzoek - Psychiatrisch onderzoek - Neurologisch onderzoek - Laboratoriumonderzoek - Neuropsychologisch onderzoek - Beeldvormend onderzoek Zorgonderzoek - Ernst en aard cognitieve stoornissen - Aanwezigheid psychiatrische SS - Mate van zelfredzaamheid - Ervaren belasting mantelzorger

Question 32

Algemene behandeling - dementie

Answer 32

Optimaliseren van algemeen lichamelijke toestand

Question 33

Medicamenteuze symptomatische behandeling - dementie

Answer 33

DAT : cholinesteraseremmers (rivastigmine & galantamine) en NMDA-receptoragonist memantine DLB : cholinesteraseremmers en antipsychotica

Question 34

behandeling gedragsproblemen - dementie

Answer 34

Belevingsgerichte psychosociale benaderingen Psychofarmaca

Question 35

Delirium - dsm

Answer 35

1. Stoornissen in het bewustzijn met een verminderd vermogen om de aandacht te richten, vast te houden of te verplaatsen. 2. Verandering in de cognitieve functies (geheugenstoornis, desoriëntatie, taalstoornis) of het ontstaan van waarnemingsstoornissen. 3. De stoornis ontwikkelt zich in een korte periode (uren/dagen) en neigt tot een fluctuerend beloop over een periode van 24 uur. 4. Op basis van anamnese, lichamelijk onderzoek of labo kan één van volgende oorzaken worden aangetoond : - Specifieke lichamelijke ziekte - Intoxicatie (alcohol, drugs, medicatie) - Onthouding (alcohol, drugs, medicatie) - Mulifactoriële oorzaak - Andere oorzaak (bv. sensorische deprivatie

Question 36

subtypes delirium

Answer 36

“Hyperactieve-hyperalerte” subtype “Hypoactieve-hypoalerte” subtype (het stille delirium) “Gemengde” subtype

Question 37

Behandeling delirium

Answer 37

1. Opsporen en behandelen van mogelijke somatische oorzaken 2. Symptomatische behandeling - Medicatie - Psychosociale interventies Oriëntatiepunten, (herhaaldelijk) uitleg aan pt & familie, tijdige onderkenning van slaapproblemen, structurering van dagelijkse activiteiten

Question 38

Amnestische stoornissen

Answer 38

(Anterograde) geheugenstoornissen zonder andere cognitieve stoornissen Etiologie; - Hersenziekten (hersentrauma, encefalitis) - Middelengebruik Vit B1-deficiëntie = Syndroom van Korsakoff = Syndroom van Wernicke-Korsakoff - Traumatische belevingen - “Transient Global Amnesia