Hoofdstuk 8 Flashcards
(43 cards)
Specificiteit kinder- en jeugdpsychiatrie
Kinderen en jongeren zoeken meestal niet zelf hulp voor hun problemen.
Kinderen en jongeren zijn afhankelijk van het gezin en hun functioneren houdt vaak direct verband met de gezinssituatie.
Bij het beoordelen van problemen bij kinderen en jongeren worden gegevens van andere informanten dan de patiënt zelf sterk meegewogen.
Kinderen en jongeren zijn in biologisch en psychosociaal opzicht onrijp.
Het ontwikkelingsniveau van het kind of de jongere bepaalt de wijze van communiceren.
Interventietechnieken en de organisatie van zorg voor kinderen en jongeren wijken af van die voor volwassenen.
Definitie psychiatrische stoornis bij kinderen en jongeren
- niet passend bij de leeftijd
- niet te corrigeren
- algemeen functioneren nadelig beinvl
- Het kind zelf en/of zijn omgeving doen lijden
- mogelijkse stagnatie van de ontwikkeling
- Biopsychosociale benadering
- ontwikkelingspsychopathologie
klinische kenmerken ADHD
- Triade van symptomen
1. Aandachtstekort
Selectieve aandacht
Verdeelde aandacht
Volgehouden aandacht
2. Hyperactiviteit
3. Impulsiviteit
ADHD - bijkomende diagnostische criteria
- duur
Criteria zijn voldaan gedurende de afgelopen zes maanden
- Age of onset
Enkele symptomen waren vóór het twaalfde levensjaar aanwezig - Pervasiveness
Enkele beperkingen zijn aanwezig op twee of meer terreinen - Impairment
Significante beperkingen in het sociale, schoolse of beroepsmatige functioneren - Discrepancy
Symptomen zijn in een mate onaangepast en niet passend bij het ontwikkelingsniveau - Exclusion
Symptomen zijn niet toe te schrijven aan een andere psychiatrische stoornis
ADHD - ontwikkelingspsychopathologie infants en peuters
Type 1: hypersensitief
a) bang en voorzichtig
b) negatief en dwars
type 2: hyporeactief
type 3: motorisch gedesorganiseerd/impulsief
ADHD - ontwikkelingspsychopathologie lagere schoolleeftijd
Afleidbaarheid
Motorische onrust
Impulsief gedrag
Disruptief gedrag
Geassocieerde problemen:
- Specifieke leerstoornissen
- Agressief gedrag
- Laag zelfbeeld
- Schooldoublure
- Afwijzing door leeftijdsgenoten
- Familiale problemen
ADHD - ontwikkelingspsychopathologie - adolescenten
- Moeilijkheden in plannen en organiseren
- Vermindering van motorische onrust
- Geassocieerde problemen:
Grensoverschrijdend gedrag
Alcohol- en drugsproblemen
Affectief-emotionele problemen
Ongevallen
Ontwikkelingspsychopathologie - kleuters
- Verminderde intensiteit en duur van het spelen
- motorische onrust
- geassocieerde problemen:
1. ontwikkelingstekorten
2. oppositioneel opstandig gedrag
3. problemen sociale ontwikkeling
ADHD Ontwikkelingspsychopathologie - volwassen
Restsymptomen
Geassocieerde problemen:
Andere psychische aandoeningen
Antisociaal gedrag
Verminderde professionele prestaties
Comorbiditeit ADHD
- Gedragsstoornissen
- Angst -en stemmingsstoornissen
Beperkingen ADHD
Zelf:
- ongevallen
- middelengebruik
- delinquentie
School/werk:
- Onderpresteren
- Werkproblemen
thuis:
- familiale stress
- opvoedingsproblemen
sociaal:
- relatieproblemen
Gecombineerd type ADHD
Aandachtstekort + hyperactiviteit
ADHD: overwegend onoplettendheid type
Aandachtstekort
ADHD overwegend hyperactief/impulsief type
Hyperactiviteit/impulsiviteit
Prevalentie ADHD
Prevalentiecijfers zijn afhankelijk van:
Sampling (klinisch / epidemiologisch)
Informanten
Meetinstrumenten
DSM-IV-TR : 2-5%
Behandeling ADHD
- Psycho-educatie
‘ADHD is een dynamisch gegeven’
www.zitstil.be
www.balansdigitaal.nl - < 6 jaar
Ouderbegeleiding en oudertraining
Medicatie geen indicatie - > 6 jaar
Geen consensus (cfr. tabel)
Individuele therapie - ADHD
- Neurofeedback
- sociale vaardigheidstraining
- Cognitieve training
- Zelfinstructie
Klinische kenmerken ASS - Cluster A
Persisterende deficiënties in de sociale communicatie en sociale interacties;
- deficienties in de sociaal-emotionele wederkerigheid
- deficiënties in het non verbale communicatieve gedrag dat gebruikt wordt voor sociale interactie
- Deficiënties in het ontwikkelen, onderhouden en begrijpen van relaties
ASS - deficiënties in de sociaal-emotionele wederkerigheid
- Op een abnormale manier sociaal contact maken en niet in staat zijn tot een normale gespreksinteractie.
- Het vermindert delen van interesses, emoties of affect in uiteenlopende situaties.
- Onvermogen om sociale interacties te initiëren en te beantwoorden.
- Niet in staat zijn om een sociale interactie te beginnen of erop in te gaan.
Deficiënties in het non-verbale communicatieve gedrag dat gebruikt wordt voor sociale interactie
- Slecht geïntegreerde verbale en non-verbale communicatie.
- Abnormaal gedrag bij oogcontact en lichaamstaal of deficiënties in het begrijpen van gebaren.
- Totaal ontbreken van gezichtsuitdrukkingen en non-verbale communicatie.
Deficiënties in het ontwikkelen, onderhouden en begrijpen van relaties :
- Problemen met het aanpassen van gedrag aan verschillende sociale omstandigheden.
- Moeite met deelnemen aan fantasiespel of vrienden maken.
- Afwezigheid van belangstelling voor leeftijdsgenoten.
Klinische kenmerken ASS - cluster B
= Beperkte, repetitieve gedragspatronen, interesses of activiteiten
- Stereotiep(e) of repetitieve motorische bewegingen, gebruik van voorwerpen of spraak :
Eenvoudige motorische stereotypieën
Speelgoed in een rij zetten of voorwerpen ronddraaien
Echolalie
Idiosyncratische uitdrukkingen - Hardnekkig vasthouden aan hetzelfde, inflexibel gehecht zijn aan routines of geritualiseerde patronen van verbaal of non-verbaal gedrag :
Extreem overstuur bij kleine veranderingen
Moeite met overgangen
Rigide denkpatronen
Rituele wijze van begroeten
Behoefte om steeds dezelfde route te volgen of elke dag hezelfde te eten - Zeer beperkte, gefixeerde interesses die abnormaal intens of gefocust zijn :
Sterke gehechtheid aan of preoccupatie met ongebruikelijke voorwerpen
Bijzonder specifieke of hardnekkige interesses - Hyper- of hyporeactiviteit op zintuigelijke prikkels of ongewone belangstelling voor de zintuiglijke aspecten van de omgeving :
Duidelijk ongevoelig voor pijn en/of temperatuur
Negatieve reactie op specifieke geluiden of texturen
Excessief ruiken aan of aanraken van voorwerpen
Visuele fascinatie met lichten of beweging
Screening - ASS
Weinig brabbelen als baby
Reageren niet op hun naam
De taalontwikkeling verloopt vertraagd
Ze spelen als peuter niet op de gewone manier met speelgoed
Ze vertonen stereotiep gedrag zoals gefascineerd naar draaiende voorwerpen kijken of objecten op rijtjes schikken
Soms na het 2de levensjaar een stilstand of zelfs verlies van vaardigheden
Etiopathogenese/fysiopathogenese - ASS
Genetica:
- Complexe polygene (100-200 genen) aandoening
Additief effect van multipele vaak voorkomende gen-varianten (“common disease-common variant”)
Majeur effect van één of een paar zeldzame varianten (“common disease-rare variant”)
- Neurochemie en neurofysiologie
Verhoogde plasma serotonineconcentratie
Overactiviteit glutamaat-neurotransmissie
Gestoorde synapswerking en connectiviteit in de hersenen
Verstoring oxytocine-systeem
“Extreme male brain”-theorie ? - Beeldvormend onderzoek
Groter hersenvolume (5-10%) - Immunologie