Hoofdstuk 6: Van de Zuidelijke Nederlanden tot 'La Belgique' (1815-1914)

Question 1

Wat houden de Londense Protocollen in?

Answer 1

• België wordt onafhankelijk en neutraal
• onschendbaarheid van grondgebied wordt gegarandeerd door GB
• zuiden moet helft van openbare schuld van VKN op zich nemen

Question 2

Waarom was bijna iedereen in het Zuiden tegen de vernederlandsing van het VKN?

Answer 2

• Franstalige burgerij
• clerus
• gewone volk
• Waalse bevolking

Question 3

Waarom waren Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden bij het Congres van Wenen gedwongen om te herenigen?

Answer 3

• buffer tegen Frankrijk
• compensatie voor Willem I
• evenwicht bewaren in Europa

Question 4

Waarom had Willem I een vruchtbare onderwijspolitiek?

Answer 4

• kosteloos lager onderwijs
• lycea worden athenea
• 7 nieuwe rijksuniversiteiten (o.a. Gent)

Question 5

Wat was het doel van de vernederlandsing van het VKN?

Answer 5

eenheid vormen

Question 6

Waarom was er aanvankelijk een economische crisis in de politiek van Willem I?

Answer 6

• verlies van kolonies
• verlies van de Franse afzetmarkt
• wegvallen van Continentale Blokkade
• enorme staatsschuld
• misoogsten als gevolg van Tambora

Question 7

Welke scheiding van de machten is er in de Belgische grondwet?

Answer 7

• wetgevende macht aan het parlement: Kamer van Volksvertegenwoordigers (+ Senaat)
• uitvoerende macht aan de regering: ministers
• rechtelijke macht aan onafhankelijke rechtbanken

Question 8

Pasten Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden samen? Nee, want…

Answer 8

• ze hebben een verschillende godsdienst
• Zuiden 23 jaar onder Franse bezetting, Noorden maar 3 jaar
• Noorden had minachting op Zuiden

Question 9

Wat waren de twee fundamentele bedoelingen van de Belgische grondwet?

Answer 9

• het vestigen van een zo groot mogelijke vrijheid
• het vestigen van een parlementaire staat, waar alle macht toekomt aan de rijken

Question 10

Wat was de godsdienstpolitiek van Willem I?

Answer 10

• wilde Kerk onder zijn macht brengen
• sloot concordaat met paus om verzet van katholieken te bedaren
• gevolg: protest van protestanten
• paste daarom concordaat niet goed toe en kreeg zo iedereen tegen zich

Question 11

Welke omstreden taalpolitiek voerde Willem I?

Answer 11

vernederlandsing van het VKN

Question 12

Wat was het voorstel van de commissie op de Conferentie van Londen?

Answer 12

• Willem I krijgt uitvoerende + rechterlijke macht + deel van wetgevende macht
• Staten-Generaal bestaat uit twee kamers, waarvan één door koning benoemd
• ministers zijn alleen verantwoordelijk voor koning
• twee hoofdsteden: afwisselend Den Haag en Brussel
• enkele fundamentele vrijheden (bv. godsdienst)

Question 13

Hoe is de Belgische onafhankelijkheidsstrijd ontstaan en verlopen?

Answer 13

• onder invloed van Parijse Julirevolutie
• sociale opstand
• uitroeping van onafhankelijkheid

Question 14

Pasten Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden samen? Ja, want….

Answer 14

• vormen geografisch geheel
• vullen elkaar economisch aan (N: kolonies, Z: industrie)
• ze hebben gedeeltelijk eenzelfde geschiedenis

Question 15

Waar werden de praktische problemen rond de eenmaking van Noord en Zuid geregeld (bij het Congres van Wenen)?

Answer 15

op de Conferentie van Londen

Question 16

Wat is de Continentale Blokkade?

Answer 16

verbod op invoer van Engelse producten in Amerika

Question 17

Wat waren de resultaten van de maatregelen die Willem I ondernam tegen de economische crisis?

Answer 17

vanaf 1820 een economische bloei, maar overgrote meerderheid van de zuidelijke bevolking leefde in grote armoede

Question 18

Wat is de inhoud van de Belgische grondwet?

Answer 18

• scheiding van de machten
• scheiding tussen Kerk en staat

Question 19

Welke maatregelen ondernam Willem I tegen de economische crisis?

Answer 19

• staatssteun aan bedrijven
• grote infrastructuur (kanaal Gent - Terneuzen)
• protectionisme

Question 20

Wat was waren de resultaten van culturele politiek van Willem I?

Answer 20

• ontstaan Groot-Nederlandse beweging (olv. Jan Frans Willems)
• de taalpolitiek zorgde voor de kiemen van de latere Vlaamse beweging (de kleine groep die in het Nederlands was opgeleid, beschouwde die taal vanzelfsprekend als de cultuur- en bestuurstaal)

Question 21

Wat was de houding van de grote Europese staten tov. de Belgische onafhankelijkheid?

Answer 21

tegen: Rusland, Pruisen, Oostenrijk
voor: Groot-Brittannië, Frankrijk

Question 22

Waarom had de ontevredenheid van het Zuiden bij het voorstel van de commissie geen effect?

Answer 22

grondwet werd zowel in Noord als in Zuid aanvaard door ‘Hollandse rekenkunde’ (verdraaien van cijfers)

Question 23

Welke onafhankelijke rechtbanken zijn er in België?

Answer 23

• vredegerecht / politierechtbank
• rechtbank v. eerste aanleg
• hof v. assisen
• hof v. beroep
• hof v. Cassatie

Question 24

Welke uitzondering is er op scheiding tussen Kerk en staat in België?

Answer 24

geestelijken van de erkende godsdiensten worden betaald door de overheid

Question 25

Aan wie werd als eerste het koningschap van België aangeboden?

Answer 25

aan de hertog van Nemours -> veto van Groot-Brittannië

Question 26

Wat deed het Nationaal Congres van België in afwachting van een definitieve oplossing bij de keuze van het staatshoofd?

Answer 26

het Congres koos een regent: baron Surlet de Chokier

Question 27

Wie werd uiteindelijk de troon van België aangeboden?

Answer 27

Leopold van Saksen Coburg Gotha

Question 28

Hoe maakt en stemt het parlement (Kamer) de wetten?

Answer 28

Wetsvoorstel (parlementslid) / wetsontwerp (minister) -> inoverwegingneming door de Kamervoorzitter -> bespreking en goedkeuring in een commissie -> bespreking in de Kamer -> stemming in de Kamer -> ondertekening door de koning -> publicatie in het Belgisch Staatsblad

Question 29

Hoe evolueerde de Belgische staat?

Answer 29

- 1830: unitaire staat: 1 regering/parlement voor heel grondgebied - 1995: federale staat: onderverdeling in deelstaten met elk eigen bevoegdheden - streven naar confederale staat (losse statenbond)

Question 30

Wat was het Unionisme?

Answer 30

de nauwe politieke samenwerking tussen katholieken en liberalen in de geest van het Monsterverbond

Question 31

Waardoor ontstond de verzuiling?

Answer 31

spanningen tussen liberalen en katholieken namen toe

Question 32

Wat is verzuiling?

Answer 32

een netwerk van verenigingen en organisaties binnen een zelfde ideologie

Question 33

Bespreek de Belgische politiek tot de Eerste Wereldoorlog.

Answer 33

- het Unionisme - de liberaal-katholieke tegenstelling leidt tot de schoolstrijd om het lager onderwijs - de arbeidersbeweging - ontstaan en groei van de Vlaamse beweging

Question 34

Hoe kwam en groeide de arbeidersbeweging op?

Answer 34

- arbeidersverenigingen boden morele en financiële steun aan hun leden - bij opheffing van Coalitieverbod (= wet le Chapelier) kreeg de arbeidersbeweging een uitgesproken politiek karakter

Question 35

Bespreek het ontstaan en groei van de Vlaamse beweging.

Answer 35

De Vlaamse beweging ontstond na 1830, toen België onafhankelijk werd en de nieuwe staat volledig Franstalig was. Hierdoor werd Vlaanderen sociaal en economisch achtergesteld. Aanvankelijk was de Vlaamse beweging vooral cultureel gericht, met nadruk op het behoud en de promotie van de Nederlandse taal en cultuur. Vanaf 1870 kwam de taalstrijd centraal te staan, mede door de oprichting van cultuurfondsen als het Davidsfonds en Willemsfonds. Ophefmakende rechtszaken, zoals die van Coucke en Goethals, toonden het onrecht aan van de eentalige rechtspraak. In 1875 ontstond onder leiding van Albrecht Rodenbach en Hugo Verriest een Vlaamse studentenbeweging, de zogeheten blauwvoeterie. Een belangrijk keerpunt kwam in 1898 met de Gelijkheidswetten: wetten mochten voortaan ook in het Nederlands verschijnen. Dit werd gezien als een erkenning van het Nederlands als tweede officiële taal. De groeiende invloed van de Vlaamse beweging leidde tot een tegenreactie: de Waalse beweging, met als bekendste figuur Jules Destrée, die in 1912 een open brief aan koning Albert I schreef tegen de eenheid van België.

Question 36

Wat is de Vlaamse beweging?

Answer 36

geheel van mensen, verenigingen en partijen die zich inzetten voor meer rechten voor de Vlamingen