Hoofdstuk 8 - Taal

Question 1

Welke STADIA onderscheiden we in de prelinguïstische fase?

Answer 1

0 - 8w: reflexief huilen en vegetatieve geluiden
8 -20w: kirren en lachen
16 - 30w: vocale spelletjes
25 - 50w: herhaald brabbelen
9 -18m: niet herhaald brabbelen + expressief jargon

Question 2

Wat ontdekte MEHLER in zijn onderzoek?

Answer 2

Dat als je een baby van vier dagen laat luisteren naar een bepaalde taal, ze een verhoogde interesse vertonen voor de taal die ze hoorden in de eerste 3 dagen.

Question 3

Vanaf WANNEER merken we invloed van de omgevingstaal in het brabbelen?

Answer 3

8 maanden

Question 4

Wat valt er te vertellen over de EERSTE WOORDJES?

Answer 4

• Grote (interindividuele) verschillen in snelheid

- 2/3 van de woorden zijn zelfstandige woorden of woordsoorten die belangrijk zijn

Question 5

Wat is TELEGRAFISCHE SPRAAK?

Answer 5

Woordcombinaties die geen vervoegingen of werkwoorden kennen, er zijn enkel inhoudswoorden, GEEN functiewoorden

Question 6

Wanneer EINDIGT de kritische periode voor taalverwerving?

Answer 6

6 jaar

Question 7

Bespreek de VERDERE ontwikkeling van taal

Answer 7

• Rond 21m: ongeveer 200 woorden
• 6j: 8.000 - 14.000 woorden
• 5-9 jaar: quasi volledige grammatica

Question 8

Welke verschillende STADIA onderscheiden we in het spraakproces?

Answer 8

1. Preverbale bodschap: De idee die mensen willen uitdrukken
2. Concepten: abstracte representaties van elementen in de idee
3. Lemmata: abstracte representaties van woorden die grammaticale info bevatten, maar niet de uitspraak
4. Lexemen/ woordvormen: bevat info over klank
5. Fonemen: de klank die een verschil in betekenis impliceert

Question 9

Wat is de ARTICULATORISCHE CODE?

Answer 9

Sommige woorden worden in verschillende context anders uitgesproken

Question 10

Wat is de SPRAAKMONITOR

Answer 10

Een systeem in de hersenen dat monitort wat we zeggen, onszelf corrigeert op fouten

Question 11

Wat zou de OORZAAK van stotteren zijn?

Answer 11

Een overactieve spraakmonitor

Question 12

Wat houdt het SPRAAKPRODUTIEMODEL van LEVELT in?

Answer 12

1. Preverbale boodschap die concepten activeert
2. Lemma’s
3. Lexemen
4. Fonemen
5. Hergroepering van de lettergrepen

Question 13

Waarin zijn psychologen GEÏNTERESSEERD?

Answer 13

Haperingen en fouten die mensen maken

Question 14

Wat zijn HAPERINGEN?

Answer 14

De betekenis die je nodig hebt om een volgend woord te produceren is niet tijdig geactiveerd, waardoor je spraakorgaan een artificiële pauze creëert zodat je opnieuw kan spreken

Question 15

Wat zijn SPREEKFOUTEN?

Answer 15

• Verkeerd woord: probleem bij preverbale boodschap of concept
• Fout toewijzen van fonemen aan lettergrepen

Question 16

Wat zijn DUPLICATIES?

Answer 16

Fonemen worden ten onrechte gedupliceerd

Question 17

Welke SOORTEN duplicaties kennen we?

Answer 17

• Ommisie: fonemen ten onrechte weglaten

- Verwisseling: fonemen uitwisselen

Question 18

Wat is AFASIE?

Answer 18

Probleem met de taalverwerking (vaak door schade in de linker hemisfeer)

Question 19

Wat is WERNICKE AFASIE?

Answer 19

Problemen met spraakbegrip

Question 20

Wat zijn de KENMERKEN van Wernicke afasie

Answer 20

• Geen ziektebesef
• Posterieur letsel
• Nonsensicale productie

Question 21

Wat is BROCA AFASIE?

Answer 21

Problemen met spraakproductie

Question 22

Wat zijn de KENMERKEN van Broca afasie?

Answer 22

• Anterieur letsel
• Articulatie verloopt moeizaam
• Telegrafische spraak
• Begrip relatief intact
• Hoog ziektebesef leidt tot frustraties

Question 23

Wat is WOORDSEGMENTATIE?

Answer 23

Stukken van woorden die uit elkaar gehaald zijn moeten weer aan elkaar gehangen worden

Question 24

Wat stelt CUTLER?

Answer 24

We moeten alle mogelijke inputs activeren en daaruit een selectie maken

Question 25

Wat zijn de verschillen tussen LEZEN en VERSTAAN?

Answer 25

Lezen is: - sneller - Duidelijk woordsegmentatie dmv spaties - hele woord ineens - stimulus blijft aanwezig

Question 26

Hoe wordt de lijst aan inputs UITGEDUND?

Answer 26

1. De woorden met dezelfde input concurreren met elkaar 2. de beklemtoonde lettergrepen vormen meestal het begin v/e woord 3. Bepaalde foneemsequenties komen voor op de grens tussen twee woorden 4. Sommige kandidaat-woorden kunnen niet omdat de resfractie geen lettergreep vormt

Question 27

Hoe wordt de leessnelheid BEÏNVLOEDT

Answer 27

- Individueel - Moeilijkheidsgraad - Doel van de lezer

Question 28

HOE verloopt lezen?

Answer 28

1. Fixaties (momenten van stilstand 2. Saccades (sprongen maken) 3. Skipping (korte voorspelbare woorden overslaan) 4. Regressies (terugkeren)

Question 29

Wat is de INNER VOICE

Answer 29

Zelfs wanneer we gewoon lezen, zonder het horen, zal de auditieve zone actief worden

Question 30

Wat is nog een AANWIJZING voor het oproepen van klanken tijdens het lezen?

Answer 30

Wanneer we bij woorden komen die gewoon lezen, maar moeilijk uit te spreken zouden zijn, vertragen onze ogen ook

Question 31

Wat zijn de OORZAKEN van dyslexie?

Answer 31

- Moeilijkheid om gesproken woord op te delen in een reeks fonemen - Genetisch component: 40-60% meer kans na ouders

Question 32

Wat is een BETEKENIS?

Answer 32

Een semantisch netwerk van met elkaar verbonden concepten

Question 33

Wat stelde McRae?

Answer 33

De betekenis van een woord activeren is niets anders dan de kenmerken die we associëren met het woord activeren

Question 34

Wat is LATENTE SEMANTISCHE ANALYSE?

Answer 34

De betekenis van een woord representeren door de woorden die samen met het woord voorkomen

Question 35

Wat is EMBODIED COGNITION?

Answer 35

Wanneer je mensen onder de hersenscanner legt en ze vraagt naar de betekenis van een woord, zal hetzelfde hersengebied actief worden wanneer ze het woord zelf moeten uitvoeren

Question 36

Wat stelde Rogers?

Answer 36

De betekenis is een centrale verbindingsknopen die verschillende codes verbinden

Question 37

Wat houd WERNICKE AFASIE in in gebarentaal?

Answer 37

Gebaren semantisch gezien door elkaar halen: gebaar klopt, maar op de verkeerde plaats waardoor de betekenis verloren gaat

Question 38

Wat houd BROCA AFASIE in in gebarentaal?

Answer 38

Gebarentaal gaat moeizaam, hebben syntax problemen

Question 39

Wat stellen Kroll & Stewart?

Answer 39

Mensen hebben één betekenis systeem, hiernaast hebben ze 2 mentale woordenboeken waarbij in de ene de moedertaal zit en in de andere de tweede taal

Question 40

Welke (3) FUNCTIES hebben gebaren?

Answer 40

- Ondersteunen wat gezegd wordt - Helpen bij de formulering van de boodschap - Andere vorm van communicatie

Question 41

Wat stelde Dijkstra et al.?

Answer 41

Herkenning van homografen verloopt trager. De woorden uit beide talen worden actief tijdens het lezen