Hoofdstuk 9.1: het bloed

Question 1

waaruit bestaat het bloed

Answer 1

is een vloeibare vorm van bindweefsel, bestaat uit cellen en celfragmenten in een matrix/grondsubstantie het bloedplasma

Question 2

de hematocriet =

Answer 2

het volumepercentage bloedcellen t.o.v. het plasmavolume (man 46%, vrouw 42%)

Question 3

wat is de verhouding witte/rode bloedcellen?

Answer 3

1/1000

Question 4

wat zijn de vaste bestanddelen in het bloed?

Answer 4

eythrocyten, leukocyten, thrombocyten

Question 5

hoe wordt de celdeling en differentiatie van de voorlopercellen gereguleerd?

Answer 5

op elk niveau door groei-en differentiatiefactoren

Question 6

waar rijpen alle bloedcellen uit? en welke bloedcel is de uitzondering

Answer 6

in het beenmerg, behalve de T-lymfocyten

Question 7

wat is de levensloop van rijpe erytrocyten en trombocyten?

Answer 7

ze blijven grotendeels in de bloedbaan

Question 8

wat is de levensloop van rijpe lymfocyten?

Answer 8

deze circuleren tussen de verschillende compartimenten

Question 9

levensloop van fagocyterende cellen

Answer 9

gaan via de bloedbaan naar de weefsels

Question 10

hoe zien erytrocyten/rode bloedcellen er uit?

Answer 10

kleine biconcave schijfjes met een dun centraal gebied en een dikkere rand

Question 11

welke voordelen hebben de vorm van een rode bloedcel?

Answer 11

• de cel krijgt een groot oppervlakte celmembraan i.v.m. het volume van de cel waardoor transportprocessen over de membraan versneld kunnen verlopen
• een grotere flexibiliteit zodat de cellen zich makkelijker kunnen verplaatsen

Question 12

hoe zien rijpe rode bloedcellen er uit?

Answer 12

hebben geen kern en geen organellen, niet delen, geen eiwitten of enzymen vormen. voor hun energievoorziening kunnen ze alleen beroep doen op de glycolyse. ze verbruiken zelf geen zuurstof en kunnen zo al hun zuurstof aanbieden aan de weefsels

Question 13

wat bevatten rode bloedcellen en wat doet dit?

Answer 13

hemoglobine, een eiwit dat zuurstof en in beperkte mate koolstofdioxide kan binden

Question 14

tot wat wordt HB afgebroken?

Answer 14

ijzer, globine en porfyrine

• ijzer wordt opgeslagen en kan opnieuw gebruikt worden
• globine wordt na afbraak tot aminozuren herbruikt voor de vorming van andere lichaamseiwitten
• porfyrine wordt niet opnieuw gebruikt

Question 15

wat bepaalt je bloedgroep

Answer 15

de aan- of afwezigheid van specifieke oppervlakte- antigenen op de plasmamembraan van erythrocyten

Question 16

wat geeft de term resuspositief (RH+) aan?

Answer 16

dat het resusantigeen op het oppervlak van de erythrocyten aanwezig is (iemand die geen resusantigeen heeft wordt rhesusnegatief genoemd)

Question 17

de aanmaak van voldoende normale erytrocyten tijds de erytropoëse is afhankelijk van:

Answer 17

normale multipotente stamcellen, normaal beenmergstruma, normale DNA synthese, normale HB synthese en voldoende hemopoëtische groeifactoren, de membraan en het intracellulaire enzymapparaat van de erytrocyten dienen normaal te zijn

Question 18

wat gebeurt er als er niet voldoende normale erytrocyten worden aangemaakt?

Answer 18

bloedarmoede of anemie

Question 19

waar worden leukocyten in onderverdeeld

Answer 19

• granulocyten: eosinofiele, basofiele en neutrofiele granulocyten
• agranulocyten: monotypen en lymfocyten

Question 20

wat voor rol hebben alle witte bloedcellen?

Answer 20

een rol in de afweer van het lichaam tegen m.o. en lichaamsvreemde eiwitten

Question 21

uit wat voor cellen en hoeveel % bestaan granulocyten

Answer 21

• neutrofielen (90%)
• eosinofiele granulocyten (4%)
• basofiele granulocyten (1%)

Question 22

door wat worden granulocyten aangetrokken en hoe bewegen ze?

Answer 22

door chemotaxis (chemische stoffen), en kunnen zich doorheen de capillaire wand verplaatsen door diapedese, daarna kunnen ze zich actief bewegen doorheen het weefsel door middel van amoeboïde beweging

Question 23

waartoe zijn de neutrofiele granulocyten in staat?

Answer 23

om bacteriën te fagocyteren, als hij dit overleeft keer hij terug naar de bloedbaan. als hij dood gaat ontstaat er etter of pus en komen er chemische stoffen vrij die andere neutrofielen gaan aantrekken

Question 24

functie eosinofiele granulocyten

Answer 24

vernietigen de antigeen-antistofcomplexen die in het bloed circuleren en spelen een belangrijke rol bij allergische aandoeningen zoals astma

Question 25

functie basofiele granulocyten

Answer 25

produceren heparine en histamine en zorgen zo voor de lokale reacties die optreden bij een ontsteking (roodheid en zwelling) ze versterken de werking van de mestcellen en kunnen stoffen afscheiden waardoor andere granulocyten aangetrokken worden

Question 26

tot wat vormen de monocyten zich om?

Answer 26

tot macrofagen

Question 27

functie monocyten

Answer 27

activeren de lymfocyten en zetten stoffen vrij die andere leukocyten en fibroblasten aantrekken. deze fibroblasten gaan littekenweefsel vormen en sluiten op die manier het beschadigde gebied af

Question 28

in wat worden lymfocyten onderverdeeld?

Answer 28

B- en T-lymfocyten

Question 29

waar worden B-lymfocyten gevormd en wat is hun functie?

Answer 29

ze worden gevormd in de lymfeklieren, de milt en het beenmerg, ze zijn in staat om zich bij contact met een lichaamsvreemd antigeen om te vormen tot een antistoffen- of immuunglobulineproducerende plasmacel.. ze maken deel uit van de humorale immuniteit

Question 30

waar worden T-lymfocyten gevormd en wat is hun functie?

Answer 30

ze worden gevormd in de thymus. ze kunnen lichaamsvreemde antigenen herkennen en onschadelijk maken door ze te binden aan hun celmembraan

Question 31

wat zijn trombocyten en waar worden ze gemaakt?

Answer 31

het zijn onregelmatige fragmentjes van een grotere cel. ze worden gemaakt in het beenmerg door het uiteenvallen van megakaryocyten

Question 32

waardoor kan een trombus ontstaan?

Answer 32

door een samenspel van stollingsfactoren en bloedplaatjes

Question 33

wat wordt het bloedplasma genoemd?

Answer 33

de grondsubstantie van het bloed

Question 34

wat is een serum?

Answer 34

plasma waaruit het stollingseiwit fibrinogeen is verwijderd

Question 35

samenstelling van het plasma

Answer 35

- 90% H2O - minerale ionen: Na+, K+, Cl- en zouten - kleine organische moleculen: aminozuren, vetzuren, glucose - enzymen, hormonen, vitaminen - de plasma-eiwitten

Question 36

waar wordt albumine gemaakt en wat is de functie?

Answer 36

wordt aangemaakt in de lever en speelt een belangrijke rol in het in stand houden van de colloïde osmatische druk (COD) in het bloed. en het heeft een transportfunctie

Question 37

welke globuline onderscheiden we?

Answer 37

- a-globulines (alpha): transport van hormonen - b- globulines (beta) transport van vetten - Y- globulines (gamma): antistoffen

Question 38

Y-globulines waardoor geproduceerd en waar worden ze in onderverdeeld?

Answer 38

geproduceerd door de B-lymfocyten als reactie op lichaamsvreemde antigenen onderverdeeld in: - IgM-antistoffen: worden eerst gevormd, kort na infectie - IgG-antistoffen: na enige tijd gevormd, als antwoord op de antigene stimulus - IgA-antistoffen: verhinderen binnendringen bacteriën - IgE-antistoffen: zorgen ervoor dat mastcellen in het bindweefsel histamine gaan vrijzetten waardoor er een allergische reactie zal optreden - IgD-antistoffen

Question 39

wat is een functie van de IgG-antistoffen?

Answer 39

ze kunnen de wand van de capillairen en van de placenta passeren en kunnen zo een embryo of foetus beschermen tegen infecties

Question 40

wat is fibrinogeen?

Answer 40

een eiwit dat beschouwd wordt als het 'vezelgedeelte' van het bloed als bindweefsel