Hoofdstuk Eiwiitten Flashcards
(158 cards)
1
Q
Wat is de kenmerkende structuur van eiwitten ?
A
een keten van aminozuren . Aminozuren bestaan uit ene carboxylgroep en aminogroep. Als de carboxylgroep van het ene aminozuur zich bind met de aminogroep van een ander aminozuur ( peptidebinding) . Zo worden er polypeptiden gevormd. Als deze polypeptiden zich in de ruimte opvouwen door interacties aan te gaan tussen de atomen van de aminozuren , dan spreekt men van eiwitten ( wel meerdan 50 peptidebindingen bevatten)
2
Q
Wat is de kenmerkende structuur van een aminozuur ?
A
carboxylgroep ( cooh) gebonden aan een amiinogroep ( NH2) en met een restgroep (R)
3
Q
Wat is een peptidebinding ?
A
binding tussen de carboxylgroep van het ene aminozuur met de aminogroep van een ander aminozuur
4
Q
Welke vormen van peptidebindingen zijn er ?
A
peptiden 2 of meer aminozuren die gebonden zijn
polypeptiden : meer dan 10
oligpeptiden :minder dan 10
proteïnen : meer dan 50
5
Q
Hoeveel aminozuren komen in de natuur voor ? Hoeveel in het menselijk lichaam ?
A
natuur : meer dan 80
menselijk lichaam : 22
6
Q
Geef de 24 aminozuren
A
essentiële aminozuren : 1. fenylalanine (Phe) 2. isoleucine (IIe) 3. Leucine (Leu) 4. Lysine ( Lys) 5. Methionine (M) 6. Threonine (Thr) 7. Tryptofaan (Trp) 8. Valline 9. histidine (H) semi-essentiële aminozuren 1. arginine ( (Arg) 2. asparagine (Asn) 3. glutamine ( Gin) 4. Glycine (Gly) 5. Serine ( Ser) 6. Proline ( Pro) Niet-essentiële aminozuren 1. Alaline ( Ala) 2. Asparginezuur ( Asp) 3. Cysteine (Cys) 4. Cystine 5. Glutaminezuur(Glu) 6 . Tyrosine (Tyr) 7 . Hydroxyproline
7
Q
Welke universele codes zijn er om de aminozuren te benoemen ?
A
Engelse code 3 letters
1 letter code
8
Q
Wat betekent hydrofoob ?
A
waterafstotdend
9
Q
Welke zijn de niet polaire aminozuren ( hydrofobe ) ?
Welke zijn de polaire aminozuren ?
Welke zijn de elektrisch geladen aminozuren
A
Niet polair aminozuren : 1. valine 2. glycine 3. alaline 4. tryptofaan 5. fenylalanine 6. proline 7. leucine 8. isoleucine 9. methionine polaire aminozuren : 1 . Serine 2. Threonine 3. Cysteine 4. Tyrosine 5. Asparagine 6. Glutamine elektrisch geladen aminozuren : acidic : 1. asparginezuur 2. glutaminezuur basisch : 1. lysine 2. arginine 3. histadine
10
Q
Wat wil L of D ( links of rechtsdraaiend zeggen ) bij de eigenschap van een molecule ?
A
linksdraaiend = lichtsraal buigt naar links
rechtsdraaiend = lichtstraal buigt naar rechts
deze moleculen zijn elkaars spiegelbeeld
11
Q
Geef de niet essentiële aminozuren ?
A
- Serine
- Tyrosine
- Glutaminezuur
- Asparginezuur
- Alaline
- arginine
- Cysteine
- Cystine
- Glycine
- Glutamine
- proline
- Hydroxyproline
- Asparagine
12
Q
Geef de semi essentiële aminozuren !
A
semi-essentiële aminozuren :
- glutamine
- Serine
- Clycine
- proline
- arginine
- aspargine
13
Q
Geef de essentiële aminozuren !
A
Essentiele aminozuren :
- Valine
- Leucine
- Isoleucine
- Threonine
- Methionine
- Histidine
- Lysine
- tryptofaan
- fenylalaline
14
Q
Wie geeft de instructie tot aanmaak van eiwitten ?
Waar gebeurd de aanmaak van eiwitten ?
A
DNA geeft instructie
In de celkern worden de aminozuren afgewikkeld onder instructie van DNA ( transcriptie) > vorming van mRNA > ribosomen vorming door codering naar nieuwe eiwitten (translatie)
15
Q
Wat is transcriptie ? Hoe gebeurd dat ?
A
Transcriptie is als het DNA 1 voor 1 haar H bruggen af geeft > hierdoor komen de basen A, T, C en G vrij ( Adenine (A), Thymine (T) , Guaninen ( G) , cytosine (C) > binding met de juiste complementaire basen > vorming mRNA
16
Q
Geef de namen van de basen A, T, C en G !
A
A = adenine T = thymine C = cytosine G = guanine A bind met T ( in DNA) A bind met Uracil ( in mRNA) G bind met C C bind met G
17
Q
Uit welke basen bet-staat DNA ?
A
adenine (A)
Thymine (T)
cytosine (C)
guanine (G)
18
Q
Uit welke basen bestaat mRNA ?
A
A, C, U en G adenine cytosine uracil guanine
19
Q
Wat is het codon ?
A
De codon bepaald welke nieuwe triplets er gevormd worden in de translatie. Aan de hand van het codon lezen de ribosomen de mRNA en worden nieuwe polypeptiden gebouwd
20
Q
Geef de polaire aminozuren !
A
polaire aminozuren : 1 . Serine 2. Threonine 3. Cysteine 4. Tyrosine 5. Asparagine 6. Glutamine
21
Q
geef de elektrisch geladen aminozuren
A
asparginezuur en glutaminezuur ( acid of positief)
lysine, arginine, histadine ( basisch of negatief)
22
Q
Wat zijn primaire en secundaire structuren tussen aminozuren ?
A
primair = aaneengesloten aminozuren vormen een peptidebinding tussen carboxylgroep en aminogroep secundair = niet aaneengesloten aminozuren vormen een peptidebinding
23
Q
Wat betekent tertiaire eiwit structuren ?
A
3D structuren , peptidebinging tussen de carboxylgroep en aminogroepen , van zowel aaneenliggende als niet aaneenliggende aminozuren, plus bindingen tussen de R groepen
24
Q
Wat betekent quaternaire eiwit structuren ?
A
3D strucuut met peptidebindingen tussen meerdere gevouwen polypeptiden
25
Wat betekent denaturatie van een eiwit ?
Als een eiwit te hoog verhit of bij een veranderde ph wordt verandert de structuur van het eiwit alsook de functie
26
Bij welke functies zijn eiwitten betrokken ?
Alle chemische reacties in het lichaam , bouwstof skelet, bindweefsel, gewrichten, huid, spieren, regulering functie door het aanmaken van enzymen, peptiden en hormonen
27
Wat is keratine ?
polypeptide die voor 14% uit cysteïne aminozuren bestaat . Haren, huid, hoorn, nagels, hoeven , klauwen bestaan uit keratine
28
Uit welke polypeptide bestaan tanden vooral ?
collageen
29
Uit welke aminozuren wordt collageen gevormd ?
Glycine , proline, hydroxyproline, hydroxylysine, alaline, arginine, asparginezuur en glutaminezuur
collageen bestaat uit 18 aminozuren , met vooral glycine
30
Uit welk soort eiwit bestaan pezen, ligamenten, huid , bindweefsel?
aminozuren )collageen, vooral glycine en proline ( 18 aminozuren )
31
Uit welke eiwitten bestaan spieren vooral ?
actine en myosine
32
De aminozuren zijn belangrijk voor ons zenuwstelsel ?
Ja, ze vormen de neurotransmitters en hormonen
33
Aminozuren vormen precursors voor ?
hormonen, enzymen, spieren , skelet, tanden, ligamenten, bindweefsel, huid, haren, alles
34
Geef de neurotransmitters en hun uit welk aminozuur ze gevormd zijn
Neurotransmitter :
cysteinezuur = cysteine
GABA , glutaminezuur = glutamine
histamine = histidine
pipecolinezuur = lysine
dopamine, noradrenaline, adrenaline, tyramine = tyrosine
serotonine, melatonine, tryptamine = tryptofaan
35
Hoeveel soorten hormonen zijn er ?
globaal gezien twee : eiwithormonen en steroidhormonen
36
Hormonen kunnen verder onderverdeeld worden in functiegroepen. Een aantal voorbeelden hiervan zijn:?
Geslachtshormonen zoals oestrogeen, progesteron en testosteron. De geslachtshormonen zijn geslachtsspecifiek. Vrouwen hebben bijvoorbeeld meer oestrogenen dan mannen en mannen hebben weer meer testosteron.
Groeihormonen.
Schildklier en bijschildklierhormonen zoals thyroïden.
Bloedsuikerspiegelhormonen zoals insuline.
Spijsverteringshormonen zoals gastrine en cholecystokinine.
37
Waar worden hormonen aangemaakt ?
In de endocriene klieren
38
Geef de endocriene klieren !
Tot de endocriene klieren behoren:
De hypofyse (of het hersenaanhangsel): ligt aan de onderzijde van de hersenen.
De bijschildklieren: liggen aan de achterzijde van de schildklier.
De schildklier: ligt aan de voorzijde van de hals bij de overgang strottenhoofd- luchtpijp.
De eilandjes van Langerhans: liggen in de alvleesklier.
De bijnieren: liggen als een kapje op de nieren.
De pijnappelklier (of epifyse): ligt tegen de achterwand van het 3e hersenventrikel, onder de achterrand van de hersenbalk en is met een steeltje verbonden aan de kleine hersenen.
De eierstok of ovarium bij de vrouw. De zaadbal of testis bij de man.
39
Welke soorten hormonen bestaan er ?
Welke soorten hormonen bestaan er?
Je kunt de hormoonklieren van de mens grofweg in twee groepen verdelen:
1) Een groep hormoonklieren waarvan de hormonen vooral de stofwisseling regelen of er nauw mee in verband staan. Voorbeelden zijn hormonen van de:
Schildklier, onder andere thyroxine (t4): bevorderen de celstofwisseling en daarmee de groei.
Bijnier, onder andere adrenaline en cortisol: bevorderen de omzetting van eiwitten/glycogeen in glucose.
Eilandjes van Langerhans, o.a. insuline: stimuleren de glycogeenopslag in de lever en de spieren.
2) Een groep hormoonklieren waarvan de hormonen een rol spelen bij de voortplanting en het geslacht van de mens. Voorbeelden zijn hormonen van:
Het ovarium, onder andere oestrogeen: veroorzaken het ontstaan van de secundaire geslachtskenmerken en bevorderen de groei van het baarmoederslijmvlies.
De testis, onder andere testosteron: stimuleren de ontwikkeling van de secundaire geslachtskenmerken bij jongens en bevorderen bovendien de rijping van de zaadcellen.
40
Welke hormonen bestaan er in het menselijk lichaam ?
```
Cortisol
DHEA
FSH
Groeihormoon
HCG
Insuline
LH
Melatonine
Oestrogeen
Oxytocine
Pregnenolone
Progesteron
Prolactine
Schildklierhormoon
Testosteron
TSH
vassopresine
```
41
Wat is de functie van het hormoon cortisol ?
Wat is de functie van cortisol?
Maakt ons stressbestendig (anti-stresshormoon).
Zorgt ervoor dat de bloedsuiker verhoogd wordt in stressvolle situaties.
Remt ontstekingen (histamineremmer).
Bepaalt het dag- en nachtritme. De grootste hoeveelheid cortisol wordt gemaakt vroeg in de ochtend, bij het ontwaken en zorgt ervoor dat mensen wakker en alert worden. In de loop van de dag neemt de hoeveelheid cortisol sterk af zodat de hoeveelheid ’s avonds laat nog maar 1/6 tot 1/8 deel is van de hoeveelheid bij het opstaan.
42
Wat is de ftie van het hormoon DHEA ?
Wat is DHEA?
DHEA (dehydroepiandrosterone) is een voorloper van onze geslachtshormonen en wordt gemaakt in de bijnier, vetweefsel en geslachtsklieren.
Wat is de functie van dit hormoon?
Dient als bron voor de aanmaak van geslachtshormonen.
Verbetert het libido en de vruchtbaarheid van vrouwen.
Stimuleert geheugen en denkvermogen.
Kan depressieve gevoelens verminderen.
Helpt bij het tegengaan van osteoporose.
Kan de hoeveelheid buikvet doen afnemen.
43
Wat is de ftie van het hormoon FSH ?
Wat is FSH?
FSH is het follikel stimulerend hormoon gemaakt wordt in de hypofyse onder invloed van het hypothalamus hormoon GNRH (gonadotropic releasing hormone).
Wat is de functie van dit hormoon?
Stimuleert bij vrouwen de rijping van de Graafse follikel – dat is de eicel plus het omhulsel (hormoonproducerend vochtblaasje er omheen). Bij mannen stimuleert het de productie van zaadcellen.
Stimuleert de aanmaak van oestrogeen, door de cellen in de rand van de follikel.
44
Wat is de ftie van het groeihormoon ?
Wat is groeihormoon?
Groeihormoon zorgt voor groei en herstel en wordt gemaakt in de hypofyse onder invloed van het hypothalamus hormoon GHRH.
Wat is de functie van dit hormoon?
Stimuleert de aanmaak van groeifactoren. Bijvoorbeeld insulinegroeifactor (IGF-1).
Deze stof is nodig voor vernieuwing en groei van weefsels, zoals spierweefsel, slijmvliezen, botweefsel.
Zorgt voor goede vetverdeling: vet gaat meer onder de huid zitten en minder in de buik.
Zorgt voor de groei van kinderen en speelt een belangrijke rol bij de groeispurt (lengtegroei) in de puberteit.
Wordt vooral tijdens de slaap aangemaakt. Daarom is voldoende slapen zo belangrijk voor lichamelijke herstel.
Helpt bij het herstel na fysieke belasting en de opbouw van spiermassa.
45
Wat is de ftie van het HCG hormoon ?
Wat is het HCG hormoon?
HCG (humaan chorion gonadotropine) is een zwangerschapshormoon dat gemaakt wordt in de moederkoek (placenta). Daarnaast wordt een HCG kuur ook wel gebruikt bij bepaalde dieetmethodes om het afslanken en afvallen te stimuleren.
Wat is de functie van dit hormoon?
Zorgt voor de instandhouding van de zwangerschap in de eerste maanden.
Voorkomt het rijpen van nieuwe eicellen.
Zorgt voor scherpere zintuigen, vooral beter ruiken. Dit zorgt ervoor dat de zwangeren minder snel dingen eten of drinken die gevaarlijk kunnen zijn voor de baby. Hoe meer HCG er wordt gemaakt, hoe hoger de kans dat er zwangerschapsmisselijkheid ontstaat.
46
Wat is de ftie van het hormoon insuline ?
Wat is het insuline hormoon?
Insuline is het hormoon dat de bloedsuikerspiegel in toom houdt en wordt gemaakt in de alvleesklier (Eilandjes van Langerhans, hormoonklier).
Wat is de functie van insuline?
Insuline heeft meerdere functies:
Het stimuleert de opname van suikers in de lichaamscellen vanuit het bloed. Hierdoor loopt de bloedsuiker niet te ver op en kan de cel de suikers opslaan of verbranden en komt energie vrij.
Stimuleert de opname van eiwitten in de cel, en bevordert de spiergroei (anabool hormoon).
Stimuleert de aanmaak en/of het in stand houden van de spiermassa.
Bevordert de aanmaak van testosteron. Hoe meer insuline er in het bloed circuleert, hoe meer LH er wordt gemaakt in de hypofyse. LH stimuleert in de eierstok vooral het weefsel dat zorgt voor de aanmaakt van testosteron. Te hoge hoeveelheid insuline kan ook zorgen voor het uitblijven van de eisprong.
47
Wat is de ftie van het LH hormoon ?
Wat is LH?
LH is het luteïniserend hormoon dat gemaakt wordt in de hypofyse (in de hersenen) onder invloed van het hypothalamus hormoon GNRH.
Wat is de functie van dit hormoon?
Zet de eisprong in gang.
Zorgt dat de Graafse follikel verandert in wat men noemt ‘het Gele Lichaam’ (Corpus Luteum) in de eierstokken. Het Gele Lichaam functioneert vervolgens als een hormoonklier na de eisprong en maakt progesteron en oestrogeen aan. Ook tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap heeft het gele lichaam een belangrijke rol in de hormoonaanmaak maar wordt dan gestimuleerd door het HCG hormoon.
Zet ook de cellen aan de binnenkant van de eierstokken aan tot het maken van mannelijk hormoon (testosteron).
48
Wat is de ftie van het hormoon malatonine ?
Wat is melatonine?
Melatonine staat ook wel bekend als het slaaphormoon. Het wordt aangemaakt in de pijnappelklier (epifyse, pineal gland) en heeft een belangrijke functie in ons slaappatroon en het dag- en nachtritme. Een belangrijk hormoon met een tegengestelde werking (antagonist) is cortisol. Dit hormoon is juist overdag actief bij het waken. Zo is het dag- en nachtpatroon een soort dans tussen deze twee hormonen.
Wat is de functie van het melatonine hormoon?
Melatonine zorgt voor het inslapen, doorslapen, de diepte van de slaap en de duur ervan. Daarnaast is melatonine ook een goede antioxidant die ons beschermt tegen een overmaat aan vrije radicalen in ons lichaam.
49
Wat is de ftie van het hormoon oestrogeen ?
Wat is oestrogeen?
Oestrogeen stimuleert vrouwelijkheid, libido en vruchtbaarheid én wordt gemaakt in eierstokken, bijnieren, vetweefsel en tijdens zwangerschap in de moederkoek (placenta).
Wat is de functie van dit hormoon?
Stimuleert de ontwikkeling van de baarmoeder, vagina, borsten, genitaliën, heupen en andere vrouwelijke kenmerken.
Stimuleert de weefselvernieuwing in huid en slijmvliezen zoals van de baarmoeder, en de vagina.
Draagt bij aan het soepel houden van de vaginawand.
Draagt bij aan het libido.
Zorgt ervoor dat de samenstelling van het baarmoedermondslijm verandert, het wordt helder en dunner en dit maakt de passage van zaadcellen naar de baarmoederholte gemakkelijker. Dit vergroot de kans op overleven van zaadcellen en dus de kans op bevruchting.
Beschermt de botten.
Houdt de huid stevig.
Bevordert de doorbloeding van de hersenen.
Stimuleert de werking van serotonine. Bij oestrogeendalingen kan serotonine dus mee dalen en dit kan een depressief en prikkelbaar gevoel geven, zoals vlak voor de menstruatie kan gebeuren (PMS).
50
Wat is de ftie van het hormoon oxytocine ?
Wat is oxytocine?
Oxytocine is het hormoon (en tevens neurotransmitter) dat bekend staat als het knuffelhormoon en wordt aangemaakt in de hypothalamus bij mannen en vrouwen.
Wat is de functie van dit hormoon?
Komt vrij bij knuffelen (massage) en seks (orgasme) en werkt als tegenhanger van cortisol
Het maakt je rustig.
Zorgt voor samentrekkingen van de baarmoederspier (contracties) bijvoorbeeld bij een orgasme en tijdens de baring (weeën, bevalling).
Zorgt voor de toeschietreflex (van melk) tijdens het geven van borstvoeding.
Oxytocine heeft ook een werking in de hersenen en kan in de juiste hoeveelheid een fijn en geborgen gevoel geven maar bij een hoog gehalte ook tot symptomen zoals angsten en vervelende gevoelens leiden.
51
Wat is de ftie van het hormoon pregnenolone ?
Wat is oxytocine?
Oxytocine is het hormoon (en tevens neurotransmitter) dat bekend staat als het knuffelhormoon en wordt aangemaakt in de hypothalamus bij mannen en vrouwen.
Wat is de functie van dit hormoon?
Komt vrij bij knuffelen (massage) en seks (orgasme) en werkt als tegenhanger van cortisol
Het maakt je rustig.
Zorgt voor samentrekkingen van de baarmoederspier (contracties) bijvoorbeeld bij een orgasme en tijdens de baring (weeën, bevalling).
Zorgt voor de toeschietreflex (van melk) tijdens het geven van borstvoeding.
Oxytocine heeft ook een werking in de hersenen en kan in de juiste hoeveelheid een fijn en geborgen gevoel geven maar bij een hoog gehalte ook tot symptomen zoals angsten en vervelende gevoelens leiden.
52
Wat is de ftie van het hormoon progesteron ?
Wat is het progesteron hormoon?
Progesteron is een hormoon dat zorgt voor een goede zwangerschap en wordt gemaakt in de eierstokken (door het gele lichaam) en de bijnier. Tijdens de laatste zes maanden van de zwangerschap neemt de moederkoek (placenta) de aanmaak over van het Gele Lichaam.
Wat is de functie van dit hormoon?
Zorgt ervoor dat cellen van het baarmoederslijmvlies goed uitrijpen, waardoor een bevruchte eicel goed kan innestelen. In het eerste deel van de zwangerschap is voldoende progesteron cruciaal voor het in stand houden van de zwangerschap.
Het zorgt voor verslapping van spierweefsel zoals in de baarmoeder. Dit is vooral tijdens de zwangerschap belangrijk. Maar ook de darmspieren verslappen onder invloed van progesteron, waardoor obstipatie kan ontstaan in tweede helft cyclus en gedurende de zwangerschap.
Maakt rustig.
Helpt om de slaapkwaliteit te verbeteren.
Verhoogt de lichaamstemperatuur een klein beetjedoor de schildklierwerking te stimuleren (T3).
53
Wat is de ftie van prolactine hormoon ?
Wat is prolactine?
Prolactine is het hormoon dat nodig is voor de aanmaak van moedermelk en wordt gemaakt in hypofyse.
Wat is de functie van dit hormoon?
Houdt de borstvoedingsproductie op gang. De aanmaak komt op gang tijdens de zwangerschap. Melkproductie wordt dan nog onderdrukt door de aanwezigheid van veel progesteron.
Onderdrukt de aanmaak van FSH en LH en daarmee de groei van een nieuwe follikel en een eisprong. Daarom wordt een nieuwe zwangerschap bij frequente borstvoeding uitgesteld. Een bepaald soort goedaardige hypofysetumoren (prolactinoom) zorgt zo voor uitblijven
menstruatie en voor onvruchtbaarheid.
Wordt meer gemaakt tijdens stress.
54
Wat is de ftie van het schildklierhormoon ?
Wat is het schildklier hormoon?
Het schildklierhormoon is een hormoon dat aangemaakt wordt in de schildklier onder invloed van het hypofyse hormoon TSH en het hypothalamus hormoon TRH. Het schildklierhormoon of T4 is nog inactief en moet om zijn werking te kunnen doen omgezet worden in het actieve T3 (vooral in de lever). T3 stimuleert de stofwisseling.
Wat is de functie van dit hormoon?
Stimuleert de stofwisseling door de mitochondriën in de cel aan het werk te zetten. Dit versnelt lichaamsprocessen zoals de doorbloeding, de warmtehuishouding, de darm peristaltiek en de verbranding.
Stimuleert de groei (de aanmaak van groeihormoon).
55
Wat is de ftie van het hormoon testosteron ?
Wat is het testosteron hormoon?
Testosteron is een hormoon dat de mannelijke eigenschappen versterkt en wordt bij de man gemaakt in de testikels en bij de vrouw in de eierstokken (in de cellen aan de binnenkant van de eierstokken) en gestimuleerd door het hypofysehormoon LH (luteïniserend hormoon) en het hypothalamushormoon GNRH (gonadotropic hormone). Daarnaast wordt het testosteron hormoon bij zowel mannen als vrouwen in de bijnier gemaakt.
Wat is de functie van dit hormoon?
Stimuleert spiergroei.
Stimuleert lichaamsbeharing.
Stimuleert talgaanmaak.
Stimuleert de ontwikkeling van de penis en clitoris.
Stimuleert de zin in seks (libido en vruchtbaarheid).
56
Wat is de ftie van het TSH hormoon ? ( thyorid stimulerend hormoon )
Wat is het TSH hormoon?
TSH, thyroid stimulating hormoon of schildklier stimulerend hormoon is een hormoon dat de hypofyse aanmaakt om de schildklier te activeren. De schildkliercellen hebben receptoren voor TSH en wanneer deze door TSH gestimuleerd worden gaan de kliercellen van de schildklier schildklierhormonen maken.
Wat is de functie van dit hormoon?
TSH is het hypofyse hormoon dat de schildklier stimuleert en dus helpt om de stofwisseling te verhogen.
57
Wat is de ftie van het hormoon glucagon ?
Stimuleert aanmaak glucose als bloedsuiker te laag is
| wordt aangemaakt in de pancreas
58
Wat is de ftie van het hormoon ghreline ?
hongerhormoon
stimuleert aanmaak groeihormoon
wordt aangemaakt in de maagwand en stimuleert eetlust
59
Wat is de ftie van het hormoon vassopresine?
Antidiuretisch hormoon (ADH) of vasopressine is een hormoon en een neurotransmitter. ( verhoogt heropname water in de nieren )
60
Wat is de ftie van het hormoon angiotensine ?
verhoogt de bloeddruk door de aders te vernauwen
61
Wat is de ftie van PTH ( parathyroid hormoon )
Parathormoon, parathyreoïdhormoon of PTH is een hormoon dat bestaat uit 84 aminozuren en wordt geproduceerd door de bijschildklieren. Samen met vitamine D en calcitonine reguleert PTH de concentratie van het calcium in het bloed.
62
Wat is de ftie van gastrine hormoon ?
Aanmaak van maagzuur en pepsine
63
Wat is pepsine ?
Is een spijsverterings enzym
64
Wat wilt men zeggen met stikstofbalans ?
Dat de opname en afgave van stikstof evenredig is
65
Wat wilt een positieve stiktofbalans zeggen ?
Dat men meer stikstof opneemt dan afgeeft . Dit is het geval bij groeiende organismen
66
Wat wilt negatieve stikstofbalans zeggen ?
Dat men meer stikstof afgeeft dan opneemt . Dit wijst op ondervoeding, tekort aan eiwitten, 1 of meer essentiële aminozuren
67
Wat betekent deanimatie ?
de aminogroep van het aminozuur wordt afgegeven , hierdoor ontstaat een alfa- ketozuur ( ketoncarbonzuren)
68
Welke co factoren ( vitamines ) zijn belangrijk bij de deanimatie ?
Vit B 2,3,6
69
Welk gif komt vrij bij deanimatie ?
amoniak , dit wordt door de lever via de ureumcyclus omgezet in ureum en urinezuur en zo door het lichaam verwijdert
70
Wat is de ftie van deaniamtie ?
afbreken van aminozuren voor het vrijmaken van energie
71
Wat betekent animatie ?
De vrijgekomen aminogroep gaat zich binden met een ander alfa-ketozuur om zo een nieuw aminozuur te vormen
72
Wat doet transaminase enzym ?
Dit enzym breekt de aminogroep af van het aminozuur , en zo kan het vrijgekomen aminogroep zich binden met een ander alfa-ketozuur en wordt er een nieuw aminozuur gevormd en is er ook energie vrij gekomen en water
73
Welke vitamine is belangrijk voor de werking van het enzym transaminase ?
vit B6
74
Welke transaminase enzymen bestaan er ?
alaline transaminase
aspartaat transaminase
glutamaat transaminase
75
Welke zijn de alfa-ketozuren ? ( alfa ketozuren komen vrij bij de afbraak van eiwitten, kH en vetten )
pyruvaat ( pyrodruivenzuur ) = energiebron voor de cellen
oxaloacetaat ( oxaalazijnzuur)
acetoacetaat
levulinezuur
76
Wat kunnen de oorzaken zijn van een eiwitdeficiëntie of verstoord aminozuurprofiel ?
- malabsorptie van de eiwitten in de darm
- te veel dierlijk eiwitten en te weinig plantaardige voeding
- ondervoeding
- honger diëten
- te kort aan enzymen om eiwitten te verteren
77
Kan te veel dierlijke eiwitten en vetten resulteren in insulineresitentie ?
ja
78
Welk dieet is het beste bij diabetes of ter preventie ?
veel plantaardige voeding, laag KH , en in combinatie met plantaardige eiwitten
79
Geef de goede voedingsbronnen voor plantaardige eiwitten ?
soja, pitten , zaden, noten, peulvruchten, paddenstoelen, quinoa, volle rijst
80
Uit welk alfa ketozuur wordt alaline gemaakt ?
puryvaat
81
Wat is de belangrijkste ftie van alaline ?
kan omgezet worden naar glucose ( glucogenese )
82
Wat komt er vrij bij de afbraak van alaline ?
ammonium
83
Via welke cyclus wordt amonium afgevoerd ?
ureumcyclus
84
Welk aminozuur is belangrijk bij de afbraak van amonium ?
arginine
85
Waar draagt amonium aan bij ?
zuur base evenwicht
| Te veel is schadelijk voor hersenen
86
Wat is het doel van de ureumcyclus ?
stikstof verwijderen
| ammoniak verwijderen
87
Waar situeert zich de ureumcyclus ?
lever ( in het cytosol en de mitochondriën )
88
Wat kan er mislopen in de ureumcyclus ?
ammoniakophoping
89
ureumcyclus ? verwijderen van te veel ammoniak NH4
ureumcyclus gebeurd in de lever
is omzetting van ammoniak naar ureum
1. dikke darm door darmflora vormt ammoniak > lever > omzetting naar ureum > circulatie
2. afbraak aminozuren in lever > aminogroep omgezet in ureum
3. afbraak spiereiwitten > aminozuren > lever > ureum
4. vertakte aminozuren in spieren > worden in de vorm van glutamine en alaline > lever > ureum
aminogroep + glutamaat = glutamine
aminogroep + pyruvaat = alaline
eenmaal de aminogroep of glutamine of alaline in de lever > omzetting naar ureum door ureum cyclus :
stap 1 : mitochondriën : aminogroep + CO2 ( koolstofoxide ) = carbamoyl fosfaat door carbamoyl fosfaat synthase 1
stap 2 : cytoplasma : ornithine > ornithine trans carbamoulase > citruline
stap 3 : citruline door arginino succinaat synthase met aspartaat > arginino succinaat
stap 4 : arginino succinaat door arginino succinaat lyase en fumeraat > arginine
stap 4 : arginine door arginase > ureum en ornithine
90
Geef de enzymen van de ureum cyclus !
```
N-acetyl glutamaat synthase
carbamoyl fosfaat synthase 1
ornithine trans carbamoylase
arginino succinaat synthase
argininosuccinaat lyase
arginase
```
91
Uit welk aminozuur wordt arginine gemaakt in de ureum cyclus ?
citruline en aspartaat
92
Welke zijn de belangrijke neurotransmitters in de ureum cyclus ?
aspartaat, glutamaat, fumaraat
93
Geef de bijzondere kenmerk voor arginine?
bloedvaat verwijdend , ontgifting van ammoniak ,
aanmaak stikstofoxide , wondgenezing, groeihormoon, aanmaak collageen, glucagon
vetverbranding ( wit vet omlaag , bruin vet omhoog)
94
asparginezuur ?
in ureum cyclus gevormd uit ornithine en citruline ( aspargine is de precursor van aspartaat )
ook belangrijk in krebcyclus
neurotransmitter
DNA en RNa metabolisme
95
opstapeling asparginezuur ?
Vaak door tekort aan magnesium
| omzetting naar aspargine
96
wordt asparginezuur therapeutisch ingezet ?
neen
97
uit wat wordt aspargine gemaakt ?
uit asparginezuur en hiervoor is mg noodzakelijk
98
ftie van aspargine ?
```
aanmaak ATP ( bij omzetting asparginezuur naar aspargine)
aanmaak DNA
```
99
Uit wat wordt citruline gevormd en waar ?
in de ureum cyclus uit ornithine ( in de lever)
100
verhoogt citruline de aanmaak van stikstofoxide ( NO2)
ja
101
Is citruline duretisch ?
ja
102
welke voeding kan je aanraden als iemand vocht op houd ?
meloen, komkommer , knoflook, kanteloep ( omwille van citruline)
103
Is cysteine een zwavelhoudend aminozuur ?
ja , het heeft een zwavelgroep ipv een carboxylgroep
| hierdoor zeer goed als detoxificatie
104
wat is glutathion ? Door welke aminozuren wordt het gevormd ?
lichaamseigen stof met hoge anti oxidante waarde
| wordt gevormd uit glutaminezuur, cysteine, clycine
105
Wat doet de SH-groep van cysteine ( sulfiet groep ) met glutathion ?
de SH-groep zorgt voor de ontgiftende en anti oxidante werking
106
Welk aminozuur is cruciaal voor aanmaak dopamine ?
femylalaline ( met vit B6 n ijzer ) > tyrosine ( B3) > L-dopa (B6 en ijzer) > dopamine (B2, C , koper ) > noradrenaline ( SAMe, mg ) > adrenaline
107
is femylalaline een essentieel aminozuur ?
ja
108
Voor wat is femylalaline belangrijk ?
aanmaak noradrenamine, dopamine, adrenaline
| stemming, geheugen , levensenergie, eetlust, pijnbeleving
109
Wat is DLPA ( Dl femylalaline )?
is zowel links als rechtdraaiend en daardoor sterke eigenschap naar pijnstillend doordat endorfines aanmaak verhoogd worden
110
Bij verslaving aan eten, alcohol, ...? Aan welk aminozuur denk je dan ?
DL-femylalaline
111
Wat is GABA ?
gamma aminoboterzuur : kalmerende remmende ftie in het zenuwstelsel en hersenen , is een neurotransmitter
112
welk aminozuur werkt stimulerend op het zenuwstelsel ?
glutaminezuur ( is glutamaat)
113
welk aminozuur regelt de werking van glutaminezuur en GABA ?
glutamine
114
voordelen werking GABA ?
GABA wordt veelal gebruikt voor het verminderen van angst, het verbeteren van de gemoedstoestand, verminderen van het Pre Menstrueel Syndroom (PMS) en bij het behandelen van ADHD. GABA wordt ook ingezet bij andere neuropsychiatrische aandoeningen zoals stress, epilepsie en slaapstoornissen. Het wordt ook gebruikt voor spieropbouw, vetverbranding, het stabiliseren van de bloeddruk en verminderen van pijn.
Het innemen van GABA via het mondslijmvlies heeft een directe werking op het verhogen van het welbehagen, vermindering bi pijn bij verwonding, verhogen van conditie bij inspanning, verlagen van lichaamsvet en het verminderen van lichaamsgewicht.
115
Wat is de meest voorkomende reden van glutamaatexototoxiciteit ?
te kort aan nutrienten zoals Vit B6, tuarine, mg, vit B2 , zink, B2 en B3
116
Voor wat kan je GABA inzetten ?
angst stoornissen, vetverbranding, depressie, tics, beroerte, aanmaak spieren
117
Wanneer raad je glutamine aan ?
beschadigde darmslijmvlies, verslaving , alcoholisme
118
wat heeft het lichaam nodig voor aanmaak glutathion ?
custeine, glycine, glutaminezuur, vit B6 , mg, foliumzuur, B2
119
Wat verhoogt glycine in de lever ?
glycogeenreserves
120
wat is glycogenese ?
De aanmaak van glycogeen uit glucose
121
Wat is glycogenolyse ?
De aanmaak van glucose uit glycogeen
122
Is histidine levensnoodzakelijk voor baby's ?
ja
123
Wat is methialtie ?
Het is één van de meest essentiële metabole functies van het lichaam en is afhankelijk van vele genen die de enzymen en allerlei vitaminen, mineralen, eiwitten, enz., die betrokken zijn in de vorming en afbraak van allerlei stoffen die belangrijk zijn voor het lichaam, aansturen. Met andere woorden: methylatie is een zeer belangrijk onderdeel van de biochemie van het menselijk lichaam.
Methylering is een gecontroleerde overdracht van een methylgroep (CH3, één koolstof en drie waterstofatomen) op eiwitten, aminozuren, enzymen en DNA. Dit gebeurt in elke cel van het lichaam om genezing te reguleren, cel-energie te metaboliseren, genetische expressie van DNA te reguleren, leverontgifting te stimuleren, immuniteit te optimaliseren en neurologische functies te onderhouden.
Methylatie vindt plaats in verschillende, met elkaar verbonden processen, in het lichaam; de BH4-cyclus, folaatcyclus, methionine-cyclus, CBS-metabolisme (transsulferatie), NO-cyclus, ureumcyclus en citroenzuurcyclus.
Methyl donoren zijn onder andere betaïne, 5-MTHF, methionine en S-adenosylmethionine (SAMe), methylcobalamine, choline, serine en glycine.
124
Hoofdkenmerken histidine ?
stimuleert aanmaak meyline zenuwstelsel
| noodzakelijk voor aanmaak histamine, hemoglobine, glutamaat
125
Voor wat dient hemoglobine ?
transport zuurstof
126
Waarom is methionine een zeer belangrijk aminozuur ?
Is nodig bij de aanmaak van alle eiwitten
| methylering DNA , RNA en andere moleculen
127
Wat is methylering van DNA
DNA methylering speelt een rol bij het uit en aanzetten van genen
Bij methylering wordt een methylgroep op cytosine gekoppeld. Hierdoor veranderd structuur DNA en worden bepaalde genen uitgeschakeld
128
Wat ziet men bij kankercellen en methylering ?
verkeerde methylering . Dat die veel methylgroepen bevatten en met name op de promotor deel. Hierdoor kunnen de eiwitten die de mRNA maken niet gekoppeld worden aan de promotor . er wordt dus geen nieuw mRNA aangemaakt en dus ook geen nieuwe eiwitten
129
Waarvoor is methylering belangrijk ?
Dit proces ligt namelijk aan de basis van o.a.: energieproductie, DNA regeneratie, de aanmaak van hormonen en neurotransmitters, immuuncelaanmaak, ontstekingsremming, leverwerking, hart- en vaatstelsel, herstel en stressverwerking.
130
Wat is methylering ?
Methylering, wat is het?
Methylering is een organische reactie waarbij een methylgroep (CH3) wordt afgegeven aan een molecuul. Het is een belangrijke reactie binnen de epigenetica (of een gen wel of niet tot expressie komt), en dus hoe jouw lichaam zich ontwikkeld onder verschillende omstandigheden.
131
Wat is de eerste fase van methylering ?
Methylering bestaat uit een 3-tal routes die in elkaar overlopen. Het begint met het voorzien van je cellen van zwavel, dat uiteindelijk de CH3 groep af zal staan om verder in het lichaam gebruikt te worden. Zwavel haal je in kleine hoeveelheden uit natuurlijke bronnen zoals knoflook, ui, prei, bieslook, koolsoorten, broccoli, asperges, ei, noten, vlees en vis. Als supplement is MSM hiervoor een uitstekende bron.
Het voorzien van je cellen van zwavel, maakt het je systeem als het ware “AAN” gaat, en de al eerder genoemde processen zijn werk gaan doen. Omdat deze voorziening van zwavel zo belangrijk is, heeft jouw lichaam een ingenieuze recycleroute ontworpen wat er voor zorgt dat dit alsmaar door blijft gaan, ook op dagen dat je geen zwavel binnen krijgt. Hiervoor zijn echter wél een aantal belangrijke helpers nodig (co-factoren) en dit zijn: actief vitamine B2 (riboflavine-5-fosfaat), actief foliumzuur (methylfolaat), actief vitamine B12 (methylcobalamine), actief B6 (pyridoxaal-5-fosfaat), en choline (uit o.a. ei, bloemkool, pindakaas en amandelen).
Heb je niet voldoende co-factoren? Dan stapelt de zwavel zich op en kan homocysteine gaan stijgen. Een te hoge homocysteine maakt je ontstekingsgevoelig en kan insulineresistentie en neurodegeneratie geven. Ook heb je een hogere kans op hart-en vaatziektes en beroertes en kan je meer onrust in je lichaam ervaren. Een ideale waarde ligt tussen de 5 en 7.
132
Waarop kan te veel aan homocysteïne wijzen ?
Door opstapeling zwavel ! Dit komt door te kort aan de co-factoren B2, B6, B12 , actief foliumzuur, choline
133
Wat is stap 2 van het methylering proces ?
Heb je voldoende zwavel en co-factoren? Dan kan de omzettingsroute verder naar glutathion, ookwel de “master anti-oxidant” genoemd. Glutathion is een zogenaamd tri-peptide en derhalve opgebouwd uit 3 aminozuren: glycine, cysteine en glutamine. Vanuit homocysteine wordt glutathion gevormd met behulp van de co-factoren actief B6 en magnesium.
Glutathion is een van de allersterkste lichaamseigen anti-oxidanten. Het beschermt vet- en eiwitstructuren in de celwand tegen “vrije radicalen”: moleculen die vrijkomen als bijproduct van o.a. de ademhaling maar ook als gevolg van stress en zware metalen. Glutathion vangt deze vrije radicalen op, en maakt ze onschadelijk. Glutathion ondersteunt het immuunsysteem en biedt bescherming tegen virussen, bacteriën, carcinogenen en parasieten. Ook is het een essentieel onderdeel in de leverfunctie (ontgifting). Sommige artsen noemen glutathion dé oplossing tegen veroudering, kanker, hart- en vaatziektes en neurodegeneratie. Ook zou het een belangrijke hulpstof zijn bij autisme en de ziekte van Alzheimer. Met name een hoog homocysteine geeft kans op de ziekte van Alzheimer.
134
Wat kan een tekort aan glutathion veroorzaken ?
Een tekort aan glutathion kan een oorzaak zijn van:
– een verstoring van de stress-as (hypothalamus, hypofyse, bijnieren)
– verslechterde ATP (energie) productie
– vroegtijdige veroudering
– ontstekingsreacties als gewrichtsklachten, allergieën, en auto-immuunziektes
– een verslechterde immuunfunctie tegen virussen
135
Wat is de derde fase bij methylering ?
de laatste route die naar taurine. Taurine is de master hersteller in het lichaam. Nu glutathion mogelijke schadelijke indringers heeft weggewerkt, is het aan taurine om de schade te gaan herstellen. Taurine wordt gevormd uit cysteine met behulp van vitamine B3 (niacine) en actief B6 (pyridoxaal-5-fosfaat). Taurine zorgt voor het herstel van weefstel inclusief die van hersencellen! Dit is dan ook de reden dat deze stof heel goed kan worden ingezet na een hersenbloeding of -infarct. Daarnaast helpt het galzouten in oplossing te houden en ondersteunt het hiermee de vetstofwisseling. En heb je voldoende taurine, dan ervaar je ook meer energie door een verhoogde ATP productie.
Taurine komt voornamelijk voor in eiwitrijk dierlijk voedsel, zoals vlees, vis, schaaldieren,
gevogelte en eieren. Met name schelpdieren hebben een hoog gehalte taurine. Melk en melkproducten zijn minder rijk aan taurine.
Taurine komt niet voor in plantaardig eiwit: bonen en noten bevatten geen taurine, maar wel methionine en cysteïne, welke in het lichaam omgezet kunnen worden in taurine. Mits er voldoende co-factoren aanwezig zijn! Dit is dan ook de reden dat vegetariërs eerder een tekort kunnen oplopen aan taurine.
136
Hoe kan je tekort aan taurine herkennen ?
Een tekort aan taurine kan je o.a. merken aan:
– verminderde energie
– slecht herstel
– onderhuidse vetophopingen
– galwegproblemen
– ontlasting die de kleur van stopverf heeft
137
Hoe kan ik zorgen voor een goede methylering ?
Wat kan ik zelf doen?
Een heleboel! Te beginnen bij elke dag voeding te eten die rijk is aan zwavel en co-factoren.
Naast de genoemde zwavelbronnen kan je de co-factoren halen uit groene bladgroentes, noten en zaden, vlees, vis, gevogelte en schaaldieren. Een puur en onbewerkt voedingspatroon vormt dus de beste basis.
Richtlijnen zijn: 6 vuisten groente per dag (zo’n 400 gram). Voor eiwitten kunnen dames 3x daags een portie ter grootte van een handpalm (ongeveer 100-150 gram) hanteren. Heren het dubbele hiervan.
Wat je vooral moet mijden is het opwarmen van voeding in de magnetron. Dit maakt namelijk de zwavelverbindingen in voeding kapot, zonde!
138
Wat is zwavelrijke voeding ?
mosselen, kip, eieren, paranoten, pindanoten, sardines, parmezaanse kaas, kabeljouw, zalm, spruiten, amandelen, kool; spinazie, kikkererwten , rode ui
139
Wat is een belangrijke ftie van Tyrosine ?
aanmaak adrenaline, noradrenaline, dopamine
140
Welke zijn de belangrijkste neurotransmitters ?
```
glutamaat ( stimulerend)
acetylcholine ( stimulerend )
GABA ( kalmerend )
serotonine ( kalmerend)
dopamine ( beide)
noradrenaline ( beide)
```
141
Wat zijn de ftie van de BCAA ' s?
energie voor spieren
vermindert afbraak spieren
verhoogt recyclage aminozuren
142
Wat gebeurd er met de BCAA's tijdens vasten ?
Deze worden gebruikt voor aanmaak glucose
143
Welk aminozuur wordt uitgeput bij chronische stress?
Tyrosine
144
Wat is een mogelijke oorzaak van een verstoord aminozuurprofiel ?
tekort aan micronutreinten zoasl vit B3,6 en magnesium
145
Wat kan de oorzaak zijn van opstapeling glutamaat in de hersenen ?
tekort aan vit B6, B3, taurine, en magnesium om glutamaat af te breken naar GABA
146
Van wat is homocysteine een afbraakproduct ?
Van methionine
147
Waarvoor is methionine belangrijk ?
genexpressie
SAMe aanmaak
detoxificatie
148
Uit welke aminozuren wordt ornithine gemaakt ?
citruline en arginine
149
Is collageen een eiwit ?
ja
150
Waar vind je proline vooral ?
in collageen
151
Waar kan te veel hydroyproline in het bloed op wijzen ?
afbraak botten
152
Wat zijn de bouwstoffen van collageen ?
proline, hydroxyproline, glycine
153
Wanneer wordt serine ingezet ?
depressie , geheugenverlies, dementie
154
Wanneer kan cyticysteine worden ingezet ?
Bij transplantatie : voorkomen van het afstoten
155
Vrouwen maken minder taurine aan ? Op wat heeft dit invloed ?
vertering vetten
156
welk invloed heeft taurine op maagzuur ?
verhoogt aanmaak maagzuur
157
Welk eiwit verbeterd opname nutrienten in de dunne darm ?
threonine
158
Bij de aanmaak van welke vitamine helpt threonine ?
vit B12
