Hoofdstuk micronutriënten Flashcards
(76 cards)
1
Q
Geef de vetoplosbare vitamines !
A
ADEK en carotenoïden
2
Q
Geef de wateroplosbare vitamines !
A
C en B
3
Q
Wie is Karimiers Funk ?
A
term vitamine
4
Q
Geef de kenmerken van vet oplosbare vitamines !
A
- kunnen opgeslagen worden om later gebruikt te worden
- vetoplosbaar
- nemen beter op in vetrijke voeding
- noodzakelijk voor celmembramen
- transport nodig ( lipoproteines)
- hebben galzouten nodig
gaan niet verloren tijdens koken
5
Q
Geef de kenmerken van oplosbare vitamines !
A
- wateroplosbaar
- kunnen niet opgeslagen worden
- worden onmiddellijk gebruikt
- dus dagelijks te eten en verspreid over de dag
- hebben geen transport nodig
- hebben geen galzouten nodig
6
Q
Welke vitamines hebben ook een hormoonachtige werking ?
A
ADEK
7
Q
Wat doet vit D met calcium ?
A
Vit D verhoogt opname calcium
8
Q
Waarom is vit B12 nodig ivm homocysteine ?
A
homocuysteine is een afbraakproduct bij methylering van methionine naar het aminozuur cysteine.
Te veel aan homocysteine wordt gerecycleerd naar methionine met behulp van vit B12, B6 en foliumzuur
9
Q
Welke is de plantaardige vorm van vitamine A ? Welke de dierlijke ?
A
plantaardige vorm vit A = beta caroteen
dierlijke vorm = retinol
10
Q
Wat is retinolpalmitaat ?
A
koppeling retinol en palmitinezuur : wateroplosbaar
11
Q
Welke enzymen hebben we nodig voor omzetting beta -caroteen naar retinol ? Welke mineralen en vitamines ?
A
beta ccaroteen naar retinal : - dioxygenase - ijzer - jodium -vit C van retinal naar retinol : - dehydroxygenase - zink
12
Q
In welke voedingsmiddelen zitten carotenoïden ?
A
gele , oranje , rode groenten en fruit en donkergorene bladgroenten
13
Q
Welke carotenoïden komen het meeste voor in ons voedingspatroon ?
A
- alfa caroteen
- beta caroteen
- betacryptoaxanthine
- luteine
- zeaxanthine
- astaxanthine
- lycopeen
14
Q
Welke carotenoïden zijn de pro vitamines A ?
A
- beta caroteen
- alfa caroteen
- betacryptoaxanthine
15
Q
Wat is de belangrijkste ftie van carotenoïden ?
A
- zeer sterke antioxidanten ( sterker dan vit C)
- tegen oxidatie vetten
- absorbeert zichtbaar licht
16
Q
Hoe zit he tmet carotenoiden en hersen barriere en oog barriere ?
A
- de pro vitamines kunnen omgezet worden naar vitamine a > kan doorheen hersen barriere
- de luteïne en zeaxanthine kunnen doorheen de oog barrière
17
Q
Wanneer kan te hoge beta caroteen kanker veroorzaken ?
A
- Bij te kort aan vit C , vit E , flavonoïden en andere carotenoïden
18
Q
Waarom is lycopeen positief voor preventie kanker ?
A
- lycopeen verhoogt aanmaak antioxidante enzymen
19
Q
Welke zijn de Xanthofyllen ?
A
- luteïne, zeaxanthine, axanthine ( subklasse carotenoïden )
20
Q
Wat betekent intercellulaire communicatie ? Hoe gebeurd dat ?
A
- is de communicatie van cellen met elkaar
- gebeurd via connexines ( gap junctions)
- belangrijk voor communicatie tussen cellen, en transport van voedingstoffen en afvalstoffen
21
Q
Welke invloed hebben carotenoïden op de intercellulaire communicatie ?
A
- ze verhogen aanmaak gap junctions ( connexines )
- deze zijn belangrijk voor de communicatie tussen cellen
22
Q
Wat doen toxische stoffen met de intercellulaire communicatie ?
A
verstoren, remmen
23
Q
Wat doet lycopeen met intercellulaire communicatie ?
A
Herstellende werking
24
Q
Waarom is zeaxanthine en luteine goed voor de ogen ?
A
- ze zijn onderdeel van de ooglens en de retina
- ze absorberen blauw licht
- ze beschermen de ogen door antioxidante werking
- te weinig antioxidanten beschadigen de ogen omwille van de uv straling
25
Wat verbeterd door suppletie met luteïne en zeaxanthine ?
- de visuele verwerkingsnelheid
- geheugen
- verstandelijke fties
- ogen
- bescherming ogen
26
Hoe verhoog je de beschikbaarheid van carotenoïden in voeding ?
- fijnhakken
| - bakken
27
Waar gebeurd de opname van carotenoïden ? Waar gebeurd de omzetting naar vit A ?
- in de darmwand door micellen ( chilomicronen )
- in de lever :
als er genoeg vit A is wordt de omzetting geremd
28
Wat kan de opname van carotenoïden verstoren ?
- plantesterolen ( zit in margarines )
- alcohol
- olestra ( synthetisch vet )
29
Waarom beter supplementeren met alfa caroteen of beta caroteen en betacryptoaxanthine ? ipv vit A of retinol ?
- omdat het lichaam zelf een bescherming heeft voor te veel aan vit A > als er te veel vit A aanwezig is, wordt de omzetting van de carotenoïden naar vit A afgeremd. Als he retinol neemt vind die remming niet plaats en kan je toxiciteit aan vit A krijgen
30
Wat si belangrijk als je beta caroteen supplementeert ?
- dat ook de andere carnetoiden ingenomen worden , en vit C en vit E , ijzer en jodium
31
Voor welke fties is provitamine en carotenoiden goed ?
```
provitamines A :
- bescherming tegen virussen en bacteriën
- communicatie cellen
- antioxidante werking
lycopeen :
- antikanker effect
zeaxanthine en luteine :
- hersenftie
- ogen
```
32
Wat doen ROD cellen in de ogen ?
- vangen de kleinste deeltjes van licht op
| luteine en zeaxanthine spelen belangrijke rol hierin ( nachtblindheid )
33
Waarom is vit A zo belangrijk voor ons lichaam ?
- is steriodhormoon = regluatie genen
| - celdeling, apoptose, groei embryo , botontwikkelin, tandontwikkeling, wondgenezing
34
Te veel vit A en te weinig vit A zwangerschap ?
vit A regelt ontwikkeling ledematen, oren, ogen,
aanmaak groeihormoon
te veel en te weinig geven geboorteafwijkingen
35
Welke vit A suppletie kan gevaarlijk zijn bij zwangerschap
Syntethische vit A , retinol
36
Vit a en immuniteit ?
Vit a is eerstelijn defensie :
- via de mucosacellen in de slijmvliezen van ons ademstelsels, spijsverteringstelsel, urinestelsel en huis
- via huid barrière
37
vit A en keratinisatie ?
Gebrek aan vit A verhoogd keratinisatie :
- bv eeltvorming
- hierdoor daalt weerstand tegen infecties
38
Waarom is vit A DE beschermer tegen infecties van virussen en bacteriën ?
Ze activeren de T - lymfocyten
| cruciaal voor het afweersysteem tegen virussen en bacteriën
39
Wat is keratoris pilaris ? Op welk tekort wijst kan dit wijzen ?
kleine bultjes achterkant bovenarm
| te kort vit A
40
Vit A en transferrine ?
Vit A bevordert aanmaak transferrine
41
Vit A en zuurstoftransport ?
vit A:
aanmaak en rijping rode bloedcellen
aanmaak transferrine
42
Is gejodeerd zout in combinatie met vit A beter voor de schildklier dan jodium alleen ?
ja
43
Wat is een goede verhouding vit A suppletie en vit D suppletie ?
2000 IE vit A en 6000 IE vit D
44
te kort aan zink en vit A suppletie ?
geeft vit A toxiticiteit
45
Wat is een goede aanpak bij ijzer deficiëntie ?
vit A en ijzer suppletie of transferrine
46
Welke vitamine A beste bij infecties ?
retinolpalmitaat
47
Voor welke kanker werkt lycopeen preventief ?
prostaatkanker
48
Welke vitamine A werkt beste bij borstkanker ?
retinolpalmitaat
49
Welke vitamine A bij psoriasis en acne ?
retinolpalmitaat
50
Welke vitamine A voor de ogen ?
de carotenoiden luteine en zeaxanthine
51
Hoe vermijd je opstapeling vit A
gevarieerd eten en twee dagen per week geen suppletie met vit A
52
Som alle B vitamines op !
```
B1 = thiamine
B2= riboflavine
B3 = niacine, niacinamide, nicotinamide
B5 = patotheenzuur
B6 = pyridoxine
B11= foliumzuur
B12 = cobalamine
B13 = oraatzuur
BX =PABA
B17 = amygdaline
Biotine
Choline
Inositol
```
53
Wat zijn typische kenmerken aan tekort vit B1 ? Beri beri
- brandende voeten, reflexen in ledematen , gevoelloosheid
- syndroom wernicke ( bij alcoholisme ) Centraal zenuwstelsel
- syndroom korsakov ( bij alcoholisme) geheugenverlies
- opstapeling lactaat ( overgeven, braken , ;.)
54
Welke soorten beri beri ken je ?
droge natte, hersen, gastro
55
welke vormen van Vit B1?
```
thiamine monofosfaat ( TMP)
thiamine difosfaat ( pyrofosfaat ) (TPP)
thiamine trifostaat ( TTP)
adinosine thiamine trifosfaat ( ATP)
```
56
Welke vit B speelt belangrijke rol bij reductie - regeneratie geoxideerd glatathion ?
vit B2
57
vit B 2 speelt belangrijke aanmaak van andere vit B , Welke ?
actieve vorm vit B6 , en actieve foliumzuur
| gebrek aan actieve foliumzuur kan dan weer zorgen voor gebrek aan vit B12
58
Bloedarmoede bij een voldoende hemoglobine in het bloed ? Aan welke vit B denk je dan ?
vit B2
59
Vit B3 ?
Belangrijk voor aanmaak NAD en NADP
60
Voor wat is NAD en NADP belangrijk ?
redoxreacties : aanmaak en afbraak stoffen
61
Wat zijn anabole processen ?
opbouw
62
Wat zijn ketabole processen ?
afbraak
63
Vit B3 en HDL ? An wat denk je nog bij Vit B3
```
vit B3 zeer goed bij verhogen HDL
betere bloeddoorstroming
erectiestoornis
verlagen LDL
neurodegeneratieve ziektechisofrenie
bipolaire stoornis
```
64
vit B 3 en dermatitis ?
dermatitis is de eerste stap van pellagra ( vit B3 tekort)
65
hoodfkenmerken tekort vit B1 , B2 , B3 ?
```
vit B1 = beri beri ( denk vooral bij alcoholisme )
Vit B2 = denk aan bloedarmoede
Vit B3 = pellagra ( denk aan dermatitis)
denk aan slechte bloeddoorstroming )
Vit B3 geeft vaatverwijdend effect
```
66
ziekte van hert nup ; Verstoord opname tryptofaan . Aan welke vit B denk je dan ?
vit B3
67
Welke vorm vermijd niacine flush ?
nicotinamide , inositolhexanicotinaat
68
Werkt NAD tegen veroudering ? Zo ja, hoe kan je NAD verhogen ?
```
ja
verhogen door
- tryptofaan
- niacine
- Vit B2, B6
- caloriebeperking
```
69
Waar denk je aan bij Vit B5?
pantotheenzuur = deel van acetyl coenzym A
| acne
70
Waar denk je aan bij Vit B6?
- aanmaak dopamine (Parkinosn)
- aanmaak prostaglandines
- Kreb cyclus
- DNA methylatie
- depressie ( tryptofaan omzetting naar dopomine)
71
Aan welke vit B denk je bij een tekort aan actieve vorm foliumzuur ?
vit B 2
72
Hoe komt dat velen moeite hebben om foliumzuur om te zetten naar actieve vorm ?
ontbreken van enzym MTHFR
73
MTHF = ?
B11 = foliumzuur = methyltetrahydroxyfolaat
74
Welke vit B is belangrijk voor aanmaken SaMe ?
B11 = foliumzuur
75
Welke vormen van beri beri ken je ? En hoe komt dit ?
```
tekort vit B 1
natte beri beri ( cardiovasculaier)
- ademhaling
- snel hartritme
droge ber beri ( neurologisch)
- geheugenverlies
- desorientatie
- gevoelloos in benen, branderige voeten
```
76
Vit B1 , B2 , B3 ,?
```
vit B1 = beri beri
gevoelloosheid in benen, branderige voeten, ongecontroleerde ref-lexen in de benen
geheugenverlies, desorientatie
denk aan alcoholisme
vit B 2
aanmaak actieve vorm B6
bloedarmoede
vit B3 = pellagra
aanmaak glutathion
neurodegenratieve ziekten ( schizofrenie, bipolaire stoornis)
bloeddoorstroming
aanmaak tryptofaan
```
