KOW 5 immunologie 3

Question 1

2 meest voorkomende autoimmuunziekten

Answer 1

1. reumatoide artritis
2. sjögrens syndroom

Question 2

wat werkt niet bij de behandeling van sjögren syndroom

Answer 2

anti TNF-alfa heeft GEEN effect

Question 3

samenhang van diabetes en sjögren syndroom

Answer 3

de NOD muis is een spontaan model voor zowel diabetes als sjögren
bij beide ziektes is er abnormaliteit van DCs

Question 4

wat is uit onderzoek gebleken over de rol van de DC bij sjögren

Answer 4

er is ophoping van actieve DCs in speekselklieren van sjögren patiënten
monocyten (die uit kunnen rijpen tot DCs) zijn onderzocht en hebben een verhoogde expressie van 40 genen waarvan 23 worden gestimuleerd door IFN-type 1

Question 5

effecten van IFN type 1

Answer 5

• inhiberen virale replicatie
• stimuleren T-cellen, DCs en macrofagen
• verhogen van antistofproductie

Question 6

pathogenetische effecten van IFN-1

Answer 6

IFN-1 binding aan IFN-1 receptor zorgt voor IFN-1 signature: een patroon van genexpressie
55% van sjögren patienten zijn IFN-1 positief met meer auto-antistoffen en meer ziektefactoren

Question 7

ziektes met IFN-1 positiviteit

Answer 7

sjögren
RA
systemische sclerose
SLE

Question 8

mechanisme van IFN-1 geïnduceerde auto immuunziekte

Answer 8

• immuuncomplexen in het lichaam stimuleren de TLR7 en TLR9 receptoren
• er is expressie van IFN-1
• er is expressie van IFN-1 signature
• er is IFN-1 geinduceerde immuunregulatie
• uiteindelijk weer productie van meer immuuncomplexen en meer stimulatie van TLR7 en TLR9

Question 9

inductie van IFN-1 expressie kan via

Answer 9

3 routes, TLR7/9 activatie is hier 1 van
Voor alle 3 de routes is TBK1 essentieel. Als dit geremd wordt kan IFN-1 geremd worden bij IFN-1 positieve patiënten

Question 10

Medicatie die ingrijpt in IFN-pathways en hun werking

Answer 10

• anti-IFN hgeen goede behandeling omdat er nog veel onbekende genen zijn
• anti-BAFF en anti-IFNAR grijpen later in de cascade in en werken beter
• JAK inhibitor is onder de BTK1 en werkt maar heeft als belangrijke bijwerking infecties

Question 11

hoe kan IFN-1 een rol spelen bij toekomstige diagnose en behandeling van patienten met systemische auto-immuunziekte

Answer 11

IFN-type 1 signature zal gebruik worden
- voor het stellen van een diagnose
- voor het monitoren
- voor het stratificeren van patienten en instellen van personal medicine

Question 12

wat zijn ANAS

Answer 12

antinucleaire autoantistoffen gericht tegen nuclaire of cytoplasmatische antigenen

Question 13

met welke systemische auto-immuunziektes worden ANA’s geassocieerd

Answer 13

1. Sjögren
2. SLE
3. MCTD
4. systemische sclerose
5. Immuungemedieerde inflammatoire myopathie IIM

Question 14

ANA screen wordt uitgevoerd met

Answer 14

gouden standaard is indirecte immunofluorescentie op HEp-2 celsubstraat
hier zijn er patronen te herkennen:
- gespikkeld
- homogeen
- centromeer
- mitotisch
- nucleolair
- cytoplasmatisch

Question 15

titer bij ANA

Answer 15

ANA is pas positief vanaf een titer van 1:>320

Question 16

sensitiviteit en specificiteit van ANA screen en ENA, dsDNA bepaling

Answer 16

ANA: hoge sensitiviteit maar lage specificiteit
ENA, dsDNA: hoge specificiteit maar lage sensitiviteit

Question 17

waar is de ANA ook vaak positief

Answer 17

bij ouderen, ze hoeven dan geen auto-immuunziekte te hebben

Question 18

wat gebeurt er na een positieve ANA

Answer 18

er vindt dan bepaling plaats van meer specifieke auto-antistoffen (ENA) en dsDNA door middel van bijvoorbeeld een ELISA (handmatig) of EIA (geautomatiseerd) of immunoblot

Question 19

wat is de relevantie van ANA bij systemische autoimmuunziekten

Answer 19

• nodig voor diagnose en classificatie
• handig voor prognose
• wordt gebruikt voor monitoring van ziekteactiviteit

Question 20

ziekte specifieke ANA en ENA

Answer 20

SLE: ANA, anti-dsDNA, anti-Sm
Sjögren: Anti-SSA
MCTD: Anti-RNP
Systemische sclerose: Anti-Scl70, anti-centromeer, anti RP3
IIM: Anti-Jo1

Question 21

klinische kenmerken van graves

Answer 21

• zweten, hitte intolerantie
• hartkloppingen
• gejaagd gevoel
• verhoogd metabolisme, gewichtverlies

Question 22

welke serum levels zijn hoog/laag bij graves

Answer 22

lage TSH, hoge T4

Question 23

klinische kenmerken van graves opthalmopathie

Answer 23

25% van patienten met ziekte van graves krijgt graves opthalmopathie
10% hiervan is euthyreoot (heeft normaal T4)
- visusproblemen (oogzenuw wordt bekneld)
- proptosis
- inflammatie
- oedeem
- corneale ulceraties

Question 24

behandeling van ziekte van graves

Answer 24

• thyreostatica strumazol, PTU(kan voor veel bijwerkingen zorgen) block en replace 50% genezing
• radioactief jodium (70% krijgt hypothyreoidie, kan zorgen voor verergering van opthalmpathie)
• schidlklier verwijderen (levenslang afhankelijk van schildklierhormoon medicatie en probleem calciumhuishouding)

Question 25

hoe wordt diagnose van ziekte van graves gesteld

Answer 25

TSH bepaling (TSH laag) bij twijfel een jodium schildklierscintigram (bij graves is er diffuse opname van jodium)

Question 26

symptomen van ziekte van behcet

Answer 26

- ontsteking van bloedvaten - pijnlijke aften oraal, genitaal - pijnlijke pustels - uveitis - positieve pathergie

Question 27

criteria voor diagnose ziekte van behcet

Answer 27

vereiste: recediverende orale ulcera + minstens 2 van: - genitale ulcera - positieve pathergie - huidafwijking (eryhtema nodosa) - oogafwijking

Question 27

behcet komt vooral voor

Answer 27

onder turken sterke associatie met HLA-B51

Question 28

oorzaken van hyperthyreoidie

Answer 28

1. ziekte van graves 2. thyreoiditis 3. toxisch multinodulair struma

Question 29

behandeling van graves opthalmopathie

Answer 29

- lubricatia - stoppen roken - euthyreoidie nastreven - overweeg selenium? - overweeg statine? vanaf CAS 4 secundaire therapieen: - cyclosporine, cellceps, rituximab

Question 30

behandeling dysthyreote optic neuropathie

Answer 30

- eerst 3 dagen methylprednisolon - bij geen verbetering: orbitadecompressie

Question 31

hoe ontstaat zwelling bij graves opthalmopathie

Answer 31

- ontstekingsinfiltraat van B en T cellen en macrofagen - productie van cytokinen als IL-1, IL-6, TNF alfa - fibroblasten prolifereren (volumetoename), differentieren tot vetcel, zorgen voor hyaluronanproductie dat voor vochtopname zorgt

Question 32

waarvan is er expansie bij graves opthalmopathie

Answer 32

- vetweefsel (Thy1 negatieve fibroblasten worden vetcellen) - spierweefsel (Thy1 positieve fibroblasten worden myofibroblasten)

Question 33

wat is de link tussen graves hyperthyreoidie, graves opthalmopathie, pretibiaal myxoedeem?

Answer 33

TSH receptor komt voor in de fibroblasten van zacht orbita weefsel (ze komen ook nog voor in de schenen --> pretibiaal myxoedeem)

Question 34

relatie tussen graves opthalmopathie en IGF-1R

Answer 34

door stimulatie van TSH receptor wordt IGF-1R receptor restimuleerd

Question 35

behandeling van de ziekte van behcet

Answer 35

1. mondhygiene 2. topicaal 3. systemisch (step up benadering)

Question 36

hoe ontstaat bechet

Answer 36

oiv van een trigger: - streptokokken - herpes - retinal S-proteine - HSP65

Question 36

behcet auto-immuun en auto-inflammatoir

Answer 36

auto-inflammatoir: innate immuunsysteem is gedysreguleerd zonder duidelijke aanleg met periodes van inflammatie auto-immuun: er zijn auto-antistoffen aanwezig en vasculitis (immuuncomplexgemedieerd?)

Question 37

anti-TNF bij bechet

Answer 37

bij de ziekte van bechet is TNF-alfa verhoogd, anti-TNF is effectieve behandeling

Question 38

behandeling bij mastocytose

Answer 38

- wait and see - antihistaminica - mestceleradicatie: IFN-alfa, cladibrine chemotherapie, tyrosine kinase remmers

Question 39

mestcelproduceert onder andere

Answer 39

histamine en tryptase

Question 40

mastocytose vaak veroorzaakt door mutatie in

Answer 40

KIT gen --> leidt tot ongecontrolleerde proliferatie van mestcellen

Question 41

vormen van mastocytose

Answer 41

cutane mastocytose beperkt zich tot de huid en komt vaker voor bij kinderen symptomen zijn urticaria systemische mastocytose: maagdarmproblemen, jeuk, blozen, botpijn

Question 42

autoinflammatie kenmerkt zich door

Answer 42

koorts rash gewrichtsklachten verhoogde infectieparameters (CRP, BSE, SAA) (abdominale pijn) zonder infectie

Question 43

wat zijn acute fase eiwitten

Answer 43

eiwitten die met minstens 25% stijgen tijdens inflammatie

Question 44

auto-inflammatoire aandoeningen aangeboren en niet erfelijk

Answer 44

aangeboren: - FMF - TRAPS - mevalonate kinase deficiency niet aangeboren: - bechet - VEXAS - schnitzler

Question 45

pathogenese van FMF

Answer 45

- mutatie in MEFV gen (pyrine) - overactief inflammasoom met te veel productie van IL-1beta - overmatrige pyroptose met vrijkomen van IL-1beta - inflammatie

Question 46

functie van proteasoom

Answer 46

wegvangen van IL-1beta

Question 47

behandeling van FMF

Answer 47

- colchicine - anti-IL-1 (vaak een zinvolle behandeling bij auto-inflammatie) - diclofenac

Question 47

symptomen van coeliakie

Answer 47

malabsorptie, slechte groei, diarree, bolle buik

Question 48

5 elementen van diagnose coeliakie

Answer 48

1. klinische presentatie 2. dunne darm biopt pathologie 3. HLA-DQ2/8 4. Serologie 5. Relatie met gluten

Question 49

dunne darm biopt bij coeliakie

Answer 49

- vlokatrofie - crypt hyperplasie - toename van intraepitheliale lymfocyten

Question 50

wat zijn de innate en adaptieve componenten die een rol spelen bij coeliakie

Answer 50

Innate: - glutenpeptiden kunnen binden aan TLR4 waardoor IL-15 wordt gestimuleerd (pro inflammatoir) en IEL expansie veroorzaakt Adaptief: - glutenpeptiden worden in HLA-DQ2 of DQ8 gepresenteerd aan CD4+ cellen wat een Th1 respons stimuleert - tTGA bindt glutenpeptiden om ze beter te laten passen in het HLA molecuul, hierdoor gaat de geactiveerde B-cel IgA auto-antistoffen maken tegen tTGA

Question 51

wat is er nodig voor de pathogenese van coeliakie

Answer 51

een pro inflammatoire trigger (infectie, chemische stress of mechanische stress)