L1 + L2

Question 1

“Wie was Pieter Gilis?”,

Answer 1

“Pieter Gilis (24) was een humanist in de 16e eeuw en een goede vriend van Erasmus en Thomas More.”,

Question 2

“Waarom was de 16e eeuw belangrijk voor het humanisme?”,

Answer 2

“Het was een bloeitijd vanwege de boekdrukkunst en de reformatie. Motto: Ad fontes (‘terug naar de bron’).”,

Question 3

“Wat is ‘Utopia’ en hoe is Pieter Gilis ermee verbonden?”,

Answer 3

“Geschreven door Thomas More. Het begint met een brief aan Pieter Gilis. ‘Utopia’ betekent zowel een mooie plek als ‘geen plek’.”,

Question 4

“Wat is levensbeschouwelijke geletterdheid?”,

Answer 4

“Het begrijpen van cultuur vereist ook het begrijpen van levensbeschouwing.”,

Question 5

“Wat is het perspectief in religiewetenschappen?”,

Answer 5

“Geen theologisch of apologetisch perspectief. Teaching about religion, niet teaching into religion. Religie wordt benaderd vanuit antropologie, sociologie en kunstgeschiedenis.”,

Question 6

“Kenmerken van religie als fenomeen:”,

Answer 6

“Diversiteit: Zowel extern (tussen religies) als intern (binnen één religie).
Dynamiek: Religie verandert mee met de tijd.
Ambivalentie: Religie kan het beste (altruïsme, kunst) en het slechtste (kruistochten, terrorisme) in mensen naar boven halen.”,

Question 7

“Hoe is religie wereldwijd verdeeld?”,

Answer 7

“Christendom: 1/3 van de wereldbevolking, dalend door secularisering. Islam: 1/4 van de wereldbevolking, sterk groeiend. Jodendom: Slechts 0.2%. Niet-religieus: 16%, maar percentage daalt tegen 2050.”,

Question 8

“Wat zijn oorzaken van secularisering?”,

Answer 8

“Verlichting, individualisme, wetenschap, onderwijs, en welvaart.”,

Question 9

“Wie was Jezus van Nazareth?”,

Answer 9

“Joodse figuur, waarschijnlijk historisch bestaan. Jezus Christus is een titel, niet zijn naam.”,

Question 10

“Belangrijke dagen in het christendom:”,

Answer 10

“Witte donderdag: Laatste avondmaal. Goede vrijdag: Kruisdood van Jezus. Pasen: Verrijzenis van Jezus. Hemelvaart: 40 dagen na Pasen. Pinksteren: 50 dagen na Pasen.”,

Question 11

“Gelijkenissen en verschillen met jodendom:”,

Answer 11

“Gelijkenissen: Monotheïsme, gedeelde teksten (Oude Testament). Verschillen: Jezus als Messias, nadruk op hiernamaals, universele heilsboodschap.”,

Question 12

“Verdeling van moslims:”,

Answer 12

“Soennieten: 85-90%. Sjiieten: 10-15%.”,

Question 13

“Wat zijn de vijf zuilen van de islam?”,

Answer 13

“1. Geloofsbelijdenis (sjahada). 2. Gebed (salat). 3. Aalmoezen geven (zakat). 4. Vasten tijdens ramadan (saum). 5. Bedevaart naar Mekka (hadj).”,

Question 14

“Ontstaan van de Koran:”,

Answer 14

“114 soera’s, niet chronologisch. Gekanoniseerd onder de derde kalief, Uthman. Twee periodes: Mekka (joods-christelijke traditie) en Medina (breuk met deze traditie).”,

Question 15

“Wat waren de Umayyaden en Abbasiden?”,

Answer 15

“Umayyaden: Hoofdstad in Damascus, later invloed in Zuid-Spanje. Abbasiden: Hoofdstad in Bagdad, intellectueel centrum.”,

Question 16

“Wat is een kalifaat?”,

Answer 16

“Een islamitische staat gebaseerd op religieuze tradities.”,

Question 17

“Wat was de belangrijkste filosofische visie van Averroes?”,

Answer 17

“Averroes stelde dat geloof en rede elkaar niet uitsluiten. Als religieuze teksten tegenstrijdig leken met rede, moesten ze worden geïnterpreteerd op een manier die overeenkomt met rationeel denken en filosofie.”,

Question 18

“Hoe ging Averroes in debat met Al-Ghazali?”,

Answer 18

“Averroes bekritiseerde Al-Ghazali’s ideeën over het beperken van filosofie. Hij verdedigde de rol van rationeel denken in religie en stelde dat filosofen, door middel van reden, dichter bij de waarheid konden komen.”,

Question 19

“Waarom werd Averroes vervolgd?”,

Answer 19

“Zijn ideeën botsten met die van conservatieve islamitische heersers in Andalusië. Hij werd vervolgd en verbannen, omdat zijn rationele benadering niet strookte met de heersende religieuze opvattingen.”,

Question 20

“Wat was Averroes’ invloed op het christendom?”,

Answer 20

“Averroes inspireerde middeleeuwse christelijke denkers zoals Thomas van Aquino. Zijn werk over de harmonie tussen geloof en rede beïnvloedde het christelijke denken en de scholastiek.”,

Question 21

“Wat is teleologisch denken en hoe draagt het bij aan religie?”,

Answer 21

“Teleologisch denken is de neiging om aan alles een doel of bedoeling toe te schrijven, zoals ‘het regent om de planten water te geven.’ Dit versterkt religieuze ideeën doordat gebeurtenissen als doelgericht worden geïnterpreteerd.”,

Question 22

“Wat is de Hyper-Sensitive Agency Detection Device (HADD)?”,

Answer 22

“HADD is een concept dat verklaart waarom mensen overal intenties en agency zien, bijvoorbeeld in natuurrampen of vreemde geluiden. Dit draagt bij aan geloof in bovennatuurlijke wezens of krachten.”,
=> staat te scherp afgesteld - overal gevaar zien te veel en te vaak zien dan het daadwerkelijk er is

Question 23

“Hoe verklaart dualisme de menselijke vatbaarheid voor religie?”,

Answer 23

“Dualisme is de intuïtieve scheiding tussen lichaam en geest. Dit leidt tot geloof in een ziel, geesten, en een hiernamaals, waardoor religieuze ideeën aantrekkelijk worden.”,

Question 24

“Waarom wordt religie gezien als een ‘natuurlijke’ eigenschap van de mens?”,

Answer 24

“Het menselijk brein is geëvolueerd om religieuze wereldbeelden te vormen door patronen te herkennen, intenties toe te schrijven, en zingevende vragen te stellen. Dit maakt religie een natuurlijke uitkomst van cognitieve processen.”,

Question 25

"Wat is het verschil tussen nature en nurture in religieus denken?",

Answer 25

"Nature verwijst naar de aangeboren neiging van het menselijk brein om religieuze wereldbeelden te vormen. Nurture beïnvloedt hoe deze neigingen worden uitgedrukt, afhankelijk van cultuur, opvoeding en context.",

Question 26

"Waarom zijn wetenschap en atheïsme contra-intuïtief volgens de cognitieve wetenschap?",

Answer 26

"Wetenschap en atheïsme vereisen bewuste inspanning om natuurlijke neigingen, zoals teleologisch denken en dualisme, te weerstaan. Dit maakt religie een vanzelfsprekender optie dan atheïsme.",

Question 27

"Wat is de analogie tussen taal en religie in de cognitieve wetenschap?",

Answer 27

"Net zoals mensen een aangeboren vermogen hebben voor taal, hebben ze ook een natuurlijke vatbaarheid voor religie. Welke religie of taal ze aanleren, wordt echter bepaald door cultuur.",

Question 28

"Waarom zijn wetenschap en atheïsme contra-intuïtief volgens de cognitieve wetenschap van religie?",

Answer 28

"Het menselijk brein is geëvolueerd om een religieus wereldbeeld te vormen. Wetenschap en atheïsme vereisen een bewuste inspanning en onderwijs om natuurlijke neigingen te weerstaan.",

Question 29

"Wat betekent 'mens als metafysisch dier'?",

Answer 29

"Mensen stellen van nature zingevende vragen, zoals 'Wat doen wij hier?' Deze vragen overstijgen het vermogen van rede en vormen een basis voor religie.",

Question 30

"Wat is het verschil tussen cultuur en natuur in de oorsprong van religie?",

Answer 30

"Religie kan worden gezien als deels aangeboren (natuur), omdat mensen van nature op zoek zijn naar zingeving en antwoorden. Tegelijkertijd wordt religie sterk beïnvloed door cultuur, zoals opvoeding en maatschappelijke context.",

Question 31

"Waarom zijn mensen vatbaar voor religieus denken volgens cognitieve wetenschap?",

Answer 31

"Mensen hebben een natuurlijk neiging om patronen en bedoelingen te zien (teleologisch denken) en om agency toe te kennen aan gebeurtenissen. Dit maakt ze gevoelig voor religie.",

Question 32

"Wat zijn de vijf zuilen van de islam?",

Answer 32

"De vijf zuilen zijn: 1. Geloofsbelijdenis (sjahada). 2. Rituele gebeden (salat). 3. Aalmoezen geven (zakat). 4. Vasten tijdens ramadan (sawm). 5. Pelgrimstocht naar Mekka (hadj).",

Question 33

"Wat is de structuur en kernboodschap van de Koran?",

Answer 33

"De Koran bevat 114 soera’s, niet-chronologisch geordend, van lang naar kort. De kernboodschap omvat strikt monotheïsme, regels, heilsgeschiedenis, gerechtigheid en sociale leer.",

Question 34

"Wie was Averroes en wat was zijn filosofische bijdrage?",

Answer 34

"Averroes (Ibn Rushd) was een islamitische filosoof uit Zuid-Spanje. Hij stelde dat rede boven geloof ging en vond dat religieuze teksten geïnterpreteerd moesten worden volgens rationele en filosofische principes. Hij werd echter vervolgd vanwege zijn ideeën.",

Question 35

"Wat was de invloed van Al-Ghazali op de islamitische filosofie?",

Answer 35

"Al-Ghazali was een theoloog die stelde dat men God niet via rede kon bereiken, maar via het hart en emotie. Hij beschouwde volgers van Griekse filosofie als ketters, wat een grote impact had op de islamitische wereld.",

Question 36

"Wat is een kalifaat en wat is de historische betekenis ervan in de islamitische traditie?",

Answer 36

"Een kalifaat is een islamitisch rijk dat gebaseerd is op islamitische wetgeving en tradities. Het kalifaat heeft een permanente rol gespeeld in de geschiedenis van de islam. Voorbeelden zijn de Umayyaden en de Abbasiden.",

Question 37

"Wat was de hoofdstad van de Umayyaden en wat was hun impact in Zuid-Spanje?",

Answer 37

"De hoofdstad van de Umayyaden was Damascus. In Zuid-Spanje bleef hun invloed voortleven na de verovering in 711, met Córdoba als cultureel en wetenschappelijk centrum.",

Question 38

"Wat zijn de belangrijkste kenmerken van het Abbasidische kalifaat?"

Answer 38

"De Abbasiden hadden Bagdad als hoofdstad, dat een intellectueel centrum was. Hun rijk verzwakte door de Mongoolse invasies en de afsluiting door het Ottomaanse rijk."