Les 1-5 Flashcards
(34 cards)
Geef een definitie van toxicologie: geef een algemene inleiding
Het is de wetenschap die gericht is op de studie tussen potentiaal toxische stoffen en levende organismen.
Er zullen door middel van experimentele onderzoeken grenswaarden vastgelegd worden waarbinnen een stof geen schadelijke effecten kan teweegbrengen.
—> deze grenswaarden zijn specifiek voor een stof en zijn afhankelijk van de wijze en duur van blootstelling en ook van het type species.
Welke disciplines vallen onder de humane toxicologie?
Klinische toxicologie
Arbeidstoxicologie
Voedingstoxicologie
Gerechtelijke/ forensische toxicologie
—> er treedt overlap op
Wat is humane toxicologie?
De studie tussen de dosis en de werking van stoffen bij de mens
Wat is analytische toxicologie?
Kwantificeren en kwalificeren van stoffen met behulp van chemische-analytische technieken.
In welke 2 domeinen speelt analytische toxicologie een grote rol? Leg uit
- Gerechtelijke toxicologie: sommige procedures zijn bij wet vastgesteld en dienen ook verplicht gevolgd te worden.
- Klinische toxicologie: TDM
Waarvoor staat TDM?
Therapeutic drug monitoring
In welke 3 situaties passen we TDM toe?
- Indien er geen meetbaar effect is
- Indien de stof een nauwe therapeutisch-toxische marge heeft
- Indien er geen direct verband is tussen dosis en concentratie (interindividuele verschillen)
Welke geneesmiddelklassen kunnen gebruikt worden voor TDM?
- immunosuppresiva
- antibiotica
- anti-epileptica
- oncologische geneesmiddelen
- antihypertensiva
In welke kader wordt TDM van antihypertensiva toegepast?
Therapietrouw opvolgen/ evalueren.
Wat is het doel van TDM?
De geneesmiddelendosis optimaliseren zodanig dat je een concentratie verkrijgt zonder toxiciteit.
Geef de quote van Paracelsus en geef 2 voorbeelden:
“The dose makes the poison’: alles is een gif, het is de dosis die bepaald of het een gif is of niet.
Bv. Water - indien je op korte termijn een grote hoeveelheid water (5L) inneemt kan dit de elektrolytenbalans verstoren
Bv. Zout - kan ook de elektrolytenbalans verstoren
Welke persoon wordt beschouwd als de vader van de forensische toxicologie? Welk werk heeft hij geschreven en in welke zaak was hij betrokken?
Mathieu Orfila
—> traite du poison
In de zaak Marie Lafarge
Welke biologische matrices worden vaak gebruikt voor toxicologische analyses? Geef een opsomming
Bloed
Urine
Glasvocht
Speeksel
Haar
Wat zijn de 2 voornaamste matrices die gebruikt worden?
Bloed en urine
Waarom is bloed dé voornaamste gebruikte matrix?
Omdat het een directe link geeft tussen concentratie en effect.
Welk type bloed wordt het meest gebruikt in de klinische toxicologie waarop de meeste toxische intervallen gebasseerd zijn?
Serum en plasma
Wat is het verschil tussen serum en plasma?
Serum = vloeibare deel van bloed zonder cellen en zonder stollingsfactoren. Het is het vloeibare deel dat overblijft nadat bloed gestold is.
Plasma = vloeibare deel van bloed zonder cellen maar met stollingsfactoren. Het wordt verkregen door bloed af te nemen in buisjes met een geschikt anti-coagulans (EDTA of heparine).
Wat zijn de voordelen van bloed als matrix?
- makkelijk af te nemen
- directe link tussen concentratie en effect
Wat zijn de nadelen van bloed als matrix?
- invasief
- bevoegd persoon nodig om staalafname te doen
Welke componenten kan men bepalen in bloed?
Zowel de hoofdcomponenten als de metabolieten
Welke ratio zegt iets over hoelang geleden iets ingenomen werd? Leg uit
De metaboliet/ drug ratio;
Indien deze groot is, wil het zeggen dat er al veel metaboliet gevormd is en dat de inname lang geleden gebeurd is.
Indien deze klein is, is er nog veel drug in zijn oorspronkelijke vorm aanwezig en gaat het om een recente inname.
Waar wordt bloedafname gedaan bij een levende persoon?
Thv de arm
Waar wordt de bloedafname gedaan bij een overledene? Waarom?
Subclaviaal of femoraal omwille van het fenomeen van post mortem redistributie.
Leg het fenomeen van post mortem redistributie uit
Bepaalde GM’en zullen zich opslaan in bepaalde weefsel. Indien de persoon komt te overlijden zal een bepaalde hoeveelheid GM uit deze weefsel vrijkomen en diffunderen naar het bloed.
Op die manier zullen we vals verhoogde concentraties hebben van dat GM in het bloed.
