Les 5b Stuifzanden naar vennen

Question 1

Welke 3 typen vennen zijn er?

Answer 1

zuur, niet gebufferd ven
Zeer zwak gebufferd ven
zwak gebufferd ven

Question 2

Wat is het verschil tussen de drie type vennen als het gaat om griondwater

Answer 2

Het zure en zeer zwak gebufferde ven hebben een schijngrondwaterspiegel.
Het zwak gebufferde ven is grondwater gevoed

Question 3

Alle vennen zijn voedselarm/voedselrijk

Answer 3

voedselarm (zwak gebufferd ven kan ook matig voedselrijk zijn)

Question 4

Noem de 4 vegetatietypen van boven naar beneden

Answer 4

Natte heide - droge heide - droog, heischraal - nat, heischraal

Question 5

Noem de 3 zuurgraden van boven naar beneden

Answer 5

zuur - zwak zuur - (zeer) zwak zuur / basisch

Question 6

Noem kenmerkende plantensoorten van zuur, niet gebufferde vennen

Answer 6

Sphagnum spec & knolrus

Question 7

Noem kenmerkende plantensoorten van zeer zwak gebufferd ven.

Answer 7

Oeverkruid & waterlobelia

Question 8

Noem kenmerkende plantensoorten van zwak gebufferd ven.

Answer 8

Oeverkruid & Moerashersthooi

Question 9

Noem 2 fysisch chemische processen die bij grondwaterdaling en wegvallen kwel leiden tot verdroging

Answer 9

1. Toename aëratie
2. Afname bodemvocht; toename invloed regenwater

Question 10

Noem 1 fysisch chemische processen die bij grondwaterdaling en wegvallen kwel leidt tot toename milieudynamiek

Answer 10

Toenemende fluctuaties grondwaterstand

Question 11

Noem 1 fysisch chemische processen die bij grondwaterdaling en wegvallen kwel leidt tot verrijking NO3- & NH4+ & verzuring

Answer 11

Toename nitrificatie en mineralisatie tot 4,5 pH

Question 12

Wat is het gevolg van verdroging, verrijking en verzuring?

Answer 12

Afname/verdwijnen karakteristieke soorten: oeverkruid, waterlobelia biesvaren

Question 13

Wat is het gevolg van toename dynamiek?

Answer 13

Toename van natte, zure, matig voedselrijke, meer dynamische milieus: pitrus, pijpestrootje, moerasstruisgras, knolrus, sommige veenmossoorten

Question 14

Noem drie oplossingsrichtingen voor het restaureren van vennen

Answer 14

1. herstel bufferend vermogen -> tegen verzuring
2. verwijderen te veel voedingsstoffen
3. herstel hydrologie -> grondwaterstand en (korte) kwel
4. Bekalken inzijggebied / oever
5. baggeren
6. verwijderen bomen

Question 15

Noem twee manieren om het grondwatersysteem te herstellen

Answer 15

1. minder verdamping; naaldbos vervangen door loofbos
2. herstel grondwater: minder winning door drinkwaterbedrijven & minder irrigatie landbouw

Question 16

Waarom zou het verwijderen van bomen ook goed zijn voor de restauratie van vennen?

Answer 16

• minder bladval, meer wind
• tot 30 meter wettelijk toegestaan

Question 17

Baggeren is ook een beheersmaatregel voor restauratie vennen. Wat houdt dit in?

Answer 17

Verwijderen geaccumuleerd organisch materiaal tot op minerale bodem.

Question 18

Welke 3 aandachtspunten gelden voor baggeren?

Answer 18

• alleen als er buffering is in de vorm van zwak gebufferd grondwater (pH > 5)
• let op gebruik van rijplaten, ter voorkoming van lekrijden ondoorlaatbare lagen.
• plag met gradiënt mee, en dan niet gehele ven rondom, i.v.m. bereikbaarheid fauna

Question 19

Wat is het voorbeeld van Bekalken inzijggebied / oever

Answer 19

• geleidelijk vrij laten komen van bufferende stoffen
• niet het ven zelf bekalken.

Question 20

Waarom zou je een helofytenfilter toe moeten voegen voordat je Ca-houdend oppervlaktewater inlaat?

Answer 20

Anders is het oppervlaktewater te voedselrijk

Question 21

Hoe zou je nog meer Ca-rijk water in het gebied kunnen inlaten?

Answer 21

oppompen Ca-rijk grondwater

Question 22

Samengevat; noem 5 restauratiemaatregelen voor vennen

Answer 22

1. herstel grondwatersysteem
2. verwijderen bomen
3. baggeren
4. bekalken oever
5. Inlaten gebufferd, Ca-houdend oppervlaktewater of Ca-houdend grondwater

Question 23

Hoe is stuifzand ontstaan?

Answer 23

Vanaf de late middeleeuwen: Door overexploitatie woeste gronden (heide) (inversie landschap)
1890-1930: vastlegging door ontginning, bosbouw & landbouw

Question 24

Wat zijn de huidige waarden van het stuifzandlandschap?

Answer 24

Cultuurhistorisch (schapen) en recreatie

Question 25

Noem drie natuurwaarden van de stuifzanden

Answer 25

1. soortenarm, maar wel karakteristiek voor dit successiestadium 2. Veel rode lijst soorten (nachtzwaluw, zandhagedis, blauwvleugelsprinkhaan) 3. grote oppervlakten met gradiënten

Question 26

Wat is de gewenste Vegetatie-ontwikkeling voor stuifzanden?

Answer 26

5-15 jaar: Kaal zand buntgras in lage bedekking 20-50 jaar: Buntgras algen ruig haarmos mozaïeken van mossen, buntgras, korstmossen, ruig & fijn schapengras Grazige vegetatie met 50% zandstruisgras 30-100 jaar: Korstmossen (bv. rendiermossen) stuifzandheide (struik- en kraaiheide, grazige korstmosvegetaties) bos

Question 27

Wat is de NIET gewenste Vegetatie-ontwikkeling voor stuifzanden?

Answer 27

Gewenst: buntgras - ruig haarmos - korstmossen Niet gewenst: Grijs kronkelsteeltje - pijpestrootje - bochtige smele

Question 28

Wat zijn 3 Algemene doelstellingen stuifzandbeheer?

Answer 28

- uitbreiding oppervlakte - toelaten dynamiek -> wind - ruimte voor successie; veel oppervlak beginstadia

Question 29

Waar bevind zich transportzand?

Answer 29

Hoofd- windrichting --> afname windsnelheid Transportzand Losmaken en transport / Afzet van zand

Question 30

Hoe herstel dynamiek (grootschalige maatregelen onder het procesbeheer) (5 stappen/aandachtspunten)?

Answer 30

1. kap bos 2. plag laagten tot op gele zand (dus dieper dan bij heide plaggen) 3. voorkom menging organische stof 4. plag geen duinen 5. spaar relictpopulaties

Question 31

Regulier bestaat uit het fixeren van de pioniersstadia van de successie. Noem 6 opties/randvoorwaarden:

Answer 31

1. periodiek opentrekken met eg e/o frees 2. evt. stuifzandreiniger (verwijderen organisch materiaal) 3. Bij dichtgroei met grijs kronkelsteeltje -> plaggen 4. Opslag verwijderen (grove den, am. vogelkers, berk) 5. Soms voldoet wilddruk, soms helpt (druk)begrazing met schapen 6. zonering van (intensieve) recreatie (beetje recreatie is goed)

Question 32

Welke 2 doelen hebben heideakkers (‘akker op arme grond’)

Answer 32

1. gradiënt in bodemvruchtbaarheid 2. biodiversiteit in flora (en insecten) : bijzondere akkerplanten

Question 33

Wat is de methodiek van heideakkerbeheer?

Answer 33

- drieslagstelsel; periodieke braaklegging - wisselende akkerlocaties

Question 34

Welke twee aspecten zijn nog meer typerend voor heide akkerbeheer?

Answer 34

Ruige stalmest & oude gewassen