Lykilorð

Question 1

Hvað er hlutverk IL-1?

Answer 1

Bólga, hiti

IL-1 er boðefni sem er myndað af makrófögum.

Question 2

Hvað er hlutverk IL-2?

Answer 2

Fjölgun T og B frumna

IL-2 er boðefni sem er myndað af T frumum.

Question 3

Hvað er hlutverk IL-4?

Answer 3

IgE framleiðsla, sníkjudýravörn

IL-4 er boðefni sem er myndað af Th2 frumum.

Question 4

Hvað er hlutverk IL-5?

Answer 4

Eosinófílar virkni

IL-5 er boðefni sem er myndað af Th2 frumum.

Question 5

Hvað er hlutverk IL-6?

Answer 5

Bráðafasaprótein, hiti

IL-6 er boðefni sem er myndað af DC og makrófögum.

Question 6

Hvað er hlutverk IL-8 (CXCL8)?

Answer 6

Dregur að neutrófíla (kemotaxis)

IL-8 er boðefni sem er myndað af makrófögum.

Question 7

Hvað er hlutverk IL-10?

Answer 7

Bælir ónæmissvar

IL-10 er boðefni sem er myndað af Treg frumum.

Question 8

Hvað er hlutverk IL-12?

Answer 8

Virkjar NK og Th1 frumur

IL-12 er boðefni sem er myndað af DC og makrófögum.

Question 9

Hvað er hlutverk IL-17?

Answer 9

Örvar neutrófíla (bakteríur, sveppir)

IL-17 er boðefni sem er myndað af Th17 frumum.

Question 10

Hvað er MHC I?

Answer 10

Sameind sem sýnir peptíð úr innanfrumusýklum og bindur CD8+ T frumur

MHC I er til staðar á öllum frumum með kjarna.

Question 11

Hvað er MHC II?

Answer 11

Sameind sem sýnir peptíð úr utanfrumusýklum og bindur CD4+ T frumur

MHC II er til staðar á APC eins og angafrumum, B frumum og makrófögum.

Question 12

Hvað er hlutverk CD4?

Answer 12

Binst MHC-II

CD4 er markari á T hjálparfrumum.

Question 13

Hvað er hlutverk CD8?

Answer 13

Binst MHC-I

CD8 er markari á T drápsfrumum.

Question 14

Hvað er hlutverk CD28?

Answer 14

Hjálparviðtaki – fær boð 2 frá APC

CD28 er markari á T frumum.

Question 15

Hvað er hlutverk CD40L?

Answer 15

Binst CD40 á B frumu – class switching

CD40L er á T frumu.

Question 16

Hvað er hlutverk TLR (Toll-like receptors)?

Answer 16

Skynja örverur – ræsir angafrumur

TLR eru viðtakar sem leika mikilvægt hlutverk í ónæmissvarinu.

Question 17

Hvað er hlutverk BCR (B-frumuviðtaki)?

Answer 17

Þekkir vaka beint (3D byggingu)

BCR er mikilvægt fyrir B frumu virkni.

Question 18

Hvað er hlutverk TCR (T-frumuviðtaki)?

Answer 18

Þekkir peptíð í MHC sameind

TCR er mikilvægt fyrir T frumu virkni.

Question 19

Hvað er hlutverk FcR (Fc-viðtakar)?

Answer 19

Binda mótefna-hala (t.d. á átfrumum)

FcR eru mikilvægar fyrir mótefnasvar.

Question 20

Hvað er hlutverk C3b?

Answer 20

Komplement – áthúðun og virkjun

C3b er þáttur í komplementkerfinu.

Question 21

Hvað er hlutverk C5a?

Answer 21

Komplement – dregur að bólgufrumur

C5a er þáttur í komplementkerfinu.

Question 22

Hvað er lykilhlutverk angafrumu (DC)?

Answer 22

Sýnir vaka, ræsir T frumur

Angafrumur eru mikilvægar APC í ónæmissvari.

Question 23

Hvað er lykilhlutverk makrófaga?

Answer 23

Gleyptarfruma, sýnir vaka, losar IL-1, TNF

Makrófagar eru mikilvægir í ónæmissvari.

Question 24

Hvað er lykilhlutverk B frumu?

Answer 24

Framleiðir mótefni, sýnir vaka, myndar minni

B frumur eru mikilvægar fyrir humoral ónæmi.

Question 25

Hvað er lykilhlutverk T hjálparfrumu (CD4+)?

Answer 25

Hjálpar öðrum frumum (Th1, Th2, Th17) ## Footnote T hjálparfrumur eru mikilvægar fyrir að virkja aðrar ónæmisfrumur.

Question 26

Hvað er lykilhlutverk T drápsfrumu (CD8+)?

Answer 26

Drepur sýktar frumur (via MHC I) ## Footnote T drápsfrumur eru mikilvægar í að eyða sýktum frumum.

Question 27

Hvað er lykilhlutverk NK frumu?

Answer 27

Drepur frumur án MHC-I (ósértækt) ## Footnote NK frumur eru mikilvægar fyrir ósértækt ónæmi.

Question 28

Hvað er lykilhlutverk neutrófíla?

Answer 28

Fyrstur á vettvang, étur og drepur sýkla ## Footnote Neutrófílar eru mikilvægar frumur í bráðu ónæmissvari.

Question 29

Hvað er lykilhlutverk plasmafrumu?

Answer 29

B fruma sem seytir mótefnum ## Footnote Plasmafrumur eru afleiður B frumna sem sérhæfast í mótefnaframleiðslu.

Question 30

Hvað er lykilhlutverk T stýrifruma (Treg)?

Answer 30

Bælir ónæmissvar með IL-10, TGF-β ## Footnote Treg frumur eru mikilvægar fyrir sjálfsþol í ónæmissvarinu.

Question 31

Hvað er skilgreining á apoptosis?

Answer 31

Stýrður frumudauði, engin bólga ## Footnote Apoptosis er nauðsynlegt ferli til að viðhalda heilsu vefja.

Question 32

Hvað er skilgreining á necrosis?

Answer 32

Óeðlilegur dauði → bólga ## Footnote Necrosis getur valdið bólgu og skaða í umhverfisvef.

Question 33

Hvað er sjálfsþol (tolerance)?

Answer 33

Frumur ráðast ekki á eigin vefi ## Footnote Sjálfsþol er mikilvægt til að koma í veg fyrir sjálfsónæmi.

Question 34

Hvað er class switching?

Answer 34

B fruma skiptir úr IgM í t.d. IgG (með hjálp T frumu) ## Footnote Class switching er mikilvægt fyrir mótefnasvar.

Question 35

Hvað er sækniþroskun?

Answer 35

B frumur verða betri að bindast vaka ## Footnote Sækniþroskun eykur virkni mótefna.

Question 36

Hvað er komplementkerfi?

Answer 36

Prótínkerfi sem virkjar ónæmi (C3b, C5a o.fl.) ## Footnote Komplementkerfið er mikilvægt fyrir að styrkja ónæmissvar.

Question 37

Hvað er ofnæmi?

Answer 37

Óeðlilegt, sterkt ónæmissvar við skaðlausum vökum ## Footnote Ofnæmi er oftast tengt við mótefnaframleiðslu gegn skaðlausum efnum.

Question 38

Hvað er fyrsta mótefnið sem B fruma framleiðir?

Answer 38

IgM ## Footnote IgM er stórt mótefni (pentamer) sem virkar aðallega í blóðrás og eitlum.

Question 39

Hver eru helstu hlutverk IgM?

Answer 39

Virkjar komplementkerfi, hlutleysir, örvar átfrumur ## Footnote IgM er mikilvægt í fyrstu ónæmissvörun.

Question 40

Hvar finnst IgM?

Answer 40

Blóðrás, eitlar – ekki í vefjum ## Footnote IgM er ekki að finna í vefjum, aðeins í blóði og eitlum.

Question 41

Hvað er algengasta mótefnið í sermi?

Answer 41

IgG ## Footnote IgG lítur út eins og 'standard mótefni' og er mikilvægt í ónæmissvörun.

Question 42

Hver eru helstu hlutverk IgG?

Answer 42

Hlutleysir, virkjar komplement, fer yfir fylgju ## Footnote IgG er mikilvægur fyrir vörn fósturs gegn sýkingum.

Question 43

Hvar finnst IgG?

Answer 43

Blóð og vefir ## Footnote IgG er að finna í blóði og í öllum vefjum líkamans.

Question 44

Hvað er IgA?

Answer 44

Dimer með sérstakt 'secretory component' ## Footnote IgA er mikilvægt fyrir vörn á slímhúðum.

Question 45

Hver eru helstu hlutverk IgA?

Answer 45

Vernd á slímhúðum, hlutleysir sýkla í meltingarvegi, öndunarfærum o.fl. ## Footnote IgA er mikilvægt fyrir ónæmisvörn í meltingarvegi og öndunarfærum.

Question 46

Hvar finnst IgA?

Answer 46

Slímhúð, mjólk, tár, munnvatn ## Footnote IgA er að finna í líkamsvökvum eins og mjólk og munnvatni.

Question 47

Hvað tengist FcεR á mastfrumum og basófílum?

Answer 47

IgE ## Footnote IgE er mikilvægt í ofnæmissvörun og viðbrögðum gegn sníkjudýrum.

Question 48

Hver eru helstu hlutverk IgE?

Answer 48

Ofnæmi (t.d. astmi, frjókornaofnæmi) og sníkjudýrasvar ## Footnote IgE er tengt ofnæmissvörun og er virkt í vefjum.

Question 49

Hvar finnst IgE?

Answer 49

Í vefjum bundið við mastfrumur ## Footnote IgE er ekki í blóðinu heldur bundið við frumur í vefjum.

Question 50

Hvað er óljóst hlutverk í ónæmissvörun?

Answer 50

IgD ## Footnote IgD er yfirleitt bara á yfirborði óreyndra B frumna.

Question 51

Hver eru helstu hlutverk IgD?

Answer 51

Í þroskun B frumna ## Footnote IgD er mikilvægt fyrir þroskun B frumna, en ekki mikið í sermi.

Question 52

Hvað kemur fyrst í ónæmissvörun?

Answer 52

IgM ## Footnote IgM er fyrsta mótefnið sem B fruma framleiðir.

Question 53

Hvert mótefni fer yfir fylgju?

Answer 53

IgG ## Footnote IgG er mikilvægt fyrir vörn fósturs.

Question 54

Hvaða mótefni verndar í slímhúðum?

Answer 54

IgA ## Footnote IgA er mikilvægt fyrir vörn gegn sýkingum í slímhúðum.

Question 55

Hvaða mótefni veldur ofnæmissvörun?

Answer 55

IgE ## Footnote IgE er tengt ofnæmissvörun og sníkjudýrasvörun.

Question 56

Hvaða mótefni er bara í B frumum?

Answer 56

IgD ## Footnote IgD er ekki í blóði, aðeins á yfirborði óreyndra B frumna.