MR4 Flashcards
(86 cards)
1
Q
Dekontaminacja - Prowokowanie wymiotów
Przeciwwskazania:
A
- zatrucie substancjami ŻRĄCYMI (np. środki do udrażniania rur),
- zatrucie WĘGLOWODORAMI (np. pochodne ropy naftowej, płyny do zapalniczek, pasty do mebli, lakiery),
- zatrucie DETERGENTAMI.
- brak zgody pacjenta,
- zaburzenia świadomości,
- drgawki,
2
Q
Płukanie żołądka
- Przeciwwskazania:
A
- ryzyko krwawienia / aktywne KRWAWIENIE z przewodu pokarmowego,
- wypicie STĘŻONYCH KWASÓW I ZASAD,
- spożycie DETERGENTÓW,
- spożycie WĘGLOWODORÓW.
3
Q
Płukanie żołądka
Powikłania:
A
- ASPIRACJA treści pokarmowej,
- MECHANICZNE USZKODZENIE przewodu pokarmowego,
- SKURCZ GŁOŚNI,
- zaburzenia rytmu serca,
- zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej.
4
Q
węgiel aktywowany
A
- jednorazowa dawka wynosi zwykle 0,5-1,0 g/kg w postaci zawiesiny wodnej,
-największa skuteczność w terminie < 1 h od spożycia trucizny.
5
Q
Przykłady substancji adsorbowanych na węglu aktywowanym:
A
- β-blokery,
- Ca-blokery,
- opioidy,
- salicylany,
- paracetamol,
- barbiturany,
- glikozydy nasercowe,
- teofilina,
- karbamazepina
6
Q
Przykłady substancji słabo adsorbowanych / nieadsorbowanych na węglu aktywowanym:
A
- ALKOHOLE (etanol, metanol, glikol etylenowy),
- METALE (żelazo, ołów, lit),
- CYJANKI.
7
Q
Węgiel aktywowany
Przeciwwskazania:
A
- brak zgody pacjenta,
- zaburzenia świadomości,
- zatrucie substancją słabo adsorbowaną / nieadsorbowaną na węglu,
- spożycie substancji ŻRĄCYCH,
- doustne podawanie ODTRUTEK,
- NIEDROŻNOŚĆ przewodu pokarmowego,
- KRWAWIENIE z przewodu pokarmowego.
8
Q
Płukanie całego jelita
Wskazania:
A
PŁUCZEMY GLIKOLEM POLIETYLENOWYM
- SOLE ŻELAZA,
- tabletki o POWOLNYM UWALNIANIU,
- body packing.
9
Q
Alkalizacja moczu
Przebieg:
A
- podawanie 8,4% NaHCO3 do uzyskania pH moczu 7,5–8,5.
10
Q
Alkalizacja moczu
Wskazania:
A
- zatrucie SALICYLANAMI,
- zatrucie LITEM,
- zatrucie FENOBARBITALEM.
11
Q
Odtrutka paracetamol
A
N-acetylocysteina
12
Q
A
13
Q
Odtrutka zw. fosfoorganiczne
A
pralidoksym- głównie
atropina - chociaż ona antagonizuje receptory muskarynowe ale też pomaga
14
Q
Odtrutka cyjanki
A
hydroksykobalamina
15
Q
Etanol jest odtrutką dla zatrucia
A
Metanolem i glikolem etylenowym Odtrutka
16
Q
Odtrutka dla opioidów
A
Nalokson
w dawce 0,01-0,1 mg/kg mc., podawany dożylnie, domięśniowo lub dotchawiczo, do 4 mg na dawkę
W zatruciu opioidami u dorosłych podajemy 0,2-0,4 mg dożylnie i w razie potrzeby powtarzamy podanie co 2-3 minuty.
Zwykle jednorazowo 0,4–2 mg i.v., w razie konieczności powtarzać co 2–3 min
17
Q
W przypadku zatrucia grzybami, płukanie żołądka powinno być wykonane:
A
niezależnie od czasu spożycia
(badanie mykologiczne potrzebujemy)
18
Q
Pocenie się jest wywołane:
A
układem przywspółczulnym ale jest zależne od acetylocholiny - więc będzie występować w toksydromach:
- cholinergicznym
- adrenergicznym
19
Q
Aktywność przywspółczulna:
A
bradykardia,
skurcz oskrzeli
wzmożona perystaltyka
zwężenie źrenic
20
Q
AKtywność współczulna:
A
Tachykardia
hipertensja
Rozszerzenie źrenic
Zaparcia
Rozkurcz oskrzeli
21
Q
Działanie ACETYLOCHOLINY:
A
- POCENIE (układ współczulny),
- ZWĘŻENIE źrenicy,
- AKOMODACJA, przystosowanie oka do bliży,
- SKURCZ włókien mięśniowych (ACh jest neuroprzekaźnikiem w płytce motorycznej).
22
Q
Zespół cholinergiczny - Przyczyny
A
- Związki FOSFOROORGANICZNE:
- INSEKTYCYDY =
- bojowe środki trujące, np. sarin - MUCHOMOR CZERWONY:
- zawiera MUSKARYNĘ - agonistę receptorów muskarynowych,
23
Q
zatrucie grzybami
A
Zatrucie muchomorem SROMOTNIKOWYM powoduje NIEWYDOLNOŚĆ WĄTROBY
przez zawartą w nim AMANITYNĘ.
Zatrucie muchomorem CZERWONYM powoduje ZESPÓŁ CHOLINERGICZNY
przez zawartą w nim MUSKARYNĘ.
24
Q
Zespół cholinergiczny - Objawy
A
- Zaburzenia świadomości, śpiączka.
- Pobudzenie, ostra psychoza.
- SPOCONA skóra.
- ŚLINOTOK.
- ZWĘŻONE źrenice, ŁZAWIENIE OCZU.
- BRADYKARDIA.
- Nadmierna produkcja wydzieliny, skurcz oskrzeli
→ osłuchowo ŚWISTY i FURCZENIA. - WYMIOTY, BIEGUNKA, kurczowe BÓLE BRZUCHA.
- NIETRZYMANIE moczu.
- DRŻENIA PĘCZKOWE.
25
Zespół cholinergiczny
DUMBBLES
26
W przypadku zatruć związkami fosforoorganicznymi do objawów dodatkowych należą:
- woń CZOSNKU z ust,
- NIEBIESKIE wymiociny (po zatruciu drogą pokarmową).
27
Toksydromy - Zespół antycholinergiczny - Przyczyny
1. Rośliny:
- POKRZYK WILCZA JAGODA,
- BIELUŃ DZIĘDZIERZAWA,
- LULEK CZARNY.
28
Toksydromy - Zespół antycholinergiczny - Przyczyny- leki
29
Zespół antycholinergiczny - Objawy
1. Zaburzenia świadomości, śpiączka.
2. Pobudzenie, OSTRA PSYCHOZA.
3. SUCHA skóra, CZERWONY DERMOGRAFIZM.
4. HIPERTERMIA.
5. SUCHOŚĆ w jamie ustnej.
6. ROZSZERZONE, NIEREAKTYWNE źrenice.
7. NIEOSTRE widzenie.
8. TACHYKARDIA.
9. WYSOKIE ciśnienie krwi.
10. ZAPARCIE.
11. ZATRZYMANIE moczu.
30
Zespół antycholinergiczny - Objawy mnemotechniczne
31
Zespół antycholinergiczny - Postępowanie
1. Dekontaminacja i przyspieszona eliminacja, jeśli są wskazania:
- należy rozważyć płukanie żołądka MIMO UPŁYWU > 1 h!
2. Odtrutki:
- FIZOSTYGMINA - inhibitor acetylocholinesterazy.
3. Leczenie objawowe.
32
Zespół sympatykomimetyczny - Przyczyny
1. Używki:
- KOKAINA,
- AMFETAMINA.
2. Leki sympatykomimetyczne:
- efedryna,
- TLPD,
- salbutamol.
33
- Zespół sympatykomimetyczny - Objawy
1. Świadomość zachowana.
2. POBUDZENIE, agresja, słowotok.
3. SPOCONA skóra.
4. HIPERTERMIA.
5. SZEROKIE źrenice.
6. TACHYKARDIA.
7. WYSOKIE ciśnienie krwi.
8. DŁAWICA PIERSIOWA.
33
SYMPATYKOMIMETYCZY i ANTYCHOLINERGICZNY
W różnicowaniu zwróć uwagę na skórę, która jest:
- SUCHA w zespole ANTYCHOLINERGICZNYM,
- WILGOTNA w zespole SYMPATYKOMIMETYCZNYM.
34
Zespół sympatykomimetyczny - Postępowanie
1. Dekontaminacja i przyspieszona eliminacja, jeśli są wskazania.
2. BRAK ODTRUTEK.
3. Leczenie objawowe.
35
Zespół uspokajająco-nasenny - Przyczyny
1. BARBITURANY:
- obecnie niestosowane jako leki uspokajające i nasenne,
- fenobarbital (padaczka).
2. BENZODIAZEPINY.
3. „ZETKI”:
- zolpidem, zopiklon, zaleplon.
36
Objawy toksydromu uspokajająco-nasennego
wynikają z
DEPRESJI OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO.
1. Zaburzenia świadomości.
2. SENNOŚĆ.
3. HIPOtermia.
4. Pęcherze skórne.
5. Średnio szerokie / WĄSKIE źrenice.
6. ATAKSJA.
7. NIESPÓJNA MOWA.
8. BRADYkardia.
9. HIPOtensja.
10. BRADYpnoë, niewydolność oddechowa.
11. Perystaltyka zwolniona.
12. Zatrzymanie moczu.
37
Zespół opioidowo-narkotyczny - Przyczyny
1. Używki:
- HEROINA.
2. Leki:
- MORFINA,
- DEKSTROMETORFAN (Acodin).
38
Zespół opioidowo-narkotyczny - Objawy
1. Zaburzenia świadomości, śpiączka.
2. EUFORIA/SEDACJA.
3. ŚWIĄD skóry.
4. SZPILKOWATE źrenice.
5. BRADYkardia.
6. HIPOtensja.
7. NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA.
8. Perystaltyka zwolniona.
9. WYMIOTY.
10. Zatrzymanie moczu.
39
Zespół uspokajająco-nasenny - Postępowanie
1. Dekontaminacja i przyspieszona eliminacja, jeśli są wskazania:
- ALKALIZACJA moczu w zatruciu FENOBARBITALEM.
2. Odtrutki:
- FLUMAZENIL w zatruciu BENZODIAZEPINAMI i "ZETKAMI".
3. Leczenie objawowe.
40
Zatrucia
Paracetamol - Informacje ogólne
Inaczej: Acetaminofen
Maksymalna dawka dobowa: 4 g.
Dawka toksyczna: > 150 mg/kg mc.
41
Faza 1 zatrucia paracetamolem:
42
Faza 2 zatrucia paracetamolem:
43
Faza 4 zatrucia paracetamolem:
44
Zatrucia
Paracetamol - Postępowanie
1. Dekontaminacja i przyspieszona eliminacja, jeśli są wskazania.
2. Odtrutka: N-ACETYLOCYSTEINA (NAC).
3. Leczenie objawowe.
4. PRZESZCZEPIENIE wątroby:
- kwalifikacja na podstawie kryteriów King's College.
44
Faza 3 zatrucia paracetamolem:
45
Kryteria King’s College – przeszczepienie wątroby
46
- N-acetylocysteina
Schemat leczenia w zatruciu paracetamolem:
I dawka – 150 mg/kg mc. w ciągu 60 min.
II dawka – 50 mg/kg mc. w ciągu 4 h.
III dawka – 100 mg/kg mc. w ciągu 16 h.
Łączna dawka N-acetylocysteiny w ostrym zatruciu: 300 mg/kg mc.
46
Salicylany - Informacje ogólne
3. Dawka toksyczna: 100–200 mg/kg mc.
4. Dawka śmiertelna: 10–30 g.
46
N-acetylocysteina wykorzystywana jest również:
w prewencji NEFROPATII POKONTRASTOWEJ oraz jako MUKOLITYK.
47
Salicylany - Objawy
1. Majaczenie, halucynacje, pobudzenie.
2. SZUMY USZNE, przejściowa UTRATA SŁUCHU.
3. HIPERWENTYLACJA.
4. Tachykardia.
5. Hipotensja.
6. OBRZĘK PŁUC.
7. Nudności, wymioty.
8. Biegunka.
48
Zatrucia
Leki - Salicylany - Wyniki laboratoryjne
1. ZASADOWICA ODDECHOWA.
2. KWASICA METABOLICZNA.
3. Podwyższona wartość LUKI OSMOLALNEJ.
4. Podwyższona wartość LUKI ANIONOWEJ.
5. KOAGULOPATIA.
49
Działanie pobudzenia rec. beta2
49
Działanie pobudzenia rec. beta1
50
Objawy zatrucia B-blokerami
1. Senność, śpiączka, majaczenie.
2. Ból głowy, zawroty głowy.
3. DRGAWKI.
4. OZIĘBIENIE KOŃCZYN.
5. BRADYKARDIA.
6. HIPOTENSJA.
7. ŚWISTY (zwłaszcza u astmatyków).
8. DEPRESJA ODDECHOWA.
9. Nudności, wymioty.
51
Zatrucia
Leki - β-blokery - Wyniki badań diagnostycznych
1. KWASICA METABOLICZNA.
2. HIPOGLIKEMIA.
3. BLOKI przewodzenia, ASYSTOLIA w EKG.
52
Leki - β-blokery - Postępowanie
1. Leczenie wstępne:
- ATROPINA,
- płynoterapia.
2. Dekontaminacja i przyspieszona eliminacja, jeśli są wskazania.
3. Odtrutka: GLUKAGON.
4. INSULINA z GLUKOZĄ w dużych dawkach.
5. AMINY KATECHOLOWE.
6. EMULSJE LIPIDOWE.
7. Sole WAPNIA.
8. INHIBITORY FOSFODIESTERAZY (milrynon).
53
Leki - Benzodiazepiny - Objawy
1. SENNOŚĆ.
2. SPOWOLNIENIE.
3. NIEWYRAŹNA MOWA.
4. Niepewny chód, zaburzenia równowagi.
5. NIEPAMIĘĆ NASTĘPCZA.
flunitrazepamu– tzw. pigułki gwałtu.
6. WĄSKIE ŹRENICE.
7. BRADYkardia.
8. HIPOtensja.
9. BRADYpnoë.
54
Leki - Benzodiazepiny - Postępowanie
1. Dekontaminacja i przyspieszona eliminacja, jeśli są wskazania.
2. Odtrutka: FLUMAZENIL.
3. Leczenie objawowe.
55
Stosowane stężenia soli litu:
- 0,5–0,8 mmol/l w PROFILAKTYCE zaburzeń afektywnych,
- 0,6–1,2 mmol/l w LECZENIU OSTREJ MANII.
56
Objawy zatrucia litem
0,6-1,4 mol/l
57
Objawy zatrucia litem
1,4-3,5 mmol/l
58
Objawy zatrucia litem
>3,5 mol/l
59
Lit - Postępowanie
1. Dekontaminacja i przyspieszona eliminacja, jeśli są wskazania:
- FORSOWANA DIUREZA z ALKALIZACJĄ moczu,
- WĘGIEL AKTYWOWANY NIE WIĄŻE LITU!
2. Brak swoistej odtrutki.
3. Leczenie objawowe.
Diuretyki PĘTLOWE i TIAZYDOWE należą do leków zwiększających poziom litu w surowicy!
Stosuj NaCL z mannitolem
60
Magnez - Zastosowanie
1. RZUCAWKA i ciężki stan przedrzucawkowy.
2. Zaburzenia rytmu serca zagrażające życiu:
- TORSADE DE POINTES - lek z wyboru,
- zatrucie DIGOKSYNĄ.
3. ASTMA - niekiedy w ciężkim zaostrzeniu.
61
Zatrucia
Leki - Magnez - Objawy
1. SENNOŚĆ, śpiączka.
2. Spocona skóra.
3. Zaczerwienienie twarzy.
4. Bradykardia.
5. Hipotensja.
6. DEPRESJA ODDECHOWA.
7. Zaburzenia czynności nerek, OLIGURIA.
8. OSŁABIENIE ODRUCHÓW, niedowłady.
9. Osłabienie mięśni.
62
Etanol - Informacje ogólne
1. NAJCZĘSTSZE zatrucie.
2. Dawka śmiertelna: 5–8 g/kg mc.
3. Stężenie maksymalne: 1–3 h po spożyciu.
63
Przed każdym kolejnym podaniem MAGNEZU należy skontrolować:
- ODRUCH KOLANOWY,
- CZĘSTOŚĆ ODDECHÓW,
- DIUREZĘ.
64
kwasica metaboliczna z wysoką luką osmolalną i anionową
jest charakterystyczna dla
zatrucia metanolem i glikolem etylenowym.
64
Zatrucia
Alkohole - Etanol - Objawy
65
Metanol - Informacje ogólne
4. Dawka śmiertelna: 30–250 ml.
5. Objawy zatrucia występują po OKRESIE UTAJENIA (ok. 6–24 h od spożycia).
6. Początkowo objawy kliniczne zatrucia metanolem przypominają zatrucie etanolem.
66
Zatrucia
Alkohole - Metanol - Objawy
TOKSYCZNY JEST KWAS MRÓWKOWY
1. Zaburzenia świadomości, śpiączka.
2. ZABURZENIA WIDZENIA, ŚLEPOTA.
3. Ból głowy, drgawki.
4. Tachykardia.
5. Niskie ciśnienie krwi.
6. ODDECH KUSSMAULA, niewydolność oddechowa.
7. NUDNOŚCI, WYMIOTY.
8. BÓLE BRZUCHA.
67
Zatrucia
Alkohole - Metanol - Wyniki laboratoryjne
1. GŁĘBOKA KWASICA METABOLICZNA.
2. Podwyższona wartość LUKI OSMOTYCZNEJ.
3. Podwyższona wartość LUKI ANIONOWEJ.
68
Alkohole - Metanol - Postępowanie
1. Nie zaleca się stosowania dekontaminacji.
2. Odtrutki:
- ETANOL,
- FOMEPIZOL.
3. KWAS FOLIOWY.
4. Eliminacja: HEMODIALIZA (przy ciężkim zatruciu i wysokim stężeniu metanolu we krwi).
69
Glikol etylenowy - Informacje ogólne
Za działanie toksyczne odpowiadają METABOLITY:
- głównie KWAS GLIKOLOWY, GLIOKSALOWY i SZCZAWIOWY.
Objawy zatrucia występują po OKRESIE UTAJENIA!
70
Glikol etylenowy - Objawy
1. Zaburzenia świadomości, śpiączka.
2. Drgawki.
3. Tachykardia.
4. Niskie ciśnienie krwi.
5. ODDECH KUSSMAULA, niewydolność oddechowa.
6. OSTRE USZKODZENIE NEREK - SKĄPOMOCZ, BEZMOCZ.
7. SKURCZE mięśniowe, TĘŻYCZKA.
8. FLUORESCENCJA moczu, wymiocin i śluzówek w badaniu z użyciem lampy UV.
71
Glikol etylenowy - Wyniki laboratoryjne
1. GŁĘBOKA KWASICA METABOLICZNA.
2. Podwyższona wartość LUKI OSMOTYCZNEJ.
3. Podwyższona wartość LUKI ANIONOWEJ.
4. Kryształy SZCZAWIANU WAPNIA w moczu.
5. Hipokalcemia.
72
Zatrucia
Alkohole - Glikol etylenowy - Postępowanie
1. Nie zaleca się stosowania dekontaminacji.
2. Odtrutki:
- ETANOL,
- FOMEPIZOL.
3. TIAMINA i PIRYDOKSYNA.
4. Eliminacja: HEMODIALIZA (przy ciężkim zatruciu i wysokim stężeniu glikolu we krwi).
73
Kwasica metaboliczna w przebiegu zatruć alkoholami jest wskazaniem do
podania wodorowęglanów.
Aby obliczyć ich dawkę, stosuje się wzór:
Dawka 8,4% roztworu NaHCO3 (mmol) = NIEDOBÓR ZASAD (mmol) x MASA CIAŁA x 0,3
74
% Karboksyhemoglobiny a objawy - ekspozycja środowiskowa
75
% Karboksyhemoglobiny a objawy - zatrucie
76
Zatrucia
Gazy - CO - Objawy
1. Objawy zatrucia są NIESPECYFICZNE.
2. Najczęstszym objawem jest BÓL GŁOWY.
3. Najbardziej narażone na uszkodzenie narządy to SERCE i MÓZG.
Plamy opadowe u ofiar zatrucia czadem mają kolor INTENSYWNIE CZERWONY lub MALINOWY przez żywoczerwone zabarwienie karboksyhemoglobiny.
Pulsoksymetr nie odróżnia karboksyhemoglobiny od oksyhemoglobiny,
więc PRAWIDŁOWA SATURACJA KRWI NIE WYKLUCZA ZATRUCIA TLENKIEM WĘGLA!
77
Zatrucia
Gazy - CO - Tlenoterapia
1. Tlenoterapia skraca okres półtrwania karboksyhemoglobiny, który wynosi:
- 4,5 h podczas oddychania powietrzem BEZ wzbogacenia w tlen,
- 1,5 h podczas oddychania 100% tlenem NORMObarycznym,
- ok. 20 minut podczas oddychania 100% tlenem HIPERbarycznym.
78
Tlenoterapia HIPERbaryczna (HBO):
- NIE JEST LECZENIEM OBLIGATORYJNYM!,
- stosowana w wybranych przypadkach,
- 2,5–3,0 atmosfery przez 90 minut,
- „ZŁOTA GODZINA” dla zastosowania HBO w ciężkim zatruciu CO trwa 6 godzin.
Zatrucia
Gazy - CO - Tlenoterapia
79
Cyjanki - Objawy
5. Zapach MIGDAŁÓW w wydychanym powietrzu.
6. JASNOCZERWONE zabarwienie skóry.
7. ZABURZENIA ODDYCHANIA (obrzęk płuc, bezdech).
80
Cyjanki - Postępowanie
1. TLENOTERAPIA:
- 100% tlen normobaryczny,
2. Odtrutki:
- HYDROKSYKOBALAMINA,
- zestaw AZOTYN–TIOSIARCZAN.
