NARKOTİK ANALJEZİKLER Flashcards
NOSİSEPTİF AĞRI
Doku zedelenmesine bağlı olarak oluşan ağrı.
Ağrı reseptörlerinin uyarılması ile endojen
bileşikler ve ağrı faktörleri açığa çıkar.
Doku hasarında rol oynayan ve ağrı reseptörlerini duyarlı hale getiren ağrı mediyatörleri: Histamin, Asetilkolin, Kinin, Serotonin, Bradikinin, lökotrienler ve Prostaglandinler
Sinir dokudan P maddesi, Plazmadan Kinin salgılanır.
Akut Ağrı: Nosiseptif nitelikte
Kronik Ağrı
Nosiseptif nitelikte (kanser ağrısı, romatizmal ağrılar)
Deaferantasyon ağrısı: Nörojenik, Somatosensoriyel uyarıların santral sinir sistemine ulaşmasının kesilmesi ile
Psikojenik ağrı: Ağrı subjektif bir duygu olup, bireysel farklılıklar, yaşanılan çevre ve koşullara göre farklılık gösterebilir
Ağrının değişik ilaç grupları ile tedavisi
Narkotik Olmayan Analjezikler → Prostaglandin Sentez İnhibisyonu (Ağrı reseptörlerinin sensitizasyonunu önlemek)
Lokal Anestezikler → Ağrı reseptörlerinde sinyal oluşumunu önleyerek
Narkotik analjezikler → Merkezi sinir sistemi üzerinden
Genel Anestezikler → Merkezi sinir sistemi üzerinden
Psikoaktif İlaçlar (Trankilizanlar, Nöroleptikler, Antidepresanlar) → Ağrı algılanmasını değiştirmek
Narkotik analejezikler (opoidler)
Bu gruptaki ilaçlar, güçlü analjezik etki ile birlikte santral sinir sistemi üzerinde oldukça yaygın depresif etki yaparlar.
Mutad olarak hepsinde az veya çok, ilaç
bağımlılığı yapma potansiyeli mevcuttur.
İlaç uygulanırken süreye bağlı olarak tolerans gelişimi oluşur.
Küçük dozda Sedatif, Yüksek dozda Narkotik
etkileri vardır.
Narkotik analjeziklerin ANTİPİRETİK veya ANTİİNFLAMATUVAR etkileri yoktur.
Analjezik tesirleri tamamıyla santral sinir sistemi üzerindeki etkilerinin bir sonucudur ve periferik bir etkiye bağlı değildir.
Analjezik etkileri NSAii lerden daha fazladır.
Genellikle inf niteliği bulunmayan ve diğer tür aneljeziklere cevap vermeyen orta veya şiddetli ağrılı durumların tedavisinde kullanılır.
Opoid reseptörleri
Beyinde endojen morfin benzeri bileşikle saptanmıştır. Bunlara endorfinler denir. En önemlisi enkefalinlerdir.
Peptid yapısındadır ve nörotransmitter olarak
görev yaparlar. Opoid reseptörlerine bağlanırlar.
Enkefalin, presinaptik nöron sonlarındaki reseptöre bağlanarak presinaptik nöronun kısmen depolarizasyonunu engelleyerek nörotransmitter salınmasına ve ağrı duyusu oluşmasına engel olur.
- μ (mü) reseptörleri : Morfinin yüksek afinite ile bağlandığı reseptörler. Beyinde dopaminerjik sinir uçlarında bulunurlar. (analjezik- antidiyaretik- bağımlılık)
*К (kappa) reseptörleri: Beyin korteks nöronlaarında bulunurlar. Spinal analjezi, miyozis ve sedasyondan sorumludurlar.
σ (sigma) reseptörleri: Benzomorfan türevi opoitlerin psikomimetik etkilerine aracılık ederler.
ε (epsilon) reseptörleri: β-endorfine selektif reseptörlerdir.
б(delta) reseptörleri : Enkefalinlere selektif reseptörlerdir. К reseptörleri ile birlikte spinal analjezi oluştururlar.
Enkefalin ve Opioidlerin biyokimyası
Sinir ağrı mesajını aldığı zaman, bu mesajı cAMP üzerinden iletir.
CAMP nin analjezi esnasında azaldığı bilinmektedir. cAMP azaldığı zaman analjezi yaratan cGMP artmaktadır. Enkefalin ve opioidler adenilsiklaz
inhibitörüdür.
