Onderwerp 7: Bl.112 - 126 Flashcards

(103 cards)

1
Q

Hoe kan ‘n land se ekonomie voordeel trek uit ‘n gebalanseerde ontwikkeling van al drie sektore?

A

Dit verseker volhoubaarheid: primêre sektor verskaf grondstowwe, sekondêre sektor voeg waarde toe, en tersiêre sektor ondersteun beide deur dienste

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Waarom is vaardighede in elke sektor anders?

A

Elke sektor vereis unieke vaardighede: byv. fisieke arbeid in die primêre sektor vs. finansiële geletterdheid in die tersiêre sektor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat beteken die term ontgin in die konteks van die primêre sektor?

A

Dit verwys na die uitgrawe of verwydering van hulpbronne uit die aarde (bv. minerale, hout)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Gee ‘n voorbeeld van hoe die tersiêre sektor met die ander sektore interakteer

A

Banke (tersiêr) verskaf lenings aan landbouers (primêr) of fabrieke (sekondêr) om hul aktiwiteite te finansier

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hoe dra die primêre sektor by tot die sekondêre sektor?

A

Dit verskaf grondstowwe (bv. katoen, ertse) wat in die sekondêre sektor verwerk word tot finale produkte

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Waarom word die ekonomie in hierdie drie sektore verdeel?

A

Dit word gebaseer op hul stadium in die produksieproses: ontginning (primêr), verwerking (sekondêr), en verspreiding/dienste (tersiêr).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat is die verskil tussen die sekondêre en tersiêre sektor?

A

Die sekondêre sektor fokus op vervaardiging (bv. fabrieke), terwyl die tersiêre sektor dienste en handel insluit (bv. winkels, banke

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Noem twee voorbeelde van aktiwiteite in die primêre sektor.

A
  1. Boerdery.
  2. Vissery.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat is die drie sektore van die ekonomie en hoe word hulle verduidelik?

A

“1. Primêre sektor: Betrokke by die produksie van goedere direk uit die natuur (bv. landbou, mynbou).
2. Sekondêre sektor: Vervaardiging van goedere in fabrieke.
3. Tersiêre sektor: Lewering van dienste en verkoop van goedere (bv. bankwese, kleinhandel).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

definieer die primêre sektor

A

eerste of primêre stadium van die produksieproses waarin natuurlike hulpbronne uit die aarde gehaal word.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

definieer die sekondêre sektor

A

produksie van goedere deur grondstowwe van een vorm in ‘n snder te verander in ‘n fabriek of vervaardigingsproses.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

definieer die tersiêre sektor

A

betrokkenheid by die produksie van dienste en die verkoop van goedere en dienste in winkels

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

definieer die tersiêre sektor

A

betrokkenheid by die produksie van dienste en die verkoop van goedere en dienste in winkels

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Noem ‘n voorbeeld van hoe Suid-Afrika se primêre sektor by die wêreldekonomie aansluit

A

Suid-Afrika voer minerale en landbouprodukte uit as grondstowwe vir sekondêre sektor-ondernemings in ander lande.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hoe beïnvloed die primêre sektor die tersiêre sektor?

A

Hoe meer die primêre sektor groei, hoe meer dienste (bv. banke, vervoer) word benodig, wat die tersiêre sektor laat uitbrei

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wat is die rol van vervoerdienste in die primêre sektor?**

A

Hulle verseker dat ontginde hulpbronne (bv. minerale, landbouprodukte) na fabrieke of markte vervoer word, wat die skakel met die sekondêre en tersiêre sektore vergemaklik.”*

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Waarom kan toerisme groei as die primêre sektor ontwikkel?

A

Natuurlike hulpbronne (bv. woude, see) wat in die primêre sektor ontgin word, kan toeriste-aantreklikhede skep, wat deel is van die tersiêre sektor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hoe beïnvloed die beskikbaarheid van natuurlike hulpbronne die primêre sektor?

A

Lande met ryk reservas (bv. minerale, vrugbare grond) het ‘n sterker primêre sektor, wat lei tot groter ontwikkeling in mynbou en landbou

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wat word bedoel met ‘ekstraktiewe nywerhede’?**

A

Dit verwys na besighede in die primêre sektor wat hulpbronne soos metale, vis of gewasse direk uit die natuur verwyder (ontgin).”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Noem twee voorbeelde van hoe die tersiêre sektor die primêre sektor ondersteun

A

“1. Banke verskaf finansiële dienste vir mynbou- of landbou-ondernemings.
2. Vervoerdienste verseker dat grondstowwe na fabrieke of markte vervoer word

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hoe hang die primêre sektor met die sekondêre sektor saam

A

Die primêre sektor lewer grondstowwe (bv. ertse, landbouprodukte) wat in die sekondêre sektor verwerk word tot finale produkte

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Waarom is die primêre sektor belangrik vir ‘n land se ekonomie?*

A

Dit verskaf grondstowwe wat nodig is vir die sekondêre sektor (vervaardiging) en ondersteun die tersiêre sektor (dienste). Die ontwikkeling daarvan hang af van die beskikbaarheid van natuurlike hulpbronne soos minerale en vrugbare grond

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Wat is die primêre sektor en watter aktiwiteite sluit dit in

A

Die primêre sektor is die eerste stadium van produksie waar natuurlike hulpbronne uit die aarde ontgin word. Dit sluit in: mynbou, vissery, boerdery, bosbou en die ontginning van olie en gas

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Waarom is steenkool so belangrik vir Suid-Afrika?*

A

Suid-Afrika het die vyfde grootste steenkoolreserves ter wêreld (11% van globale reserves), wat energie en uitvoere verskaf

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Hoe kan die primêre sektor meer volhoubaar word?
1. Viskwotas te beheer. 2. Herversing van bome. 3. Braaklê en bemesting van grond. 4. Alternatiewe energiebronne te ontwikkel
26
Wat is die belangrikste vaardigheidsuitdaging in die landbousektor?*
Slegs 4% van werkers is geskoold; die meeste is ongeskoold, wat bestuurs- en tegniese vaardighede beperk.
27
Waarom is water 'n kritieke hulpbron vir die primêre sektor
Dit word gebruik vir landbou, mynbou en menslike oorlewing, maar besoedeling en skaarste bedreig volhoubaarheid
28
Hoe dra die visserybedryf by tot die Suid-Afrikaanse ekonomie
Met 'n kuslyn van 3 000 km en sewe hawens het Suid-Afrika 'n sterk kommersiële visserybedryf wat tot voedselsekuriteit en uitvoere bydra
29
Wat is die grootste uitdaging vir die primêre sektor in Suid-Afrika?
Die beperkte en onhernewbare aard van hulpbronne (bv. minerale, water) wat volhoubare bestuur vereis
30
Watter minerale dra die meeste by tot Suid-Afrika se ekonomie?
Goud, platinum, basismetale (bv. ystererts), steenkool en diamante. Suid-Afrika is die wêreld se grootste produsent van goud en platinum
31
Noem drie belangrike landbou-uitvoerprodukte van Suid-Afrika
1. Mielies. 2. Sitrusvrugte.
32
Waarom was Suid-Afrika se ekonomie tradisioneel op die primêre sektor gefokus?
Suid-Afrika het ryk minerale hulpbronne en gunstige landboutoestande, wat die primêre sektor (mynbou en landbou) as sleutelgebiede gevestig het.
33
Wat is die impak van hierdie vaardigheidstransisie op werkgeleenthede?
Dit verminder geleenthede vir ongeskoolde arbeid, maar skep nuwe geleenthede vir halfgeskoolde en geskoolde werkers
34
Hoe sal opleiding die primêre sektor kan transformeer?
Deur meer werkers toe te rus met tegniese vaardighede om masjinerie te hanteer, wat produktiwiteit en mededingendheid verhoog
35
Waarom is daar steeds 'n behoefte aan fisiese arbeid in mynbou?
Sekere take (bv. ondergrondse werk) vereis steeds menslike krag, ondanks die toename in meganisasie
36
Wat is die uitdaging vir ongeskoolde werkers in hierdie sektore?*
Hulle posisies word bedreig deur meganisasie, wat hulle dwing om vaardighede te verwerf om in diens te bly
37
Wat is die hoofverskil tussen geskoolde en ongeskoolde arbeid in hierdie sektore?*
Geskoolde arbeid vereis tegniese of bestuursvaardighede, terwyl ongeskoolde arbeid primêr fisiese krag insluit
38
Waarom verskuif die landbousektor na meer meganisasie
As gevolg van mededinging in die wêreldekonomie, wat doeltreffender produksie deur masjinerie vereis
39
Wat is die vaardigheidsverspreiding in die mynbousektor
Ongeveer 8% van mynbouwerkers is geskoold, met 'n fokus op fisiese krag, maar daar is ook 'n toenemende vraag na halfgeskoolde arbeid
40
Wat is die huidige vaardigheidsamestelling in die Suid-Afrikaanse landbousektor?
Slegs 4% van landbouwerkers is geskoold; die meeste werk is ongeskoold en vereis liggaamlike krag eerder as intellektuele vermoëns
41
Hoe het meganisasie die landbousektor verander?
Groot kommersiële plase vervang toenemend fisiese arbeid met masjinerie, wat 'n groter vraag na halfgeskoolde werkers skep
42
Wat is die verskil tussen 'n vervaardigingsaanleg en 'n konstruksiebedryf
Vervaardigingsaanlegte produseer goedere (bv. motorvoertuie), terwyl konstruksiebedrywe infrastruktuur bou (bv. geboue).
43
Hoe dra die sekondêre sektor by tot ekonomiese groei?
Deur grondstowwe te verwerk tot hoër-waarde produkte, skep dit arbeidsgeleenthede en verhoog uitvoere.
44
Waarom is kragstasies en watersuiweringsaanlegte deel van die sekondêre sektor?
Hulle verwerk natuurlike hulpbronne (bv. water, steenkool) in bruikbare produkte (elektrisiteit, skoon water), wat 'n vorm van vervaardiging is
45
Wat is die rol van konstruksiebedrywe in die sekondêre sektor?*
Hulle bou infrastruktuur soos huise, paaie en spoorweë, wat noodsaaklik is vir ekonomiese ontwikkeling
46
Noem 'n voorbeeld van hoe waarde toegevoeg word in die sekondêre sektor
Byvoorbeeld, 'n biervervaardiger gebruik gars en hop (insette) om bier (uitsette) te produseer, wat meer waarde het as die grondstowwe op hul eie
47
Hoe verkry die sekondêre sektor sy insetmateriaal?**
Dit ontvang grondstowwe (insette) uit die primêre sektor, wat tydens die produksieproses verwerk word tot finale produkte (uitsette).
48
Watter tipes ondernemings val onder die sekondêre sektor?
Vervaardigingsaanlegte, fabrieke, motorvoertuigvervaardigers, konstruksiebedrywe, kragstasies en watersuiweringsaanlegte
49
Noem van die subsektore van die sekondêre sektor:
besighede wat: # goedere vervaardig of produseer, bv. fabrieke # spesialiseer in monteerbandproduksie van motorvoertuie # deelneem aan konstruksiebedrywighede, bv. die bou van woonhuise,paaie en spoorweë. # elektrisiteit verskaf (kragstasies) en water suiwer (watersuiweringsaanlegte)
50
Waarom is die sekondêre sektor noodsaaklik vir ekonomiese selfstandigheid?*
Dit verminder invoerafhanklikheid deur plaaslike vervaardiging en voeg waarde toe aan grondstowwe, wat uitvoere en ekonomiese groei bevorder
51
Hoe dra die sekondêre sektor by tot werkverskaffing?
Deur direkte werk in vervaardiging te skep en indirekte werk in ondersteunende dienste (bv. vervoer, finansies) te stimuleer
52
Wat is die doel van die tekstiel- en klerenywerheid?
Om plaaslike en internasionale markte te bedien deur natuurlike hulpbronne en tegnologie te gebruik om tekstielstowwe en klere te produseer
53
Wat maak die chemiese nywerheid uniek in Suid-Afrika?*
Dit word gedomineer deur Sasol, 'n wêreldleier in steenkoolgebaseerde sintetiese brandstowwe en gas-tot-vloeistof-tegnologie."
54
Hoe presteer Suid-Afrika in die metaalbedryf?
Dit beslaan 'n derde van die vervaardigingsektor, met ArcelorMittal SA as die grootste staalprodusent. Suid-Afrika is die top staalprodusent in Afrika en ranglys 20ste wêreldwyd
55
Waarom is die motorvoertuigbedryf belangrik vir Suid-Afrika?
Dit dra meer as 10% van die vervaardigingsuitvoer by en trek multimasionale maatskappye aan wat onderdele vervaardig en voertuie vir plaaslike en internasionale markte produseer
56
Watter vervaardigingsnywerhede is dominant in Suid-Afrika?*
Motorvoertuie, chemiese produkte, metaalverwerking, tekstiel en klere, asook elektronika
57
Noem drie bydraes van die sekondêre sektor tot die Suid-Afrikaanse ekonomie.
1. Skep inkomste vir huishoudings, besighede en die regering. 2. Voorsien goedere om behoeftes te bevredig. 3. Stimuleer groei in ander sektore (bv. dienste)."*
58
Hoe ondersteun die tersiêre sektor die sekondêre sektor?
Dit verskaf dienste soos bankwese, versekering, vervoer en advertensie, wat nodig is vir vervaardiging en verkoop van produkte
59
Waarom is die tekstielbedryf 'n voorbeeld van volhoubare praktyke?
Dit gebruik plaaslike hulpbronne (bv. katoen) en tegnologie om internasionale markte te bedien, wat brandstofverbruik vir vervoer verminder
60
61
Hoe beïnvloed globalisering die sekondêre sektor?
Dit skep mededinging wat vernuwende en volhoubare produksiemetodes vereis, terwyl dit ook nuwe uitvoermarkte open.
62
Watter tipe vaardighede word toenemend belangrik in vervaardiging?
Tegniese vaardighede om masjinerie te hanteer, sowel as probleemoplossing om produksieprosesse te optimaliseer
63
Noem twee uitdagings wat die sekondêre sektor in die gesig staar
*"1. Balans tussen ekonomiese groei en volhoubaarheid. 2. Behoefte aan meer geskoolde arbeid om komplekse produksieprosesse te bestuur
64
Waarom kan sekere werk in die sekondêre sektor frustrerend wees vir werkers?
"Werkers spesialiseer dikwels in een klein deel van die produksieproses, wat monotonie en gebrek aan uitdaging kan veroorsaak
65
Wat is die vaardigheidsamestelling in die vervaardigingsektor?**
Ongeveer 17% van werkers is ongeskoold, terwyl fabrieksarbeid meestal halfgeskoold is en kantoorpersoneel meer geskoold is
66
Hoe kan vervaardigers hul omgewingsimpak verminder
Deur verantwoordelike hulpbrongebruik, herwinning, en die beperking van besoedelende uitsette tydens produksie
67
Waarom is volhoubare hulpbronbestuur belangrik in die sekondêre sektor?
Dit verseker dat natuurlike hulpbronne lanktermyn beskikbaar bly, terwyl dit omgewingskade en maatskaplike impak minimaliseer
68
Wat is die langtermynvoordeel van die ontwikkeling van die sekondêre sektor?
Dit kan tot volhoubare ekonomiese groei lei deur werkgeleenthede te skep en die land se industriële basis te versterk.
69
Waarom is ambagslui soos loodgieters en elektrisiëns belangrik vir die ekonomie
Hulle verskaf noodsaaklike dienste wat beide die sekondêre en tersiêre sektore ondersteun, en hul vaardighede is onmisbaar vir infrastruktuurontwikkeling
70
Hoe kan die regering hierdie situasie verbeter?*
Deur opleidingsprogramme te bevorder wat werkers toerus met die nodige vaardighede vir die vervaardigingsektor
71
Wat is die verband tussen werkloosheid en die sekondêre sektor?
Die sekondêre sektor kan werkloosheid verminder deur grootskaalse werkgeleenthede te skep, maar vereis wel geskoolde arbeid
72
Waarom is vaardigheidsontwikkeling noodsaaklik vir die groei van die sekondêre sektor?
Omdat moderne vervaardiging toenemend geskoold arbeid vereis om komplekse masjinerie en tegnologie te hanteer
73
Watter soort werkers is dringend nodig in die sekondêre sektor?
Geskoold persone soos elektrisiëns, loodgieters en ambagslui
74
Hoe kan die ontwikkeling van die vervaardigingsektor werkloosheid help verminder?
Deur nuwe werkgeleenthede te skep, veral vir geskoolde en halfgeskoold werkers
75
Wat is een van die hoofoorsake van werkloosheid in Suid-Afrika volgens die teks?
Die hoë persentasie ongeskoold of halfgeskoold werkers wat nie aan die eise van die arbeidsmark voldoen nie
76
Hoe verskil die tersiêre sektor van die ander sektore in terme van bydrae tot die ekonomie?
Dit fokus op dienslewering eerder as die produksie van fisiese goedere, en dra meer tot BBP by in ontwikkelende ekonomieë
77
Wat is die impak van tegnologie op die tersiêre sektor?*
Dit dryf groei aan deur nuwe dienste soos e-handel en digitale finansies moontlik te maak
78
*Waarom word die tersiêre sektor as 'n skakel tussen ander sektore beskou?
Dit fasiliteer die vloei van goedere en inligting tussen die primêre en sekondêre sektore, wat hul integrasie verbeter
79
Hoe dra die tersiêre sektor by tot ekonomiese groei?
Dit voeg meer goedere, dienste en geld by die ekonomie as die ander sektore, veral deur innovasie en tegnologie
80
Noem drie voorbeelde van dienste in die tersiêre sektor
"1. Vervoer. 2. Bankwese. 3. Advertensie
81
Wat is die verband tussen die tersiêre sektor en werkverskaffing?
Dit is die grootste werkskepper in ontwikkelende lande, insluitend Suid-Afrika, veral in kennisgebaseerde bedrywe
82
Waarom het die tersiêre sektor sedert die 1990's in belangrikheid toegeneem
Suid-Afrika beweeg na 'n kennisekonomie, met groter fokus op tegnologie en e-handel, wat die tersiêre sektor se groei aanspoor
83
Hoe beïnvloed die tersiêre sektor die mededingendheid van ander sektore?
Dit tree as 'n skakel tussen sektore op en verbeter hul doeltreffendheid deur toegang tot sleuteldienste soos logistiek en finansies te verskaf
84
Wat is die hoofrol van die tersiêre sektor in die ekonomie?
Die tersiêre sektor verskaf dienste wat noodsaaklik is vir die funksionering van die primêre en sekondêre sektore, soos vervoer, bankdienste en advertensie."*
85
Wat is die verband tussen die afname in primêre sektor-aktiwiteite en die omgewing?
Minder mynbou/landbou kan die druk op natuurlike hulpbronne verminder, maar dit verminder ook ekonomiese geleenthede in daardie sektore
86
Waarom is die tersiêre sektor 'n belangrike werkskepper?*
Dit is die vinnigste groeiende sektor in ontwikkelende ekonomieë, met 'n hoë vraag na dienste soos finansies en kleinhandel
87
Hoe dra e-handel by tot die mededingendheid van die tersiêre sektor?
Dit stel plaaslike besighede bloot aan wêreldwye mededinging en vereis innovasie en digitale vaardighede
88
89
Waarom is daar 'n groter vraag na geskoolde arbeid in die tersiêre sektor?
Tegnologiese vooruitgang (bv. e-handel) en mededingendheid vereis hoërvaardigheidswerkers wat aanpasbaar en leergierig is
90
Hoe verskil die tersiêre sektor se omgewingsimpak van dié van die primêre en sekondêre sektore?
Die tersiêre sektor (bv. kleinhandel, banke) het 'n kleiner direkte impak op natuurlike hulpbronne soos water en grond as mynbou of vervaardiging
91
Watter vier banke domineer die Suid-Afrikaanse finansiële sektor
Absa, Standard Bank, Nedbank en FNB."*
92
93
Noem drie voorbeelde van groot kleinhandelgroepe in Suid-Afrika.*
1. Shoprite Checkers. 2. Mr Price Groep. 3. Foschini Groep
94
Noem die soorte vaardighede wat vereis word in die tersiêre sektor
÷ goed opgeleide werkers wat bereid is om aan te hou leer en hul vaardighede deurlopend te verbeter, die vermoë om 'n verskeidenheid take te verrig, en om instaant te wees om van een gebied na 'n ander te beweeg en om aan die besigheid se behoeftes te voldoen. ÷ rekenaargeletterdheid en die vermoë om 'n verskeidenheid tegnologie te gebruik. ÷ kreatiewe probleemoplossingvaardighede om deurlopend beter maniere te vind om te doen, asook goeie dpanwerkvaardighede.
95
96
Hoe beïnvloed globalisering die produktsieketting?
Dit laat besighede toe om grondstowwe van elders in te voer en produkte wêreldwyd te verkoop, wat die ketting langer en komplekser maak
97
Wat gebeur as een skakel in die produktsieketting faal?
Dit kan die hele ketting ontwrig, byvoorbeeld deur tekorte of prysstyging te veroorsaak
98
Noem 'n voorbeeld van 'n produk wat slegs deur een sektor beweeg
Vars groente wat direk van 'n plaas (primêr) aan verbruikers verkoop word sonder verwerking of tussenhandelaars
99
Wat is die verskil tussen 'n gespesialiseerde en 'n geïntegreerde besigheid?
Gespesialiseerde besighede fokus op een sektor (bv. slegs vervaardiging), terwyl geïntegreerde besighede aktiwiteite in veelvuldige sektore kombineer
100
Kan 'n besigheid in meer as een sektor aktief wees?
Ja, sommige besighede (bv. 'n meubelonderneming) kan grondstowwe produseer, verwerk én verkoop, wat elemente van alle drie sektore insluit
101
Waarom is die produktsieketting belangrik vir die ekonomie?
Dit skep toegevoegde waarde, werkgeleenthede en verbind verskillende sektore om aan verbruikersbehoeftes te voldoen
102
Beskryf die reis van hout as voorbeeld van 'n produktsieketting.
1. **Primêre sektor**: Bonne word gekweek en afgekap. 2. **Sekondêre sektor**: Hout word verwerk tot meubels. 3. **Tersiêre sektor**: Meubels word in winkels verkoop
103
Wat is 'n produktsieketting?*
Dit is die proses waardeur grondstowwe deur die drie ekonomiese sektore (primêr, sekondêr, tersiêr) beweeg om 'n finale produk te word wat aan verbruikers verkoop word