P5 - gastro Flashcards
(63 cards)
1
Q
GER(refluks żoł-przeł) - jaką postać może przyjmować ?
A
bierne ulewania (regurgitacje) lub czynne wymioty
wynik niedojrzałości czynnościowej LES
ustępuje do 12 msc życia samoistnie(prawdopodobnie wynik przyjmowania pozycji pionowej, dojrzewania LES i spożywania pokarmów stałych)
2
Q
GERD - czym się różni od GER ?
A
refluks powodujący wyraźne dolegliwości lub wywołujący powikłania
sam refluks jest zjawiskiem fizjologicznym (epizody do 3 min)
3
Q
Co sprzyja wsytepowaniu refluksu u niemowląt ?(3)
A
- mała pojemnośc żołądka
- duża objętość przyjmowanego pokarmu
- LES osiąga pełną długość i siłę skurczow po 3 msc życia, a czasem rozwija się nawet do 18 msc
4
Q
Objawy GERD u niemowląt (5)
A
- wymioty, ulewania
- słaby przyrost m.c.
- niepokój przy karmieniu
- zaburzenia połykania
- odgięciowa pozycja ciała
5
Q
Objawy GERD u dzieci starszych (4)
A
- wymioty, regurgitacje
- zgaga, bóle zamostkowe
- bóle brzucha
- zaburzenia połykania
6
Q
Objawy alarmowe GERD
A
- krew w zwracanym pokarmie, anemia, wymioty krwią -> wskazują na zapalenie przełyku
- niedożywienie, utrata m.c.
- zaburzenia połykania, zachłyśnięcia
- nocne napady kaszlu i duszności
- poczatek objawów >6msc życia lub utrzymywanie się objawów >1rż
7
Q
Objawy pozaprzełykowe GERD (4)
A
- płucne
- astma
- przewlekłe zapalenie oskrzeli
- rozstrzenie oskrzeli
- włóknienie płuc - otolaryngologiczne
- przewlekły kaszel
- chrząkanie
- uporczywe zapalenie krtani, gardła, zatok
- globus histericus - ubytki szkliwa
- bezdech senny
8
Q
Czynniki ryzyka GERD (6)
A
- wcześniactwo(szczególnie gdy BPD)
- otyłość
- MPD
- wady wrodzone PP(atrezja przełyku -> pooperacyjnie)
- znaczne skrzywienie kręgosłupa
- mukowiscydoza
9
Q
Diagnostyka GERD (6)
A
- 24h pH-metria -> mierzony odsetek czasu z pH<4(norma = 4%)
- badanie pH-metryczne z impedancją(pozwala na ocenę również refluksu alkalicznego)
- endoskopia z biopsją (nadżerki, owrzodzenia, przełyk Barretta)
- terapia empiryczna- TYLKO DZIECI STARSZE
(ustępowanie dolegliwości po 2-4 tyg IPP) - badanie manometryczne (zaburzenia motoryki)
- RTG z kontrastem (wady anatomiczne, powikłanai refluksu - zwężenie przełyku)
10
Q
Leczenie dietetyczne GERD (2)
A
- mieszanki mlekozastępcze -> wykluczenie alergii
- zagęszczenie pokarmów lub wprowadzenie mieszanek AR -> zmniejsza UJAWNIANIE refluksu ale nie wpływa na ilość epizodów w pH-metrii
11
Q
Leczenie pozycyjne GERD
A
poprawa zapisu pH-metrycznego przy ułożeniu dziecka w 1.godzinie po karmieniu na PRAWYM boku -> LEWYM -> NA BRZUCHU z uniesieniem górnej cz. ciała pod kątem 30 stopni do płaszczyzny poziomej
ze wzgl. na hipotetyczny związek pozycji na brzuchu z nagłą śmiercią łóżeczkową nie jest zalecana w czasie snu do końca 1rż
12
Q
Leczenie farmakologiczne GERD
A
brak skutecznych i bezp leków wpływających na motorykę
w zapaleniu błony śluzowej -> IPP
13
Q
Leczenie chirurgiczne GERD - jakie, co stanowi pilne wskazanie do zabiegu
A
fundoplikacja laparo
pilne wskazanie do zabiegu stanowi występowanie zachłyśnięć prowadzących do niewydolności krążeniowo-odd
14
Q
Powikłania GERD
A
- metaplazja błony śluzowej (15% chorych) -> dysplazja -> rak gruczołowy
- zwężenie przełyku (50% chorych z wieloletnim GERD)
- dystoniczne ułożenie głowy i szyi (zespół Sandifera)
- Stany rzekomo zagrażające życiu (ALTE)
15
Q
Biegunka ostra - definicja, ile % zgonów z jej powodu, najczęstsza przyczyna
A
> =3 płynne/półpłynne stolce na dobe, względnie stolce zaw. krew, ropę, znaczne ilości śluzu, utrzymująca się do 2 tyg
przyczyna 10% zgonów niemowląt !!!
najczęstsza przyczyna: rotawirusy
16
Q
Biegunka ostra enetrotoksyczna - przez co wywoywana, jaki ma chcarkter?
A
rota, kalciwirusy(Norwalk, sapowirusy), EPEC, ETEC, Gardia lamblia, cryptosporidium
sekrecyjna, wodnista, bez LEU w kale
17
Q
Biegunka ostra zapalna - przez co wywoływana, jaki charakter
A
EIEC, EHEC
Shigella dysenteriae, Salmonella enetritidis
C. difficile
Campylobacter jejuni, Entamoeba histolytica
zmiany zapalne -> uszkodzenie błony śluzowej JG z obecnością krwi i granulocytów w kale
18
Q
Biegunka ostra inwazyjna - przez co wywoływana, jaki charakter
A
Salmonella typhi, Shigella sonei, Shigella flexneri
Yersinia enterocolitica
Campylobacter
wnikanie drobnoustrojów do błony śluzowej -> uszkodzenie enetrocytów jelita krętego -> obecnośc LEU jednojądrzastych
19
Q
Biegunka ostra - wskazania do ab
A
- biegunka u niemowląt <3 msc życia przy podejrzeniu sepsy
2. T >39C + krew, LEU lub laktoferryna i kalprotektyna w kale
20
Q
Czy stosujemy ab w biegunce o etiologii wirusowej ?
A
NIGDY bo opóźniają wyleczenie !!!
21
Q
Odwodnienie u dzieci - czerwone flagi (6)
A
- zły/pogarszający się stan ogólny
- rozdrażnienie/ senności i apatia
- zapadnięte gałki oczne
- tachykardia
- tachypnoe
- obniżone napięcie skóry
te dzieci mają wysokie ryzyko rozwinięcia wstrząsu !
22
Q
Odwodnienie niewielkiego stopnia:
- ubytek m.c.[%]
- napięcie gałek ocznych
- błona śluzowa jamy ustnej
- rozprostowanie fałdu skórnego
- świadomość
- pragnienie
- tętno
- HR
- RR
- CRT
- temperatura kończyn
- diureza
A
- <5%
- prawdiłowe
- wilgotna
- szybkie
- norma
- norma
- norma
- norma
- norma
- norma
- ciepłe
- prawidłowa/zmniejszona
23
Q
Odwodnienie umiarkowanego stopnia:
- ubytek m.c.[%]
- napięcie gałek ocznych
- błona śluzowa jamy ustnej
- rozprostowanie fałdu skórnego
- świadomość
- pragnienie
- tętno
- HR
- RR
- CRT
- temperatura kończyn
- diureza
A
- 5-10%
- umiarkowanie zapadnięte
- sucha
- powolne
- niepokój, pobudzenie
- silne, łapczywe
- prawdiłowe lub osłabione
- prawidłowa lub lekko przyspieszone
- N lub przyspieszony
- wydłużony
- zimne
- zmniejszona
24
Q
Odwodnienie znacznego(ciężkiego) stopnia:
- ubytek m.c.[%]
- napięcie gałek ocznych
- błona śluzowa jamy ustnej
- rozprostowanie fałdu skórnego
- świadomość
- pragnienie
- tętno
- HR
- RR
- CRT
- temperatura kończyn
- diureza
A
- > 10%
- wyraźnie zapadnięte
- b. sucha
- b. powolne
- senność, nieprzytomne, wiotkie
- słabe, niezdolne do picia
- osłabione lub ledwo wyczuwalne
- tachy lub brady
- głęboki
- wydłużony
- zimne
- minimalna lub całkowite zatrzymanie moczu
25
Biegunka ostra - leczenie
1. nawadnianie i dieta
2. probiotyki (lactobacillus GG i saccharomyces boulardii(
3. ab(azytromycyna, ceftraikson, kotrimoksazol, metronidazol, ryfaksymina)
4. preparaty kaolinowo-pektynowe(węgiel, atapulgit, diosmektyn)
26
Kiedy szybkie nawadnianie jest ok a kiedy nie ?
ok - wstrząs
nie ok - po urazie czaszki, w niedożywieniu i kwasicy ketonowej
27
Biegunki ostre - czemu nie stosować leków p/biegunowc i p/wymiotnych ?
1. nieskuteczne
2. mogą przedłużać usuwanie bakterii ze stolcem
3. mogą mieć d/n
4. odwracają uwagę od leczenia doustnego
28
Biegunka ostra - wskazania do hospitalizacji (7)
1. wstrząs
2. ciężkie odwodnienie (>9% m.c.)
3. zaburzenia neurologiczne(senność patologiczna, drgawki)
4. nieustępujące wymioty treścią żółciową
5. nieskuteczne nawadnianie doustne
6. podejrzenie ch. wymagającej leczenia chirurgicznego
7. brak możliwości bezpiecznego leczenia w domu i wizyt kontrolnych
29
Biegunka ostra - powikłania(4)
1. zaburzenia wodno-elektrolitowe
2. sepsa( gdy etiologia bakteryjna)
3. HUS (EHEC)
4. wtórny zespół złego wchłaniania
30
Najczęstsza przyczyna biegunki u dzieci <5rż(głównie 6-24 msc)
rota
31
Najczęstsza przyczyna ciężkiej biegunki (gorączka, ciężkie odwodnienie, patologiczna senność, zaburzenia metaboliczne)
rota
32
Biegunka rota - kieyd najczęściej, skąd najczęściej, która grupa głównie patogenna, jaką drogą, zakaźność
jesień -zima
główna przyczyna zach - zakażenia szpitalne, epidemie w żłobkach i przedszkolach
gł. grupa A
droga fekalno-oralna i kropelkowa
wydalanie na kilka dni przed i tydzień po ustąpieniu objawów
33
Biegunka rotawirusowa - objawy (5)
1. intensywne wymioty (90%)
2. wodnista biegunka
3. gorączka
4. nieżyt GDO(20-40%)
5. przejściowa nietolerancja laktozy
34
Biegunka rotawirusowa - dgn i profilaktyka
szybkie testy (ELISA lub aglutynacji lateksowej )
możliwe szczepienie ochronne(dzieci do 6msc)
35
Biegunka rotawirusowa - leczenie (3)
1. nawadnianie - DPN(doustny płyn nawadniajacy) z glukozą i elektrolitami, schłodzony
2. żywienie - prawidłowe, regularne żywienie NIE STOSOWAĆ GŁODÓWEK!
3. probiotyki
36
Biegunka przewlekła
większa liczba stolców, czasem zaw. krew/śluz/ropa, trwający >2tyg, często proewadzący do niedożywienia
37
Biegunka przewlekła osmotyczna - przyczyny, o co chodzi
zaburzenie między ilością spożytych węglowodanów a możliwością ich strawienia -> fermentacja -> osmotycznie czynne krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe
najczęściej przez niedobór disacharydaz(zwłaszcza laktazy) pierwotny lub wtórny
38
Biegunka przewlekła osmotyczna - cechy charakterystyczne stolca, reakcja na wstrzymanie karmienia
1. pH <6
2. obecnośc substancji redukujących >0,5% lub glukozy
3. wartości luki osmotycznej >140 mOsm/l
Ustępuje przy próbie wstrzymania karmienia
39
Biegunka przewlekła sekrecyjna - etiologia (5)
1. toksyny bakteryjne
2. niesprzężone kwasy żółciowe
3. guzy hormonalnie czynne
4. wrodzone defekty sekrecji i absorbcji (biegunka chlorowa, sodowa, atrofia kosmków)
5. autoimmunizacja
40
Biegunka przewlekła sekrecyjna - patomechanizm
czynnik drażniący -> pobudzenie cyklazy adenylowej i guanylowej LUB kinazy białkowej C -> zwiększone wydalanie wody i elektrolitów do światła jelita
41
Biegunka sekrecyjna - cechy charakterystyczne stolca, reakcja na wstrzymanie karmienia
- [Na] w stolcu >70mmol/l
- niska wartość luki osmotycznej
- stolce obfite i wodniste
nie ustępuje przy próbie wstrzymania karmienia
42
Pierwotna alergia pokarmowa - w jakim wieku, w jakich okolicznościach, na co najczęściej ?
objawy już po 1. ekspozycji na dany pokarm
objawy zależne od czynnika sprawdczego i wieku dziecka
- niemowlęta -> mleko, jaja, orzeszki ziemne
- starsze dzieci - orzeszki ziemne, orzechy, ryby, owoce morza
43
Wtórna alergia pokarmowa - jaki mechanizm, jakie objawy
uczulenie krzyżowe
łagodniej niż pierwotna reakcja alergiczna na pokarmy - często tylko świąd jamy ustnej bez objawów ogólnych
44
Typowo alergia IgE- NIEzależna - ile czasu po spożyciu pokarmu, jakie objawy
kilka godzin po spożyciu pokarmu, zwykle jako objawy ze strony PP
45
Alergia pokarmowa IgE - zależna - przykład i objawy
bezpośrednia alergia na bb mleka krowiego
reakcja umiarkowana: pokrzywka, świąd skóry, obrzęk twarzy
ciężka reakcja: świsty, stridor, bóle brzucha, wymioty, biegunka, wstrząs, zapaść
testy skórne SILNIE DODATNIE
46
alergia pokarmowa niezależna od IgE - przykład, objawy
nietolerancja białek mleka krowiego
luźne stolce, złe przybieranie na masie
testy skórne NEGATYWNE
eliminacja z diety mleka krowiego -> ustąpienie objawów
47
Niealergiczna wrażliwość na pokarmy - przykład, objawy
przejściowa nietolerancja laktozy
biegunka, wymioty u dotychczas zdrowego dziecka -> wodniste stolce przez kilka tyg
badanie stolca - brak wzrostu flory patogennej, test na substancje redukujące DODATNI
48
Alergie i nietolerancje pokarmowe - czynniki predysponujące (5)
1. rodzinne wyst. chorób alergicznych
2. podwyższone całkowite lgE (>0,5 IU/ml) we krwi pępowinowej
3. karmienie dziecka od urodzenia preparatami mleka krowiego
4. infekcje PP (biegunki wirusowe i bakteryjne)
5. zaburzenia odporności
49
Alergie i nietolerancje pokarmowe - objawy (7)
1. skórne(AZS, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy)
2. oddechowe(astma, nieżyt nosa)
3. UN(nadopobudliwość, apatia, zaburzenia snu, chwiejność emocjonalna)
4. pokarmowe (brak łaknienia, wymioty, biegunki, kolki, bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia)
5. miejscowe(obrzęk, świąd, pieczenie w jamie ustnej)
6. przewlekła anemia lub jelitowa ucieczka białka (z obrzękami i hipoproteinemią)
7. uczuleniu na białko zwykle towarzyszy nietolerancja węglowodanów(uszkodzenie rąbka szczoteczkowego)
50
Łagodne alergiczne zapalenie JG - czym sie charakteryzuje, diagnostyka, leczenie
Obecność luźnych pasm krwi na stolcach.
Endoskopia: zaczerwienienie z pojedynczymi nadżerkami
błony śluzowej prostnicy lub całego jelita grubego.
Mikroskopowo: nacieki komórek kwasochłonnych.
Szybka poprawa po eliminacji mleka z diety matki
lub po wprowadzeniu hydrolizatów do diety dziecka.
51
Przewlekła biegunka ze zmianami zanikowymi - czym sie charakteryzuje, diagnostyka, leczenie
Zmiany zanikowe i owrzodzenia błony śluzowej jelita cienkiego.
Pogorszenie stanu ogólnego z wymiotami i biegunką z domieszką krwi.
Eozynofilia, hipoalbuminemia, dodatnie wyniki RIST i RAST.
Mikroskopowo: nacieki komórek kwasochłonnych, ropnie kryptowe.
Szybka poprawa po włączeniu diety bezmlecznej.
52
Alergie i nietolernacje pokarmowe - dgn (5)
1. RIST, RAST (przeciwciała IgE w surowicy),
2. testy skórne (u niemowląt ujemne nie wykluczają alergii),
3. czynnik hamujący migrację makrofagów = MIF (nadwrażliwość komórkowa),
4. test karencji i ekspozycji (eliminacja szkodliwego czynnika na 4 tygodnie i ponowne wprowadzenie),
5. test prowokacji z podwójnie ślepą próbą kontrolowaną placebo
(podanie liofilizatu pokarmu oraz placebo, a następnie ocena zgłaszanych dolegliwości).
53
Pokarmowe reakcje pseudoalergiczne - przez co mogą być wywołane
Mogą być wywołane przez histaminę, tyraminę, fenyloetyloaminę lub kofeinę zawartą w pokarmach lub wydzielaną pod ich wpływem, bez udziału mechanizmów immunologicznych.
54
Pokarmowe reakcje pseudoalergiczne - jakie pokarmy ?
```
truskawki,
pomidory,
czekolada,
białka jaj,
wieprzowina,
skorupiaki,
surowe ananasy,
ekstrakty drożdżowe,
kapusta kiszona,
ryby,
sery,
wina,
orzechy włoskie,
banany,
kawa,
napoje energetyzujące.
```
55
Pokarmowe reakcje pseudoalergiczne - objawy (6)
1. napadowy rumień skóry,
2. pokrzywka,
3. spadek ciśnienia tętniczego krwi,
4. bóle brzucha,
5. biegunka,
6. skurcz oskrzeli.
56
Alergie i nietolerancje pokarmowe - leczenie dietetyczne i farmakologiczne
Leczenie dietetyczne:
- u niemowląt i małych dzieci - mieszanki o znacznym stopniu hydrolizy,
- u dzieci starszych - dieta eliminacyjna.
Leczenie farmakologiczne:
- probiotyki (zmniejszenie przepuszczalności śluzówki jelita),
- GKS (w ciężkiej alergii),
- kromoglikan sodowy (Nalcrom).
57
Choroba Hirschsprunga - definicja, u kogo częściej
Wrodzony defekt unerwienia końcowego odcinka jelita grubego prowadzący do zwężenia tego odcinka i utrudnienia pasażu, z wtórnym rozdęciem proksymalnie znajdujących się odcinków okrężnicy.
W 75% przypadków zmiana jest ograniczona do odbytnicy i esicy, ale w 10% przypadków zajęte jest całe jelito.
1:5000 dzieci, częściej u chłopców i w zespole Downa.
58
Choroba Hirschsprunga - patogeneza
Mutacja genu RET albo genu receptora dla endoteliny B
↓
zaburzona migracja komórek nerwowych do ściany jelita grubego
↓
upośledzenie zwojów podśluzówkowych i mięśniowych
↓
toniczne obkurczenie jelita (najczęściej odbytnicy).
59
Choroba Hirschsprunga - objawy w okresie noworodkowym (8)
1. zaburzenia oddawania smółki - !!!
2. wymioty,
3. pogarszanie się stanu ogólnego
4. powiększenie i rozdęcie brzucha,
5. utrata łaknienia z postępującą dystrofizacją,
6. zaparcia naprzemiennie z biegunkami,
7. duże zaleganie mas kałowych i gazów,
8. pusta bańka odbytnicy w badaniu per rectum
(po badaniu często wytryskuje duża ilość mas kałowych i gazów).
60
Choroba Hirschsprunga - objawy u dzieci starszych (2)
1. zaparcia,
2. nieproporcjonalnie małe brudzenie bielizny
w stosunku do dużej ilości zalegającego kału
61
Choroba Hirschsprunga - dgn (3)
1. Wlew kontrastowy jelita grubego - znaczne zwężenie jelita w dystalnej części z jego rozdęciem powyżej.
2. Manometria odbytu - brak relaksacji zwieracza wewnętrznego odbytu.
3. Badanie hist-pat z biopsji ssącej - brak zwojów podśluzówkowych, w badaniu histochemicznym zwiększona aktywność acetylocholinesterazy -> DECYDUJE O ROZPOZNANIU
62
Choroba Hirschsprunga - leczenie (3)
1. Chirurgiczne (usunięcie bezzwojowego odcinka odbytnicy).
2. Leki osmotycznie czynne (gdy po operacji utrzymują się problemy z defekacją).
3. W lżejszych przypadkach do pewnego stopnia
mogą być skuteczne leki przeczyszczające.
63
IBS - kryteria rozpoznania (3)
wszystkie poniższe objawy w ciągu 2 msc przed ustaleniem rozpoznania
1. ból brzucha przez >=4 dni w miesiącu związany co najmniej z jednym z następujących objawów:
- związek z wypróżnieniem
- zmiana częstotliwości
- zmiana konsystencji
2. u dzieci z zaparciem ból utrzymuje się po ustapieniu zaparcia (jeżeli ustąpi ból -> rozpoznaj zaparcie czynnościowe a nie iBS)
3. brak innej diagnostyki
