PNO - niedobory odporności z dominującym defektem syntezy Ig Flashcards

1
Q

Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona = XLA - mutacja

A
  • mutacja genu BTK, kodującego kinazę tyrozynową Brutona (BTK)
  • mutacja BTK -> zah. ontogenezy limf. B na etapie prekursora -> brak limf. B w krwi obwodoej i narz. limfatycznych, brak produkcji Ig
  • 15-20%: mutacja spontaniczna = de novo
  • 70-80%?%: nosicielki kobiety w rodzinie chorego chłopca

! jest też AR forma występująca u obu płci (10% przypadków agammaglobulinemii)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona - epidemiologia

A

1:400tys chłopców

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona - patogeneza

A
  • brak dojrzałych limf. B -> brak produkcji Ig, w tym swoistych p/c dla różnorodnych patogenów -> wysokie ryzyko zakażeń
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona - objawy

A

alarmujące:

  • zakażenia (gł. bakteryjne, wyst. po 4 m.ż. - czyli po zużyciu matczynych IgG),
  • nawracające ropne zapalenia ucha środk.
  • zap. płuc z ropniami
  • zak. przewodu pok.
  • posocznice
  • ZOMR i mózgu (np. enterowirusowe)

-rozwój prawidłowy (poza skutkami tych zakażeń)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona - co w obciążonych rodzinach?

A

zgony chłopców we wczesnym niemowlęctwie (przez zak. bakt.)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona - bad. fizykalne

A

brak migdałków i bardzo małe/niewyczuwalne ww.chł.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona - objawy późne

A

rozstrzenia oskrzeli, przewlekłe zap. zatok z przerostem bł. śluzowej (nawet mimo preparatów Ig)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona - diagnostyka

A
  • podstawa: Ig w surowicy:
    • <4m.ż. IgA i IgM nieoznaczalne (IgG ok bo od matki)
    • > 4m.ż. IgA i IgM nieoznaczalne, IgG bardzo niskie/nieoznaczalne
  • ocena cytofluorometryczna limfocytów krwi obwodowej:
    • bardzo niski odsetek i liczba limf. B
    • prawidłowe wart. bezwzględne limf. T i ich subpopulacji (CD4+, CD8+, TCRalfa/beta, TCR gamma/delta)
  • definitywne rozpoznanie: mutacja BTK:
    • technika molekularna (sekwenc. egzonów genu BTK)
      i/lub
      -cytometria przepływowa (brak białka BTK w komórkach)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X = ch. Brutona - leczenie

A
  • regularne preparaty Ig do końca życia (0,4-0,6g/kg m.c. co 4 tygodnie i.v) - IgG >=5g/l w surowicy jest poziomem zabezpieczającym
  • dodatkowe IgG w okresie zakażeń, po zabiegach chirurgicznych, po urazach
  • u niektórych okresowa profilaktyka p/bakt., p/grzybicza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Obniżony poziom IgG, IgA i prawidłowy lub obniżony IgM - w jakich chorobach?

A
  • agammaglobulinemia sprzęż. z X

- pospolity zmienny niedobór odporności = CVID (common variable immunodeficiency)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - definicja

A

Heterogenna grupa chorób z:

  • hipogammaglobulinemią,
  • zaburzeniami odporności komórkowej,
  • niską produkcją swoistych p/c,
  • nawracającymi zakażeniami ze słabą odpowiedzią na leczenie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Typowymi zjawiskami dla pacjentów z CVID jest

A

współwystępowanie schorzeń autoimmun.(możliwe że przez obniżenie Treg) i alergicznych (>50% chorych)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - epidemiologia

A

1:10tys-50tys
u dzieci zazwyczaj po ukończeniu 4r.ż. (do tego czasu hipogammaglobulinemia jest traktowana jako przejściowa=THI)
Jeden z nielicznych PNO rozpoznawanych de novo też u dorosłych (najczęściej 3 dekada życia)
Jeden z najczęściej rozpoznawanych PNO u dzieci i dorosłych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - patogeneza - jakie mutacje?

A

Mutacje pojedynczych genów związane z ontogenezą limf. B (m.in. genów dla ICOS, TACI, BAFF-R, CD19, 20, 21, 81, PLCgamma2, PKCdelta, LRBA)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - patogeneza - jakie mutacje się dziedziczą?

A

genów kodujących białka TACI, ICOS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - częściej dziedzicznie czy sporadycznie?

A

sporadycznie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - co prowadzi do ujawnienia się objawów klinicznych?

A

Brak efektywnej produkcji swoistych p/c po kontakcie z patogenem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - jakie zaburzenia odpowiedzi immunologicznej?

A

Obniżona liczba Treg, limf B(zwłaszcza subpopulacji CD27+ - limf. B pamięci)
Zaburzenia funkcjonalne:
-np. stymulacji i przekazywania sygnału aktywującego (przez limfocyty T limfocytom B)
-dojrzewania limf. B do stadium plazmocytów i produkcji Ig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - brak efektywnej produkcji swoistych p/c - efekt?

A

Wysoka podatność na zakażenia bakteriami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - objawy - jaki najczęstszy

A

Nawracające, przedłużona zakażenia, często spowodowane przez:

  • Salmonella
  • Campylobacter
  • H. influeanzae
  • S. pneumoniae (mimo szczepienia)
  • Neisseria meningitis
  • M. pneumoniae
  • Moraxella catarrhalis
  • H.pylori
  • pasożyty
  • wirusy

Dotyczą głównie DO, dróg moczowych, p.pok. + słaba odpowiedź na leczenie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - powikłania powtarzających się zakażeń

A

Rozstrzenia oskrzeli
Cechy włóknienia płuc
Ziarniniaki
Pogrubienie bł. śluzowej zatok

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - objawy autoimmunizacyjne

A

U 60% mogą poprzedzać objawy CVID

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - co stanowi wskazanie do poszerzonej diagnostyki?

A

małopłytkowość, neutropenia, anemia autoimmunohemolityczna (także z. Evansa), celiakia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID a węzły chłonne

A
u 10-15% są przewlekle powiększone, razem z wątrobą
U nich są częste objawy z p.pok:
-biegunki
-bóle brzucha
-zab. wchłaniania

->to jest związane z przerostem grudek chłonnych bł.śluz. jelit

U nich też jest częste limfocytarne naciekowe śródmiąższowe zap. płuc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - objawy u dorosłych

A

Z czasem rośnie ryzyko rozwoju nowotworów:

  • rak żołądka, jelit
  • z. limfoproliferacyjne

i ryzyko zaburzeń autoimmuno i/lub autozapalnych (zapalenia tarczycy, IBD, celiakia, autoimmunizacyjne zap. wątroby, rzadko toczeń rumieniowaty)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - jakie alergie współistnieją?

A

AZS
astma oskrzelowa
alergiczny nieżyt nosa
alergie pokarmowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - diagnostyka

A

Podstawa: hipogammaglobulinemia IgG, następnie IgG i IgA, najrzadziej IgG i IgM lub wszystkich klas

  • niski poziom p/c po szczepionkach
  • zmienne zaburzenia dot. liczby subpopulacji limf. T i B

Gdy autoimmunizacje to są autop/c w niskim mianie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - różnicowanie

A

Gdy znaczne powiększenie węzł. chłonnych i splenomegalia - różnicować z ALPS (autoimmunizacyjny z. limfoproliferacyjny)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - leczenie

A

Regularna substytucja Ig
Leczenie objawowe zakażeń (antybio na podstawie lekowrażliwości) + profilaktyka
Często leczenie szpitalne infekcji (bo i.v.), długie (10-14dni)

Postępujący przebieg ciężkich powikłań i chorób współistniejących, stanowiący zagrożenie życia jest wskazaniem do HSCT (mimo że CVID jako choroba podstawowa takiego wskazania nie ma)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

pospolity zmienny niedobór odporności = CVID - kryteria diagnostyczne XDDDDDDD

A

> =1 z:

  • podwyższona podatność na zakażenia
  • objawy autoimmunizacji
  • obecność ziarniniaków
  • poliklonalna limfoproliferacja (bez uchwytnej przyczyny)
  • występowanie defektu produkcji p/c w rodzinie

ORAZ znaczny spadek IgG i IgA bez lub z niskim poziomem IgM (mierzonym >=2-krotnie, <2SD wartości odpowiedniej dla wieku)

ORAZ >=1 z:

  • słaba produkcja p/c w odpowiedzi na szczepienia i/lub brak izohemaglutynin
  • obniżona liczebność limf. B pamięci <70% wart. prawidłowej dla wieku

ORAZ wykluczenie wtórnych przyczyn hipogammaglob.

ORAZ ukończony 4 rok życia

ORAZ brak głębokiego defektu limf. T, diagnozowanego jako jeden z poniższych:

  • obniżona l. limf. CD4+ (2-6 lat <300/ul; 6-12 lat <250/ul; >12 lat <200/ul)
  • obniżony odsetek dziewiczych limf. CD4+ (2-6 lat <25%; 6-16 lat <50%; >16 lat <10%)
  • brak proliferacji limf. T w odpowiedzi na stymulację
31
Q

Izolowany niedobór IgM = SIgMD - definicja

A

Związany z całkowitym brakiem/obniżeniem IgM w surowicy, często skojarzony z nawracającymi zakażeniami, ch. atopowymi oraz autoimmunizacyjnymi.
Może przebiegać bezobjawowo

32
Q

Izolowany niedobór IgM = SIgMD - patogeneza

A

Dotąd nie ustalono podłoża genetycznego……..

33
Q

Izolowany niedobór IgM = SIgMD - objawy - najczęstszy

A

> 80% pacjentów - zakażenia o bardzo zróżnicowanej etiologii

ZOMR, posocznice mogą mieć bardzo ciężki przebieg aż do zgonu

34
Q

Izolowany niedobór IgM = SIgMD - inne objawy

A

u 25-35% - objawy alergiczne dot. skóry i układu oddechowego

35
Q

Izolowany niedobór IgM = SIgMD - jakie choroby autoimmuno towarzyszą?

A
SLE
RZS
Hashimoto
anemia hemolityczna
celiakia
zap. wielomięśniowe
autoimmuno zap. nerek
małopłytkowość immunologiczna
36
Q

Izolowany niedobór IgM = SIgMD - diagnotyka

A

Utrzymujący się obniżony poziom IgM

Liczebność i funkcje limf. B i T są zazwyczaj prawidłowe

37
Q

Izolowany niedobór IgM = SIgMD - diagnostyka różnicowa

A

Inne choroby które mogą prowadzić do spadku IgM:

zakażenia, celiakia, ch. autoimmuno, inne PNO

38
Q

Izolowany niedobór IgM = SIgMD - leczenie

A

Antybiotyki, czasami też profilaktycznie
Preparaty Ig gdy dodatkowo jest inny niedobór swoistych p/c (często współistnieje z upośledzeniem produkcji swoistych IgG w odpowiedzi na bakteryjne antygeny polisacharydowe)

39
Q

Obniżony poziom IgG, IgA i prawidłowy/podwyższony IgM - w jakich chorobach?

A
  • zespół hiper-IgM (HIGM)

- przejściowa hipogammaglobulinemia wieku dziecięcego (THI)

40
Q

Zespół hiper-IgM - definicja

A

Zaburzona zdolność limf. B do produkcji IgG, A, E, przy zachowanej produkcji IgM

41
Q

Zespół hiper-IgM - jakie 5 form?

A

Związane z mutacjami genów kodujących:

  • CD40 ligand (CD40L) na limfocytach T (HIGM1, sprzężona z chr.X, najczęstsza)
  • deaminazę cytydyny (AID) (HIGM2; AR)
  • determinantę CD40 na limfocytach B (HIGM3; AR)
  • dla postaci HIGM4 nie znaleziono tła genetycznego
  • glikozydazę N-uracylu (UNG) (HIGM5)
42
Q

Zespół hiper-IgM - epidemiologia

A

1:1mln

43
Q

Zespół hiper-IgM - patogeneza

A
Zaburzony proces przełączania klas z IgM do IgG, A, E, przez brak interakcji CD40L (na limf. T) z CD40 (na limf. B)
Brak tej interakcji uniemożliwia:
-dojrzewanie limf. B do plazmocyta,
-tworzenie centrów rozrodczych w ww.chł.
-zjawiska hipermutacji somatycznych
44
Q

Zespół hiper-IgM a szpik kostny

A

Zaburzenie reakcji CD40 z CD40L -skutkuje w szpiku brakiem stymulacji do produkcji GM-CSF (czynnika regulującego mielopoezę)
->głębokie, objawowe neutropenie, obserwowane u około połowy z HIGM1 (chłopcy)

45
Q

Zespół hiper-IgM - objawy

A
  • zakażenia w pierwszych 3 latach życia

- w innych niż HIGM1 nietypowy przebieg zakażeń

46
Q

Zespół hiper-IgM - objawy w HIGM1

A
  • zgony chłopców w wieku niemowlęcym i wczesnodziecięcym (zakażenia)
  • najcięższy obraz zakażeń (DO, p.pok, ucho środkowe)
  • zakażenia oportunistyczne (np. P. jiroveci)
  • Cryptosporidum parvum -> stwardniające zapalenie dróg żółciowych i marskość wątroby
  • owrzodzenia j.ustnej oporne na leczenie
47
Q

Choroby autoimmuno towarzyszące z. hiper-IgM

A

małopłytkowość
niedokrwistość hemolityczna
zmiany zapalne stawów

48
Q

Zespół hiper-IgM - w których grupach zwiększone ryzyko rozwoju neo?

A

HIGM1 i 3 (rak wątroby głównie)

49
Q

Zespół hiper-IgM - diagnostyka

A

Obniżone/brak IgG,A,E; stężenie M jest ok/podwyższone
Obniżona odpowiedź proliferacyjna na stymulację antygenami
W HIGM1: badanie cytometryczne - brak ekspresji CD40L na limfocytach T po stymulacji PMA i ionomycyną
W HIGM3: brak ekspresji CD40 na limf. B

50
Q

Zespół hiper-IgM - leczenie

A

Leczenie zakażeń
Regularna substytucja Ig
Okresowa profilaktyka p/bakteryjna, p/grzybicza

W HIGM1 definitywnym leczeniem jest HSCT

51
Q

Przejściowa hipogammaglobulinemia wieku dziecięcego = THI - definicja

A

Związana z opóźnieniem w rozpoczęciu syntezy własnych Ig poza okres fizjologicznej hipogammaglobulinemii (2-6m.ż.)
Ustępuje samoistnie w 2-5r.ż.

52
Q

Przejściowa hipogammaglobulinemia wieku dziecięcego = THI - epidemiologia

A

Jeden z czterech najczęstszych niedoborów odporności humoralnej (z CVID, SIgAD, SAD)

53
Q

Przejściowa hipogammaglobulinemia wieku dziecięcego = THI - patomechanizm

A

nieznany

54
Q

Przejściowa hipogammaglobulinemia wieku dziecięcego = THI - objawy

A

Brak lub nawracające zap. uszu, infekcje GDO, alergie i nietolerancje pokarmowe

55
Q

Przejściowa hipogammaglobulinemia wieku dziecięcego = THI - diagnostyka

A

Diagnoza możliwa jest tylko retrospektywnie - po normalizacji niedoboru Ig i poprawy stanu klinicznego

56
Q

Przejściowa hipogammaglobulinemia wieku dziecięcego = THI - leczenie

A

Łagodny przebieg - brak wskazań do substyt. Ig
Kontrola poziomu Ig co 3-4mce
Można wprowadzić Ig przy bardzo ciężkich infekcjach
Można szczepić
Uważać bo to może być CVID

57
Q

Obniżony poziom IgA - jakie 2 typy

A
  • izolowany (SIgAD)

- skojarzone z innymi zaburzeniami odporności (najczęściej z brakiem IgG2)

58
Q

Izolowany niedobór IgA (SIgAD) - definicja

A

Gdy >4r.ż. jest stężenie <0,07g/l IgA przy prawidłowym IgG i M

59
Q

Izolowany niedobór IgA (SIgAD) - objawy

A

85-90% bezobjawowy

Nawracające zak. DO, alergie (AZS, astma, spojówki, alergie pokarmowe), zap. zatok, ucha środkowego, p.pok, ZUMy

U dzieci często z celiakią, potem może dołączyć się IBD
U dorosłych mogą być nawracające zap. płuc, sarkoidoza, POChP i rozstrzenia oskrzeli

60
Q

Izolowany niedobór IgA (SIgAD) - epidemiologia

A

Najczęstszy PNO, w populacji kaukaskiej u 1:600-700

61
Q

Izolowany niedobór IgA (SIgAD) - patogeneza

A

Postulowane zaburzenia regulacyjne w limf. B, uniemożliwiające przełączanie klas produkowanych Ig w kierunku IgA

62
Q

Izolowany niedobór IgA (SIgAD) - diagnostyka

A

przypadkowo wykryty brak IgA u zdrowej osoby nie wymaga dalszej diagnostyki
W celiakii p/c tTG będą w klasie IgG!!! (nie w IgA)
Okresowa kontrola stanu zdrowia i badania immunologiczne raz na rok, bo może przejść w CVID

63
Q

Izolowany niedobór IgA (SIgAD) - leczenie

A

Brak swoistej, przyczynowej terapii
Leczyć objawowo szybko, już po pierwszych objawach (antybiotyki długo, w wysokich dawkach - często makrolidy i linkozamidy bo penetrują do zatok i oskrzeli)
U niektórych można stosować profilaktykę antybiotykową (np. przy astmie, rozstrzeniach oskrzeli; nawracających zap.płuc lub zatok)

64
Q

Niedobór podklas IgG w zależności od wieku

A

IgG1 częściej u dorosłych (tu IgG całkowite może być na dolnej granicy normy)
IgG2 częściej u dzieci (M>K)

65
Q

Niedobór podklas IgG - czemu może towarzyszyć i leczenie

A

Może towarzyszyć SIgAD i SAD

Leczenie - substytucyjne jak nawracają ciężkie zakażenia z powikłaniami

66
Q

Prawidłowy poziom IgG, A, M - w jakich chorobach?

A

Niedobór podklas IgG

Zaburzenia syntezy swoistych p/c (SAD)

67
Q

Zaburzenia syntezy swoistych p/c (SAD) - definicja

A

Rzadki niedobór odporności humoralnej

Obniżona produkcja p/c w odpowiedzi na antygeny szczepionek (pneumokoki, tężec, błonica, Hib)

68
Q

Zaburzenia syntezy swoistych p/c (SAD) - objawy

A

Nawracające zakażenia
Gwałtowny przebieg zakażeń bakteryjnych, z dobrą odpowiedzią na antybiotyki
Najgroźniejsze infekcje u małych dzieci, z wiekiem jest coraz lepiej

69
Q

Zaburzenia syntezy swoistych p/c (SAD) - diagnostyka

A

stęż. IgG i parametry odporności komórkowej - ok

Podstawowe badanie wskazujące na SAD: brak produkcji p/c dla antygenów pneumokokowych po pełnym cyklu szczepień przeciwko S. pneumoniae
Odpowiedź na antygeny wirusowe jest zazwyczaj ok

70
Q

Zaburzenia syntezy swoistych p/c (SAD) - leczenie

A

Leczenie zakażeń antybiotykami parenteralnie 2-3tyg. zgodnie z antybiogramem
Substytucja Ig przez co najmniej kilka lat w ciężkim przebiegu

Obecnie brak profilaktycznej antybiotykoterapii

71
Q

U kogo są p/wskazane szczepionki z żywymi patogenami?

A
SCID
Zab. produkcji p/c:
-agammaglobulinemia,
-pospolity zmienny niedobór odporności (CVID)
-z. hiper-IgM

Rekomendowane są: inaktywowane szczepionki p/grypie, PCV, HiB (z wyjątkiem pacjentów z SCID)

72
Q

Szczepienia w zaburzeniach odporności komórkowej (np. z. DiGeorge’a)

A

Przeciwwskazane:
-szczepionki żywe (ale w łagodnych postaciach do rozważenia MMR, VZV)

Rekomendowane:
-inaktywowane p/grypie, PCV, HiB, meningokokom

73
Q

Szczepienia w defektach kom. fagocytujących (np. CGD, zespoły LAD)

A

P/wskazane:

-wszystkie żywe bakteryjne (żywe wirusowe do rozważenia)