Praktijk motorische controle Flashcards
(33 cards)
1
Q
evolutie van motorische controle
A
- neuromusculaire controle
- preceptie
- precisie
- repetitie
- integratie - houdings- & bewegingscontrole
- uithouding & kracht
2
Q
principes van oefeningen
A
- selectiviteit = lokale oefeningen
- vroege start van therapie = heel snelle veranderingen bij pijn
–> maladaptieve ontwikkeling voorkomen - pijn vrij oefenen
- preventie van hervallen = na sessies oefeningen blijven doen
3
Q
uitvoering van lumbale bewegingscontrole
A
- volledige ROM controleren
- positionering = therapeut plaatst in neutrale houding
- repositionering
- enkele keren anteversie & retroversie uitvoeren
- initële houding proberen aannemen vanuit lordose
- moet op vlotte manier zonder teveel te zoeken - houdingen
- vierpuntssteun = niet functioneel dus enkel om aan te leren
- stand = beter indien licht door benen gaan
- zit = beter in open heuphoek
4
Q
lumbale bewegingscontrole in handen- & knieën steun
A
- compensatie thoracaal
- beweging wordt geïnitieerd door thoracale wervelkolom
- vaak gepaard met hoofdbewegingen
- facilitatie = referentie punt aanbieden
–> hand tegen sternum of thorax en zeggen dat deze niet mag bewegen - compensatie hooglumbaal
- facilitatie = zeggen dat beweging vanuit bekken moet komen
- SIPS in richting van anteversie duwen
- SIAS in richting van retroversie duwen - compensatie grote spieren
- stoppen met ademenen
- sterke activatie van lumbale & abdominale musculatuur = palpatie
5
Q
lumbale bewegingscontrole in stand
A
- compensatie thoracaal
- beweging wordt geïnitieerd door thoracale wervelkolom
- facilitatie = beweging sturen met handen aan bekken
- schouder dorsaal op thorax = zeggen dat deze stil moet blijven - compensatie hooglumbaal
- facilitatie = zeggen dat beweging vanuit bekken moet komen
- SIPS in richting van anteversie duwen
- SIAS in richting van retroversie duwen - compensatie vanuit bovenbenen
- bovenbeen tegen tafel
- bekken sturen met handen
6
Q
lumbale bewegingscontrole in zit
A
- compensatie thoracaal
- beweging wordt geïnitieerd door thoracale wervelkolom
- facilitatie = beweging sturen met handen aan bekken
- schouder dorsaal op thorax = zeggen dat deze stil moet blijven - compensatie vanuit bovenbenen
- facilitatie door tactiele feedback
–> eigen palpatie van activatie bovenbenen - andere compensaties
- ademinhouden
- overdreven activatie van abdominale & dorsale musculatuur
- duwen met voeten op grond
- duwen met handen op benen
7
Q
thoracale bewegingscontrole
A
- positionering
- angulus inferior door therapeut naar neutrale scapula positie
–> 1 hand proc. coracoideus & 1 hand angulus inferior
- patiënt bewust de positie zelf houden - repositionering
- opnieuw neutrale positie actief aannemen
- indien nodig met facilitatie - uitgangshouding = mogelijk in stand & zit
8
Q
cervicale bewegingscontrole
A
- positionering
- occiput & kin door therapeut naar hoog cervicale flexie
- vooral door tactiele stimulatie
- rotatie door as van oren
- patiënt bewust de positie zelf houden - repositonering
- opnieuw neutrale positie actief aannemen
–> indien nodig met facilitatie - uitgangshouding = mogelijk in stand & zit
9
Q
progressie van cervicale controle
A
- begin = suboccipitale drug van 20mmHg
- lichte knik beweging
- elke keer toename van 2mmHg
- opbouwen tot 30mmHg - correcte uitvoering & aanhouding van 28-30mmHg
- oefening in stand = bewegingscontrole
- gecontroleerde extentrische extensie
–> faxilitatie met ogen
- gecontroleerde flexie - progressie
- toename ROM naar extensie
- isometrisch aanhouden van positie = pijnvrij & controleerbaar
- overstap naar kracht & uithoudingstraining
10
Q
lumbale neuromusculaire controle algemeen
A
- spierkorset
- MTA
- multifidus
- bekkenbodemspieren - gebruik
- spieren niet continu opgespand
- fijne afstemming & coördinatie nodig
- delen van korset minder/meer actief
–> neuromusculaire controle nodig
11
Q
bekkenbodemspieren
A
- anatomie
- voorste = pubococcygeus
- achterste = iliococcygeus-ischiococcygeus
- selectieve spierrecturering
- OOK veel patiënten hebben hypertonie van bekkenbodemspieren = relaxatie van belang voor continentie - palpatie = niet kunnen
- pubococcygeus in urogenitale streek
- iliococcygeus-ischiococcygeus mediaal van zitbeenknobbel
12
Q
perceptie van bekkenbodemspieren
A
- perceptie
- contractie verloopt van voor naar achter ≈ opp naar diep
–> lift met 2 verdiepingen = op beide stoppen
- contractie moet binnen ruit pubis-tuber-coccyx blijven
- in zit op stoel met hardopp. & open heuphoek = facilitatie van normale lordose
- rollen over zitbeen knobbels - slechte contractie = achterste
- retroversie = naar achter rollen
- hoesten = ook voorbeeld van slechte contractie - goede contractie = voorste
- anteversie = naar voor rollen
- zacht inademen & intrekken van bekkenbodem
- moeten koppelen aan mulftifidus & MTA
- beginnen met bekkenbodem zal MTA meestal automatisch volgen
13
Q
precisie van bekkenbodemspieren
A
- zit
- op stoel met hard oppervlak
- concentreren op op- & intrekken van voorste bekkenbodemspieren - ruglig & stand
- knieën (licht) geplooid
- bij uitademenen voorste spieren opspannen - compensaties
- enkel achterste opspannen & vaak ook mm. glutei
–> retroversie van bekken
- facilitatie door contractie tijdens expiratie
- naar buiten duwen van bekkenbodem = persen
14
Q
perceptie van transversus abdominis
A
- palpatie
- ruglig met knieën geplooid
- 1 cm caudaal & 2cm mediaal van SIAS
- patiënt juiste contractie aanleren = ook palpatie aanleren - uitvoeren
- buik langzaam op & intrekken bij expiratie = goed
- valsalva laten uitvoeren = niet
- navel intrekken = mm. obliqui
15
Q
precisie van transversus abdominis
A
- compensaties = overdreven spanning
- verandering infrasternale hoek & depressie van ribben
- retroversie van bekken
- blokkering van ademhaling
- verliezen van spanning bij opnieuw inademhalen - facilitatie
- expiratie
- eerst bekkenbodemspieren trainen kan voordelig zijn
–> omgekeerd kan ook - progressie
- uiteindelijk moet patiënt beide appart & samen kunnen samenspannen
- een been heffen = begin van repetitie fase
16
Q
perceptie van multifidus
A
- uitvoering
- eerst anatomisch tonen op afbeelding & uitleggen dat bedekt is door pezige structuren
- palpatie lateraal juist boven bekken
- moeilijk want nooit zeker weten of enkel multifidus contraheert - contractie aanleren
- tactiele feedback = vingers zacht omhoog duwen
- slechte contractie = oppervlakkige vezels
- been of arm schokkig laten bewegen & swayback houding afwisselen
17
Q
precisie van multifidus
A
- algemeen
- tijdens expiratie zachtjes m. multifidus opspannen
- facilitaties = beweging inbeelden zonder effectief uit te voeren - buiklig
- geen rotatie in nek -> assymetrische activiteit
- facilitatie door staartbeen naar lumbaal willen trekken
- bulging noodzakelijk bij palpatie
- compensatie door lordosering, overdreven spanning thoracale extensoren & blokkeren van ademhaling - zijlig
- bij assymetrische contractie
- te oefenen zijde naar boven
- facilitatie door been naar lumbaal willen trekken
–> denkbeeldig lichte weerstand proberen overwinnen - zit/stand
- veel functioneler
- moeilijker door hogere basis tonus
- transfer tussen lig & stand is niet van zelfsprekend
- facilitatie door staartbeen naar lumbaal willen trekken
18
Q
algemeen repetitie & integratie
A
- repetitie
- na 2 sessies
- diepe musculatuur actief opspannen tijden geassocieerde oefeningen = afleiding
- activatie diepe spieren -> oefening -> contractie diepe spieren
- overgaan naar integratie = niet meer bewust opspannen
–> diepe activatie moet onbewust gebeuren - progressie
- instabielere ondergrond
- snelheid opdrijven
- ogensluiten
- multitasken
- fout uitlokken = dichter tegen foutieve uitvoering - low-load -> high-load
- low-load & statisch is vooral repetitie
- high-load & dynamisch is vooral integratie
- niet alle integratie oefeningen zijn highload
–> veel dagelijkse activiteiten zijn lowload
19
Q
algemeen uitvoering van geassocieerde bewegingen
A
- lage rug
- neutrale houding
- mag niet bewegen - andere
- ademhaling blijft vlot
- beweging gebeurd vlot
20
Q
lumbale geassocieerde bewegingen in ruglig & zit
A
- oefeningen = benen geplooid
- oefening 1 = 1 been langzaam naar buiten bewegen
- oefening 2 = 1 been langzaam strekken - oefeningen zit = openheuphoek
- oefening 1 = 1 arm langzaam naar 90° anteflexie
- oefening 2 = 1 knie langzaam omhoog steken
–> ook mogelijk vanuit stand + progressie door aanhouden
- oefening 3 = sit-to-stands
21
Q
lumbale geassocieerde bewegingen in bridge
A
- algemeen
- bekken heffen
- benen geplooid op grond
- benen gestrekt op bal - oefeningen
- oefening 1 = van ruglig naar bridge
- oefeninge 2 = vanuit bridge 1 knie strekken
–> geen rotatie van lumbale regio - oefeningen op bal
- ruglig op een Bobathbal
- voor sommige mensen is dit highload
- oefening 1 = van lig op grond naar gestrekte lig op bal
- oefening 2 = vanuit bridge been heffen
22
Q
lumbale geassocieerde bewegingen in side-plank
A
- algemeen
- leunen met elleboog & voorarm
- hyperlordose vermijden - side plank
- oefening 1 = op grond met knieën in 90° flexie
- oefening 2 = op grond met knieën gestrekt
–> van lowload naar high load
- hoger load inbouwen door hand op bekken te zetten - normale plank
- oefening 1 = plank aannemen
- oefening 2 = plank naar side plank roteren & terug
–> ook mogelijk in stand tegen muur voor lagere load
23
Q
lumbale geassocieerde bewegingen voor buiging
A
- obsers buiging
- flexie enkel vanuit heupen = neutrale houding aanhouden
- geen blokkade van ademhaling
- armen ontspannen naast lichaam - oefeningen
- oefening 1 = in zit, doel = 30° flexie
- oefening 2 = in stand (ober’s buiging), doel = 50° flexie
24
Q
lumbale geassocieerde bewegingen met onstabiel oppervlakte
A
- oefeningen in zit
- in zit op tol of dynamic airrex
- voeten op airex matje
- oefening 1 = tikken tegen onstabiel oppervlakte -> stabiel blijven tijdens extense verstoringen
- oefening 2 = zelfde oefening zonder voetensteun - oefenignen in stand
- staan op airex matje
- oefening 1 = unipodaal zonder matje
- oefening 2 = unipodaal aanemen & houden
- oefening 3 = bal vangen in unipodaal
25
lumbale geassocieerde bewegingen in 4puntsteun
1. algemeen
- 4 puntsteun met schouders & knieën in 90° flexie
- lumbale regio & bekken mogen niet roteren
2. oefeningen
- oefening 1 = gelijktijdig arm & heterolateraal been heffen
- oefening 2 = 4 puntsteun met beide knieën op Bobathbal
--> tikjes op bal geven & stabiliseren tegen externe verstoringen
26
perceptie & precisie thoracaal
1. perceptie
- spierkaart van trapezius pars ascendens & serratus anterior
- soort contractie aantonen
- scapulaire setting aannemen voor elke oefening ≈ spierkorset
2. precisie methode 1
- zit of stand in neutrale houding
- bilaterale tactiele feedback naar opwaartse rotatie
- zelf uitvoeren
3. precisie methode 2
- palpatie van proc. coracoideus door patiënt
- naar achter & omhoog proberen bewegen = posterior tilt
4. precisie methode 3
- als vorige 2 niet lukken
- mensen met slecht proprioceptief bewustzijn
- in zijlig met arm 120° anteflexie
- volgen van manuele feedback therapeut naar retractie posterior tilt & opwaarte rotatie
27
compensaties bij precisie thoracaal
1. substitutie strategieën
- elevatie & neerwaartse rotatie = levator scapulae
- retratie & neerwaartse rotatie = romboidei
- adductie & extensie arm = latissimus dorsi
- controleren door palpatie & tactiele feedback
2. andere
- overcorrectie & exsessief spiergebruik
- zwakke spiercontrole
--> winging
- overactiviteit van thoracale erector spinae
- spierverkorting voorkomt houding
28
glenohumerale dissociatie oefeningen thoracaal
1. algemeen
- eerst scapulaire setting inbrengen
- houden tot einde beweging
- in zit of stand
- geen scapulothoracale bewegingen
2. oefeningen
- oefening 1 = anteflexie tot 60°
- oefening 2 = abductie tot 30°
- oefening 3 = exorotatie tot 45°
29
fase 1 oefeningen thoracaal
1. ritmische controle = ritmische stabiliteit
- houding aannemen
- fouten inbrengen door therapeut of extern
- statische controle = positie behouden
2. oefeningen in stand
- oefening 1 = elleboog in 90°
- oefening 2 = arm in 90° anteflexie tegen bal op muur
3. oefeningen in lig
- oefening 1 = 180° anteflexie vanuit buiklig
- oefening 2 = in ruglig met arm in verschillende posities
4. oefeningen in plank
- oefening 1 = side plank
--> progressie door steunen op airex matje & bekken van tafel afhalen
- oefening 2 = side plank met heterolaterale hand op bal
--> beide armen controleren
- oefening 3 = plank & duwen tegen romp
--> progressie door handen op airex matje/halve bal
30
fase 2 oefeningen thoracaal
dynamische controle
- zelf bewegingen uitvoeren
- goed gecoördineerde scapulaire beweging = scapulothoracaal ritme
oefeneningen
1. exo/endorotatie
- in stand met elleboog in 90° flexie
- balletje in hand
- progressie door gewicht of theraband
2. algemeen stand
- arm in alle bewegingen met gestrekte elleboog
- progressie door gewicht of theraband
3. X-CO trainer
- in stand met X-CO trainer in hand = ritmische trilling geven
- vorige oefenignen
- combinatie van dynamische & statische controle
4. werpbewegingen met trekapparaat
- in stand met rug naar trekapparaat
- weerstand veranderen of weerstand door theraband
31
perceptie van cervicaal
1. algemeen
- diepe nekflexoren = longus colli, longus captitis, rectus capitis anterior & lateralis
- spierkaart van diepe nekflexoren
- welke soort contractie laten voelen
2. uitvoering
- ruglig met nek in neutrale lordose
- aangezicht horizontaal door handdoek
- hoog cervicale flexie = ja-knikken
3. fouten & facilitaties
- palpatie aan sternocleidomastoideus = NIET
--> sternocleido & scaleni = **hulpademhaling**
- beweging makkelijker tijdens **expiratie**
32
precisie van cervicaal
1. uitvoering = perceptie
2. compensatie
- retractie laag cervicaal = facilitatie door ogen volgen tijdens beweging
- hoofd loskomen van tafel
- overactiviteit oppervlakkig = palpatie
- aanhoudende druk die schokkend is = substitutie van oppervlakkig
- te snelle beweging & overshooting = nadruk leggen op traag
3. facilitatie
- tactiele feedback door hand op kin door patiënt zelf
- manueel beweging insturen door therapeut
4. progressie
- 10x10sec uithouding
- als lukken in lig = stand & zit
33
oefeningen cervicaal
ritmische controle oefeningen
1. ruglig met hoofd op zitkussen of wobbleboard
- board destabiliseren door therapeut
- progressie = in zit met board tussen hoofd & muur
2. ruglig met arm in abductie of anteflexie
- progressie door in zit -> stand -> unipodaal
- progressie door bilateraal & onstabiele ondergrond
3. 3 delig bankje dat hoofd niet ondersteund
- rechtop beginnen
- progressie door rugleuning schuiner te zetten
dynamische controle oefeningen = cervicale bewegingen tijdens correcte craniocervicale flexie
