Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Urologie > Prostaatkanker > Flashcards

Prostaatkanker Flashcards

1
Q

Incidentie prostaatkanker?

A

Na huidkanker (melanoma en non-melanoma) = meest voorkomende kanker in mannen

  • -> tegen 95 jarige leeftijd heeft 95 een prostaatkanker ontwikkeld
  • -> voornamelijk in Westerse landen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Mortaliteit prostaatkanker?

A

in 2020, 2e voornaamste oorzaak van kankerdoden in mannen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Risicofactoren prostaatkanker?

A
  • Hoge leeftijd > 50 jaar

- Familiale voorgeschiedenis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Welke factoren worden niet geassocieerd met prostaatkanker?

A
  • Seksuele activiteit

- Benigne prostaat hyperplasie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Symptomen prostaatkanker?

A
  • Meestal symptomatisch
  • Soms LUTS: urinaire retentie en hematurie
  • Zo uitgebreid: constitutionele symptomen + tekens van metastasen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Welke tekens van metastasen vinden we voornamelijk terug in prostaatkanker?

A
  • Botpijn (meestal in lumbosacrale ruggenwervels)

- Lymfoedeem door obstruerende meta’s in lyfmeklieren

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

BO vermoeden prostaatkanker?

A
  • Rectaal onderzoek
  • PSA bepaling
  • Biopsie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Afwijkingen rectaal onderzoek bij prostaatkanker?

A
  • Gelokaliseerde geïnduceerde nodules
  • prostatomegalie, lobaire asymmetrie, obliteratie sulcus
  • Harde niet-pijnlijke nodules

! Kan normaal zijn in vroeg stadium
! Lage positief predicatieve waarde

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Kan men PSA specifiek gebruiken voor het aantonen van prostaatkanker?

A

NEEN

- PSA is wel orgaanspecifiek –> alle prostaatcellen maken PSA aan, MAAR PSA is niet kankerspecifiek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat is PSA?

A

Serine protease geproduceerd door prostaat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Normaalwaarden PSA?

A

0 - 4,0 mcg/L

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Indicaties PSA bepaling,?

A
  • Vermoeden van prostaatkanker

- Monitoring van behandeling prostaatkanker

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

wanneer is een verhoogde PSA zeer suggestief voor prostaatkanker?

A
  • PSA > 4,0 mcg/L

- Exponentiële stijging PSA waarde!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Andere oorzaken PSA stijging?

A
  • Benigne prostaat hyperplasie
  • UTI
  • Prostatitis
  • Prostaat trauma of manipulatie (bv. rectaal onderzoek)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Principes biopsie bij prostaatkanker?

A
  • Transrectaal vs. transperineaal
  • Meerdere biopsies nemen
  • Enkel lokale anesthesie
  • AB profylaxe: quinolones
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Complicaties biopsie prostaat?

A
  • Hematospermie
  • Hematurie
  • Rectale bloeding
  • prostatitis
  • Koorts > 38,5°C
  • Epididymitis
  • rectale bloeding
  • Urinaire retentie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Waarmee evalueren we het metastase potentiaal van adenocarcinomen prostaat?

A

Gleason score

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wat is de gleason score?

A

Score systeem om adenocarcinomen prostaat te graderen op potentieel tot metastaseren op basis van klier-vormende differentiatie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

BO onderzoek voor stadiëring adenocarcinoom?

A
  • CT of MRI
  • PET CT
  • PSMA-scan
  • Botscan
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Waarvoor staat PSMA-scan?

A

Prostate-specific membrane antigen -based PET-CT

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Meest voorkomende metastase van prostaatkanker?

A

Bot meta’s

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Meest voorkomende tumortype in prostaatkanker?

A

Adenocarcinoma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Behandeling prostaatkanker?

A
  • Active surveillance = observatie (actief)
  • Watchful waiting
  • Radicale prostatectomie
  • Externe straal radiotherapie
  • Brachytherapie
  • High intensity focused ultrasound (HIFU)
  • Hormoon therapie
24
Q

Principe active surveillance?

A
  • = Observatie
  • Behandeldoel = curatief
  • Follow-up = vooraf bepaald schema
  • Markers = rectaal onderzoek, PSA
  • Levensverwachting > 10 jaar
  • Laag risico patiënten

Doel = minimale behandeling gerelateerde toxiciteit ZONDER vermindering van overleving

25
Q

Principes watchful waiting?

A
  • Behandelingsdoel = palliatief
  • Follow-up = patiënt specifiek, zonder schema
  • Er worden geen specifieke markers gebruikt
  • Levensverwachting < 10 jaar
  • Voor patiënten uit alle stadia

Doel = minimale behandeling gerelateerde toxiciteit

26
Q

principes radicale prostatectomie?

A

Wegnemen van prostaat, kapsel en zaadblaasjes

+/- pelvische lymfeklierdissectie

27
Q

Complicaties radicale prostatectomie?

A
  • Continentieproblematiek

- Potentieproblemen

28
Q

Complicaties radiotherapie prostaat?

A
  • Radiocystitis: hematurie, polyurie

- Radiorectitis: RBPA

29
Q

Principe brachytherapie in prostaatkanker?

A

Er worden radio-actieve zaadjes permanent ingeplant in de prostaat

30
Q

Complicaties brachytherapie prostaat?

A
  • Radiocystitis: hematurie, polyurie

- Radiorectitis: RBPA

31
Q

Principe van hormoontherapie in prostaatkanker?

A

Drastisch verminderen van testosterongehalte om zo ontwikkeling prostaatkanker te remmen

  • Onderdrukken testiculaire androgeensecretie
  • Inhibitie van activatie van circulerende androgenen
32
Q

Functies testosteron?

A
  • Verhogen spiermassa en -kracht
  • Huid: haargroei en colelageenvorming
  • Behouden botdensiteit
  • Hersenen: sex drive, positief gemoed, versterken cognitie en geheugen
  • Geslachtsorganen: prostaatgroei en - functie, spermaproductie, erectiele functie
  • Beenmerg: productie RBC
33
Q

Manieren om effecten testosteron te verlagen?

A
  • Onderdrukken secretie testiculaire androgenen

- Inhibitie van de acties van circulerende androgenen

34
Q

Manieren om effecten testosteron te verlagen?

A
  • Onderdrukken secretie testiculaire androgenen

- Inhibitie van de acties van circulerende androgenen

35
Q

Onderdrukken secretie testiculaire androgenen?

A
  • Chirurgische castratie: bilaterale orchiectomie

- medische castratie: verminderen van stimulatie door hypofyse van androgeenproductie testes

36
Q

Methoden van medische castratie?

A
  • LHRH Agonisten –> LH en FSH secretie neemt af

- LHRH ANTAgonisten –> LH en FSH secretie neemt toe

37
Q

Werking LHRH agonisten?

A

Overdreven stimulatie van hypofyse –> daling van LHRH receptoren –> daling LH en FSH secretie –> vermindering van testosteronproductie in testis

38
Q

Voorbeelden van LHRH agonisten?

A
  • Leuprolide

- Gosereline

39
Q

Waar moeten we op letten bij opstart LHRH agonisten?

A

Initieel is er een piek in LH en FSH met testosteron productie –> botpijn, blaasobstructie, renaal falen, ruggenmerg compressie, cardiovasculair overlijden door hypercoagulatie

In initiële fase altijd combineren met antiandrooenen

40
Q

Werking LHRH antagonisten?

A

Blokkeren van LHRH receptoren op hypofyse –> verminderde secretie LH en FSH –> vermindering testosteron productie testes

41
Q

Voorbeelden van LHRH antagonisten?

A

Degarelix

42
Q

Hoe inhaleren we de acties van circulerende androgenen op receptor level?

A
  • Centrale steroïde anti-androgenen: cyproterone acetaat

- Perifere steroïdale anti-androgenen: flutamide, bicalutamide,

43
Q

Wanneer spreken we van gelokaliseerd laag risico prostaatkanker?

A
  • PSA < 10 µg/l EN
  • Gleason < 7 EN
  • T1 – 2a
44
Q

Wanneer spreken we van gelokaliseerd matig risico prostaatkanker?

A
  • PSA 10 – 20 µg/l OF
  • Gleason 7 OF
  • T2b
45
Q

Wanneer spreken we van gelokaliseerd hoog risico prostaatkanker?

A
  • PSA > 20 µg/l OF
  • Gleason > 7 OF
  • T2c
46
Q

Wanneer spreken we van lokaal geavanceerde prostaatkanker?

A
  • T3 – T4
47
Q

Behandelingsmogelijkheden gelokaliseerd laag risico prostaatkanker?

A
  • Observatie
  • Radicale
    prostatectomie
  • Radiotherapie
48
Q

Behandelingsmogelijkheden gelokaliseerd matig risico prostaatkanker?

A
  • Observatie
  • Radicale prostatectomie
  • Radiotherapie + 6
    maanden adjuvante
    therapie
  • Brachytherapie
49
Q

Behandelingsmogelijkheden gelokaliseerd hoog risico prostaatkanker?

A
  • Radicale prostatectomie
  • Radiotherapie + 24 – 36
    maanden adjuvante
    therapie
50
Q

Behandelingsmogelijkheden lokaal geavanceerde prostaatkanker?

A
  • Radicale prostatectomie
  • Radiotherapie + 24 – 36
    maanden adjuvante
    therapie
51
Q

Mogelijkheden bij castratieresistente prostaatkanker?

A
  • Androgeen receptor inhibitoren: enzalutamide

- Chemotherapie: docetaxel

52
Q

Wat mogen we niet vergeten bij opstarten hormoontherapie?

A

Profylaxe van osteoporose!

- Bisfosfonaten + Ca2+ + Vitamine D3

53
Q

Behandeling van pijnlijke botmetastasten?

A
  • Radiotherapie
  • Analgetica
  • Rank ligand inhibitoren: Denosumab
54
Q

Gevreesde complicaties bij prostaatkanker?

A

Ruggenmergcompressie door botmeta’s

55
Q

Behandeling van ruggenmergcompressie door botmeta’s?

A
  • hoge dosis corticosteroïden
  • Spinale operatie
  • Radiotherapie
56
Q

Wat zijn de eerste tekens van ruggenmergcompressie door botmeta’s?

A
  • Uitval

- Onmogelijkheid tot defecatie of plassen

Urologie (18 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions