renesans Flashcards
(8 cards)
ramy czasowe
narodził sie we włoszech XV(quattrocento)
- odkrycie druku Jan Gutenberg 1450
- zdobycie konstantynopolu przez turków 1453
- odkrycie ameryki 1492
koniec epoki - schyłek XVI wieku, a w polszy do śmierci jana kochanowskiego 1584
pochodzenie nazwy
francuskie słwo renaissance - odrodzenie, tu dokładniej chodzi o kulture antyczną, “odrodzenie sie ludzkości”
światopogląd + pojęcia
- ANTROPOCENTRYZM w centrum zainteresowania był człowiek oraz jego potrzeby
duchowe i materialne, człowiek to niepowtarzalna jednostka, wolna - HUMANIZM wiara w moralny rozwój człowieka, jego możliwość poznawania świata i samego siebie. Humanizm opiera się na myśli starożytnego myśliciela Terencjusza: „Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce”
Homo sum, nihil humani a me alienum puto - HUMANIZM RENESANSOWY prąd, który przyniósł fascynacje człowiekiem i wszystkimi
sprawami związanymi z życiem ludzkim - POETA DOCTUS poeta uczony, dążył do osiągnięcia w życiu harmonii i złotego
środka - REFORMACJA ruch dążący do odnowy życia religijnego,którego zwolennicy domagali się
radykalnych zmian w Kościele katolickim. Zapoczątkował go Marcin Luter w 1517r.
Konsekwencją stał się rozłam w Kościele rzymskim na luteranizm, kalwinizm,
anglikanizm. Wyznawców nowych religii łączyło przekonanie, że jedynym źródłem
objawienia jest Pismo Święte i każdy człowiek samodzielnie poprzez jego lekturę może
zbliżyć się do Boga. Odrzucano pośrednictwo kapłanów w drodze do zbawienia
6.HORACJANIZM to łączenie w poezji postawy zgodnej z filozofią stoicyzmu i epikureizmu
- CARPE DIEM chwytaj dzień
dodateczek artysci i ich dzieła
Leonardo da Vinci – Gioconda lub Mona Lisa, Dama z łasiczką, Ostatnia wieczerza;
– Rafael Santi – Madonna Sykstyńska, Madonna ze szczygłem – malarz madonn (MB), Szkoła ateńska;
– Tycjan – Święta Maria Magdalena, Chrystus z Magdaleną, Jan Chrzciciel;
– Michał Anioł – Pieta, Dawid, Mojżesz, freski;
– Sandro Botticelli – Narodziny Wenus;
– Antonio Correggio – Madonna ze św. Jerzym, Madonna ze św. Hieronimem;
– Pieter Bruegel – Upadek Ikara, Ślepcy.
teatr
W specjalnie
zaprojektowanych budynkach grali zawodowi aktorzy (wyłącznie mężczyźni), najsłynniejszy stał sie teatr elżbietański, ukształtował sie nowy typdramatu - szekspirowski który zrywał z
kanonem antycznym (nie respektował zasad trzech jedności ani decorum), podział na akty i sceny, ograniczona rola fatum, tak jak i chóru, mieszanie sie stylów, fantastyka
dodateczek tematy w literaturze sredniowiecze vs renesans
wzorce osobowe
- SZLACHCIC ZIEMIANIN satysfakcję daje mu życie w majątku ziemskim, pracuje i odpoczywa w zgodzie z
rytmem natury,w razie konieczności staje się żołnierzem broniącym ojczyzny - DWORZANIN wykształcony, przestrzega dworskiej etykiety, ma nienaganne maniery, potrafi
prowadzić konwersacje, szanuje przedstawicieli płci pięknej, lojalny wobec pana,
patriot - HUMANISTA/POETA DOCTUS ma rozległą wiedzę w wielu dziedzinach nauki (literatura, historia, gramatyka,
retoryka), inspiruje sie tworcami antycznymi, zna starożytne języki,dzięki czemu
może czytać dzieła antycznych mistrzów w oryginale, w swojej twórczości
wykorzystuje starożytne gatunki, motywy, sięga do mitologii - OBYWATEL - PATRIOTA w czasie pokoju prowadzi życie służące dobru ojczyzny ( pomaga w tworzeniu
silnego wojska, przedkłada interes ojczyzny nad własny), gotowy do oddania
życia za swój kraj, kiedy sytuacja tego wymaga
popularne motywy
- ARKADIA (Wergiliusz) wyidealizowana kraina zamieszkana przez szczęśliwych
pasterzy , którzy z dala od pokus i zagrożeń cywilizacji prowadzą życie zgodne z
naturą - BÓG był postrzegany jako śtwórca, ktory zbudował piękny, dobry i harmonijny
świat. Nie był srogim, karzącym za błędy ojcem, lecz mądrym i wyrozumiałym
opiekunem świata - EXEGI MONUMENTUM motyw wywodzący się z poezji
Horacego(Wybudowałem pomnik trwalszy niż ze spiżu) Artsta staje się
nieśmiertelny poprzez swoją twórczość, która czyni go sławnym i upamiętnia na
wieki
