Sỏi đường mật chính

Question 1

Triệu chứng cơ năng

Answer 1

• Đau bụng:
  - Cơn đau quặn mật trên rốn hoặc hạ sườn P, lan bả vai phải hoặc ra sau lưng(cấp tính)
  - Đột ngột, liên tục kéo dài nhiều giờ
  - Tăng dần do áp lực đg mật tăng cao
  - Nhiều khi kèm ói mửa, đổ mồ hôi, đau lăn lộn
  - Sau 12-24h mới có sốt, vàng da(giờ hiếm tại ngta tới viện sớm)
  - Đối với đg mật tắc nghẽn mạn tính thì:
  - Đau nhẹ or ko đau mà chủ yếu là hội chứng vàng da tắc mật
  
  • Sốt:
    
    • Thường là sốt cao kèm ớn lạnh/lạnh run
  • HC vàng da tắc mật:
    
    • Da vàng sậm, mắt vàng, nc tiểu sậm, ngứa, phân bạc màu
  →Tam chứng Charcot: Đau bụng→sốt→vàng da(đặc hiệu cao, nhạy thấp)

Question 2

Triệu chứng thực thể

Answer 2

• Ấn đau trên rốn/hạ sườn P
• Đôi khi đề kháng thành bụng
• Gan có thể to đau, sờ dc
• Túi mật căng to or ko
• Định luật Courvoisier thường ko đúng trong trg hợp sỏi OMC tại VN

Question 3

Cận lâm sàng

Answer 3

• Hình ảnh học:
  
  • SÂ bụng, CT bụng, MRCP, ERCP(chụp mật tụy ngc dòng qua nội soi), PTC(X quang đg mật xuyên gan qua da), Xquang đg mật ống dẫn lưu Kehr…

Question 4

Tiêu chuẩn chẩn đoán viêm đường mật cấp

Answer 4

Theo Tokyo guideline 2018, xác định khi cả 3 tiêu chí, nghi ngờ khi chỉ có 2 trong 3
a. Viêm toàn thân:
A1: Sốt >38°C và/hoặc rét run;
A2: Xét nghiệm có phản ứng viêm số lượng bạch cầu < 4 hoặc > 10 (x1000/µL), CRP ≥ 1 mg/dL.
b. Tắc mật:
B1: Vàng da – Bilirubin TP≥ 2mg/dL (≥ 34,2 µmol/L);
B2: Xét nghiệm chức năng gan bất thường – tăng ít nhất 1,5 lần giá trị bình thường: ALP, AST, ALT, gamma
glutamyl transferse.
c. Chẩn đoán hình ảnh:
C1: giãn đường mật;
C2: Có nguyên nhân trên hình ảnh như chit hẹp, sỏi, stent, …

Question 5

Cận lâm sàng viêm đường mật cấp

Answer 5

a. Xét nghiệm máu
CTM: cho thấy tăng bạch cầu, neutrophil ưu thế
Sinh hóa: CRP, PCT tăng + bộ XN tắc mật đã trình bày
Cấy máu: trong cơn sốt, cấy dương tính 25%
b. Hình ảnh học: chủ yếu tìm hình ảnh trực tiếp của sỏi hoặc gián tiếp như giãn đường mật, đã trình bày ở trên

Question 6

Triệu chứng cơ năng viêm đường mật cấp

Answer 6

Đau bụng, sốt, vàng da tắc mật

Question 7

Triệu chứng thực thể viêm đường mật cấp

Answer 7

Ấn đau hạ sườn phải (60%)
Gan có thể to và đau
Túi mật có thể căng to hoặc khô