Schizofrenie medicatie Flashcards
(11 cards)
Haloperidol
Werkingsmechanisme:
Sterke D2-antagonist → Blokkade van dopamine-receptoren, vooral in het mesolimbische pad (vermindering positieve symptomen).
* Klassiek: verergering negatieve symptomen
Bijwerkingen:
* Hoge kans op EPS (parkinsonisme, dystonie, akathisie, tardieve dyskinesie).
* Hyperprolactinemie (door D2-blokkade in tuberoinfundibulair systeem).
* Weinig sedatie (zwakke H1-blokkade).
* Lage metabole bijwerkingen.
Farmacologie:
Hoge affiniteit voor D2-receptoren.
Snelle werking, vaak gebruikt bij delier en acute psychose.
Flupentixol
Werkingsmechanisme:
D2-antagonist, vergelijkbaar met haloperidol maar iets milder.
Ook zwakke 5-HT2A-antagonist.
* Klassiek: verergering negatieve symptomen
Bijwerkingen:
* EPS, hyperprolactinemie (minder dan haloperidol).
* Matige sedatie door milde H1-blokkade.
* Minder metabole effecten.
Farmacologie:
Langwerkend, beschikbaar als depotinjectie.
Amisulpride
Werkingsmechanisme:
Selectieve D2 en D3-antagonist.
Lage affiniteit voor H1, M1 en alfa-1 → minder sedatie en anticholinerge bijwerkingen.
Bijwerkingen:
* QT-verlening!
* Hoog risico op hyperprolactinemie (sterke D2-blokkade in hypofyse).
* Weinig EPS bij lage dosis, meer bij hoge dosis. dosisafhankelijk
* Weinig metabole bijwerkingen.
Farmacologie:
Effectief tegen zowel positieve als negatieve symptomen.
Werkt goed bij lage dosering voor negatieve symptomen.
*!!! In lage dosis stimuleert het juist DA afgifte voor mesocorticale route!!!
Clozapine
Werkingsmechanisme:
Zwakke D2-antagonist + sterke 5-HT2A-antagonist.
Blokkade van H1, M1 en alfa-1 → sterke sedatie en metabole effecten.
Bijwerkingen:
* Neutropenie.(weinig neutrofielen > monitoring nodig)
* Sterke sedatie (H1, M1 en alfa1-blokkade).
* Sterke metabole bijwerkeringen (H1 en 5HT2C blokkade).
* Hypersalivatie. (M1 blokade)
* Ernstige opstipatie
Weinig EPS, geen hyperprolactinemie.
Farmacologie:
Wordt alleen gebruikt bij therapieresistente schizofrenie.
Effectief bij patiënten die niet reageren op andere antipsychotica.
Olanzapine
Werkingsmechanisme:
Zwakke D2-antagonist + sterke 5-HT2A-antagonist.
Blokkade van H1, M1 en alfa-1 → sterke sedatie en metabole effecten.
Bijwerkingen:
* Neutropenie.(weinig neutrofielen > monitoring nodig)
* Sterke sedatie (H1, M1 en alfa1-blokkade).
* Sterke metabole bijwerkeringen (H1 en 5HT2C blokkade).
* Hypersalivatie. (M1 blokade)
Weinig EPS, geen hyperprolactinemie.
Farmacologie:
Zeer effectief, maar beperkt door metabole bijwerkingen.
Vaak gebruikt bij bipolaire stoornis.
Quentiapine
Werkingsmechanisme:
Zwakke D2-antagonist + sterke 5-HT2A-antagonist.
Blokkade van H1, M1 en alfa-1 → sterke sedatie en metabole effecten.
Bijwerkingen:
* Neutropenie.(weinig neutrofielen > monitoring nodig)
* Sterke sedatie(H1, M1 en alfa1-blokkade).
* Sterke metabole bijwerkeringen (H1 en 5HT2C blokkade).
* Hypersalivatie. (M1 blokade)
Weinig EPS, geen hyperprolactinemie.
Farmacologie:
Vaak gebruikt voor slaapstoornis + schizofrenie
Risperidon
Werkingsmechanisme:
Sterke D2- en 5-HT2A-antagonist.
Bijwerkingen:
* Hoge kans op hyperprolactinemie.
* Meer EPS dan andere atypische antipsychotica.
* Matige metabole bijwerkingen.
“gemiddeld”
Farmacologie:
Veel gebruikt, beschikbaar als depotinjectie.
Lurasidon
Werkingsmechanisme:
D2- en 5-HT2A-antagonist.
5-HT7-antagonist (mogelijk antidepressieve werking).
Bijwerkingen:
Minder metabole bijwerkingen.
Kan akathisie en EPS veroorzaken.
Farmacologie:
Vaak gebruikt bij bipolaire depressie.
Aripiprazol
Werkingsmechanisme:
Partiële D2-agonist (balans tussen dopamine-overactiviteit en -tekort).
5-HT1A-agonist → positieve invloed op stemming.
Bijwerkingen:
* Weinig EPS.
* Weinig metabole effecten.
* geen effect sedatie
* Kan akathisie veroorzaken.
Farmacologie:
Wordt vaak gekozen bij patiënten met metabool risico.
Werkt goed tegen negatieve symptomen
Brexpiprazol
Werkingsmechanisme:
Partiële D2-agonist (balans tussen dopamine-overactiviteit en -tekort).
5-HT1A-agonist → positieve invloed op stemming.
Bijwerkingen:
* Weinig EPS.
* Weinig metabole effecten.
* geen effect sedatie
* Kan akathisie veroorzaken.
Farmacologie:
Wordt vaak gekozen bij patiënten met metabool risico.
Werkt goed tegen negatieve symptomen
Cariprazine
Werkingsmechanisme:
Partiële D2-agonist (balans tussen dopamine-overactiviteit en -tekort).
5-HT1A-agonist → positieve invloed op stemming.
Bijwerkingen:
* Weinig EPS.
* Weinig metabole effecten.
* geen effect sedatie
* Kan akathisie veroorzaken.
Farmacologie:
Wordt vaak gekozen bij patiënten met metabool risico.
Werkt goed tegen negatieve symptomen
