Therapie Resistente Depressie - Medicatie Flashcards
(17 cards)
Fluoxetine
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
Remt SERT, meer seratonine.
Bijwerkingen:
Lange t1/2 > langzaam afbouwen!
* 5HT1A: Anti-depressief, misselijkheid/duizeligheid
* 5HT2A: Sexuele dysfunctie, slapeloosheid
* 5HT2C: remmen eetlust
* 5HT3: Diaree, braken
Interacties:
Niet met MAO-remmer > seratonerg syndroom
Sterke remmer CYP2D6
Plaats behandeling
Paroxetine
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
Remt SERT, meer serotonine.
* stekste ontwenningsverschijnselen!
Bijwerkingen:
- 5HT1A: Anti-depressief, misselijkheid/duizeligheid
- 5HT2A: Sexuele dysfunctie, slapeloosheid
- 5HT2C: remmen eetlust
- 5HT3: Diaree, braken
Interacties:
Niet met MAO-remmer > seratonerg syndroom
Sterke remmer CYP2D6
Plaats behandeling
Sertraline
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
Remt SERT, meer seratonine.
zwakke remmer DAT
Bijwerkingen:
- 5HT1A: Anti-depressief, misselijkheid/duizeligheid
- 5HT2A: Sexuele dysfunctie, slapeloosheid
- 5HT2C: remmen eetlust
- 5HT3: Diaree, braken
Interacties:
Niet met MAO-remmer > seratonerg syndroom
Plaats behandeling
(es)citalopram
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
Remt SERT, meer seratonine.
R- en S- mengsel
Bijwerkingen:
QT verlenging!
* 5HT1A: Anti-depressief, misselijkheid/duizeligheid
* 5HT2A: Sexuele dysfunctie, slapeloosheid
* 5HT2C: remmen eetlust
* 5HT3: Diaree, braken
Interacties:
Niet met MAO-remmer > seratonerg syndroom
Plaats behandeling
Fluvoxamine
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
Remt SERT, meer seratonine.
Bijwerkingen:
- 5HT1A: Anti-depressief, misselijkheid/duizeligheid
- 5HT2A: Sexuele dysfunctie, slapeloosheid
- 5HT2C: remmen eetlust
- 5HT3: Diaree, braken
Interacties:
Niet met MAO-remmer > seratonerg syndroom
Sterke remmer CYP enzymen
Plaats behandeling
Venlafaxine
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
SNRI: Remmen SERT en NET(noradrenaline).
* Lage dosis alleen SERT, hoge dosering ook NET remming!
Bijwerkingen:
* Noradrenaline: tachycardie(verhoogde hartslag), verandering bloeddruk
* 5HT1A: Anti-depressief, misselijkheid/duizeligheid
* 5HT2A: Sexuele dysfunctie, slapeloosheid
* 5HT2C: remmen eetlust
* 5HT3: Diaree, braken
Interacties:
Niet met MAO-remmers
Substraat CYP2D6!
Plaats behandeling
Duloxetine
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
SNRI: Remmen SERT en NET(noradrenaline).
* Alle doseringen zowel SERT als NET remming
Bijwerkingen:
* Noradrenaline: tachycardie(verhoogde hartslag), verhoogde bloeddruk
* 5HT1A: Anti-depressief, misselijkheid/duizeligheid
* 5HT2A: Sexuele dysfunctie, slapeloosheid
* 5HT2C: remmen eetlust
* 5HT3: Diaree, braken
Interacties:
Niet met MAO-remmers
Plaats behandeling
Amitriptyline
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
TCA: remt SERT en NET > meer serotonine en noradrenaline in synapspleet
* Remt meer SERT
Bijwerkingen:
* M1-blokkade: Anticholinerge bijwerkingen (droge mond, obstipatie, urineretentie, verlaagde cognitie)
* a1 blokkade: Orthostatische hyportensie, Tachycardie
* H1 blokkade: Sedatie
* H1 in combinatie met 5HT2C blokkade: Gewichtstoename
* Zware blokkade voltage gated NA+-kanalen: Cardiale ritmestoornissen
* 5HT2A: seksuele disfunctie
Interacties:
Anticholinerg: niet bij ouderen > achteruitgang cognitie
Niet bij cardiovasculaire aandoeningen
Plaats behandeling
Nortriptyline
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
TCA: remt SERT en NET > meer serotonine en noradrenaline in synapspleet
* Remt meer NET
Bijwerkingen:
* M1-blokkade: Anticholinerge bijwerkingen (droge mond, obstipatie, urineretentie, verlaagde cognitie)
* a1 blokkade: Orthostatische hyportensie, Tachycardie
* H1 blokkade: Sedatie
* H1 in combinatie met 5HT2C blokkade: Gewichtstoename
* Zware blokkade voltage gated NA+-kanalen: Cardiale ritmestoornissen
* 5HT2A: seksuele disfunctie
Interacties:
Anticholinerg: niet bij ouderen > achteruitgang cognitie
Niet bij cardiovasculaire aandoeningen
Plaats behandeling
Clomipramine
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
TCA: remt SERT en NET > meer serotonine en noradrenaline in synapspleet
* Remt bijna exclusief SERT
Bijwerkingen:
* M1-blokkade: Anticholinerge bijwerkingen (droge mond, obstipatie, urineretentie, verlaagde cognitie)
* a1 blokkade: Orthostatische hyportensie, Tachycardie
* H1 blokkade: Sedatie
* H1 in combinatie met 5HT2C blokkade: Gewichtstoename
* Zware blokkade voltage gated NA+-kanalen: Cardiale ritmestoornissen
* 5HT2A: seksuele disfunctie
Interacties:
Anticholinerg: niet bij ouderen > achteruitgang cognitie
Niet bij cardiovasculaire aandoeningen
Plaats behandeling
Imipramine
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
TCA: remt SERT en NET > meer serotonine en noradrenaline in synapspleet
* Gebalanceerde remming SERT en NET
Bijwerkingen:
* M1-blokkade: Anticholinerge bijwerkingen (droge mond, obstipatie, urineretentie, verlaagde cognitie)
* a1 blokkade: Orthostatische hyportensie, Tachycardie
* H1 blokkade: Sedatie
* H1 in combinatie met 5HT2C blokkade: Gewichtstoename
* Zware blokkade voltage gated NA+-kanalen: Cardiale ritmestoornissen
* 5HT2A: seksuele disfunctie
Interacties:
Anticholinerg: niet bij ouderen > achteruitgang cognitie
Niet bij cardiovasculaire aandoeningen
Plaats behandeling
Mirtazapine
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
Blokkade van α₂-autoreceptoren → Verhoogde afgifte van noradrenaline (NA) en serotonine (5-HT).
🔹 Selectieve serotonerge werking:
Blokkade van 5-HT₂ en 5-HT₃ receptoren → Minder seksuele bijwerkingen en minder misselijkheid dan SSRI’s.
Bijwerkingen:
* H1 blokkade: Sedatie
* H1 in combinatie met 5HT2C blokkade: Gewichtstoename
!Blokkeert 5HT2A en 5HT3: Geen seratonerge bijwerkingen zoals sexuele dysfunctie en misselijkheid!
Interacties:
Niet bij cardiovasculaire aandoeningen
Plaats behandeling
Bupropion
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
Remming NET en DAT > remming heropname NE en D
Bijwerkingen:
Onder andere:
* Slapeloosheid (meer NA)
* Tremor (NA en DA)
* Hoofdpijn
* Misselijkheid
* Droge mond
!Geen seratonerge bijwerkingen zoals sexuele dysfunctie en misselijkheid! > vermindert juist sexuele bijwerkingen!
Interacties:
Remt sterk CYP2D6
Plaats behandeling
Vortioxetine
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
Remming SERT, en agonist 5HT1A > goed voor de stemming
* Verbetering van de cognitie (plannen, geheugenfunctie, leervermogen, etc.)
* Minder seksuele bijwerkingen dan SSRI’s
Bijwerkingen:
Onder andere:
* Misselijkheid, braken
* Abnormaal dromen
* Duizeligheid
* Obstipatie
* In hogere dosering: seksuele stoornissen
Plaats behandeling
Moclobemide
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
reversibele MAO-A remmer > remt afbraak dopamine, seratonine noradrenaline, tyramine
Bijwerkingen:
* Orthostatische hypotensie (a1 downregulatie door gebruik)
* Halicunaties en verwardheid
Interacties:
* tyramine arm diëet > anders hypertensieve crisis
* NIet combineren met SSRI’s
Plaats behandeling
Esketamine
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
S-enantiomeer van ketamine
* NMDA-antagonist > meer glutamaat en neurotransmitters > meer BDNF > meer neuroplasticiteit
* Snel antidepressief effect
Bijwerkingen:
duizeligheid, dissociatie, somnolentie,
hypo-esthesie, misselijkheid, braken, hoofdpijn,
bloeddrukstijging, tachycardie
Interacties:
N.V.T
Plaats behandeling
Werkzaam voor zowel TRD als verminderen acuut
suïcidaal risico, effect binnen 24 uur
* Nog beperkt onderzocht, lage tot matige kwaliteit
bewijslast
Lithium
Mechanisme, BIjwerkingen, Interacite, Plaats behandeling
Werkingsmechanisme:
Exacte mechanisme onbekent, maar stabiliseert second hand messangers en stabiliseert signaaltransductie
* 0.6-0.8 mmol/liter > neurotoxisch boven dit niveau!
Bijwerkingen:
* polyurie: veel plassen
* Tremor: door neurodisregulatie
* Misselijkheid/diarree
* Remt schildklierhormoon productie
Interacties:
* NSAID’s, ACE-remmers, diuretica → Verhoogd lithiumspiegel → risico op toxiciteit.
* Serotonerge medicatie (SSRI, SNRI, MAOi, triptanen) → Risico op serotoninesyndroom.
* Antipsychotica → Risico op extrapiramidale bijwerkingen en neurotoxiciteit.
Plaats behandeling
