Seminarium 5 (budowa i klasyfikacja wirusów)

Question 1

Cechy kwasu nukleinowego wirusów:

Answer 1

• jedno- lub dwuniciowy
• kolisty/liniowy
• ciągły/segmentowany

Question 2

Jaką funkcję pełni nić + polarności?

Answer 2

Pełni funkcję mRNA

Question 3

Co dzieje się z nicią - RNA?

Answer 3

Jest przepisywana do nici +

Question 4

Budowa wirusa:

Answer 4

• > genom jest chroniony przez białkowy płaszcz - kapsyd(kapsomery)
• > genom+kapsyd=nukleokapsyd
• > enzymy tylko do replikacji - polimerazy
• > niekiedy nukleokapsyd otoczony osłonką (wirusy osłonkowe lub “nagie”)

Question 5

Co to jest wirion?

Answer 5

To forma pozakomórkowa (spoczynkowa); Pojedyncza zakaźna cząsteczka wirusa zdolna do zakażenia żywej komórki.

Question 6

Rodzaje symetrii przestrzennej wirusa:

Answer 6

• > kwas nukleionowy otoczony spiralnie ułożonymi cząsteczkami białka np. wirus grypy
• > kwas nukleinowy otoczony białkami tworzącymi bryłę zbudowaną z 20 jednakowych trójkątnych ścianek (kubiczna) np. adenowirusy
• > symetria złożona np. poxwirusy

Question 7

Różnice pomiędzy wirusami dotyczą:

Answer 7

• > zakresu gospodarzy
• > tropizmu
• > patogenezy

Question 8

Czynniki związane z gospodarzem wpływające na skutki zakażenia:

Answer 8

• > wiek
• > odżywianie
• > czynniki genetyczne

Question 9

Replikacja wirusów:

Answer 9

1) ADSORPCJA - na komórce setki receptorów, po wniknięciu wirusa komórka jest oporna na zakażenie innym wirusem! (Tzw. interferencja)
2) WNIKANIE
- >endocytoza (pinocytoza, wiropleksja) - wirus wpukla się z receptorem
- >fuzja - wirus traci osłonkę (zostaje ona w błonie komórkowej) - wnika nukleokapsyd
3) ODPŁASZCZANIE - zostaje sam kwas nukleinowy
4) EKLIPSA - replikacja DNA lub RNA, synteza białek wirusa
- >zróżnicowana w zależności od kwasu nukleinowego
- >może zachodzić w jądrze lub cytoplazmie
- >rożne efekty cytopatyczne: ciałka wtrętowe, transformacja, aberracja chromosomów (wady wrodzone)
- >trwa rożnie długi okres - zakażenie utrzymujące się (perystentne, latentne)
5) DOJRZEWANIE - tworzenie zakaźnego wirionu: nagie wirusy - w jądrze lub cytoplazmie, inne przechodzą przez błonę i tworzą osłonkę.
6) UWALNIANIE
- >przez pączkowanie - wirusy osłonkowe
- >liza komórki - wirusy nagie

Question 10

Jakie enzymy mogą występować w wirusie?

Answer 10

Polimerazy:

• > DNA
• > RNA zależna od DNA
• > DNA zależna od RNA (odwrotna transkryptaza)
• > RNA zależna od RNA

Question 11

Mechanizmy obronne wirusów:

Answer 11

• > stan latencji (herpeswirusy)
• > zakażenia w miejscach niedostępnych dla układu immunologicznego (np. w OUN)
• > tworzenie, w następstwie zakażenia, syncytiów komórkowych tj. połączeń między komórkami ułatwiającymi szerzenie się wirusa z komórki do komórki, bez narażenia się na kontakt z przeciwciałami neutralizującymi, znoszącymi zakaźność wirusa (np. paramyksowirusy)
• > zmienność antygenowa, charakterystyczna dla wielu wirusów RNA (np. grypy, HIV), uniemożliwia także skuteczne działanie układu immunologicznego
• > podobieństwo antygenów wirusowych do antygenów układu zgodności tkankowej przez co nie jest on rozpoznawany jako obcy przez komórki układu odpornościowego (np. CMV)

Question 12

Jakie wyróżniamy zakażenia wirusowe?

Answer 12

• > zakażenia miejscowe

- >zakażenia uogólnione

Question 13

Scharakteryzuj zakażenia wirusowe miejscowe:

Answer 13

Wirusy występują w określonym narządzie lub tkance, nie rozprzestrzeniają się na cały organizm (np. katar)

• > objawy we wrotach zakażenia
• > krótki okres inkubacji 1-3 dni

Question 14

Przebieg zakażenia wirusowego uogólnionego:

Answer 14

Wirusy przenikają przez nabłonek, podlegają wstępnej replikacji->po wstępnej replikacji dochodzi do przedostania się wirionów do krwi i chłonki - PIERWOTNA WIREMIA

Pierwszy rzut gorączki->wirusy stakują układ makrofagowy (siateczkowo-śródbłonkowy), gdzie dochodzi do ponownej replikacji->wiriony po raz drugi dostają się do krążenia - WTÓRNA WIREMIA

Gorączka -> zajmowane narządy docelowe (tropizm tkankowy - skóra, wątroba, płuca, nerki, układ nerwowy), charakterystyczne objawy chorobowe.

Question 15

Scharakteryzuj zakażenie wirusowe uogólnione:

Answer 15

• > objawy dotyczyć mogą wielu narządów

- >okres inkubacji 2-3 dni

Question 16

Wymień drogi przenoszenia poziomego wirusów:

Answer 16

• > skóra: uraz, ugryzienie owada/ssaka, ukłucie igłą
• > błony śluzowe:
• układ oddechowy (kropelkowo)
• układ pokarmowy (fekalno-oralna): żywność i woda pitna skażona odchodami (nawozy, ścieki), owady, brudne ręce
• układ moczowo-płciowy
• spojówki
• > transplantacje narządów/transfuzje krwi

Question 17

Drogi przenoszenia pionowego wirusów:

Answer 17

• > przez łożysko - zakażenie wrodzone
  np. HIV, różyczka, opryszczka, cytomegalia, WZW B
• > okołoporodowe
  np. HIV, HBV
• > podczas karmienia naturalnego
  np. HIV , cytomegalia, HBV

Question 18

Droga wnikania wirusów do OUN:

Answer 18

1. Drogą gałązek nerwowych (wzdłuż nerwów obwodowych)
   np. wirus wścieklizny, Herpes B, wirus polio
2. Drogą nerwu ocznego
   np. wirus HHV
3. Drogą krwionośną (po wiremii lub w komórkach krwi)
   np. pikornawirusy (makrofagi), LCM, wirus świnki, CMV (limfocyty).

Question 19

Scharakteryzuj orthomyxoviridae (ortomyksowirusy):

Answer 19

Rodzina wirusów

• > Influensa virus: wirus grypy rodzaje A, B, C (w każdym rodzaju tylko 1 gatunek)
• > 1nRNA (8 segmentów A i B, 7 wirus C)
• > kuliste/owalne, 80-120nm
• > osłonka z wypustkami (HA, NA)
• > białka wewnętrzne M i NP

Question 20

Ile gatunków jest w każdym z rodzajów wirusa grypy (A, B i C)?

Answer 20

W każdym rodzaju 1 gatunek

Question 21

Wymień cechy wirusów:

Answer 21

• małe rozmiary (20-300nm)
• bezwzględne pasożytnictwo
• 1 rodzaj kwasu nukleinowego w genomie
• obecność białka wiążącego receptor
• oporność na antybiotyki

Question 22

Wymień antygeny powierzchniowy wirusów grypy:

Answer 22

→HA

→NA

Question 23

Rola biologiczna antygenów powierzchniowych HA:

Answer 23

→aglutynuje krwinki czerwone
→kieruje adsorbcją wirusa do receptora komórki
→warunkuje integrację z receptorem, proces penetracji i odpłaszczania
→jest czynnikiem wirulencji wirusa

Question 24

Rola biologiczna antygenów powierzchniowych NA:

Answer 24

→działa na nieswoiste inhibitory w środowisku wirusa
→upłynnia śluz→ułatwia rozprzestrzenianie się wirusa w organizmie
→bierze udział w uwalnianiu potomnych wirionów

Question 25

Rola biologiczna antygenów wewnętrznych wirusów grypy:

Answer 25

→M - usztywnia całą strukturę

→NP - nukleoproteina nośnik informacji genetycznej

Question 26

Co warunkuje podział wirusa grypy na A, B i C?

Answer 26

różnice w budowie białek WEWNĘTRZNYCH

Question 27

Co jest podstawą podziału wirusa grypy na mniejsze jednostki?

Answer 27

różnice w budowie białek ZEWNĘTRZNYCH

Question 28

Który rodzaj grypy jest główną przyczyną infekcji?

Answer 28

wirus grypy rodzaju A - zakaża ludzi na całym świecie, a zachorowania przybierają formę epidemii lub pandemii

Question 29

Jakie gatunki zaraża wirus grypy rodzaju B?

Answer 29

wyłącznie człowieka, zakażenia epidemiczne

Question 30

Jakie gatunki zaraża wirus grypy rodzaju C?

Answer 30

ludzi i świnie, nie notowano epidemii

Question 31

W ilu podtypach antygenowych HA występuje wirus A grypy?

Answer 31

w 18 podtypach antygenowych HA (H1-H18)

Question 32

W ilu podtypach antygenowych NA występuje wirus A grypy?

Answer 32

w 10 podtypach antygenowych NA (N1-N10)

Question 33

U kogo występują podtypy wirusa A grypy?

Answer 33

wszystkie podtypy występują wśród ptaków, lecz tylko kilka z nich wśród ludzi

Question 34

Które podtypy wirusa A grypy odpowiadają najczęściej za zakażenia u ludzi?

Answer 34

Najczęściej za zakażenia u ludzi odpowiadają wirusy zawierające H1,2 lub 3 oraz N1 lub 2.

Question 35

Czy wirus A grypy ma możliwość zmiany wrażliwości gatunkowej?

Answer 35

tak

Question 36

Co to jest zmiana wrażliwości gatunkowej?

Answer 36

szczep patogenny dla zwierząt może stać się patogenny dla ludzi (prototypowe szczepy dla wirusa grypy A to prawdopodobnie szczepy ptasie)

Question 37

Transmisja wirusa grypy:

Answer 37

→przez ręce skażone wydzieliną drug oddechowych
→inhalacja:
•kropelek produkowanych podczas kaszlu i kichania
•drobin długo utrzymujących się w powietrzu

Question 38

Co może być nośnikiem wirusa grypy?

Answer 38

→odchody
→zanieczyszczone odchodami: pył, sprzęty, pojazdy, pasze, klatki, ubrania (buty)
→powierzchnie ciała gryzoni (wg niektórych także pcheł) - wektory mechaniczne

Question 39

W jaki sposób wirusy grypy może być przenoszony między państwami?

Answer 39

→międzynarodowy obrót żywym drobiem
→handel ptakami ozdobnymi
→ptaki wędrowne
→masowy transport lotniczy

Question 40

Zmienność wirusa:

Answer 40

→dryf genetyczny - przesunięcie antygenowe
•punktowe mutacje
•charakter powszechny
•wysoka częstość
→skok antygenowy - wymiana segmentów genomu
•pandemie!

Question 41

Scharakteryzuj grypę:

Answer 41

→ostra, zakaźna choroba wirusowa
→sezonowość
→wrażliwe wszystkie grupy wiekowe
→wirus zakaża nabłonek dróg oddechowych powodując jego zniszczenie (odsłonięcie warstwy podstawnej - nadkażenie bakteryjne - S. pneumoniae)
→Okres wylęgania: 1-7 dni: wydzielanie wirusa zaczyna się dzień przed objawami i może trwać kilka tygodni u osób z immunosupresją (średnio do 5 dnia od początku objawów)
→rozsiew: drogą krwi i chłonki dociera do śledziony, wątroby, układu nerwowego, serca, nerek

Question 42

Objawy grypy:

Answer 42

→gorączka, bóle głowy i mięśni oraz złe samopoczucie są wynikiem intensywnej syntezy cytokin prozapalnych
→obrzęk i naciek zapalny w tchawicy i oskrzelach, martwicze ogniska w tkance podśluzowej
→zmiany w płucach: uszkodzenie i obrzęk pęcherzyków, nacieki śródmiąższowe i zakrzepica naczyń włosowatych

Question 43

Powikłania grypy:

Answer 43

• najczęściej u dzieci i osób starszych;
• sprzyjają im: ciążą, przewlekłe schodzenia dróg oddechowych i neurologiczne, niedobory odporności, niedożywienie

Powikłania:
→zapalenie ucha środkowego
→zapalenie mięśnia serca i osierdzia
→drgawki gorączkowe
→zespól wstrząsu toksycznego
→zapalenie mięśni i mioglobinuria→niewydolność nerek
→zespół Guillian-Barre, poprzeczne zapalenie rdzenia, zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, wzrost częstości przypadków schizofrenii
→zakażenie i uszkodzenie płodu

Question 44

GRYPA - rozpoznawanie zakażeń - co potrzebne?

Answer 44

→materiał kliniczny: wymazy z gardła, nosa, wydzielina dróg oddechowych pobrane do 48 godzin od objawów
→izolacja wirusa: na zarodku kurzym lub w hodowli komórek
→ELISA lub IF do wykrywania wirusa bezpośrednio w materiale klinicznym lub po namnożeniu (Ag)
→wykazywanie poziomu przeciwciał w OZHA
→RT-PCR różnicowanie wirusów A i B, oraz identyfikacje typów HA 1, 2, 3 w obrębie gatunku A (referencyjne badanie potwierdzające zakażenie wirusem grypy).

Question 45

Profilaktyka czynna przeciwko wirusowi grypy:

Answer 45

→szczepionki inaktywowane typu split, podjednostkowe lub wirosomalne (białka powierzchniowe zawarte w sferycznych strukturach)
→w Roski i USA atenuowane

Zawierają 2 różne wirusy A i 1 wirus B (przygotowywane corocznie)

Question 46

Podział Paramyxoviridae (paramyksowirusów):

Answer 46

Paramyxoviridae:
1) Paramyxovirinae:
→wirus odry
→wirus paragrypy 1, 2, 3, 4
→wirus świnki
→choroby Newcastle
2) Pneumovirinae:
→RSV
→Metapneumovirus

Question 47

Scharakteryzuj wirusy paragrypy:

Answer 47

→sferyczne, 150-300nm
→1nRNA niesegmentowane
→osłonka z wypustkami (HA+NA, F)
→F - tzw. czynnik fuzji odpowiedzialny za penetrację

Question 48

Co to jest F na osłonce wirusa paragrypy i za co jest odpowiedzialne?

Answer 48

to tzw. czynnik fuzji odpowiedzialny za penetrację

Question 49

Chorobotwórczość wirusów paragrypy:

Answer 49

→ważna rola w patologii dziecięcej
→ostre, nieżytowe zakażenia górnych dróg oddechowych
→pierwotne zakażenie dzieci - najcięższy przebieg→zajęcie dolnych dróg oddechowych
→wtórne zakażenie dziecka, osoby dorosłej→łagodne objawy ograniczone do górnych dróg oddechowych
→ciężki przebieg (dolne drogi oddechowe, przewlekły charakter, okresowe zaostrzenia) u małych dzieci, osób z immunosupresją, osób po splenektomii.

Question 50

Chorobotwórczość typów 1, 2 wirusów paragrypy:

Answer 50

zapalenie krtani, tchawicy, osktrzli i oskrzelików (u dzieci do 2 roku życia)

Question 51

Chorobotwórczość typów 1, 2 i 3 wirusów paragrypy:

Answer 51

gorączka, kaszel, chrypka, 10-30% przeziębień

Question 52

Chorobotwórczość typu 3 wirusów paragrypy:

Answer 52

zapalenie oskrzeli i płuc (nasilenie zakażeń u dzieci

Question 53

Chorobotwórczość typu 4 wirusów paragrypy:

Answer 53

zapalenie górnych dróg oddechowych (najrzadziej izolowany, u dzieci >2 roku życia)