Sýru- / Basavægi Flashcards
Afhverju er mikilvægt að stjórna sýrustigi líkamans?
Sýrustig hefur áhrif á:
- Lögun próteina
- Virkni ensíma
- Áhrif á öll efnahvörf líkamans
Hvað er sýra?
- Efni sem losar H+
- Sterkar og veikar
- Sterk sýra / veikur basi
Dæmi um sýrur: H2SO4 (brennisteinssýra) og H3PO4 (fosfórsýra)
Hvað er basi?
- Efni sem bindur H+
- Sterkir og veikir
- Sterkur basi / veik sýra
Dæmi um helstu basa: Bíkarbónat (HCO3-), hemóglóbín, protein og fosföt
Aðal bufferkerfi blóðsins
Mikið magn CO2 myndast í líkamanum og tekur þátt í hvarfinu: CO2 + H2O « H2CO3 « HCO3- + H+.
- Allt jafnvægi í tengslum við sýru og basa byggist á þessari jöfnu.
Ef ph gildi í plasma hækkar (blóðið verður of basískt / alkalosis)…..?
Eykst bíkarbónat útskilnaður
Ef ph gildi í plasma lækkar (acidosis)
Geta gangafrumur í nýrungunum framleitt nýtt bíkarbónat og bætt út í blóðið
Hlutverk nýrna í stjórnun sýru- og basa
vægi
- Endurupptaka síaðs bíkarbónats
- Nýmyndun bíkarbónats
- Seyti á vetnisjónum
Endurupptaka síðas bíkarbónats
- Bíkarbónat sem síast í æðahnoðra getur verið endurupptekið í nærpíplu nýrunga.
- Ensímið Karbónsýru anhýdrasi (carbonic anhydrase) gegnir lykilhlutverki.
Nýmyndun bíkarbónats
Brugðist er við acidósu með því að bæta nýju bíkarbónati í blóðvökva, einnig með seytun á H+ yfir í píplur.
Aðrar leiðir fyrir líkamann að bregðast við súru ástandi - einstaklingar með acidósu:
NH4+ (ammóníum jón) sem er myndað frá glútamíni seytt um leið og nýtt bíkarbónat er myndað
Hvað er ammóníum jón ?
Veik sýra
Svar öndunarstöðvarinnar við súrnun
- Respíratórísk acidósa (súrnun vegna öndunar) verður þegar lungun ná ekki að fjarlægja CO2 eins hratt og það myndast
- Respíratórísk alkalósa verður þegar lungun fjarlægja CO2 hraðar en það myndast.
- Metabólísk acidósa eða alkalósa á við um sýrustigsbreytingar af öðrum orsökum.
