tentamen moeilijk/algemeen Flashcards
(179 cards)
1
Q
zona glomerulosa vorm
A
busivormig
2
Q
zona glomerulosa product
A
aldosteron
3
Q
zona glomerulosa type hormoon
A
mineraalcorticoïd
4
Q
zona glomerulosa regulatie
A
angiotensine II en K+
5
Q
zona fasciculata vorm
A
paaltjes
6
Q
zona fasciculata product
A
cortisol
7
Q
zona fasciculata type hormoon
A
glucocorticoïd
8
Q
zona fasciculata regulatie
A
ACTH
9
Q
zona reticularis vorm
A
netwerk
10
Q
zona reticularis product
A
DHEA
11
Q
DHEA
A
voorloper testosteron
12
Q
zona reticularis type hormonen
A
androgenen
13
Q
zona reticularis regulatie
A
ACTH
14
Q
medulla product
A
(nor)epinephrine
15
Q
medulla type hormoon
A
catecholamines
16
Q
medulla regulatie
A
sympathicus
17
Q
StAR
A
transporteiwit dat cholesterol over de mitochondriale binnenmembraan kan transporteren
18
Q
eerste stap in cholesterol omzetting naar hormonen
A
afsplitsing van zijketen door cytochroom P450, waarbij pregenolon ontstaat
19
Q
cushing’s syndroom ACTH-afhankelijk
A
- hypofyse adenoom
- ectopische ATCH-productie
20
Q
cushing’s syndroom ACTH-onafhankelijk
A
- bijnieradenoom
- bilaterale bijnier hyperplasie
- bijniercarcinoom
21
Q
morbiditeit cushing’s syndroom
A
- veranderingen in lichaamssamenstelling:
= romp adipositas
= vollemaansgezicht
= vetophoping op de rug
= spier- en huidatrofie
= osteoporose - endocriene veranderingen:
= geremde afgifte van TSH dus secundaire hypothyreoïdie en hypogonadisme (menstruele stoornissen) - neuropsychiatrische veranderingen:
= depressie
= psychose
= geheugenstoornis
= slapeloosheid - metabool syndroom
- hypercoagulabiliteit
22
Q
dexamethason supressietest afkapwaarde
A
< 50nmol/L
23
Q
syndroom van conn
A
adenoom in de zona glomerulosa
24
Q
alle dejodases bevatten
A
selenocysteïne (U)
bevat selenium
25
selenium
fungeert als acceptor voor jodium verkregen van het substraat, waarbij selenium wordt geoxydeerd naar E-SeL
26
PTU
normaal gesproken wordt E-SeL weer terug gereduceerd naar het actieve E-SeH, maar PTU remt deze omzetting
PTU remt dus actief de PERIFERE omzetting van T4 naar T3 door het remmen van D1
27
T4Ralfa
- hersenen
- bot
- hart
28
T4Rbeta
- lever
- nier
- hypofyse
29
cretinisme
ernstige congenitale hypothyreoïdie
vaak ten gevolge van een ernstig jodiumtekort
- gestoorde lengtegroei
- mentale retardie
- geen spraak/gehoor
- oedeem in gelaat
- ascites
30
signaal transductie GPCR
1. Gs eiwit geactiveerd
2. alfasubunit zorgt ervoor dat adenylyl cyclase wordt geactiveerd
3. adenylyl cyclase zorgt ervoor dat ATP wordt omgezet in cAMP (amplificatiestap)
4. cAMP zorgt voor activatie van PKA
5. PKA gaat naar de kern en kan een interactie vormen met transcriptieregulatoren => transcriptie van genen
31
hoe wordt cAMP afgebroken?
door fosfodiësterases
32
ACTH en TSH gebruiken
Gs
33
somatostatine gebruikt
Gi
34
G... wint van G...
Gi, Gs
35
waaruit bestaat PKA?
1. katalytische subunit
2. katalytische subunit
3. regulatoire subunit
4. regulatoire subunit
36
hoe vindt de activatie van PKA plaats?
1. Gs is geactiveerd en door het proces ontstaat er cAMP.
2. cAMP bindt aan de regulatoire subunits van PKA (2cAMP's per subunit)
3. disassociatie van het complex, waardoor katalytische subunits vrijkomen
4. deze kunnen effect gaan geven in de kern
37
PKA intact
PKA inactief
38
Gs functie
stimulering adenylyl cyclase
39
Gs gevolg
- cAMP stijging
- activering PKA
40
Gi functie
remming adenylyl cyclase
41
Gi gevolg
- cAMP daling
- remming van PKA
42
Gk functie
K+ kanaal
43
Gk gevolg
- K+-stijging
- potentiaalverandering
44
Gq functie
Cq koppelt aan PLC
45
Gq gevolg
- Ca2+ en DAG stijging
- activering PKC
46
via wat werkt TRH?
Gq
47
Gq werking
1. GPCR binding
2. activatie Gq
3. alfa subunit activeert PLC
4. PLC activeert inositol fosfolipide
5. DAG komt vrij en IP3 wordt geproduceert
6. IP3 zorgt ervoor dat calcium in de cel vrijkomt
7. calcium en DAG zorgen dat PKC geactiveerd wordt
8. afhankelijk van type GPCR kan activatie van Gs plaatsvinden
48
IP3
zorgt ervoor dat calcium in de cel vrijkomt
49
activerende mutatie Gs
McCune-Albright syndroom;
- botdystrofie
- endocriene tumoren in de schildklier en bijnier
50
primaire bijnierschorsinsufficiëntie
ziekte van addison
51
primair hyperaldosteronisme
syndroom van conn
52
ACTH binding in bijnier
MRCT2; G-eiwit
- adenylul cyclase
- ATP => cAMP
- PKA
- cytP450 etc actief
53
weiss score
mate van kernatypie
diffuse groeiwijze van cellen
necrose
mitose
vaso-invasie
kapseldoorbraak
meer dan 4 van de 7 punten aanwezig => carcinoom ipv adenoom
54
testen voor secundaire bijnierschors insufficiëntie
insulinetolerantietest: insuline geven om een hypo te veroorzaken en dan kijken of er genoeg cortisol vrijkomt
metopirontest: remt de laatste stap in de cortisolproductie. cortisoldaling en normaal gesproken reageert de hypofyse met een ACTH respons die zal leiden tot productie van steroidhormonen tot de geblokkeerde stap. is er genoeg ACTH reserve?
55
hypofyse voorkwab hormonen
TSH
ACTH
FSH/LH
groeihormoon
prolactine
endorphines (pijnsensaties)
56
hypofyse achterkwab hormonen
oxytocine
ADH/vasopressine
57
trousseau
Bij het oppompen van de bloeddrukmeter boven de arteriële druk gedurende 3 minuten ontstaat een carpaal spasme, ook wel main d'accoucheur genoemd.
58
chvostek
Bij tikken tegen de nervus facialis net voor het oor ontstaan trekkingen van de gezichtsspieren.
59
Welke aanvullende bepaling heb je nodig om het verlaagde serum calciumgehalte te kunnen interpreteren? Waarom heb je dit nodig?
serum albuminegehalte omdat een groot deel van het calcium in het bloed gebonden is aan eiwit, zoals albumine en omdat metabool alleen het vrije of geïoniseerde calcium van belang is
60
Alkalisch Fosfatase (AF)
enzym dat onder andere bij botaanmaak door osteoblasten ontstaat.
61
effecten calcitonine
remt osteoclasten
62
D1
- T4 > T3
- rT3 > T2
63
D1 locaties
- lever
- nieren
- schildklier
64
D1 functies
- plasma T3 produceren
- klaring rT3
65
D2
- T4>T3
- rT3>T2
66
D2 locaties
- hersenen
- hypofyse
- bruin vet
- schildklier
- skeletspier
67
D2 functies
lokale T3 productie (vooral in hersenen)
68
D3
- T4>rT3
- T3>T2
69
D3 locaties
- hersenen
- placenta
- foetaal weefsel
70
D3 functie
T3 en T4 klaring en rT3 productie, beschermend
71
D2 ring
uitsluitend buitenring
72
D3 ring
uitsluitend binnenring
73
CAS
m. graves orbitopathie actief als CAS > 3;
1. spontane retrobulbaire pijn
2. pijn bij oogbewegingen
3. roodheid van oogleden
4. roodheid van conjunctiva
5. zwelling van oogleden
6. zwelling van carunkel en/of plica
7. chemosis
74
thyrostatica bijwerkingen mild
rash/pruritus
misselijkheid/diarree
veranderde smaak/reuk
last van gewrichten
75
invloed PTH op renale drempels
- verhoogde Ca-drempel
- verlaagde P-drempel
76
functies PTH
- mobilisatie van Ca en P uit skelet via stimulatie osteoclastaire botresorptie
- verhoging renale Ca drempel en verlaging P drempel, dus meer Ca reabsorptie en minder P reabsorptie
77
calcium transport in darm
- actief: 1,25-(OH2)D3 = verzadigbaar
- passief: calciumgradient = onverzadigbaar
78
effect calcitonine
directe remming van osteoclastaire botresorptie
79
PTH effecten op secretie door osteoblasten
- stimuleert RANKL secretie
- remt OPG secretie
80
actief vitD effecten
- stimuleert ca en p absorptie in de darm
- stimuleert osteoclastaire botresorptie
- stimuleert FGF23 productie
81
waardoor wordt FGF23 gemaakt?
- osteocyten
82
FGF23 funties
=> fosfaatconcentratie verlagen bij te hoog
- remt fosfaatreabsorptie in nier
- remt alfa-hydroxylase en daarmee 1,25-(OH)2D3
83
hypofosfatemie klachten
- rachitis en osteomalacie
- spierpijn en -zwakte
- dysfunctie hart en hersenen
84
oorzaken hypofosfatemie
- vitD tekort
- malabsorptie
- antacide misbruik
- uithongering
- hyperparathyreoidie
85
primaire, secundaire, tertiaire hyperparathyreoidie
- primair: o.b.v. primaire bijschildklierziekte
- secundair: als gevolg van langdurige hypocalciemie
- tertiair: autonome PTH-overproductie
86
beperkingen DEXA
- wervelinzakking => hogere BMD
- aderverkalkingen
- artrose
87
p53 mutatie
anaplastisch schildkliercarcinoom
88
TSH-r en G-proteïne mutatie
toxische adenomen
89
RAS mutatie
niet-toxische adenomen of folliculair schildkliercarcinoom gain of function of papillair
90
RET / BRAF mutatie
papillair schildkliercarcinoom
91
RAS/PI3K/AKT/pax8-ppar-gamma mutatie
folliculair schildkliercarcinoom gain of function
92
PTEN mutatie
folliculair loss of function
93
T4 > T3
jodide uit buitenring
94
T4 > rT3
jodide uit binnenring
95
waardoor wordt sclerostine gemaakt?
osteocyt
96
frailty criteria:
gewichtsverlies
uitputting
verminderde lichamelijke activiteit
verminderde loopsnelheid
verminder handknijpkracht
97
bot bij hyperthyreoïdie
- osteoporose: verlaagde dichtheid
- versnelde botgroei
- versnelde sluiting groeiplaat
98
bot bij hypothyreoïdie
- osteosclerose: verhoogde dichtheid
- vetraagde botgroei
99
negatief feedbackmechanisme in hypofyse schildklierhormoon
- fT4 uit bloedbaan in hypofyse
- D2 zet het om in T3
- T3 bindt in de kern aan TRbeta2R
- remt transcriptie van TSH
100
LH mannen
testosteronproductie
101
LH bij vrouwen
ovulatie, gele lichaam
102
FSH mannen
spermatogenese
103
FSH vrouwen
rijping follikels, oestrogeenproductie
104
waarvoor corrigeert FRAX NIET?
- aanwezigheid wervelfracturen
- dosis en duur van steroïd gebruik
- valincidenten
105
D1 omzettingen
T4>T3
rT3>T2 (voorkeur)
106
D1 locaties
lever
nieren
schildklier
107
D2 omzettingen
T4>T3 (voorkeur)
rT3>T2
108
D2 locaties
hersenen
hypofyse
bruin vet
schildklier
skeletspieren
109
D3 omzettingen
T4>rT3
T3>T2 (voorkeur)
110
D3 locaties
hersenen
placenta
foetaal weefsel
111
orthostatische hypotensie
afname van systolische bloeddruk van 20 mmHg en 10 mmHg diastolisch
112
ZVW: zorgverzekeringswet
curatieve medische zorg
basispakket (huisarts, wijkverpleging, ziekenhuiszorg, revalidatie, geneesmiddelen, ambulance, paramedische hulp, hulpmiddelen etc)
113
WLZ: wet langdurige zorg
verzorgingshuis;
verpleeghuis;
intensieve zorg 24/7
114
WMO: wet maatschappelijke ondersteuning
voorzieningen tbv zelfredzaamheid en participatie (vanuit gemeente geregeld)
voorbeeld: huishoudelijke hulp, scootmobiel, trapliften
115
budgetimpact=
aantal patienten * kosten per patiënt
116
wegen naar hypercortisolisme
- ectopische tumor CRH producerend
- ectopische tumor ACTH producerende tumor
- ACTH injecties
- bijniertumor
- injectie, inhalatie, ingestie cortisol
- hypothalamus te veel CRH
117
paget’s disease pathologische stadia
osteolytische fase
balansfase door osteoblasten
osteosclerotische fase
118
TRH via
Gq
119
carney complex
inactiverende mutatie in regulatoire subunit van PKA
120
bijnierhyperplasie
- inactiverende mutatie fosfodiesterase
- activerende mutatie katalytische subunit PKA
121
goldner kleuring
onderscheidt gemineraliseerd en niet gemineraliseerd bot;
osteoïd = rood
gemineraliseerd = groen
122
thionine kleuring
onderscheidt gemineraliseerd en niet gemineraliseerd bot;
osteoïd = lichtblauw
gemineraliseerd = paars
123
ZF kleuring
kleurt alleen osteoclasten rood/roze
de rest = lichtgeel/groen
124
harde stenen
wheweliet
brushiet
cystine
125
zachte stenen
struviet
urinezuur
126
radiolucente stenen
urinezuur
cystine
struvuet
127
wanneer aanvullend onderzoek naar fractuur risico?
personen >50 met recente fractuur (<2 jaar geleden)
personen >40 die behandeld worden met gc >2,5
personen > 60 met risicofactoren
128
delirium
- Acuut begin
- Fluctuerend beloop
- Aandachtstoornissen
129
urinezuur in het bloed
jicth
130
carcinoïd syndroom
serotonineproducerende neuro-endocriene tumor. de lever breekt dit af waarbij het via de urine wordt uitgescheiden als 5-HIAA
131
symptomen carcinoïd syndroom
- flushing door vaatverwijdend effect serotonine
- secretoire diarree
- buikkrampen
- fibrosering endocard rechtszijdig
132
diagnostiek carcinoïd syndroom
- serotonine in 24-uurs urine 2 keer
- 5-HIAA in 24 uurs urine 2 keer
- chromogranineA en NSE
133
RET/PTC
papillair carcinoom fusie
134
RAS
- gain papillair
- gain folliculair
- niet-toxisch
135
BRAF
gain papillair
136
MEK
gain papillair
137
ERK
papillair gain
138
PI3K
gain folliculair
139
PTEN
loss folliculair
140
PDK1
gain folliculair
141
AKT
gain folliculair
142
medullair carcinoom histo
- amyloïd desposities
- C-cel hyperplasie in weefsel buiten de tumor
143
genetische defecten histo
- onrtegelmatige orgaanzwellingen
- nodulaire hyperplasie
144
reuscellen bij ontsteking
thyreoïdits vd quervain
145
papillair carcinoom histo
- ophelderingen
- groeven
- psammoom lichaampjes
- orphan annie eyes
146
vasculaire/corticale dementie
- short term memory loss
- normal thinking
- agnosia
- apraxia
147
alzeimer subcorticale symptomen
- slow thinking
- memory loss
- hydrocephalus
- toxic, metabolic, AIDS
148
MUST
- score malnutritie gebaseerd op
= bmi
= hoeveel gewichtsverlies
= hoe snel verwachte genezing
- >2 kans op malnutritie reëel
149
VMS
- om kwetsbare ouderen te identificeren
- 4domeinen;
= ondervoeding
= mobiliteit
= delier
= ADL-functie
150
bisfosfanaten werking
remmen osteoclasten; verlagen botturnover
toegenomen secundaire mineralisatie
151
endocriene receptoren dimerisatie
oestrogeen - homo
testosteron - homo
progesteron -homo
glucocorticoïd-homo
mineraalcorticoïd-homo
thyreoïd-RXR hetero
152
domeinen kernreceptoren
- ligandbindend
- DNA-bindend
- hinge
- activator
153
HRE repeats steroïd receptoren
- palindroom/inverted repeat
154
HRE repeats RXR partners
- direct repeats
- palindroom/inverted repeats
155
HRE repeats orphan nuclear receptoren dimeer
- direct repeats
- everted repeats
156
HRE repeats orphan nuclear receptoren monomeer
- halfsite repeat ( 1x6bp ipv 2x6bp )
157
glucocorticoid receptor
- cortisol kan cel in diffuseren
- GCR bevindt zich in cytosol
- transloceert naar kern
- bindt als DIMEER aan DNA
- activatie
158
schildklierhormoonreceptor
- T4/T3 gebruikt transporter om cel in te komen
- schildklierreceptor bevindt zich al op DNA met RXR als HETERODIMEER
- activatie
159
3 manieren voor T3R om aan DNA te binden
1-homo
2-mono
3-hetero met RXR
160
TRbeta1 en 2
belangrijk voor endocriene terugkoppeling
161
TRbeta1 en 2 locaties
- lever
- vet
- hypofyse
- hypothalamus
162
TRalfa1 en 2 locaties
- hart
- brein
- skelet
163
schildklier bloedvoorziening
3 venen: superior, media, inferior uit jugularis
2 arteriën: superior (a. carotis externa)
inferior (truncus thyreocervicalis)
164
bijschildklier bloedvoorziening
veneus:
=rechts uit v. cava inferior
=links uit v. renalis
arteriëel:
=3takjes
165
osteomalacie histologisch
veel niet-gemineraliseerde matrix en de scheiding tussen osteoid en gemineraliseerd is irregulair
166
ziekte van pagat herkennen
- fibrosering van merg
- onstekingsinfiltraten en lymfocyten
- veel actieve osteoclasten
- paarse lijntjes: kitlijnen: plekken waar eerst botweefsel is geresorbeerd en vervolgens weer aangemaakt na ernstig aanvreten
167
hypercalciëmie symptomen
- geen concentratie
- depressie
- verward
- minder spierkracht
- nierstenen
- misselijkheid
168
hypofosfatemie symptomen
- rachitis
- osteomalacie
- spierpijn
- spierzwakte
- vermoeidheid
- dysfunctie hart+hersenen
169
symptomen primaire bijnierschorsinsufficientie/addison
- gewichtsverlies
- hyperpigmentatie
- lage BD/orthostatische hypotnesie
- zouthonger
- vitiligo
170
Incrementele Kosten Effectiviteit Ratio (IKER) van een nieuwe behandelmethode
kosten nieuwebehandeling - kosten oude behandeling
/ QALY
171
budget impact met nieuwe behandelmethode
aantal patiënten * kosten pp
- budget impact bestaand
172
GH cellen
somatotroop
173
ACTH cellen
corticotroop
174
prolactine cellen
lactotroop
175
LH/FSH cellen
gonadotroop
176
TSH cellen
thyreotroop
177
functies trabeculair bot
- verdeling belastingskrachten
- sterkte + elasticiteit
- mineraal metabolisme (bij deficiëntie)
178
corticaal bot functies
- biomechanische sterkte
- aanhechtingsplaats
- bescherming organen en beenmerg
179
