Terminologie uit Bijlage A

Question 1

Anonimisatie

Answer 1

Anonimiseren betekent dat je de identificerende gegevens van iemand verwijdert, zodat de data niet meer aan die persoon gekoppeld kunnen worden.

Question 2

Automatisch coderen

Answer 2

Wanneer de verschillende units in een corpus door de computer worden gecategoriseerd, zonder tussenkomst van menselijke codeurs, spreken we van automatisch coderen.

Question 3

Beeldherkenning

Answer 3

Het automatisch herkennen van entiteiten en eigenschappen binnen een afbeelding wordt beeldherkenning genoemd.

Question 4

Categorie

Answer 4

Iedere variabele die bestudeerd wordt in een inhoudsanalyse omvat twee of meer categorieën die toegekend moeten worden aan de verschillende units in het corpus.

Question 5

Codeboek

Answer 5

Een handleiding voor codeurs met instructies die aangeven hoe zij te werk moeten gaan. Een codeboek bevat in ieder geval een overzicht van variabelen die gecodeerd moeten worden, definities en voorbeelden van die variabelen en de verschillende categorieën die ze omvatten, eventuele indicatoren die codeurs kunnen gebruiken om te beslissen hoe ze een bepaalde variabele moeten coderen, en een bronvermelding.

Question 6

Codeerformulier

Answer 6

Het formulier (vaak een spreadsheet) waarin de codeurs de data coderen.

Question 7

Codeur

Answer 7

Een codeur is iemand die voor alle variabelen in het codeboek kijkt welke categorie van toepassing is op de verschillende units in het corpus dat bestudeerd wordt.

Question 8

Coderen

Answer 8

Het toekennen van categorieën aan de units in een corpus.

Question 9

Cohen’s Kappa

Answer 9

Een statistiek die iets zegt over de overeenstemming tussen twee codeurs, waarbij gebruik gemaakt wordt van kanscorrectie. Cohen’s Kappa is alleen geschikt voor nominale data, die gecodeerd wordt door twee codeurs.

Question 10

Corpus

Answer 10

Een corpus is een verzameling van teksten of andere boodschappen, die samengesteld is om een representatief beeld te geven van teksten of andere boodschappen in een bepaald domein.

Question 11

Dagboekstudie

Answer 11

Een dagboekstudie is een studieopzet waarbij alle deelnemers een dagboek/logboek bijhouden met hun eigen observaties. Deze dagboeken vormen samen het corpus dat bestudeerd wordt.

Question 12

Dual use

Answer 12

Wanneer onderzoeksresultaten voor andere (vaak negatieve) doeleinden gebruikt (kunnen) worden dan de oorspronkelijke onderzoeksdoeleinden, spreken we van dual use.

Question 13

Dubbel coderen

Answer 13

Bij het uitvoeren van een inhoudsanalyse wordt het corpus vaak (deels) gecodeerd door meerdere codeurs, om zo te kunnen bekijken hoe betrouwbaar het codeerinstrument is.

Question 14

Experiment

Answer 14

Een experiment is een studie waarbij participanten worden toegewezen verschillende experimentele condities, waarbij ze worden blootgesteld aan een bepaalde stimulus, en waarna vervolgens wordt gemeten of de condities verschillen teweeg hebben gebracht tussen de verschillende groepen participanten.

Question 15

Ethische commissie

Answer 15

Een ethische commissie is een groep van mensen die wetenschappelijke voorstellen beoordelen, waarbij gekeken wordt of de voorstellen voldoen aan bestaande ethische richtlijnen.

Question 16

Fonetiek

Answer 16

Vakgebied binnen de taalwetenschap dat zich richt op de perceptie en productie van spraakgeluiden.

Question 17

Formule

Answer 17

Een functie in spreadsheetprogramma’s waarmee berekeningen kunnen worden uitgevoerd op basis van de inhoud van andere cellen in de spreadsheet.

Question 18

Frequentietabel

Answer 18

Een frequentietabel geeft een overzicht van de aantallen waarin de verschillende categorieën in een inhoudsanalyse voorkomen binnen de verschillende groepen die je bestudeert.

Question 19

IFID

Answer 19

Illocutionary Force Indicating Devices; (combinaties van) woorden die vaak samengaan met berichten van een bepaalde aard (bijvoorbeeld verontschuldigingen, doorverwijzingen, enzovoorts).

Question 20

Inhoudsanalyse

Answer 20

Inhoudsanalyse is een onderzoeksmethode waarbij boodschappen systematisch gecodeerd worden om conclusies te kunnen trekken over thema’s of patronen in de data. Kwantitatieve inhoudsanalyse is vaak deductief: op basis van de literatuur wordt er een codeboek opgesteld, waarna codeurs de data categoriseren, en we conclusies trekken op basis van de frequenties van verschillende categorieën. Kwalitatieve inhoudsanalyse is een meer inductief proces, waarbij een codeerschema wordt ontwikkeld op basis van de data.

Question 21

Intercodeursbetrouwbaarheid

Answer 21

De mate waarin verschillende codeurs de data op dezelfde manier coderen.

Question 22

Intercodeursbetrouwbaarheidsscore

Answer 22

Een statistische score (zoals Krippendorff’s alpha of Cohen’s kappa) die aangeeft in hoeverre er overeenstemming is tussen twee of meer codeurs.

Question 23

Hawthorne effect

Answer 23

De term Hawthorne effect verwijst naar het idee dat mensen zich anders gedragen wanneer ze geobserveerd worden.

Question 24

Hoofdcodeerfase

Answer 24

De fase waarin het gehele corpus gecodeerd wordt aan de hand van het codeboek.

Question 25

Kanscorrectie

Answer 25

Kanscorrectie zorgt ervoor dat er bij de berekening van intercodeursbetrouwbaarheidsscores rekening gehouden wordt met de kans dat twee codeurs het toevallig eens zijn met elkaar.

Question 26

Krippendorff’s Alpha

Answer 26

Een statistiek die iets zegt over de overeenstemming tussen twee codeurs, waarbij gebruik gemaakt wordt van kanscorrectie. Krippendorff’s alpha is niet alleen geschikt voor nominale data, maar werkt bijvoorbeeld ook voor intervallen.

Question 27

Latent

Answer 27

Een eigenschap is latent als deze niet direct herkenbaar is aan de fysieke eigenschappen van het item dat je codeert.

Question 28

LIWC

Answer 28

Linguistic Inquiry and Word Count is een bekende methode om op basis van woordfrequenties iets te zeggen over de mentale toestand of persoonskenmerken van de auteur van een tekst.

Question 29

Machine learning

Answer 29

Een vakgebied dat zich richt op de ontwikkeling van algoritmes die computers in staat stellen om bepaalde taken steeds beter te kunnen uitvoeren naarmate ze blootgesteld zijn aan steeds meer data.

Question 30

Manifest

Answer 30

Een eigenschap is manifest als deze herkenbaar is aan de fysieke eigenschappen van het item dat je codeert.

Question 31

Morfologie

Answer 31

Morfologie is een vakgebied binnen de taalwetenschap dat bestudeert hoe woorden zijn opgebouwd uit verschillende betekenisvolle componenten (die morfemen worden genoemd).

Question 32

Non-verbale communicatie

Answer 32

Vormen van communicatie die naast geschreven en gesproken taal bestaan, zoals lichaamstaal, houding, en gezichtsuitdrukkingen.

Question 33

PRISMA

Answer 33

Een onderzoeksmethode voor literatuurstudies, die ook gebruikt kan worden om de dataverzameling bij een inhoudsanalyse helder in kaart te brengen.

Question 34

Pilotstudie

Answer 34

Uitprobeerfase waarin gekeken wordt naar de praktische haalbaarheid van de inhoudsanalyse, en waarin aangetoond dient te worden dat de intercodeursbetrouwbaarheid goed genoeg is om aan het eind van de studie generaliseerbare conclusies te kunnen trekken.

Question 35

Positionaliteit

Answer 35

Betreft het expliciet maken van je identiteit en je houding en aannames ten opzichte van het onderwerp dat je onderzoekt.

Question 36

Preregistratie

Answer 36

Voordat je een studie uitvoert, kun je het volledige studieprotocol, de hypothesen, en het analyseplan vastleggen en indienen bij een centraal archief (zoals OSF of AsPredicted.org) waar deze gegevens worden opgeslagen.

Question 37

Pseudonimiseren

Answer 37

Pseudonimiseren betekent dat je de identificerende gegevens van iemand versleutelt (bijvoorbeeld iedere naam vervangen door een uniek nummer), waardoor de identiteit van de betrokken personen verborgen is.

Question 38

Reflexiviteit

Answer 38

Betreft het kritisch bevragen van jouw positionaliteit en de effecten die jouw positionaliteit kan hebben op je onderzoek.

Question 39

Sampling

Answer 39

Het nemen van een steekproef. Hierbij zijn verschillende samplingstrategieën mogelijk, die elk verschillende voor- en nadelen hebben in de representativiteit van de steekproef en de praktische uitvoerbaarheid van de methode.

Question 40

Semantiek

Answer 40

Vakgebied binnen de taalwetenschap dat zich richt op het bestuderen van de letterlijke betekenis van talige uitingen.

Question 41

Semi-automatisch coderen

Answer 41

Codeerstrategie waarbij mensen en computers samenwerken om efficiënter teksten te coderen.

Question 42

Sentiment-analyse

Answer 42

Parapluterm voor automatische analyses die een indicatie geven van het positieve danwel negatieve sentiment van een tekst.

Question 43

Sociolinguïstiek

Answer 43

Vakgebied binnen de taalwetenschap dat bestudeert hoe sociale verhoudingen ons taalgebruik beïnvloeden.

Question 44

Syntax

Answer 44

Vakgebied binnen de taalwetenschap dat zich richt op het begrijpen van de zinsbouw van natuurlijke talen, zoals het Nederlands, het Swahili of het Zweeds.

Question 45

Spreadsheet

Answer 45

Een spreadsheet (Nederlands: rekenblad) is een grote elektronische tabel waarbij je gegevens kunt invoeren.

Question 46

Taalhandeling

Answer 46

De term taalhandeling verwijst naar het idee dat je met een talige uiting niet alleen informatie overbrengt, maar ook veranderingen teweeg kan brengen in de wereld.

Question 47

Taalmodel

Answer 47

Een taalmodel is een computationeel model dat op basis van grote verzamelingen tekst in staat is om van een tekstfragment te voorspellen hoe dat fragment verder zou kunnen gaan.

Question 48

Trainen

Answer 48

Binnen inhoudsanalyse spreken we over twee soorten training: het trainen van codeurs, en het trainen van programma’s om automatisch te coderen.

Question 49

Units

Answer 49

Er zijn drie verschillende soorten eenheden die we onderscheiden voor inhoudsanalyse: 'Hoe reageren mensen op deze video's?' sampling unit --> wat je verzamelt voor je corpus (bijv. 100 TikTok video's. 1 TikTok video = 1 sampling unit) data collection unit --> wat je gaat coderen (bijv. reacties onder de TikTok-video, 1 reactie = 1 data collection unit) unit of analysis --> waarop je conclusie baseert (de negativiteit of positiviteit van reacties per video, toon per video = 1 unit of analysis) Sampling unit en data collection unit zijn voor codeerfase Unit of analysis is na codeerfase

Question 50

Variabele

Answer 50

De term ‘variabele’ verwijst naar een bepaalde eigenschap die je wil meten. Een variabele omvat bij een inhoudsanalyse vaak meerdere categorieën.

Question 51

Versiebeheer

Answer 51

Versiebeheer gaat over de manier waarop je met onderzoeksdata, codeboeken, programmeercode, en ander onderzoeksmateriaal omgaat.

Question 52

Vulgreep

Answer 52

Functionaliteit in spreadsheetprogramma’s om de inhoud van een cel (of reeks cellen) te kopiëren naar een andere cel (of reeks cellen).