Tijdvak 5 De tijd van ontdekkers en hervormers

Question 1

Wat gebeurde er in 1415?

Answer 1

Portugal verovert Ceuta.

Question 2

Wanneer was het einde van het Byzantijnse rijk?

Answer 2

In 1453.

Question 3

Wanneer was de geboorte van Venus (Botticelli)?

Answer 3

In 1482.

Question 4

Wanneer ontdekte Columbus Amerika?

Answer 4

In 1492.

Question 5

Wanneer was het laatste avondmaal (Leonardo)/ Portugezen beginnen met handel in India?

Answer 5

In 1498.

Question 6

Wat zijn de kenmerkende aspecten van De renaissance?

Answer 6

A Het veranderde mens en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.

B De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van klassieke oudheid.

Question 7

Hoe werd de mens in de middeleeuwen gezien?

Answer 7

Als slecht en zondig. De mens moest zich van de wereld afwenden omdat het in handen was geraakt door de duivel. De mens moest zich richten op god en het hiernamaals.

Question 8

Hoe zagen Italiaanse kunstenaars de wereld in de 15de en 16de eeuw?

Answer 8

De wereld als gods schepping maar genoten van de schoonheid daarvan. Ook geloofden ze dat de mens gods schepping moest volmaken. De mens moest de natuur perfectioneren.

Question 9

Wat was het doel van de Italianen ivm met de Grieks-Romeinse cultuur?

Answer 9

Ze probeerden de klassieke kunst te evennaren en te overtreffen.

Question 10

Waarom noemden de Italianen hun tijd de renaissance?

Answer 10

Ze wilden de grootheid van de oudheid herleven. (Daarom het het wedergeboorte)

Question 11

Van wanneer tot wanneer was de vroeg moderne tijd?

Answer 11

Van 1500 tot 1800.

Question 12

Hoe noemen we de eerste eeuw (16de eeuw) van de vroeg moderne tijd?

Answer 12

De tijd van ondekkers en hervormers.

Question 13

Wie was de ontdekker van het perspectief?

Answer 13

Filippo Brunelleschi.

Question 14

Waarom bestuurdeerden wetenschappers de natuur?

Answer 14

Om de natuur zo perfect mogelijk aftebeelden.

Question 15

A Hoe werden schilders en beeldhouwers gezien in de Renaissance? B En waarom

Answer 15

A Als kunstenaars die boven de gewone mens verheven werd.

B Omdat zij een betere versie van de natuur creërden.

Question 16

Wat zijn humanisten?

Answer 16

Iemand die vrijheid en waardigheid belangrijk vind.

Question 17

Waar werd het humanisme ontwikkeld?

Answer 17

Ten noorden van de Alpen in Italië.

Question 18

Waar richtte het humanisme zich niet op en waar wel?

Answer 18

Niet op de klassieke oudheid maar op wedergeboorte van oorspronkelijke christendom.

Question 19

Wie was de belangrijkste vertegenwoordiger van het humanisme?

Answer 19

De monnik Erasmus uit Rotterdam.

Question 20

Wat ontdekte Erasmus?

Answer 20

Door zijn studie van christelijke teksten uit de oudheid ontdekte hij dat veel van wat de kerk leerde niets met het zuivere christendom te maken heeft.

Question 21

Wat is het kenmerkende aspect van 5.2 De Europese expansie?

Answer 21

Het begin van de Europese overzeese expansie.

Question 22

Wanneer begon de Europese expansie?

Answer 22

In 1415 nadat Portugal de Marokkaanse havenstad Ceuta had veroverd.

Question 23

Hoe begonnen de ontdekkings reizen van de Portugezen?

Answer 23

Door dat ze wilden weten waar het goud vandaan kwam. Wat uit Ghana en andere landen aan de Goudkust lag.

Question 24

Wat wilden de Portugezen zoeken na de goudkust? En waarom.

Answer 24

Indië omdat daar al eeuwen kostbare koopwaar vandaan kwam. Ze hoopten op enorme winsten als ze het zelf konden halen.

Question 25

Waarom leek het dat de Spanjaarden eerder bij Indië waren gekomen?

Answer 25

Omdat de ontdekkings reiziger Columbus Amerika bereek wat niet Indië bleek te zijn.

Question 26

Waarom wilden de Portugezen geen grote gebieden veroveren in Azië? Wat deden ze hiervoor in plaats?

Answer 26

Omdat de Aziatische rijken te sterk waren. Daarom bouwden ze factorijen (handelsposten)

Question 27

Waarom besloot Spanje de rijken van de Indianen te veroveren?

Answer 27

Omdat deze volken veel zilver en goud hadden.

Question 28

Waarom waren de veroveringen van de Spanjaarden tegen de Indianen succesvol?

Answer 28

De Indianen hadden eenvoudige wapens, ze waren bang voor paarden en ze werden geholpen door Indiaanse volken die onderdrukt waren. Ook waren ze niet bestand tegen ziektes die de Europeanen meenamen.

Question 29

Hoe kwam het grootste gedeelte van de Indianen om het leven?

Answer 29

Door ziektes.

Question 30

Hoe begon het kolonialisme in Amerika?

Answer 30

Doordat veel spaanse mannen gingen wonen in de nieuwe koloniën.

Question 31

Wanneer wordt Goa het Portugees hoofdkwartier in Azië?

Answer 31

In 1510.

Question 32

Wanneer werd het lof der zotheid van Erasmus uitgebracht?

Answer 32

In 1511.

Question 33

Wanneer begint Luther de Hervorming?

Answer 33

In 1517.

Question 34

Wat is het kenmerkende aspect van 5.3 De Reformatie?

Answer 34

De protestantse Reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.

Question 35

Waarom eisten Maarten Luther een hervorming van de Katholieke kerk?

Answer 35

Omdat de nieuwe paus verder ging met de dure bouw van de Sint-Pieterskerk.

Question 36

Waarom ergerden veel mensen zich aan de kerk?

Answer 36

Omdat geestelijken een leven leidden dat in strijd was met de ideeën die de kerk zelf verkondigden.

Question 37

Wat is celibaat?

Answer 37

Ongetrouwd zijn.

Question 38

Wat klopte er nog meer niet aan de kerk volgens Luther?

Answer 38

Dat de mens in de hemel kon komen als hij goed leefden en gehoorzaamde aan de kerk. Alleen een oprecht geloof in god kon de mens redden. Het geloof moest alleen gebaseerd zijn op de bijbel.

Question 39

Wat zorgde ervoor dat Luther een brief schreef uit protest naar de kerk? En wat ontstond hieruit?

Answer 39

Omdat mensen eerst naar het vage vuur moesten voor hun zonde voordat ze naar de hemel gingen volgens de Paus konden ze dit af laten kopen door geld te geven. Hieruit ontstond de Protestantse Reformatie of Hervorming.

Question 40

Hoe werd deze nieuwe beweging verspreid?

Answer 40

Doordat Luther Erasmus griekse versie van het oude testament in vertaalde in het Duits. Dankzij de boekdruk kunst werd dit snel verspreid.

Question 41

Wat gebeurde er nadat dit boek werd uitgebracht?

Answer 41

Luther kreeg veel aanhang en sommige Duitse vorsten lieten hun kerk hervormen. Er onstond een nieuwe kerk zonder celibaat, heiligen verering, kloosters en geestelijken.

Question 42

Wat had de Lutherse kerk wel?

Answer 42

Dominees (predikanten) die de bijbel uitlegden.

Question 43

Welke hervormer was er nog meer?

Answer 43

Johannes Calvijn uit Frankrijk.

Question 44

Wat was het verschil tussen Calvijn en Luther?

Answer 44

Volgens Calvijn hadden mensen geen invloed op wie god naar de hemel stuurden. Ook vondt hij dat gelovigen een leven moesten leiden vol Bijbelstudie, soberheid en zelfbeheersing. Ook moest de overheid handelen in overeenstemming met de Bijbel en het ware geloof.

Question 45

Waar kreeg het calvinisme vooral invloed op?

Answer 45

Frankrijk, schotland en de Nederlanden.

Question 46

Wat werd er in de vrede van Augsbrug besproken van 1555?

Answer 46

Dat een Duitse vorst zelf mocht bepalen of zijn land katholiek of Luthers werd.

Question 47

Wat zijn hugenoten?

Answer 47

Franse calvinisten.

Question 48

Van wanneer to wanneer was Karel V koning van Spanje?

Answer 48

Van 1516 tot 1556.

Question 49

Wanneer begon de Portugese kolonisatie van Brazilië?

Answer 49

In 1530.

Question 50

Wat is het kenmerkende aspect van 5.4 De Nederlandse Opstand?

Answer 50

Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.

Question 51

Wie werd tot stadhouder (plaats vervanger) genoemd na Fillips II?

Answer 51

Willem van Oranje.

Question 52

Hoe werden de Nederlanden geregeerd sinds de 15de eeuw en waar bestaan de Nederlanden uit?

Answer 52

Door een landsheer (vorst) de landsheer was in elk gewest apart hertog of graaf. Alle gewesten hadden eigen wetten en privileges en een eigen bestuur (de staten) de Nederlanden bestond uit België, Nederland en Luxemburg.

Question 53

Wat is een gewest?

Answer 53

Een provincie.

Question 54

Wat zijn staten?

Answer 54

Bestuur van een gewest.

Question 55

Wat is een landvoogd/landvoogdes?

Answer 55

Een plaatsvervanger van een vorst.

Question 56

Wat gebeurde er nadat Willem van Oranje bij Margretha pleitte voor godsdienst vrijheid?

Answer 56

Ze matigden de geloofdsvervolgingen en hierdoor durfden de calvinisten bijeen te komen waardoor de beeldenstorm kwam.

Question 57

Wat is de beeldenstorm?

Answer 57

Vernielingen in katholieken kerken door Nederlandse protestanten in 1566.

Question 58

Wat was de nasleep van de beeldenstorm?

Answer 58

Dat Filips woedend werd en Margaretha verving door de hertog van Alva die met een groot leger Nederland in trok.

Question 59

Wanneer was de 80 jarige oorlg

Answer 59

Van 1568 tot 1648.

Question 60

Willem vormden een leger in Duitsland waarmee hij Nederland binnenviel maar Alva sloeg de eerste aanvallen af waarmee ging Willem toen samen werken?

Answer 60

Met de calvinistische vluchtelingen die zich geuzen noemden.

Question 61

Waardoor sloten nog meer mensen zich bij de opstand tegen de Spanjaarden aan?

Answer 61

Omdat de Spanjaarden maanden niet waren doorbetaald en moordend en plunderend door de Nederlanden trokken.

Question 62

Wat is de Unie van Utrecht uit 1579?

Answer 62

Een militair en politiek bondgenootschap van de opstandige gewesten.

Question 63

Waarom werd Willem vogel vrij verklaard?

Answer 63

Omdat Fillips hem vogelvrij verklaarden.

Question 64

Wat is het plakkaat van Verlatinge uit 1581?

Answer 64

Ondertekening van de staten generaal van de unie van Utrecht om Filips niet meer als vorst te herkennen.

Question 65

Wanneer was Willem van Oranje vermoord?

Answer 65

In 1584.

Question 66

Waardoor werd Nederland toch niet veroverd ook al had Parma Antwerpen ingenomen?

Answer 66

Omdat hij van Filips moest afrekenen met de Engelse koningin Elizabeth. Alleen zijn armada ging ten onder in 1588.

Question 67

Wat is soeverein?

Answer 67

Degene met het hoogste staatsgezag.

Question 68

Wanneer regeerde koningin Elisabeth I?

Answer 68

1558-1603.

Question 69

Wanneer volgde Filips II Karel V op als vorst van de Nederlanden?

Answer 69

In 1555.

Question 70

Wanneer begint Willem van Oranje de opstand?

Answer 70

In 1568.

Question 71

Wanneer word de Nederlandse republiek gesticht?

Answer 71

In 1588.