Week 1 | Inleiding constitutioneel recht, machtsverdeling en democratie Flashcards
(28 cards)
Binnen het staats- en bestuursrecht wordt er een onderscheid gemaakt tussen:
Feitelijke handelingen en rechtshandelingen
Hoe valt het begrip staat te omschrijven?
Als een organisatie die, met voorrang boven andere organisaties, effectief gezag uitoefent over een gemeenschap van mensen binnen een bepaald grondgebied.
Hoe noemen we het gezag bij één persoon?
Absolutisme
Hoe noemen we gezag bij een bepaalde groep personen meestal door het volk gekozen?
Democratie
Wat zijn 4 kenmerken van de staat?
- Territorium (grondgebied)
- Volk (gemeenschap van mensen)
- Gezag (uitgeoefend over het volk)
- Regering (door een organisatie)
Wie waren de grondleggers van de klassieke liberale rechtsstaat?
Montesqieu en Rousseau
Waar was de klassieke liberale rechtsstaat op gebaseerd?
Vrijheid, gelijkheid en broederschap
Wat was bij vrijheid, gelijkheid en broederschap het uitgangspunt?
Beperkt overheidsgezag en onbeperkte vrijheden voor burgers
Wat zijn de 4 elementen van de klassieke liberale rechtsstaat?
- Legaliteitsbeginsel
- Machtenscheiding
- Grondrechten
- Rechterlijke controle
Waar streeft de democratische rechtsstaat naar?
Gelijkheid
Welke 4 beginselen gelden er in een democratische rechtsstaat?
- Actief en passief kiesrecht
- Politieke grondrechten
- Pluriforme media
- Openbaarheid van bestuur
Welke 2 vormen van democratie kennen we?
- Directe democratie
- Indirecte democratie
Wat is een belangrijk kenmerk van een sociale rechtsstaat?
Het hanteren van beschermende, stimulerende en herverdelende maatregelen
Waar is de sociale rechtsstaat meer op gericht?
Gelijkheid
Wat is het verschil tussen trias politica en ‘checks and balances’?
In NL spreken we van een ‘spreiding’ der machten. De organen houden elkaar in evenwicht en controleren elkaar. Daarom is er geen sprake van een zuiver gehanteerde ‘trias politica’, maar van het systeem van checks and balances
In welke 6 stappen gaat de NL procedure van grondwetsherziening/wijziging?
- Indiening voorstel tot grondwetswijziging;
- Eerste lezing
- Ontbinding van Tweede Kamer
- Tweede lezing
- Ondertekening
- Bekrachtiging
Wat zijn de 3 formele aspecten van de rechtsstaat?
- scheiding der machten
- legaliteitsbeginsel
- onafhankelijkheid rechterlijke macht
Wat zijn de materiële aspecten van de rechtsstaat?
Grondrechten
onder te verdelen in klassieke en sociale grondrechten
Wat is het meerderheidsstelsel?
Er wordt één kandidaat gekozen per district. De kandidaat krijgt vervolgens één zetel. Bij het meerderheidsstelsel kan gebruik gemaakt worden van de absolute of relatieve meerderheid.
Wat is absolute meerderheid
Er wordt een kandidaat gekozen als hij in een district de absolute meerderheid heeft behaald van het aantal uitgebrachte stemmen
Wat is relatieve meerderheid
De kandidaat met de meeste stemmen krijgt de zetel in dat district
Wat zijn 3 voordelen van het meerderheidsstelsel?
- Regeringsvorm gaat vaak gemakkelijker
- Er bestaan weinig kleine partijen, relatief eenvoudige regeringsvorm.
- Sterkere band tussen gekozenen/kiezers
Wat zijn 3 nadelen van het meerderheidsstelsel?
- Stemmen van kiezers gaan verloren
- geen goede weerspiegeling van het verkiezingsresultaat
- Geen duidelijke relatie tussen verworven stemmen en verkregen zetels
Welk stelsel geldt in NL
Evenredige vertegenwoordiging
