Week 2 - Hc. 5: Exocriene pancreas-insufficiëntie Flashcards
(45 cards)
Functies van de exocriene pancreas
- Secretie van spijsverteringsenzymen in de duodenum
- Secretie van bicarbonaat in de duodenum
Exocriene pancreas: secretie van spijsverteringsenzymen
- Eiwitafbrekende (proteolytische) pro-enzymen: trypsinogeen, chymo-trypsinogeen, pro-elastase, pro-carboxypeptidases
- Vetafbrekende (lipolytische) enzymen: pancreas lipase, pro-colipase
- Koolhydraat afbrekende (glycosidische) enzymen: a-amylase
Exocriene pancreas: secretie van bicarbonaat
- Voorkomt zuurschade darmwand (ulcera)
- Zorgt voor optimale pH (hoger dan 6) voor digestieve enzymen in de duodenum
Amylase in pancreas secreet
Amylase wordt opnieuw door de pancreas toegevoegd, ondanks dat het ook in het speeksel zit. Dit is omdat het amylase uit je speeksel kapot gaat in het zure milieu van de maag
Taakverdeling in de exocriene pancreas
- Wanneer je CCK geeft is er met name veel eiwit in het pancreassecreet
- Wanneer je secretine geeft zit er vooral HCO3- in het secreet
Volume pancreassecreet
Het volume van het secreet wordt in overgrote hoeveelheid door de tubulus bepaald, niet door de acinus
Functie van de acinaire pancreas cel
De acinaire cel is een celtype dat volledig gebouwd is voor het uitscheiden van een product. In dit geval eiwit -> enzym synthese, opslag en secretie
Regulatie van de acinaire secretie in de pancreas
- ACh en CCK zijn de “key” regulatoren; ACh is “permissive” voor CCK
- Secretine/cAMP potentiëren het effect van ACh en CCK op de acinaire secretie
- De n. vagus is hiervoor ook van belang
Wat doen de processen die de acinaire secretie stimuleren
Beide systemen activeren een signaaltransductieproces wat leidt tot een verhoging van het intracellulaire calcium. Dit zorgt voor een exocytoseproces van blaasjes. Hormonen kunnen dit moduleren, maar die zorgen er alleen voor dat het wat efficiënter gaat
Transporters in de ducti van de pancreas
- CFTR
- AE (anion exchanger)
Uitscheiding van bicarbonaat in ducten
Bicarbonaat wordt tegen een chloor ion uitgewisseld om zo uitgescheiden te worden. Chloor circuleerd dmv het CFTR kanaaleiwit
Activatie van CFTR kanaal
Secretine activeert cAMP en zorgt voor de activatie van het CFTR kanaal wat ervoor zorgt dat Cl kan gaan circuleren. Dit drijft de afgifte van bicarbonaat. Het is voedsel afhankelijk omdat secretine uit de duodenum komt
Activatie van CFTR kanaal naast secretine
De twee manier komt vanuit het lumen: Guanyline. Dit activeert ook het CFTR kanaal, maar dan via cGMP
Signaalsystemen
- GC-C: guanylyl cyclase
- cGK: cGMP-afhankelijk eiwit kinase
- cAK: cAMP-afhankelijk eiwit kinase
Luminocriene regulatie
Coördineert acinaire en ductulaire secretie
Endocriene regulatie
Koppelt HCl toevoer aan HCO3- secretie naar duodenum
Fase van stimulatie van de pancreas secretie
- Cefale fase: zorgt voor zowel ductulaire als acinaire secretie via de n. vagus
- Gastrische fase: heel beperkts
- Intestinale fase: zorgt voor de grootste stimulatie van de exocriene pancreas secretie. Hierbij spelen 2 cellen in de duodenum wand een rol
Cellen in de duodenum wand die een rol spelen bij de pancreas secretie
I cellen
- Stimulatie voor afgifte van CCK: vetzuren, aminozuren, peptides, CCK-RF
S cellen
- Stimulatie: H+ (pH < 4,5)
- Deze cel reageert alleen maar op pH, wanneer onder 4,5 wordt secretine afgegeven
Regulatie cholecystokinine afgifte door de I cel
Trypsine speelt hierbij een rol (algemeen eiwit splitsend enzym_
-> De stimulatie van de afgifte van trypsine komt door CCK wat weer door CCK-RF wordt gedaan
Aanmaak van CCK uit CCK-RF
CCK-RF wordt continu afgegeven door de cellen rondom de I-cellen. Er is competitie tussen voedingseiwit en CCK-RF, beide worden afgebroken door trypsine.
- Wanneer er voedingseiwit is wordt CCK-RF niet meer afgebroken en komt CCK vrij
Preventie van pancreas-zelfvertering
- Zymogenen worden in de inactieve (pro-)vorm aangemaakt (lipase en a-amylase uitzondering)
- Cellulaire sequestratie van zymogenen in granulae
- Verpakt tezamen met trypsine inhibitor (TI)
- Zymogeen secretie en activering in anatomisch gescheiden compartimenten (enterokinase exclusief in duodenum)
Omzetting van trypsinogeen in trypsine door enterokinase in de duodenum
- Enterokinase heeft slechts één fysiologisch substraat: trypsinogeen
- Trypsine splitst vervolgens allen andere pro-enzymen
In tripsinogeen is een enzymatisch actieve site niet bereikbaar. Enterokinase knipt op een specifieke plek waardoor de activeve site beschikbaar komt en trypsine gevormd is. Het heeft nu zijn enzymatische werking
Acinus exocriene pancreas
- 80% van pancreasparenchym
- 1-2 L vocht secretie per dag
- Excretie van digestieve enzymen: Amylase, Lipase, Protease
Duct exocriene pancreas
- Excretie van elektrolieten (natrium, kalium, bicarbonaat en chloride)
- Bicarbonaat neutraliseert maagzuur en creëert een optimale pH buffer voor de goede werking van de spijsverteringsenzymen
