Week 4 - Hc. 6: Fysiologie van bloedaanmaak

Question 1

Functie erytrocyten

Answer 1

• Zuurstof transport van longen naar de weefsels
• Ery’s bevatten hemoglobine moleculen die zuurstof kunnen binden en afgeven

Question 2

Thallasemie

Answer 2

Tekort aan a- of B-ketens: a-thallasemie/B-thallasemie

Question 3

Opname en afgifte van O2 afhankelijk van:

Answer 3

• O2 spanning
• pH
• Temperatuur
• 2,3-DiPhosphoGlyceraat concentratie (2,3-DPG)

Question 4

Embryonaal/Foetaal erytropoiese: localisatie

Answer 4

• 3e week: dooierzak, chorion
• 6e week: Lever, milt
• 5e maand: beenmerg

Question 5

Erytropoiese kind

Answer 5

Wervels; platten beenderen (bekken; ribben; sternum), lange pijpbeenderen

Question 5

Humorale factoren erytropoiese

Answer 5

• EPO: productie in de nier
• Overige hemopoetische groeifactoren: bijv interleukine-3 (IL-3)
• Schildklier hormoon
• Testosteron: hierdoor mannen hoger Hb dan vrouwen

Question 6

Reticulocyten

Answer 6

Jonge rode bloedcellen - Restjes RNA, verdwijnt binnen 1-2 dagen in PB, normaal zijn 1-2% reticulocyten in bloed aanwezig

Question 6

Hemoglobine normaalwaarden

Answer 6

• Man: 8,6-10,5 mmol/L
• Vrouw: 7,5-9,5 mmol/L
• Zwanger: > 6,5 mmol/L

Question 6

Elementaire bouwstenen EPO

Answer 6

• IJzer
• Vitamine B12
• Foliumzuur (vitamine B11)

Question 6

Foliumzuur

Answer 6

• Bronnen: bladgroenten, orgaanvlees, bonen, noten
• Normaal dieet > 50 mcg (dagelijkse behoefte: 50 mcg, hoger bij kinderen, adolescenten en zwangeren)
• Resorptie: jejunum
• Opslag: divers o.a. in lever (voldoende voor enkele weken)

Question 6

Erytropoiese volwassene

Answer 6

Wervels; platte beenderen (bekken, ribben, sternum); bovenste gedeelte humerus en femur

Question 6

Hematologische parameters

Answer 6

• Hemoglobine
• Hematocriet
• Erytrocyten
• Mean Corpuscular Volume (MCV)
• Red cell distribution width
• Mean corposcular hemoglobin (MCH)
• Mean corposcular Hb concentration (MCHC)

Question 7

Vitamine B12

Answer 7

• Bronnen: vlees, eieren, zuivelproducten
• Normaal dieet: > 5 mcg (dagelijkse behoeft 2-5 mcg)
• Resorptie: terminale ileum
• Opslag: voorraad in lever -> voldoende voor enkele jaren

Question 8

Hematocriet normaalwaarden

Answer 8

• Man 0,40-0,50 L/L
• Vrouw: 0,36-0,46 L/L

Question 9

Erytrocyten normaalwaarde in x10^12/L

Answer 9

• Man: 4,5-5,6
• Vrouw: 3,9-4,9

Question 10

MCV normaalwaarde in fL

Answer 10

• Gemiddeld volume van de erytrocyten
• MCV=Ht/aantal ery’s per liter
• Normaal 80-100 fL

Question 11

Red cell distribution width (RDW) normaalwaarde

Answer 11

• maat voor de spreiding van de erygrootte
• Normaal: 11,5-16%

Question 12

MCH formule

Answer 12

MCH=Hb/Ery’s

Question 13

MCHC formule

Answer 13

MCHC=Hb/Ht

Question 14

Anemie

Answer 14

Te lage hemoglobine concentratie i.v.m. de normaal

Question 15

Incidentie anemie

Answer 15

• Mannen 4%
• Vrouwen 8%

Question 16

Symptomen van anemie

Answer 16

• Moeheid
• Bleek zien
• POB
• Kortademigheid
• Hartkloppingen
• Klachten passend bij hartfalen
• Duizeligheid

Question 17

Indeling van anemie

Answer 17

• Indeling naar oorzaak
• Indeling naar grootte van erytrocyten

Question 18

Indeling naar oorzaak anemie

Answer 18

• Probleem met aanmaak van ery’s/Hb
• Verlies van ery’s
• Verhoogd verbruik/afbraak van ery’s (hemolyse)

Question 19

Indeling naar grootte van erytrocyten anemie

Answer 19

- Microcytaire anemie (MCV < 80 fL) - Normocytaire anemie (MCV 80-100 fL) - Macrocytaire anemie (MCV > 100 fL)

Question 20

Problemen met aanmaak van ery's

Answer 20

- BM ziekte (MDS, aplastische anemie, leukemie, infiltratie door maligniteit) - Gebrek aan bouwstoffen (tekort aan Fe, foliumzuur, vitamine B12, Epo, TSH

Question 21

Verlies van ery's

Answer 21

- Acuut bloedverlies: aanvankelijk Hb nog normaal, maar daalt pas bij verdunning (plasma expansie) - Chronisch bloedverlies: bv. hevige menstruatie, gastro-intestinaal bloedverlies: Uiteindelijk Fe-tekort

Question 22

Oorzaken hemolyse

Answer 22

- Corpusculaire defecten - Extracorpusculaire defecten

Question 23

Corpusculaire defecten ery's

Answer 23

- Afwijkingen in Hb productie: Hb-pathie - Membraan afwijkingen: bijv. sferocytose - Erytrocytaire enzym deficiënties: G6PD-deficiëntie

Question 24

Extracorpusculaire defecten

Answer 24

- (auto/allo) antistoffen - Mechanisch: hartklep, diffuus intravasale stolling (DIS)

Question 25

Microcytaire anemie

Answer 25

- Fe-gebrek: reticulocyten verlaagd - Hb-pathie: Thalassemie: reticulocyten normaal of verhoogd - (Anemie) van chronische ziekte: reticulocyten verlaagd)

Question 26

Normocytaire anemie

Answer 26

- Acute bloeding: reticulocyten normaal - Nierziekte: reticulocyten verlaagd - Anemie van de chronische ziekte: reticulocyten verlaagd - Infiltratie beenmerg door maligniteit: reticulocyten verlaagd - Myelodysplatisch dysdroom (MDS): reticulocyten verlaagd - Hemolyse zonder reticulocytose: reticulocyten normaal - Sikkelcel anemie: reticulocyten verhoogd - Aplastische anemie: reticulocyten verlaagd

Question 27

Macrocytaire anemie

Answer 27

- Vitamine B12 deficiëntie: reticulocyten verlaagd - Foliumzuur deficiëntie: reticulocyten verlaagd - Alcohol: reticuloycten verlaagd - Hypothyreoidie: reticulocyten verlaagd - Myelodysplatisch sysdroom (MDS): reticulocyten verlaagd - Hemolyse: reticulocyten verhoogd