week 4 Flashcards
neurale buis - embryogenese
proliferatie: vermeerdering neuronale stamcellen
neurogenese: aanmaak neuronen, uitsluitend tijdens de zwangerschap (4-24 weken). Vindt tegelijk ook neuronale migratie plaats, neuronen migreren naar juiste locatie.
Gliogenese: ontwikkeling van steuncellen van het CZS, van 20 weken zwangerschapsduur tot 1 jaar.
centraal zenuwstelsel kenmerken
hersenen, ruggenmerg & retina. Wel een bloed-hersenbarrière, witte stof bestaande uit oligodendrocyten, geen aconregeneratie, embryogenese vanuit neurale buis.
perifeer zenuwstelsel kenmerken
perifere ganglia, perifere zenuwen & plexus + zenuwstelsel van de darmen, geen bloed-hersenbarrière, witte stof bestaande uit Schwanncellen, wel axonregeneratie, embryogenese vanuit de neurale lijst.
drie fasen ontwikkeling van centrale zenuwstelsel
- vorming van neurale buis
- cranio-caudale en dorso-ventrale patroonvorming
- neurogenese & migratie
vijf blazen neurale buis
- telencephalon
- diencephalon
- mesencephalon
- metencephalon
- myelencephalon
telencephalon
cortex en basale frontale cortex
diencephalon
hypothalamus en thalamus
mesencephalon
middenhersenen met aquaduct
metencephalon
pons & cerebellum
myelencephalon
verlengde merg, motorische & sensibele kernen
dorso-ventrale patroonvorming
basal plate: ventraal en motorisch
alar plate: dorsaal en sensibel
rhombencephalon
rhombomeren, die specifieke branchiomotorische kernen bevatten –> worden myotomen in de kieuwbogen.
holoproscencephalie
prosenencephalon ontwikkelt niet door tot telencephalon –> geen goede ontwikkeling van de ogen. Kan leiden tot cyclopische. 25% door mutaties in Shh-pathway.
kieuwbogen & innervatie
1e kieuwboog: kauwspieren via. n. trigemenus
2e kieuwboog: mimische spieren via n. facialis
3e kieuwboog: stylopharyngeus via n. glossopharyngeus
4e - 6e: spieren van pharynx en larynx via n. vagus
microcefalie
afwijking in neurogenese: te weinig zenuwcellen. Afwijkingen in de genen die mitose reguleren, of door omgevingsfactoren.
Kenmerken microcefalie
mentale retardatie, ontwikkelingsachterstand, motorische & spraakachterstand, epilepsie, klein lichaam, faciale aandoeningen, simpelere gyri
macrocefalie
PTEN-mutatie, groei niet gereguleerd/ onderdrukt. Grotere zenuwcellen, niet per se meer. Problemen als autisme.
Hydrocephalus
waterhoofd, door verstopping in de aquaducten sylvii. X-gebonden overerving en het L1CAM-gen.
waardoor komen ledemaatafwijkingen veel voor:
ontwikkeling van ledematen is complex. Veel eigenschappen aan ledematen waar iets fout kan gaan (veel signalen & pathways). Meeste congenitale afwijkingen, komt vaak voor. Ledematen zijn in utero niet nodig om te overleven. Een niet goed aangelegd hart is bijvoorbeeld letaal voor de foetus, niet aangelegd been wel.
Embryologie ledematen drie assen:
proximaal - distaal
anterieur - posterieur
ventraal - dorsaal
Proximale-distale as fouten
reductiedefect –> stopt met groeien
anterior-posterior as defecten
probleem lokalisatie van vingers of tenen, bijv. extra vinger of mirror hand of mirror foot polydactylie.
ventrale-dorsale as defecten
bijv. nagel op vinger aan palmaire zijde van de hand
OMT-classificatie fouten ledematen
malformaties
deformaties
dysplasieën
Polydactylie
radiale polydactylie = extra duim
ulnaire polydactylie = extra pink
Tussen vingers: centrale polydactylie
Hypoplastische duim
type I & II = vaak pas laat ontdekt, geen functionele stoornissen, maar duim snel vermoeid. Type II & IIIA behandeling oppositieplastiek van pezen met soms stabiliseren MCP-gewricht.Type IV of V (afwezige duim) vaak pollicisatie
pollicisatie
vormen duim uit wijsvinger
macrodactylie
te grote vinger, soms osteotomie geïndiceerd
Radiusdysplasie
sterk gebogen ulna, hierdoor radius veel korter. Totale onderarm gebogen en hypoplastische duim.
Behandeling radiusdysplasie
- fixateur externe, manipulatie stand arm
- centralisatie, doel stabiliseren hand –> hand op pols gezet, waardoor pezen & bot hand weer gaan dragen
- eventueel pollicisatie
Triggerduim
metacarpofalangeaal (MCP) gewricht in extensie en interfalangeale gewricht duim in flexie. Vaak te zien tussen geboorte tot 4-5 jaar. Ouders denken dat het door een voorval komt, maar is er al.
Behandeling triggerduim
conservatief (63%) verdwijnt spontaan
Splinten
A1-pulley release (vanaf 4-5 jaar): meer dan een jaar bestaand, conservatief werkt niet, bij gefixeerde triggerduim.
Macrodactylie
overgroei vingers, vaak probleem in PI3K-pathway.
CLOVES-syndroom
samengesteld ziektebeeld met overgroei van ledematen, lymfatische malformaties en hypertrofie spieren in de hand. Niet te genezen, wel te behandelen met mTOR inhibitors.
Focale fibrocartilagineuze dysplasie
dysplasie waarbij bottumor een deel zwak maakt, waardoor het bot hier ombuigt. Behandelen door weghalen zwakke stuk bot & instellen fixateur externe (distractie voor maken nieuw bot)
Leeftijd opereren afwijkingen ledematen
liefst tussen 1.5 en 2 & anders vanaf 4. Rekening houden met anesthesietechniek, psychologie en noodzaak.
Neurale buis defecten embryologie
Neurale buis is al in eind week 4 gesloten, dus nog voor vrouwen weten dat ze zwanger zijn. Afwijkingen zijn al bij eerste trimester SEO te zien.